 |
| អ្នករាយការណ៍ ពិសេស នៃឧត្ដមស្នងការ អង្គការ សហប្រជាជាតិ
ទទួលបន្ទុក ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំកម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី
(Surya P. Subedi) ធ្វើសន្និសីទកាសែត នៅការិយាល័យ នារាជធានី ភ្នំពេញ
នៅថ្ងៃ១៦ មករា ឆ្នាំ២០១៤។
RFA/Tin Zakariya
|
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី គាំទ្រ ឲ្យកម្ពុជា បោះឆ្នោតឡើងវិញ
RFA | 16 Jan. 2014
លោកបានបន្ថែមថា ការគាំទ្រឲ្យកម្ពុជា រៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ឬយ៉ាងណានោះ អាស្រ័យលើបក្សនយោបាយទាំងពីរបានឯកភាពគ្នា ហើយស្នើទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៃឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា បានអំពាវនាវឲ្យកម្ពុជា ដោះស្រាយនយោបាយជាប់គាំងនយោបាយនេះឲ្យបានឆាប់ និងស្របតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅថ្ងៃទី១៦ មករា ថា ប្រសិនបើគណបក្សនយោបាយទាំងពីរចង់ឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ហើយស្នើទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬយ៉ាងណានោះ លោកគាំទ្រ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកថា បញ្ហាសំខាន់លោកចង់ឲ្យកម្ពុជា ដោះស្រាយបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយនេះ ដោយមានភាគីទីបីចូលរួម។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី អះអាងថា ការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយជាវិធីសាស្ត្រតែមួយគត់ ដើម្បីបញ្ចប់វិបត្តិ និងធ្វើឲ្យកម្ពុជា ងាកទៅរកការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី បញ្ជាក់ថា ភាពជាប់គាំងនយោបាយគួរត្រូវបានបញ្ចប់។ រាល់ការសម្របសម្រួប ឬដោះស្រាយនយោបាយ ត្រូវតែស្ថិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស នីតិរដ្ឋ និងប្រជាធិបតេយ្យ៖ «តើខ្ញុំគាំទ្រឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញឬទេ? វាស្រេចតែលើគណបក្សនយោបាយ ប្រសិនបើគណបក្សធំៗទាំងពីរចង់មានដំណោះស្រាយនយោបាយ ខ្ញុំនឹងគាំទ្រចំពោះដំណោះស្រាយនោះ ថាតើវាជាការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ឬជារឿងអ្វីផ្សេងទៀត ដូចជាធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬចូលសភា ឬធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយ កំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត កំណែទម្រង់តុលាការ? អ្វីដែលខ្ញុំបានអំពាវនាវនោះ គឺឲ្យមានដំណោះស្រាយនយោបាយ។ វាអាស្រ័យលើគណបក្សនយោបាយទាំងពីរ។»
ការលើកឡើងដូច្នេះ នៅបន្ទាប់ពីលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី បានជួបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១៥ មករា និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនទៀត។ នៅក្នុងជំនួបនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើឲ្យលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី សម្របសម្រួលជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យចូលសភា។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី បានឲ្យដឹងថា លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើឲ្យលោកធ្វើដូច្នេះមែន ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា លោកបានជួបមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រាប់លោកថា គោលការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈរលើការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស អហិង្សា និងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សទាំងពីរស្នើសុំទៅអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យមានការបោះឆ្នោត ឡើងវិញនេះ ជាបំណងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិតាំងពីដើមមក។ បន្ថែមពីលើនេះ លោក កឹម សុខា ឲ្យដឹងថា ការស្នើសុំរបស់លោក ហ៊ុន សែន តាមរយៈលោក សូប៊ែឌី ឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចូលសភានោះ។ លោកបញ្ជាក់ថា ដរាបណាបោះឆ្នោតឡើងវិញ ទើបគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលសភា។
លោក កឹម សុខា៖ «បើអត់ព្រមព្រៀងគ្នាបោះឆ្នោតឡើងវិញទេ យើងអត់ចូល យើងអត់ចាញ់បោក យើងអត់ជឿអ្វីដែលគ្រាន់តែថា អ៊ីចឹងទេ។ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ថា ចូលទៅដើម្បីកែទម្រង់នេះ កែទម្រង់នោះ យើងបានប្រាប់លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ថា ហ៊ុន សែន ហ្នឹងគ្រាន់តែថា ៣០ឆ្នាំហើយ។»
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងលោក ព្រុំ សុខា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាប្រធានក្រុមដឹកនាំចរចាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីសួរអំពីបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមករា។ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ បានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី១៥ មករា ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គោរពទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ហើយការស្នើឲ្យមានការបោះឆ្នោតឡើងវិញមិនអាចធ្វើទៅបានទេ៖ «គាត់ ថាចង់បោះឆ្នោតឡើងវិញ មកទល់ពេលនេះ គាត់មិនបានបង្ហាញនូវអ្វីដែលថា មានកំហុសនៅក្នុងការបោះឆ្នោត មានភាពមិនប្រក្រតីធ្ងន់ធ្ងរនៃការបោះឆ្នោតនោះ គាត់រកមិនបានទេ ហើយបើគាត់រកមិនបាន គាត់មានអ្វីមកសំអាងទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោត?»
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី បានបញ្ជាក់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសន្យាថា នឹងធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅទៅលើប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត។ ហើយលោកបានសំណូមពរដូចនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកកន្លងមក ដែលលោកបានដាក់ជូនក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ អំពីការកែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រព័ន្ធចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត និងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត។ ក្រៅពីនេះ លោកក៏បានលើកពីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមជាដើម។
លោក ស៊ូប៊ែឌី ថ្កោលទោស រដ្ឋាភិបាល ប្រើកម្លាំង បង្ក្រាបបាតុករ
ថ្លែង ក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅថ្ងៃនេះដែរ លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ថ្កោលទោសម្ដងទៀត ចំពោះអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ដែលប្រើប្រាស់កម្លាំងហួសហេតុបង្ក្រាបបាតុកម្ម បណ្ដាលឱ្យបាតុករ ៤នាក់ស្លាប់ និងរបួសជាច្រើននាក់ កាលពីថ្ងៃទី២ ដើមខែមករា។ ទន្ទឹមគ្នានឹងការថ្កោលទោសនេះ លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ក៏ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ើបអង្កេតឱ្យបានច្បាស់លាស់លើព្រឹត្តិការណ៍ បាញ់ប្រហារបាតុករនោះ។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី៖ «ទាក់ទងនឹងការស៊ើបអង្កេតនេះដែរ ខ្ញុំសុំឱ្យស៊ើបឱ្យបានម៉ត់ចត់ ដែលអាចជឿបាន និងហើយការស៊ើបអង្កេតនេះ និងត្រូវតែជាការស៊ើបអង្កេតមួយឯករាជ្យ។»
លោកផ្ដល់អនុសាសន៍ថា ការស៊ើបអង្កេតនោះ គឺត្រូវស៊ើបរកអ្នកចេញបញ្ជា និងអ្នកអនុវត្តបទបញ្ជាឱ្យបាញ់ប្រហារបាតុករ។ ប្រសិនបើមិនមានបញ្ជាទេ អ្នកដែលប្រើអាវុធបាញ់ប្រហារនោះ ត្រូវតែបាននាំទៅតុលាការជំនុំជម្រះទោស។
ការថ្កោលទោស និងទទូចឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតនេះ គឺលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ មុននឹងបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចលើកទី១០ របស់លោក នៅរសៀលថ្ងៃទី១៦ មករា ដើម្បីស្វែងរកការពិតលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ហេតុផលដែលលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី វាយតម្លៃ និងថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បាញ់ប្រហារបាតុករនោះ ព្រោះលោកថ្លែងថា វិធានការណាក៏ដោយ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវប្រើប្រាស់កម្លាំងនិងអាវុធ គឺត្រូវមានលក្ខខណ្ឌបីយ៉ាង គឺទីមួយ ប្រើកម្លាំងនៅពេលចាំបាច់បំផុត ទីពីរប្រើកម្លាំង និងអាវុធនោះ ស្របតាមច្បាប់ និងទីបី កម្លាំង និងអាវុធ ដែលត្រូវប្រើនោះ ត្រូវមានសមាមាត្រ។ ដូច្នេះនៅពេលដែលណាលោកវាយតម្លៃលើការប្រើប្រាស់កម្លាំង និងអាវុធ គឺលោកពិនិត្យមើលវិធានការដែលផ្ទុយនឹងលក្ខខណ្ឌទាំង៣ នេះ និងលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗទៀត ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ៖ «យោបល់ខ្ញុំ វិធីដែលបានប្រើប្រាស់មកទាំងប៉ុន្មាននេះ មិនបានជាប់តេស្តច្បាប់អន្តរជាតិទេ។»
ទាក់ទងនឹងចំនួនអ្នកស្លាប់ និងរបួសក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បាញ់បង្ក្រាបបាតុកម្ម នៅផ្លូវវ៉េងស្រេង ពីថ្ងៃទី២ ដល់ថ្ងៃទី៤ មករា នោះ លោកស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ើបអង្កេតឱ្យបានម៉ត់ចត់ និងទទូចឱ្យដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំចំនួន ២៣នាក់ ឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ជាពិសេស អ្នកដែលត្រូវការព្យាបាលសុខភាពជាបន្ទាន់។ ក្នុងករណីដែលមិនដោះលែង លោកទទូចឱ្យយកអ្នកទាំងនោះមកមន្ទីរឃុំឃាំងនៅក្បែរភ្នំពេញ ដើម្បីឱ្យពួកគេបានជួបគ្រួសារ និងមេធាវីរបស់គេ។ រីឯជនជាប់ឃុំជាអនីតិជនដែលនៅក្នុងឃុំរង់ចាំការជំនុំជម្រះ ត្រូវបញ្ជូនគេឱ្យមកមន្ទីរឃុំឃាំងសម្រាប់អនីតិជន។
លោកថ្កោលទោសចំពោះការឃុំឃាំងអ្នកទាំង ២៣នាក់ដោយគ្មានដំណឹងជាច្រើនថ្ងៃ ហើយលោកទទូចដល់អាជ្ញាធរឱ្យបង្ការកុំឱ្យកើតមានការរំលោភសិទ្ធិ បុគ្គលបែបនេះទៀត។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ក៏អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យបង្ហាញទីកន្លែងអ្នកដែលបានបាត់ ខ្លួនផង។ លោកអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ឱ្យសហការផ្ដល់ព័ត៌មានអំពីតួលេខអ្នកស្លាប់ និងរបួសឱ្យបានច្បាស់បន្ថែមទៀត។
ក្រៅពីការថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាល លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ក៏ថ្កោលទោសបាតុករមួយចំនួនដែរ ដែលប្រើអំពើហិង្សានៅក្នុងពេលតវ៉ានោះ៕
No comments:
Post a Comment