អាដហុក បង្ហាញ របាយការណ៍ ស្ដីពី បទល្មើស ព្រៃឈើ
RFA | 6 April 2014 (listen to story)
ឈើមូល ត្រូវ បានគេ កាប់ រួចដឹកជញ្ជូន តាមគោយន្ត នៅក្នុងស្រុក ត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃ ទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៤។ RFA/Mom Sophon
អង្គការ សង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការ លើការការពារ ធនធានធម្មជាតិ បានចេញ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ មួយ ព្រួយបារម្ភ ចំពោះ ការកាប់បំផ្លាញ ព្រៃឈើ និងការដឹកជញ្ជូន ឈើខុសច្បាប់ ច្រើន ជាងបណ្ដាប្រទេសនានា ក្នុងតំបន់ អាស៊ាន។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ បានបង្ហាញ ទីតាំង កាប់ឈើប្រណិត, ឈ្មួញ ដែលបានកាប់បំផ្លាញ, និងមូលហេតុ ដែលនាំ ឲ្យព្រៃឈើ ហិនហោច។
សមាគម ការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (Adhoc) បានរិះគន់ ភ្នាក់ងារ រ
អនុប្រធានផ្នែកដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិនៃសមាគមអាដហុក លោក ចាន់ សុវ៉េត មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី៥ មេសា ថា មូលហេតុនៃចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គឺសង្គមស៊ីវិលចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលថែរក្សាព្រៃឈើដែលនៅសេសសល់ចុង ក្រោយ ក្នុងគ្រាដែលប្រទេសកំពុងបោះឆ្នោតនិងជាប់គាំងនយោបាយ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើកាន់តែមានភាពគគ្រឹកគគ្រេងដឹកចេញយ៉ាង អនាធិបតេយ្យ។
លោកបន្តថា ប្រទេសកម្ពុជា មានចរាចរណ៍ឈើច្រើនជាងប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើនៅកម្ពុជា នៅតែបន្តកើតមានក្រោមរូបភាពទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់ ដោយកាប់បំផ្លាញក្នុងតំបន់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច គ្មានការត្រួតពិនិត្យចរាចរជួញដូរគ្រឿងសង្ហារិម និងតាមរយៈការជួល ឬលើកទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋឲ្យចូលទៅកាប់ព្រៃឈើនៅតាមបណ្ដាតំបន់ មួយចំនួនដែលមានព្រៃឈើនៅសេសសល់។
លោក ចាន់ សុវ៉េត បញ្ជាក់ថា ការកាប់ទន្ទ្រានធនធានធម្មជាតិនេះ បានធ្វើឲ្យរដ្ឋបង់ខាតប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នករងគ្រោះ ហើយឈ្មួញជាអ្នកបានផលចំណេញយកលុយដាក់ក្នុងហោប៉ៅដែលជារឿងមួយ អយុត្តិធម៌បំផុត៖ «បញ្ហាឈើនេះវាកើតឡើងយូរហើយដែរ គ្រាន់តែនយោបាយនៃការទប់ស្កាត់ព្រៃឈើគឺទប់បានតែត្រឹមចាប់ឈើនៅ ក្នុងឡាន ចាប់ឈើនៅក្នុងស្ដុកហ្នឹងជានយោបាយមួយដែលយើងឃើញមានការអបអរសាទរ ពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែទស្សនៈរបស់សង្គមស៊ីវិល ដូចជា អាដហុក ឬក៏សហគមន៍ការពារព្រៃឈើ គឺគេអត់មានអបអរសាទរដោយសារតែរឿងចាប់ឈើបានក្នុងស្តុក ឬក្នុងឡាននោះទេ។ គេចង់ឲ្យមានវិធានការដ៏មុតមាំមួយក្នុងការដែលរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញ ស្នាដៃកន្លែងកាប់រានក្នុងតំបន់ព្រៃតែម្ដង។ ទោះយ៉ាងយើងឃើញកន្លងផុតមក ប្រទេសអ្នកនៅក្នុងពិភពលោកគេមកធ្វើរបាយការណ៍ Global witness គេធ្លាប់បានសរសេររបាយការណ៍ជាច្រើនជាមួយនឹងការបំផ្លិចបំផ្លាញ ព្រៃឈើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយសារអ្នកមានអំណាច។»
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់សមាគមអាដហុក បានសរសេរថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើបានកើតឡើងពេញបន្ទុក គឺធ្វើឡើងក្រោមក្រសែភ្នែកមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមានអំណាចមួយចំនួន ឃុបឃិតជាមួយឈ្មួញ កង្វះខាតនៃការអនុវត្តច្បាប់របស់ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន ជាខ្នងបង្អែកសម្រាប់ការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើ បានធ្វើឲ្យមានការលើកទឹកចិត្តដល់សកម្មភាពបទល្មើសរីករាលដាលពេញ ផ្ទៃប្រទេស។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែលបានសរសេរថា ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកប្រកបរបរដងជ័រនៅក្នុងជម្រកសត្វព្រៃនៅស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគីរី អះអាងថា មានឈ្មួញឈើមានឋានៈជាឧកញ៉ា ២នាក់ កំពុងធ្វើសកម្មភាពកាប់ឈើក្នុងព្រៃអភិរក្ស ហើយបោះទីតាំងស្តុកឈើពីរកន្លែងនៅដែនជម្រកសត្វ នៅស្រុកលំផាត់ ដែលអ្នកភូមិស្គាល់ថា ឧកញ៉ាថៃ និងឧកញ៉ាពិសី។ ក្រុមហ៊ុន ៧២ វៀតណាម បានចូលព្រៃការពាររបស់សហគមន៍ អាររលំ និងដឹកឈើចូលរោងចក្រដោយពុំមានការត្រួតពិនិត្យពីស្ថាប័នរដ្ឋបាល ព្រៃឈើឡើយ។ ក្រុមហ៊ុននេះ បានដំឡើងម៉ាស៊ីនអារឈើជាច្រើនគ្រឿងនៅក្បែរព្រៃសហគមន៍ភូមិឡំ ឃុំប៉ក់ញ៉ៃ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ថែមទាំងមានកម្មករវៀតណាម អាររលំឈើថ្មីតាមទំនើងចិត្ត។
ចំណែកនៅព្រៃព្រះរកា ខេត្តព្រះវិហារ ដែលជាព្រៃឈើធំទី២ បន្ទាប់ពីព្រៃឡង់ មានឈើជាច្រើនកំណាត់បានបន្សល់ទុកនៅកណ្ដាលព្រៃអមសងខាងផ្លូវលំ ចូលក្នុងព្រៃ ដែលមានរថយន្តដឹកជញ្ជូនឈើទាំងថ្ងៃទាំងយប់ ឋិតនៅចំណុចប្រសព្វនៃស្រុកចំនួន៣ គឺស្រុកត្បែងមានជ័យ ស្រុកឆែប និងស្រុករវាង នៃខេត្តព្រះវិហារ។
ការសិក្សារកឃើញថា បទល្មើសព្រៃឈើគឺសុទ្ធសឹងមានអ្នកមានអំណាចឥទ្ធិពលឈរនៅពីក្រោយ បទល្មើសព្រៃឈើ ភាគច្រើនគឺជាមន្ត្រីមានអំណាចក្នុងជួរកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ប៉ូលិស កងរាជអាវុធហត្ថ និងមន្ត្រីយោធាជាដើម។
ទាក់ទងនឹងរបាយការណ៍របស់សមាគមអាដហុក នេះដែរ លោក ផាន់ ភឺន នាយរងខណ្ឌរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តរតនគិរី ដែលជាខេត្តមួយល្បីខាងមានបទល្មើសព្រៃឈើដែរនោះ បានច្រានចោលរបាយការណ៍នេះ។ លោកថា អាជ្ញាធររដ្ឋបាលព្រៃឈើកំពុងសកម្មក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ។ ក្នុងរយៈពេល ៣ខែចុងក្រោយនេះ ខណ្ឌរដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តរតនគិរី បានចាប់ជនល្មើសនិងបានកសាងសុំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការជាង ៣០ករណី។ ក្នុងចំណោមជាង ៣០ករណីនោះភាគច្រើនជនល្មើសជាប្រជាពលរដ្ឋ ពុំពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទេ។
លោក ផាន់ ភឺន៖ «យើងត្រូវតែសកម្មហើយយើងធ្វើលេងៗម៉េចកើត ឥឡូវគេគ្មានយោគយល់ទេឲ្យតែនេះដាក់ទៅតុលាការហើយអ្នកណាធ្វើអ្នកនោះជាប់។»
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានដាក់នៅបទបញ្ជាឲ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធត្រូវពិនិត្យមើលឲ្យបាន ម៉ត់ចត់ រាល់សកម្មភាពនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃដើម្បីរានដីយកធ្វើជា កម្មសិទ្ធិ និងក្រុមហ៊ុននានា ដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគលើដីដែលរដ្ឋាភិបាល បានជួលក្នុងរយៈ ៩៩ឆ្នាំ ហើយខកខានពុំបានអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទេ ត្រូវចាត់វិធានការដោយដាក់វិន័យ ឬលុបចោលកិច្ចសន្យាសម្បទានក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ត្រូវបញ្ចប់ដាច់ខាតការកាប់រានហ៊ុមព័ទ្ធដុត រំលោភយកដីព្រៃឈើធ្វើជាកម្មសិទ្ធិដែលបានកើតឡើងក្រោយថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១២។ បើមិនដូច្នោះទេ ត្រូវទទួលទោសតាមច្បាប់ស្ដីពីព្រៃឈើ។ ទន្ទឹមនឹងនេះត្រូវបន្តអនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនូវបទបញ្ជាដែល ខ្ញុំបានដាក់នានាពេលថ្មីៗនេះ អំពីការបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើគ្រប់ប្រភេទ។»
របាយការណ៍របស់សមាគមអាដហុក បង្ហាញទៀតថា តំបន់ព្រៃឈើដែលត្រូវបំផ្លិចបំផ្លាញនោះ គឺដូចជាតំបន់ព្រៃការពារតំបន់ព្រៃឈើសម្រាប់អភិរក្សសត្វព្រៃ តំបន់ព្រៃស្នូល សម្រាប់ការពារជីវចម្រុះ និងតំបន់ព្រៃសួនឧទ្យានជាតិជាដើម។ យ៉ាងហោចមានការកត់សម្គាល់ក្រុមហ៊ុនឯកជនចំនួន ១៨ ដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាល និងលេចធ្លោជាងគេខាងអាជីវកម្មឈើ នៅក្នុងខេត្តចំនួន ១១ ដូចជាតំបន់ព្រៃឡង់ នៅខេត្តកំពង់ធំ តំបន់ព្រៃឈើនៅតាមជួរភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ តំបន់ព្រៃបឹងពែរ ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តសៀមរាប ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ខេត្តក្រចេះ ខេត្តរតនគិរី ខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជាដើម។ ស្របគ្នានោះដែរ គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីជាច្រើនកន្លែងនៅខេត្តកោះកុង ពោធិ៍សាត់ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី តាមជួរដងទន្លេបី ក៏ជាប្រភពនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើយ៉ាងខ្លាំងដែរ៕
No comments:
Post a Comment