Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Friday, January 24, 2014

បទ​យកការណ៍​៖ អង្គការ​ សង្គម​ស៊ីវិល សហជីព និង​ប្រជា​សហគមន៍ ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​រួម ​ទាមទារ​ ការដោះលែង​ ជន​ទាំង​២៣​នាក់​​

​​​សកម្មជនដីធ្លី និងអង្គការ IDEA ហែញត្តិដាក់ស្ថានទូតដើម្បីសុំអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលដោះលែងមនុស្ស២៣នាក់ (រូបថត តាត ឧត្តម)

បទ​យកការណ៍​៖ អង្គការ​ សង្គម​ស៊ីវិល សហជីព និង​ប្រជា​សហគមន៍ ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​រួម ​ទាមទារ​ ការដោះលែង​ ជន​ទាំង​២៣​នាក់​​


ដោយ៖​ តាំង វីដា​ | ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី23 ខែមករា ឆ្នាំ2014

សំឡេង​អំពាវនាវ​តាមឧ​ឃោសន​សព្ទ នៅ​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ចុងក្រោយ​នេះ ត្រូវបាន​គេ​លឺ​យ៉ាង​គង​រំពង នៅមុខ​ស្ថានទូត​មួយចំនួន ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ នោះ​គឺ​ការ​ដង្ហោយ​ទាមទារ​រករ​យុត្តិធម៌ របស់​ក្រុម​សហគមន៍​ដីធ្លី និង​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ចំនួន១៨៤​ស្ថាប័ន ដែល​សុំ​ដល់​មន្ត្រី​ស្ថានទូត​ទាំងនោះ អន្តរាគមន៍​ទៅ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ដោះលែង​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជន​ដីធ្លី និង​កម្មករ​ចំនួន ២៣​នាក់ ដែល​កំពុង​ឃុំខ្លួន​នៅ​ពន្ធនាគារ​ត្រពាំង​ផ្លុង ខេត្ត​កំពង់ចាម​។  
សកម្មជន​ទាំង​២៣​នាក់​នោះ ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​នោះ មាន​លោក​វ​ន់ ពៅ ប្រធាន​សមាគម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឯករាជ្យ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ លោក ថេត សាវឿន មន្ត្រី​ស​ប្រម​សម្រួល​សមាគម​កសិករ លោក ចាន់ ពុទ្ធិ​ស័ក្ក សកម្មជន​ដីធ្លី​តំបន់​បឹង​កក់ និង​កម្មករ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​។ ពួកគេ​ត្រូវបាន​អាជ្ញាធរ​ចាប់ខ្លួន នៅក្នុង​ហេតុការណ៍​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​រវាង​សមត្ថកិច្ច និង​កម្មករ​ដែល​តវ៉ា​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២ និង​ថ្ងៃ​ទី​៣​ខែ​មករា នៅ​មុខ​រោងចក្រ​យ៉ាក​ជី​ង និង​មុខ​សួន​ឧស្សាហកម្ម​កាណាឌីយ៉ា រាជធានី​ភ្នំពេញ​។ ជន​ទាំង​២៣​នាក់​នោះ ត្រូវបាន​មជ្ឈដ្ឋាន​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ចាត់ទុកថា ជា​រឿង​នយោបាយ និង​ជា​វិធានការ​ថ្មី​របស់​រដ្ឋាភិបាល ដើម្បី​បំបាត់​សំឡេង​ទាមទារ​របស់​អ្នកដឹកនាំ​បាតុករ​។​
ដោយ​យល់ឃើញថា សិទ្ធិសេរីភាព​ប្រមូលផ្តុំ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវ​បាន​រំលោភ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដែល​មាន​ជាង ១៨០​អង្គការ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២១ ខែ​មករា បាន​ចាប់ផ្តើម​យុទ្ធនាការ រួម​ជាមួយ​សហជីព និង​ប្រជា​សហគមន៍ ដាក់​ញត្តិ​នៅតាម​ស្ថានទូត​ប្រទេស​មហាអំណាច ដើម្បី​ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​។​
​តំណាង​អ្នក​ភូមិ​បឹងកក់ អ្នកស្រី ទេព វ​ន្នី ដែល​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​យុទ្ធនាការ​ដាក់​ញត្តិ​ទៅ​ស្ថានទូត​នានា ដើម្បី​ទាមទារ​ឲ្យ​ដោះលែង​ជន​ទាំង​២៣​នាក់ មានប្រសាសន៍ថា ការចាប់ខ្លួន​អ្នករងគ្រោះ ដោយ​មិន​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​រំលោភបំពាន​កន្លងមក​នោះ មិន​អាច​ហាមឃាត់​ចលនា​ចេញ​តវ៉ា​របស់​ពួកគេ​បានទេ «​ការចាប់ខ្លួន​ការចាប់​គំរាមកំហែង​មិនមែនជា​ឧបសគ្គ​ទេ​»​។​
នៅ​គ្រា​ដែល​យុទ្ធនាការ​ទាមទារ​ចាប់ផ្តើម​កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​០៦​ខែ​មករា សកម្មជន​ដីធ្លី​នៅ​តំបន់​បឹងកក់ ១០​នាក់​ត្រូវបាន​អាជ្ញា​ធារ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ឃាត់ខ្លួន នៅមុខ​ស្ថានទូត​បារាំង​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា ប៉ុន្តែ​ត្រូវបាន​ដោះលែង​វិញ​នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល បន្ទាប់ពី​ពួកគេ​បាន​អាជ្ញាធរ​ឲ្យ​ចុះ​កិច្ចសន្យាផ្អាក​ការប្រមូលផ្តុំ​មួយរយៈ រហូត​ដល់​ស្ថានការណ៍​ត្រឡប់​ទៅ​រក​ភាព​ដើម​វិញ​។   
សកម្មជនដីធ្លីត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនបន្ទាប់ពីពួកគេហែញត្តិដាក់ស្ថានទូតនានា (រូបភាព តាត ឧត្តម)
ក្នុង​កម្មវត្ថុ​រក្សា​សណ្តាប់ធ្នាប់ និង​ស្តារ​ប្រក្រតីភាព​សង្គម​ឡើងវិញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤ ខែ​មករា ក្រសួងមហាផ្ទៃ និង​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ ក៏​បាន​ចេញ​បម្រាម និង​សេចក្តីជូនដំណឹង ហាមឃាត់​ការប្រមូលផ្តុំ​តវ៉ា ដែល​មាន​គ្នា​លើសពី​១០​នាក់​ឡើងទៅ​។ ជាក់ស្តែង វិធានការ​លើ​បម្រាម​នេះ ត្រូវបាន​អនុវត្ត​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ និង​ទី​១៩ ខែ​មករា សកម្មជន​បឹងកក់​ចំនួន ៥​នាក់ និង​ប្រធានស្តីទី​សមាគម​អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ លោក សុខ ឈុន​អឿង ត្រូវបាន​សមត្ថកិច្ច​ឃាត់ខ្លួន​បណ្តោះអាសន្ន ខណៈ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ទាមទារ​ដោយ​អហិង្សា ក្នុង​ហេតុផល​ដូចគ្នា គឺ​ទាមទារ​ការដោះលែង​ជន​ទាំង​២៣​នាក់​នោះ​។​
​ទោះជា​យ៉ាងណា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២១​ខែ​មករា ក្រុម​ប្រជា​សហគមន៍ និង​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល បាន​បន្ត​យុទ្ធនាកា​រដាក់​ញត្តិ​របស់ខ្លួន ដែល​ទាមទារ​ឲ្យ​ដោះលែង​អ្នក​ទាំង​២៣​នាក់​នោះ បន្តទៀត ប៉ុន្តែ​ត្រូវបាន​អាជ្ញាធរ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ បង្ក្រាប​ជា​ថ្មី​ទៀត ដោយ​ឃាត់ខ្លួន សកម្មជន​ដីធ្លី និង​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ចំនួន​១១​នាក់ ទៅកាន់​ស្នងការ​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។
​នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នោះ ពួកគេ​ត្រូវបាន​ដោះលែង​វិញ បន្ទាប់​ពី​ចុះកិច្ចសន្យា ឈប់​ប្រមូលផ្តុំ និង​ធ្វើ​សកម្មភាព​អ្វី​មួយ​ដោយ​សុំ​ការអនុញ្ញាត​ត្រឹមត្រូវ​ពី​អាជ្ញាធរ​ជាមុនសិន​។ តែ​មុន​ការដោះលែង ស្នងការ​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ជួន សុវណ្ណ បាន​ប្រាប់​អ្នកសារព័ត៌មាន​ថា អ្នក​ទាំង​១១​នាក់​នោះ បាន​ប្រមូលផ្តុំ​គ្នារ​តវ៉ា​ខុសច្បាប់ ហើយ​ការស្នើសុំ ដោះលែង​ជន​ទាំង​២៣​នាក់​នោះ គឺជា​សមត្ថកិច្ច​របស់​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ «​ប្រសិន​ជា​ស្នើសុំ​ឲ្យ​ដោះលែង សុំ​រងចាំ​ការដោះស្រាយ​របស់​សមត្ថ​កិច្ច របស់​អាជ្ញាធរ រាជធានី​។ ឥឡូវ​ខ្ញុំ​នាំ​គេ​មកហើយ នាយក​ខុទ្ទកាល័យ​របស់​សាលា​រាជធានី​ក៏​មក អភិបាលខណ្ឌ​ដូនពេញ​ក៏​មក ដើម្បី​ធ្វើ​ការដោះស្រាយ​រឿងនេះ​។ អញ្ចឹង​បើ​ឯង​ធ្វើ​ការដោះស្រាយ គឺ​សុំឲ្យ​មាន​របៀបរៀបរ​យ ដើម្បី​ឲ្យ​ការដោះស្រាយ​នេះ​មាន​លទ្ធភាព​នឹង​ដោះស្រាយ​ដោយ សន្តិវិធី​»​។​
ទោះបីជា​ការរង​ចាប់ខ្លួន​បណ្តោះអាសន្ន​ពីរ​ដង​ហើយ​ក្តី សកម្មជន​សិទ្ធិ​ដីធ្លី អ្នកស្រី ទេព វ​ន្នី និង​អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា បាន​បង្ហាញ​មុខ​ជា​ថ្មី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ខែ​មករា ជាមួយ​ក្បួន​ដង្ហែ​របស់​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ប្រកាស​មិន​ខ្លាច​ការចាប់ខ្លួន អ្វី​ដែល​ខ្លាច​គឺ​ការ​មិន​បាន​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​បាតុកម្ម​របស់​ខ្លួន​ «​ប្រទេស​កម្ពុជា ជា​ប្រទេស​កាន់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែ​ពេល​នេះ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដែល​មិន​គ្រប់​លក្ខណៈ កំពុង​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​មិន​កាន់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ពិតប្រាកដ​ទេ យើង​ទាំងអស់​គ្នា​សុំឲ្យ​ជួយ​អន្តរាគមន៍ ជួយ​ពួក​យើង​… ជួយ​ជា​បន្ទាន់​…»​។
​នាយិការ​អង្គការ​សីល​ការ លោកស្រី ធីតា ឃឹះ ដែល​ដឹកនាំ​ប្រជា​សហគមន៍ និង​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ប្រមាណ ១០០​នាក់ ដង្ហែ​ក្បួន​ដោយ​ថ្មើរជើង ទៅកាន់​ស្ថានទូត​ចំនួន​៧ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​នោះ មានប្រសាសន៍ថា យុទ្ធនាការ​ស្នើ​អន្តរាគមន៍​ពី​ស្ថានទូត​នានា​ប្រចាំ​កម្ពុជា ធ្វើឡើង​ដើម្បី​បង្ហាញ​ទៅកាន់​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ថា រដ្ឋាភិបាល តំណាងឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ បាន​កំពុង​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​កម្ពុជា តាមរយៈ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​។ លោកស្រី សង្ឃឹមថា យុទ្ធនាការ​នេះ នឹង​ជួយ​ពញ្ញាក់​ស្មារតី​របស់​រដ្ឋាភិបាល ដើរ​មក​រក​ផ្លូវត្រូវ​វិញ​ «​ខ្ញុំ​សង្ឃឹម ព្រោះ​អ្វី​ដែល​ជា​ការត្រឹមត្រូវ នៅ​ទី​បញ្ចប់ ខ្ញុំ​ថា​រាជរដ្ឋាភិបាល​នឹង​យល់ឃើញ និង​ដឹង​ទៅលើ​អ្វី​ដែល​ថា​ត្រឹមត្រូវ ដែល​គាត់​និយាយថា នេះ​ជា​ដែន​សមត្ថកិច្ច​របស់​តុលាការ ខ្ញុំ​ដឹង​ថា នៅពេលណា​ដែល​គាត់​មិន​ចង់​ដោះ គាត់​និយាយ​អញ្ចឹង​។ ប៉ុន្តែ​យើងទាំងអស់គ្នា ក៏​ដឹង​ដែរ​ថា តុលាការ​នៅក្រោម​ការគ្រប់គ្រង និង​ការចង្អុលបង្ហាញ​របស់​ថ្នាក់ដឹកនាំ ក្នុងពេល​បច្ចុប្បន្ន​»​។​
នាយិការ​អង្គការ​សីល​ការ លោកស្រី ធីតា ឃឹះ ដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតស៊ុយអ៊ែតប្រចាំនៅកម្ពុជា (រូបភាព តាត ឧត្តម)
សម្រាប់​នាយិកា​អង្គការ​យេនឌ័រ និង​អភិវឌ្ឍន៍​ដើម្បី​កម្ពុជា លោកស្រី រស់ សុភាព ឲ្យដឹង​ដែរថា យុទ្ធនាការ​សន្តិវិធី​នេះ មិនមែន​ផ្តោត​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​រដ្ឋាភិបាល​នោះទេ តែ​ជា​ការ​បញ្ច្រា​បសារ​ទៅកាន់​រដ្ឋាភិបា​លពី​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការទាមទារ​រក​យុត្តិធម៌​របស់​ជនរងគ្រោះ​ទាំង​២៣​នាក់ ដែល​នេះ​ជា​កាតព្វកិច្ច​របស់​រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​ការឆ្លើយតប​តម្រូវ​ការ​ទាំងនោះ​ «​ខ្ញុំ​គិតថា ពេល​យើង​ធ្វើ​នេះ វា​មិន​បាន​ផលប្រយោជន៍​ទៅ​តាម​អ្វី​ដែល​យើង​ចង់​ទេ ប៉ុន្តែ​ពេល​វេលា​ក៏​វា​អាច​ជួយ​យើង ដើម្បី​ធ្វើឲ្យ​អ្នក​ដែល​មាន​អំនាច​ទាំងនោះ​គាត់​ពិចារណា ពីព្រោះ​អ្វី​ដែល​យើង​ធ្វើ​នេះ​យើ់ង​គ្រាន់តែ​នាំសារ ទៅ​ឲ្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល ឲ្យ​គាត់​ពិចារណា​ថា អ្វី​ដែល​គាត់​កំពុងតែ​ធ្វើ​នេះ គឺជា​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស ហើយ​ខុស​។ អ៊ីចឹង​គាត់​ត្រូវ​គិត​ឡើងវិញ​ថា តើ​គាត់​ត្រូវ​ធ្វើ​ម៉េច​ដើម្បី​ធ្វើឲ្យ​ប្រជាជន​គាត់ ទទួលបាន​នូវ​ការ​កក់ក្តៅ​»​។​
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ខែ​មករា យុទ្ធនាការ​ដង្ហែ​ដាក់​ញត្តិ​ជាថ្មី ទៅកាន់​ស្ថានទូត​ចំនួន ៧ រួមមាន ស្ថានទូត​ស៊ុយអែត អាឡឺម៉ង់ កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី រុស្ស៊ី ថៃ និង​ម៉ាឡេស៊ី បានបញ្ចប់ ដោយ​មិន​មាន​ការរារាំង​ពី​សំណាក់​អាជ្ញាធរ​ឡើយ​។​
​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ ខៀវ សុភ័គ ឲ្យដឹងថា ការដែល​អាជ្ញាធរ មិន​រារាំង គឺ​ដោយសារ​យុទ្ធនាការ​ដឹកនាំ​សង្គម​ស៊ីវិល​លើ​ក​នេះ គឺ​អនុវត្ត​ស្របតាម​ច្បាប់ មិន​មាន​ហិង្សា ខុស​ពី​លើក​មុនៗ​។ លោក បញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ច អនុវត្ត​តួនាទី​តាម​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង មិនមែន​ចេះតែ​បង្ក្រាប​នោះ​ទេ​ «​កាលៈទេសៈ​នេះ ក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក​បាន​ចេញ​សេចក្តីអំពាវនាវ​ដែរ ហើយ​សូម​យោគយល់​ចំពោះ​ស្ថានភាព​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ការ​ដែល​ហែ​ក្បួន​អី មិន​អនុញ្ញាត​ដែរ​ទេ ឲ្យតែ​បាតុកម្ម​នោះ​ដោយ​សន្តិវិធី  ហើយ​ដោយ​ស្មោះត្រង់​ជាមួយ​គ្នា សុំ​ឲ្យ​បាតុកម្ម​បំណង​ប៉ុនប៉ង រំលោភ ផ្តួលរំលំ ដូច​មុន​អី​ណា ចុះ​ចេញ​ទៅ នោះ​មិន​អនុញ្ញាត​ទេ​»​។​
​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​របស់​អង្គភាព​ព័ត៌មា​ន និង​ប្រតិកម្ម​រហ័ស កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​មករា លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ដាក់​បទបញ្ជា​បង្កើត គណៈកម្មការ​ចំនួន​ពីរ ដឹកនាំ​ដោយ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ លោក ស ខេង សិក្សា​ពី​ការខូចខាត​ទ្រព្យសម្បត្តិ ដែល​កើតចេញ​ពី​ការប្រើ​ហិង្សា និង​ស្រាវជ្រាវ​ពី​ការប៉ះទង្គិច ដែល​កើតឡើង​ក្នុង​ហេតុការណ៍​ប៉ះទង្គិច​ថ្ងៃទី​២ និង​ទី​៣ ខែ​មករា តែ​រហូតមកទល់​ពេលនេះ មិនទាន់មាន​សេចក្តីរាយការណ៍​ណាមួយ ពី​លទ្ធផល​នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​នេះឡើយ​។​
​យន្តការ​វែកមុខ​មេក្លោង និង​ចាប់​ជន​ដៃ ដែល​ត្រូវបាន​អះអាង​ដោយ​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​នេះ ត្រូវបាន​សហគមន៍ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ចាត់ទុកថា គ្រាន់​ជា​សន្យា​ខ្យល់ និង​ចាប់​ជន​គ្មាន​កំហុស ទទួលទោស ជំនួស​ជនល្មើស​តែប៉ុណ្ណោះ​។ ទឡ្ហីករណ៍​នេះ នាំ​ឲ្យ​អ្នក​តវ៉ា នៅ​តែ​ប្រកាន់​ជំហរ​បន្ត​ការតវ៉ា​របស់​ខ្លួន រហូត​ដល់​សមិទ្ធិផល​ពិត​កើតមានឡើង​ «​ត្រូវតែ​ដោះ​លែង​… ដោ​លែង​ជាបន្ទាន់ ត្រូវតែ​ដោះ​លែង ដោះលែង​នៅ​ថ្ងៃនេះ ដោះលែង​ដោយ​ឥត​លក្ខខណ្ឌ​…»​៕


No comments:

Post a Comment