មន្ត្រី អ.ស.ប. ជំរុញ ឲ្យកម្ពុជា ពន្លឿន ការបង្កើត ស្ថាប័ន សិទ្ធិមនុស្ស ថ្នាក់ជាតិ ឯករាជ្យ
RFA | ២៤ សីហា ២០១៤
១៧-វិច្ឆិកា-២០១២៖
ពលរដ្ឋ យកញត្តិ មកដាក់ស្នើ ឲ្យជួយដោះលែង សកម្មជន ដីធ្លី
និងអ្នកការពារ សិទ្ធិមនុស្ស ពីពន្ធនាគារ នៅមុខ រដ្ឋសភា
នារាជធានី ភ្នំពេញ។ RFA/Den Ayuthyea
អ្នករាយការណ៍ ពិសេស អង្គការ សហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុក សិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំកម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ជំរុញ ឲ្យរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា ពន្លឿនដំណើរការ បង្កើតស្ថាប័ន សិទ្ធិមនុស្ស ថ្នាក់ជាតិ ឯករាជ្យមួយ។ ការជំរុញ បែបនេះ ដោយសារ អ្នករាយការណ៍ រូបនេះ យល់ថា ស្ថាប័ន សិទ្ធិមនុស្ស មានស្រាប់ បច្ចុប្បន្ន មិនអាច ឯករាជ្យឡើយ ព្រោះថា មន្ត្រី របស់ ស្ថាប័ន ទាំងនេះ ភាគច្រើន ជាមន្ត្រី របស់ រដ្ឋាភិបាល។
ពន្លឿនដំណើរការ បង្កើតស្ថាប័ន សិទ្ធិមនុស្ស ជាតិឯករាជ្យ គឺ ជាអនុសាសន៍មួយ ក្នុងចំណោម អនុសាសន៍ ជាច្រើន ផ្សេងទៀត ដែលលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) ផ្ដល់ឲ្យ រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា ក្នុងរបាយការណ៍ ចុងក្រោយ របស់លោក ដែលនឹងត្រូវ ធ្វើបទបង្ហាញ ចំពោះ មុខក្រុមប្រឹក្សា សិទ្ធិមនុស្ស អង្គការ សហប្រជាជាតិ នៅចុងខែ កញ្ញា ខាងមុខ។
លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ថ្លែងថា ស្ថាប័នជាតិឯករាជ្យដែលស្របតាមគោលការណ៍ក្រុងប៉ារីស ស្តីពីស្ថាប័នជាតិសិទ្ធិមនុស្ស នឹងក្លាយជាអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងការត្រួតពិនិត្យ និងឲ្យដំបូន្មានដល់រដ្ឋាភិបាលលើគ្រប់បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សទាំង អស់។ ស្ថាប័ននេះក៏មានអំណាចឲ្យស៊ើបអង្កេតបណ្ដឹងតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋ ដែលនេះលោក ស៊ូប៊ែឌី ថាគឺជាយន្តការការពារសិទ្ធិមនុស្សប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពមួយក្នុង ប្រទេសជាច្រើន។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ស៊ូប៊ែឌី សម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា ក្នុងបរិបទកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មិនដឹងថា កម្ពុជាអាចបង្កើតស្ថាប័នឯករាជ្យមួយនេះបាន ឬក៏អាចជ្រើសរើសមនុស្សឯករាជ្យពិតប្រាកដ ដើម្បីបម្រើក្នុងស្ថាប័ននេះ ឬក៏យ៉ាងណានោះទេដោយលោកលើកឡើងថា មធ្យោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺបង្កើតនូវស្ថាប័នដែលស្ថិតក្រោមរដ្ឋាភិបាលជាជាងស្ថាប័នដែល ឯករាជ្យឧទាហរណ៍ដូចជា គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា របស់លោក ឱម យ៉ិនទៀង ជាដើម។
ឆ្លើយតបចំពោះអនុសាសន៍របស់លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក ម៉ក់ សម្បត្តិ កត់សម្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានព្រងើយកន្តើយចំពោះការបង្កើតស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ មួយនេះឡើយ។ លោកថា ក្រោយពីការប្រកាសគាំទ្ររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិឯករាជ្យនៅឆ្នាំ២០០៦ មក រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការជាមួយសង្គមស៊ីវិល ហើយក៏បានប្រគល់ភារកិច្ចតាក់តែងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទៅឲ្យខាងសង្គម ស៊ីវិលជាអ្នករៀបចំ។ លោក ម៉ក់ សម្បត្តិ ថា, ឥឡូវ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ស្ថិតនៅក្នុងដៃ របស់ សង្គមស៊ីវិល នៅឡើយ៖ «ឆ្នាំ២០១១ហ្នឹង ក្រុមការងារ របស់ កម្ពុជា និងក្រុមការងារ របស់ សង្គមស៊ីវិល ក៏បានទៅ ទស្សនកិច្ច ទៅស្វែងយល់ ពីការបង្កើត ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស ជាតិហ្នឹង នៅប្រទេស ហ្វីលីពីន, ហើយ ដល់ក្រោយមកហ្នឹង ខាងសង្គមស៊ីវិល គាត់ ថា សុំពេល ដើម្បី ផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បី យកយោបល់ ពីមហាជន, ពីសាធារណជន, ឬក៏ថា រៀបចំសិក្ខាសាលា មួយទៀត ដើម្បី ឲ្យគាត់ ជួយផ្ដល់មតិ យោបល់ នៅលើសេចក្ដី ព្រាងច្បាប់។ ដូច្នេះ ខាងរដ្ឋាភិបាល នៅតែ ចាំមើល ខាងសង្គម ស៊ីវិល គាត់ រៀបម៉េចៗ ដើម្បី ធ្វើការ រួមគ្នា។»
ទាក់ទងការលើកឡើងរបស់លោក ស៊ូប៊ែឌី ដែលថា ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សដែលមានស្រាប់ បច្ចុប្បន្នមិនអាចធ្វើការឲ្យឯករាជ្យបាននោះ លោក ម៉ក់ សម្បត្តិ ថ្លែងថា ការងារដែលក្រុមលោកធ្វើសព្វថ្ងៃ គឺស្របតាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់ព្រះរាជក្រឹត្យ និងអនុក្រឹត្យស្ដីពីការបង្កើតគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ លោកថា ប្រសិនបើបញ្ហាដែលកើតឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះ នោះអង្គភាពរបស់លោកចាត់ការដោយមិនប្រកាន់បក្សពួកឡើយ។
លោក ម៉ក់ សម្បត្តិ បន្តថា លោកមិនហ៊ានវាយតម្លៃរបាយការណ៍របស់លោក ស៊ូប៊ែឌី ថាយ៉ាងណានោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា អ្វីដែលក្រុមលោកធ្វើ គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកម្ពុជា មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សផង និងមានការគោរពច្បាប់ផង។
គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃមានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ធ្វើជាប្រធាននោះ មានតួនាទីជួយដល់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីរក្សាការពារ អភិវឌ្ឍន៍ និងលើកតម្កើងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ហើយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានភារកិច្ចផ្ដល់មធ្យោបាយការងារ និងថវិកាសម្រាប់ស្ថាប័ននេះអាចបំពេញការងាររបស់ខ្លួនបានល្អ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ថ្លែងគាំទ្រអនុសាសន៍របស់លោក ស៊ូប៊ែឌី ចំពោះការជំរុញឲ្យមានស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិឯករាជ្យឲ្យបានរហ័ស នេះ។ អ្នកស្រី ចក់ សុភាព កត់សម្គាល់ថា បើទោះជាសព្វថ្ងៃ កម្ពុជាមានស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សសំខាន់ៗ ៣រួចហើយក្តី ក្នុងនោះរួមមានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា របស់រដ្ឋាភិបាល គណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋសភា និងរបស់ព្រឹទ្ធសភា ប៉ុន្តែស្ថាប័នទាំងអស់នោះមិនទាន់បានធ្វើកិច្ចការដើម្បីដោះស្រាយ និងរាយការណ៍ពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដោយឯករាជ្យនៅឡើយ។
អ្នកស្រីថា ដើម្បីឲ្យស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សមួយឯករាជ្យទៅបាន លុះណាតែវាមិនពាក់ព័ន្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល៖ «សំខាន់បំផុតគឺបង្កើតឡើងដោយច្បាប់ ហើយច្បាប់នោះគឺមានចែងច្បាស់លាស់ពីសមភាព ហើយសមភាពនោះ គឺត្រូវជាសមភាពមួយដែលឯករាជ្យ មិនមែនជាសមាសភាពមួយដែលមានកាន់តួនាទីនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ឬស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធ បើតាមបទពិសោធន៍ ប្រទេសមួយចំនួនយើងឃើញថា សមភាពហ្នឹងអាចមកពីខាងស្ថាប័នសិក្សា ឬក៏ខាងសង្គមស៊ីវិល ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវលះបង់តួនាទីគាត់បច្ចុប្បន្ន ដើម្បីធានាថា គាត់បានដើរតួនាទីក្នុងស្ថាប័នឯករាជ្យមួយន។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ក៏កត់សម្គាល់ដែរថា បើទោះជាមានភ្លើងខៀវពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ ក៏ដោយ ដំណើរការហាក់នៅមានភាពយឺតយ៉ាវនៅឡើយ។ អ្នកស្រីថា រដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិល គួរពន្លឿនដំណើរការនេះឲ្យបានឆាប់រហ័ស ពិសេសក្នុងពេលដែលបរិបទនយោបាយហាក់ប្រសើរ និងស្របពេលដែលមានភ្លើងខៀវរួចជាស្រេចហើយនោះពីលោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
រដ្ឋសភាកម្ពុជានៅថ្ងៃទី២៦ សីហា នឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋសភាថ្មី ក្នុងនោះរដ្ឋសភាក៏នឹងបោះឆ្នោតផ្លាស់ប្ដូរ និងបំពេញបន្ថែមប្រធាន និងសមាជិកគណៈកម្មការជំនាញសភាទាំង ១០ ផងដែរ។ តាមការព្រមព្រៀងរបស់គណបក្សទាំង២ ប្រធានគណៈកម្មការដោះស្រាយទទួលពាក្យបណ្ដឹងនិងសិទ្ធិមនុស្ស នឹងត្រូវគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ប្រការនេះ គេក៏សង្ឃឹមថា គណបក្សប្រឆាំងនឹងជួយជំរុញបន្ថែមក្នុងការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិ មនុស្សជាតិឯករាជ្យ។
ក្រៅពីបញ្ហាបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិឯករាជ្យ លោក ស៊ូប៊ែឌី ក៏បានជំរុញឲ្យកម្ពុជា ធ្វើឲ្យប្រសើរស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធការការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលមានស្រាប់ ក្នុងនោះមានស្ថាប័នតុលាការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ គណៈកម្មការសុរិយោដី និងអាជ្ញាធរជាតិសម្រាប់ដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីជាដើម៕
No comments:
Post a Comment