Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Monday, February 10, 2014

អតីត​ អ្នក​ដី​ក្រហម​ រំឭក​ ព្រឹត្តិការណ៍​ នៃ​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ កាល​ពី​៥​ឆ្នាំ​មុន

ការបណ្ដេញចេញ
៣០-០១-២០០៩: ពលរដ្ឋ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ជម្លៀស​ចេញ​ពី​តំបន់​ដី​ក្រហម​ស្នាក់នៅ​បណ្ដោះ​អាសន្ន​មុខ​បុរីសន្តិភាព​របស់​ក្រុមហ៊ុន 7NG ក្នុង​ខណ្ឌ​ដង្កោ ក្រុង​ភ្នំពេញ។
RFA photo / Ouk Savborey

អតីត​ អ្នក​ដី​ក្រហម​ រំឭក​ ព្រឹត្តិការណ៍​ នៃ​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ កាល​ពី​៥​ឆ្នាំ​មុន

អតីត​អ្នក​ដី​ក្រហម​បាន​រំលឹក​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​នៃ​ការ​បណ្ដេញ​ពួកគាត់​ចេញ​ពី​ទីក្រុង​ទាំង​បង្ខំ និង​លទ្ធផល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​ហេតុការណ៍​នោះ នៅ​ក្បែរ​ទីតាំង​ដែល​ពួក​គាត់​ធ្លាប់​រស់​នៅ ស្ថិត​នៅ​ខាង​ជើង​ស្ថានទូត​សហព័ទ្ធ​រុស្ស៊ី រាជធានី​ភ្នំពេញ។

ដោយ សេក បណ្ឌិត / អាស៊ីសេរី | ០៩ កុម្ភៈ ២០១៤
អ្នក​ភូមិ​បង្ហាញ​អារម្មណ៍​ថា ពេល​រំលឹក​ពី​ហេតុការណ៍​បណ្ដេញ​ចេញ​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួកគាត់​ឈឺ​ចាប់ និង​មាន​ក្តី​កង្វល់​ពី​បញ្ហា​ប្រឈម​នានា​ទាំង​ពេល​បច្ចុប្បន្ន និង​ទៅ​អនាគត​ ការ​ដោះស្រាយ​នូវ​ទុក្ខ​លំបាក​ផ្សេងៗ​ដែល​កំពុង​កើត​មាន​នៅ​កន្លែង​តាំង​ទី​លំនៅ​ឋាន​ថ្មី​នោះ។
អ្នក​ដី​ក្រហម​ច្រើន​រយ​គ្រួសារ​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ដឹក​ទៅ​ទម្លាក់​ចោល​នៅ​ជាយ​រាជធានី​លើ​ទីតាំង​ពីរ​កន្លែង​ផ្សេង​គ្នា​កាល​ពី ៥​ឆ្នាំ​មុន។ ទី​មួយ​ស្ថិត​នៅ​តំបន់​ដំណាក់ត្រយឹង ភាគ​ខាង​ត្បូង​រាជធានី និង​នៅ​តំបន់​ភ្នំបាត​ខាង​ជើង​រាជធានី។
សំឡេង​ពលរដ្ឋ៖ «ក្រុមហ៊ុន សេវិន អែន.ជី (7NG) តាំង​ពី​យក​មក​ចាក់​ចោល​កន្លែង​ហ្នឹង​មិន​ដែល​ឃើញ​មក​មើល​អី​ផង មក​នៅ​នេះ​លំបាក​គ្រប់​បែប​យ៉ាង…»
ងាក​ទៅ​តំបន់​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ពីរ​ទី​តាំង​នោះ គឺ​នៅ​តំបន់​ភ្នំ​បាត ជាប់​ជើង​ភ្នំ​ព្រះរាជទ្រព្យ ក្នុង​ស្រុក​ពញាឮ ខេត្ត​កណ្ដាល។ ទី​នោះ​មាន​ទំហំ​ដី​ជាង ២​ហិកតារ មាន​ពលរដ្ឋ​ដែល​ត្រូវ​ជម្លៀស​ទៅ​នោះ​ដំបូង​មាន​ជិត ៥០០​គ្រួសារ កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០០៩ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​នៅ​សល់​តែ​ជាង ១០០​គ្រួសារ​ទេ។ អ្នក​ទាំង​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ជា​អ្នក​ដែល​អស់​ផ្លូវ​ដើរ​ចេញ ហើយ​សុខ​ចិត្ត​ទទួល​យក​ការ​លំបាក​សព្វ​បែប​យ៉ាង​នៅ​ទី​នោះ។
តំបន់​នោះ​គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា សហគមន៍​តង់​ខៀវ។ ឈ្មោះ​នេះ​គឺ​គេ​ហៅ​តាម​ទិដ្ឋភាព​ជាក់ស្ដែង​ពេល​ដែល​អាជ្ញាធរ និង​ក្រុមហ៊ុន សេវិន អែន.ជី ដឹក​ពលរដ្ឋ​យក​ទៅ​ទម្លាក់​ចោល គឺ​បាន​ផ្ដល់​តែ​ដី​ទំហំ ៤ គុណ ៦​ម៉ែត្រ ដោយ​គ្មាន​ទី​ជម្រក​ឡើយ។ ពលរដ្ឋ​បាន​យក​សំពត់​កៅស៊ូ ឬ​ហៅ​ថា តង់​ពណ៌​ខៀវ ដែល​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ឧបត្ថម្ភ​ធ្វើ​ជា​ទី​ជម្រក​ស្នាក់នៅ​បណ្ដោះអាសន្ន។
«សំឡេង​ក្មេង​ប្រឡែង​គ្នា​សើច​សប្បាយ»
ចូល​ទៅ​ដល់​សហគមន៍​នោះ ក្មេងៗ​ដែល​មិន​ទាន់​ដឹង​ក្តី ឬ​ក្មេងៗ​ដែល​ទើប​គ្រប់​អាយុ​ចូល​រៀន បាន​បង្ហាញ​ភាព​សប្បាយ​រីករាយ។ ចំណែក​ឪពុក​ម្ដាយ​វិញ មាន​ទឹក​មុខ​ក្រៀមក្រំ ហើយ​បើ​ទោះ​ជា​ខំ​ប្រឹង​សើច​នៅ​ពេល​មាន​មនុស្ស​ពី​តំបន់​ផ្សេង ឬ​មន្ត្រី​អង្គការ​ទៅ​សួរ​សុខ​ទុក្ខ​នោះ ក៏​សើច​មិន​សូវ​សម​ដែរ៖«...ឈឺ​ចាប់​វា​ហួស​ពី​ឈឺ​ហើយ។ ...មក​នៅ​ពិបាក​វេទនា»
អតីត​អ្នក​ភូមិ​ដី​ក្រហម​បាន​ថ្លែង​ពី​ការ​ឈឺ​ចាប់​ចំពោះ​អាជ្ញាធរ​រាជធានី​ភ្នំពេញ និង​ក្រុមហ៊ុន សេវិន អែន.ជី បណ្ដេញ​ពួកគាត់​ចេញ​ពី​តំបន់​ដី​ក្រហម​ដោយ​ពុំ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​សិទ្ធិ​រស់​នៅ​សមរម្យ​របស់​ពួក​គាត់​នោះ។
ស្រី្ត វ៉ា សាវី វ័យ​ប្រមាណ​ជាង ៤០​ឆ្នាំ រស់​នៅ​សហគមន៍​តង់​ខៀវ។ អ្នកស្រី​បាន​ថ្លែង​ទាំង​ទឹក​មុខ​ក្រៀមក្រំ ពេល​កំពុង​វេញខ្សែ​ខាង​មុខ​ផ្ទះ​ទ្រុឌទ្រោម​នោះ​ថា រយៈពេល ៥​ឆ្នាំ​ក្រោយ​ពី​ចេញ​ពី​តំបន់​ដី​ក្រម​មក​គ្រួសារ​គាត់​បាន​បាត់បង់​នូវ​អ្វីៗ​សព្វ​បែប​យ៉ាង ដូចជា​ប្ដូរ​ពី​កន្លែង​មាន​មុខ​របរ​មក​គ្មាន​មុខ​របរ កូន​ចៅ​ប្ដីសី​ក៏​រស់​នៅ​បែក​បាក់​គ្នា​ដោយ​កត្តា​ជីវភាព សមាជិក​គ្រួសារ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​ធ្វើ​ចំណាក​ស្រុក​ទៅ​រក​ការងារ​ធ្វើ​នៅ​ថៃ ពីរ​នាក់​ឪពុក​​កូន​ម្នាក់​ទៀត​យក​ទៅ​ផ្ញើ​នឹង​ជី​ដូន​នៅ​ឯ​ខេត្ត​ព្រៃវែង ចំណែក​កូន​ស្រី​ពីរ​នាក់​នៅ​តូចៗ​គាត់​រក​ស៊ី​ចិញ្ចឹម​ខ្លួន​ឯង។
អ្នកស្រី វ៉ា សាវី៖ «...ខ្ញុំ​ធ្វើ​ស្លឹក​ហ្នឹង ហើយ​បើ​គេ​ហៅ​បោក​ខោ​អាវ ខ្ញុំ​ទៅ​បោក​ឲ្យ​គេ​ទៅ ព្រោះ​បើ​យើង​ធ្វើ​ស្លឹក​ហ្នឹង​ហូប​អត់​គ្រប់គ្រាន់ ដល់​អ៊ីចឹង​ទៅ​បោក​ខោ​អាវ​ឲ្យ​គេ​ទៅ គេ​ឲ្យ​៥​ពាន់ មួយ​ចាន​ដែក ទិញ​អង្ករ​បាន ១​គីឡូ ម្ហូប​កូន​ហូប...»
អ្នក​ភូមិ​ផ្សេង​ទៀត​ក៏​ថ្លែង​ពី​ការ​លំបាក​ក្នុង​រយៈពេល ៥​ឆ្នាំ​មក​នេះ រស់​នៅ​ទីតាំង​ថ្មី ពុំ​មាន​អ្វី​រីក​ចំរើន​ឡើយ ពីព្រោះ​ការ​រស់​នោះ​ខ្វះ​មុខ​ខ្វះ​ក្រោយ សូម្បី​តែ​ទឹក​ប្រើប្រាស់ បរិភោគ​ក៏​ត្រូវ​ទិញ​គេ​ដែរ៖ «ទឹក​ទិញ​គេ​មួយ​ធុង ២.៥០០​រៀល។ ...មួយ​ធុង​ហ្នឹង​បើ​យើង​ប្រើ​គ្រាន់​តែ​ហូប និង​ដាំ​បាយ​ប្រើ​បាន ៣​ថ្ងៃ។ ...ភ្លើង​ដូច​ថា អ្នក​ខ្លះ​ដាក់​គេ​ត​មក ដូច​ខ្ញុំ​អុជ​ភ្លើង​ចង្កៀង»
បញ្ហា​លំបាក​ទាំង​នោះ​មាន​ដូចជា ខ្វះ​មុខ​របរ អាជីវកម្ម ដីស្រែ​ចម្ការ ទី​ផ្ទះ​ក៏​តូច​ចង្អៀត ហើយ​ផ្ទះ​ឈើ​បាំង​ស្លឹក​នោះ​ក៏​ជា​ជំនួយ​របស់​អង្គការ​មនុស្សធម៌​ឧបត្ថម្ភ​ឲ្យ​ដែរ៖ «មាន​រីក​ចម្រើន​អី បើ​រក​ដី​ដាំ​គល់​ស្លឹកគ្រៃ​មិន​បាន​ផង​ហ្នឹង។ បើ​ក្បាល ៤ បណ្ដោយ ៦ (ម៉ែត្រ) ធ្វើ​តែ​រោង​អស់​បាត់​ទៅ​ហើយ។ រោង​នៅ​ហ្នឹង ជើងក្រាន​ក៏​ហ្នឹង ដេក​ក៏​ហ្នឹង បង្គន់​អាចម៍​ក៏​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​ដែរ ហ្នឹង​អង្គការ​ធ្វើ​ឲ្យ​អា​ហ្នឹង»
ចំណែក​កុមារ​នៅ​ក្នុង​សហគមន៍​នោះ កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការ​បាត់បង់​ការ​សិក្សា​ដែរ ដោយសារ​កត្តា​មួយ​ចំនួន​ដូច​បញ្ហា​ជីវភាព​គ្រួសារ និង​បញ្ហា​សាលា​ឆ្ងាយ​ពុំ​មាន​មធ្យោបាយ​ធ្វើ​ដំណើរ​ជាដើម។
គ្រូ​បង្រៀន​ផ្នែក​ភាសា​អង់គ្លេស​ម្នាក់​នៃ​អង្គការ ម៉ាណា ហ្វរ ឡៃ (Mana for Life) ឈ្មោះ ស សុខចាន់។ លោក​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា អង្គការ​លោក​បាន​ឧបត្ថម្ភ​បន្ទប់​រៀន​ភាសា​អង់គ្លេស​ក្នុង​សហគមន៍។ លោក​បន្ត​ថា ការ​ឧបត្ថម្ភ​នោះ​នៅ​មាន​កម្រិត​នៅ​ឡើយ ជា​ពិសេស​ពួកគាត់​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​លូត​លាស់​ផ្នែក​ខាង​បញ្ញា ស្មារតី រូបរាង​កាយ​យឺត ដោយសារ​ការ​ហូប​ចុក​មិន​គ្រប់គ្រាន់ ហើយ​កុមារ​ប្រមាណ​ជា ៧០​ភាគរយ បាន​បង្ខំ​ចិត្ត​បោះបង់​ចោល​ការ​សិក្សា​ជា​បន្តបន្ទាប់។
លោក ស សុខចាន់៖ «ដូច​ថា​ជីវភាព​ខ្វះខាត​មែន​ទែន គឺ​គាត់​ទាល់ គ្រួសារ​ខ្លះ​គាត់​ជំពាក់​លុយ​អង្គការ គាត់​សុខ​ចិត្ត​លះបង់​ទៅ​ធ្វើ​ការ​រោងចក្រ។ ជួនកាល​ពួកគាត់​ទៅ​ធ្វើ​ជា​កញ្ច្រែង កន្ត្រក​អី​ហ្នឹង គឺ​គាត់​អត់​បាន​ទៅ​សិក្សា ជួនកាល​ពួកគាត់​អត់​លុយ​អត់​បាន​ទៅ​រៀន​ដែរ គឺ​គាត់​សុខចិត្ត​ថា​យក​កម្លាំង​ពលកម្ម​របស់​គាត់​ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ដល់​ក្រុម​គ្រួសារ»
តំណាង​អ្នក​ដី​ក្រហម លោក ចាន់ វិចិត្រ ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​ពេល​ជួប​ជុំ​នៅ​អតីត​ទីតាំង​ដី​ក្រហម​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤ មករា ក្នុង​ឱកាស​ប្រារព្ធ​ខួប ៥​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​នោះ​ថា ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​បណ្ដេញ​ពួក​គាត់​កាល​ពី ៥​ឆ្នាំ​មុន​នោះ គឺ​ជា​រឿង​អយុត្តិធម៌​ដែល​មិន​អាច​បំភ្លេច​បាន​ឡើយ៖ «ហើយ​យើង​ឃើញ​ថា ពួកគាត់​តែងតែ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​ដែល​ជា​ម្ចាស់​ដី ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ ហើយ​គាត់​ប្លន់​ដី​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទៅ​ឲ្យ​អ្នក​មាន​លុយ អ្នក​មាន​អំណាច​មួយ​ចំនួន​ទៅ​វិញ ហើយ​ឃើញ​ថា ពួក​គាត់​មិន​មាន​ឆន្ទៈ​ល្អ​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ទេ»
លោក​បន្ត​ថា ការ​អភិវឌ្ឍ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សព្វថ្ងៃ​បំពេញ​ចិត្ត​អ្នក​មាន​សម្លាប់​អ្នក​ក្រ តាម​រយៈ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ចាប់​ផ្ដើម​រស់​ពី​ក្រ​ទៅ​កាន់​តែ​ក្រ ពី​មាន​ផ្ទះ​ទៅ​អត់​ផ្ទះ ពី​មាន​មុខ​របរ​ទៅ​អត់​មាន​មុខ​របរ​ពី​ការ​រស់​នៅ​សមរម្យ​ទៅ​ឲ្យ​ធ្លាក់​ក្នុង​សភាព​យ៉ាប់យ៉ឺន រស់​ខ្វះ​មុខ​ខ្វះ​ក្រោយ។
អ្នក​ដី​ក្រហម​មាន​ប្រមាណ ៥០០​គ្រួសារ រស់​នៅ​លើ​ដី​ទំហំ​ជាង ៣​ហិកតារ ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​រាជធានី​ភ្នំពេញ បណ្ដេញ​ពួក​គាត់​ចេញ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤ មករា ឆ្នាំ​២០០៩ ហើយ​ប្រគល់​ដី​នោះ​ទៅ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន សេវិន អែន.ជី ជា​អ្នក​គ្រប់គ្រង​លើ​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ក្រុង ប៉ុន្តែ​ក្នុង​រយៈពេល ៥​ឆ្នាំ​កន្លង​មក​នេះ ដី​តំបន់​នោះ​បាន​ត្រឹមតែ​ធ្វើ​របង​ព័ទ្ធ​ទុក​ចោល ដោយ​ពុំ​ទាន់​មាន​អភិវឌ្ឍន៍ ឬ​ធ្វើ​អ្វី​មួយ​ជា​ដុំ​កំភួន​នោះ​ទេ។
លោក ចាន់ វិចិត្រ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា កន្លែង​ថ្មី​ដែល​អាជ្ញាធរ​និង​ក្រុមហ៊ុន​យក​ពួក​គាត់​ទៅ​ចាក់​ចោល​នោះ ស្ថិត​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ក្រុង គឺ​នៅ​តំបន់​ដំណាក់ត្រយឹង ភាគ​ខាង​ត្បូង​ទីក្រុង និង​នៅ​តំបន់​ភ្នំ​បាត ខាង​ជើង​រាជធានី។
រយៈពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​មក​នេះ ពួក​គាត់​ពុំ​ទាន់​ងើប​រួច​ពី​ភាព​ក្រ​តោកយ៉ាក ដែល​ប្រៀប​បាន​នឹង​ស្ថានភាព​ចេញ​ពី​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​ដែល​មាន​តែ​បាតដៃ​ទទេ​នោះ​ទេ៖ «បាទ! ហើយ​ពិសេស​គឺ​ឆ្ងាយ​ពី​សេវា​សាធារណៈ​មួយ​ចំនួន ពី​សាលារៀន​កូន ពី​មន្ទីរពេទ្យ ហើយ​ដី​នោះ​គេ​មិន​មាន​ឯកសារ​អី​ប្រគល់​ឲ្យ​ពួក​គាត់​ត្រឹមត្រូវ​ទេ ហើយ​ពួកគាត់​បារម្ភ​ខ្លាច​មាន​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ជា​លើក​ទី​៣​ទៀត»
ស្រី្ត វ៉ា សាវី បាន​រំលឹក​ពី​សកម្មភាព​អាជ្ញាធរ និង​ក្រុមហ៊ុន​បណ្ដេញ​ពួកគាត់​ចេញ​ពី​ដី​ក្រម​ដោយ​បង្ខំ​ដោយ​ប្រើ​ហិង្សា​វាយ​ដំ​បាញ់​ផ្សែង​ពុល និង​ជេរ​ប្រមាថ​គ្រប់​បែប​យ៉ាង៖ «គេ​ដេញ​ពួក​ខ្ញុំ​ហ្នឹង គេ​ឈូស​ផ្ទះ​ពួក​ខ្ញុំ​ចោល​តែម្ដង គេ​ជេរ គេ​ដេញ​ដូច​សត្វ​អ៊ីចឹង។ ជួន​ពេល​ខ្លះ​កំពុង​តែ​លក់ គេ​ដេញ​លើក​កញ្ច្រែង​លើក​ល្អី​គ្រប​ទុក​ទៅ ខ្លះ​ទៅ​គេ​គប់​បែក​ក្បាល ខ្លះ​គេ​វ៉ៃ ថ្ងៃ​ឈូស​ហ្នឹង​គេ​វាយ ខ្លះ​សន្លប់​អី​អ៊ីចឹង​ទៅ»
លោក ចាន់ វិចិត្រ អះអាង​ថា ក្រោយ​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​នេះ អ្នក​ភូមិ​មួយ​ចំនួន​បាន​មាន​ជំងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ធ្ងន់ធ្ងរ អ្នក​ខ្លះ​ធ្លាក់​ខ្លួន​វិកលចរិត​ក៏​មាន ហើយ​ទាំង​នេះ​ជា​មរតក​ដ៏​ឈឺ​ចាប់​សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​បណ្ដេញ​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​សម្បែង​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ កន្លង​មក៕


No comments:

Post a Comment