អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស អំពាវនាវ កុំឲ្យ រដ្ឋសភា អនុម័តច្បាប់ ទាក់ទង វិស័យតុលាការ
ដោយ យាង សុជាមេត្តា / RFA | 20 April 2014
តំណាងអ្នកបឹងកក់ ៤នាក់
អង្គុយសមាធិបង្អត់អាហារនៅមុខសាលាឧទ្ធរណ៍
ដើម្បីទាមទារតុលាការផ្ដល់យុត្តិធម៌ និងដោះលែងអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា
កាលពីព្រឹកថ្ងៃ៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA/Mom Sophon
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះលើកឡើងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់មិនគួរត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័តនោះទេ លុះណាតែមានការផ្សព្វផ្សាយបើកឲ្យមានកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទូលំទូលាយ ជាមុន និងលុះណាតែតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំង២ ចូលអង្គុយក្នុងរដ្ឋសភា។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២០ ខែមេសា បានអំពាវនាវកុំឲ្យរដ្ឋសភាកម្ពុជា អនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ចំនួន ៣ គឺសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំអង្គការតុលាការ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈនៃចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា។ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំង ៣នេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ ហើយជំហានបន្ទាប់ គឺបញ្ជូនទៅរដ្ឋសភាសម្រេចនិងអនុម័ត។
អង្គការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះ លើកឡើងថា វាជាការសំខាន់ណាស់ដែលរដ្ឋសភា ត្រូវបង្ហាញសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ជាសាធារណៈ ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យដៃគូពាក់ព័ន្ធនានា រួមទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ និងសាធារណជនទូទៅអាចឆ្លើយតប និងផ្ដល់មតិយោបល់។ ស្ថាប័ននេះកត់សម្គាល់ដែរថា ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនូវសិទ្ធិចូល រួមក្នុងការកំណត់ជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិ។ ប្រការនេះពលរដ្ឋគ្រប់រូបគប្បីមានឱកាសផ្ដល់មតិយោបល់របស់ខ្លួនទៅ លើច្បាប់ទាំងអស់នេះ។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសង្កេតការណ៍សវនាការនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិ មនុស្សកម្ពុជា លោក ឌុច ពិសិដ្ឋ បានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ទាំង ៣នេះ មានសារសំខាន់ណាស់ចំពោះមុខងាររបស់តុលាការនៅកម្ពុជា ដែលអាចធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវឯករាជភាព ប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាពរបស់តុលាការ។ តែលោកថា កង្វះតម្លាភាពជាទូទៅជុំវិញច្បាប់ទាំងនេះ ធ្វើឲ្យមានក្តីបារម្ភជាខ្លាំង និងមានមន្ទិលទៅលើអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែព្យាយាមលាក់បាំង។ លោកថា ការពិភាក្សា និងការចូលរួមជាចំហនៅក្នុងដំណើរការតាក់តែង និងអនុម័តច្បាប់ទាំងនេះ នឹងជួយកសាងទំនុកចិត្តឡើងវិញទៅលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
លោក ឌុច ពិសិដ្ឋ៖ «នៅពេលដែលយើងយកទៅអនុវត្ត ច្បាប់នេះមានបញ្ហា អាហ្នឹងវាជាការទទួលខុសត្រូវរបស់គណបក្សប្រជាជន ហើយក៏ជាការទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល អ៊ីចឹងយើងចង់ឲ្យពលរដ្ឋទាំងមូលរួមគ្នាទទួលខុសត្រូវ ទៅលើការអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ពីព្រោះច្បាប់នេះ គឺជាកាំបិតមុខ២ មានន័យថា វាអាចនឹងធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់យើងឯករាជ្យ និងមានភាពល្អប្រសើរជាងមុន ហើយក៏វាអាចធ្វើឲ្យមានការគាបសង្កត់ ឬការជះឥទ្ធិពលជាខ្លាំងពីអង្គនីតិប្រតិបត្តិទៅលើប្រព័ន្ធតុលាការ ដែរអ៊ីចឹងហើយ បានជាយើងចង់ឲ្យមានការជជែកគ្នាឲ្យបានច្រើនមុននឹងយើងអនុម័ត ច្បាប់នេះ។»
ជាថ្មីម្ដងទៀត មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក៏បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋសភារង់ចាំរហូតដល់បញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយ ត្រូវបានដោះស្រាយ មុននឹងធ្វើការជជែកពិភាក្សានិងអនុម័តច្បាប់ថ្មី។ ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះ បានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នឹងមិនត្រូវបានពិនិត្យពិច័យឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងស្រុងនោះទេ ប្រសិនបើមានតែតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អង្គុយនៅក្នុងរដ្ឋសភាតែមួយនោះ។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់និងជាសមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍ដោយខ្លីនៅថ្ងៃទី២០ មេសា ថា លោកមិនខ្វល់នឹងការលើកឡើងនេះទេ៖ «ខ្ញុំអត់ឈឺក្បាលទេ គេលើកអីលើកទៅ អ៊ីចឹងហើយណា សុំទោសៗ ខ្ញុំឲ្យគេលើកចុះ មិនមែនរឿងរបស់ខ្ញុំផង។»
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្លាប់បានអះអាងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធតុលាការទាំង៣នេះ ត្រូវបានតាក់តែងឡើងដោយផ្អែកតាមបទពិសោធន៍នៃប្រទេសដែលមាននីតិរដ្ឋ រីកចម្រើន និងរឹងមាំនានា និងដោយមានការជួយរៀបចំពីអ្នកជំនាញការច្បាប់របស់សាធារណរដ្ឋ បារាំង ទៀតផង។ តែប្រការនេះ ត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនគួរបោះបង់ចោលគំនិតអ្នកនៅក្នុងស្រុកនោះទេ។ សង្គមស៊ីវិលថា រដ្ឋាភិបាលគួរស្វែងរកការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធទាំងនៅ ក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ។
ជុំវិញការព្យាយាមរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការអនុម័តសេចក្ដីព្រាង ច្បាប់ថ្មីៗ ក្នុងពេលដែលបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយមិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយនេះ លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានថ្លែងក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ជាមួយលោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ប្រសិនជាមាន ការជួបគ្នាភ្លាមទៀត គឺយើងនឹងលើករឿងហ្នឹងឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថា នៅពេលដែលយើងចង់ដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយ លោកអត់ត្រូវឆ្លៀតឱកាស ឆក់ឱកាសយកមកធ្វើច្បាប់ឯកបក្សអ៊ីចឹងទេ បើច្បាប់ជាឯកបក្សជាច្បាប់អត់តម្លៃ ព្រោះច្បាប់យើងធ្វើដើម្បីអី? ដើម្បីបម្រើប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ មិនមែនធ្វើច្បាប់ដើម្បីបម្រើតែប្រជាពលរដ្ឋដែលបោះឆ្នោតឲ្យតែ គណបក្សប្រជាជនទេ ច្បាប់ត្រូវតែមានតម្លៃមួយដែលសម្រាប់សកលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទាំងអស់គ្នា។»
លោក កឹម សុខា ថ្លែងថា ការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រៀបចំធ្វើច្បាប់ប្រញាប់ប្រញាល់បែបនេះ គឺមានបំណងឆក់យកឱកាសជ្រើសរើសធ្វើច្បាប់ទាំងឡាយណាដែលគណបក្សកាន់ អំណាចដឹងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងមិនគាំទ្រចំពោះច្បាប់ទាំងនោះ។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងតែយល់ខុសចំពោះការឆក់ឱកាសនេះ ព្រោះថា បើគណបក្សកាន់អំណាចនៅតែចចេសធ្វើច្បាប់ទាំងនេះ នោះមានន័យថា គណបក្សកាន់អំណាចកំពុងតែបង្ហាញមុខអាក្រក់ខ្លួនឯងឲ្យសហគមន៍ អន្តរជាតិឃើញកាន់តែច្បាស់ថែមទៀត៕
No comments:
Post a Comment