វិភាគ៖ តើ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ដោះស្រាយ យ៉ាងណា ក្នុងការបង្កើត គ.ជ.ប. ថ្មី បើ គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា រំលោភ កិច្ចព្រមព្រៀង ២២ កក្កដា?
VOD | ៨ កញ្ញា ២០១៤
ស្តាប់សំឡេង៖ |
ចម្លងទុក |
ប្រធាន គណបក្ស សង្រ្គោះជាតិ សម រង្ស៊ី (ធ្វេង) និងលោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន
សប្ដាហ៍មុន លោក អ្នកនាង បានអាន និងស្ដាប់ បទវិភាគ អំពី “សញ្ញាណ នៃការរំលោភ កិច្ចព្រមព្រៀង ២២ កក្កដា” រួចហើយ គឺ ករណី មិនគោរព ការបញ្ចប់ ភាពតានតឹង នយោបាយ និងការមិន បោះឆ្នោត គាំទ្រ បេក្ខភាព ពីររូប ដែលគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិដាក់ ស្នើសុំ។
ក្នុងសប្ដាហ៍ កន្លងទៅនេះ សញ្ញាណ នៃការរំលោភ កិច្ចព្រមព្រៀង មួយថ្មីទៀត ក៏បានលេច ជារូបរាង ឡើងដែរ គឺ ការបន្ត ប្រើប្រាស់ យន្តការ គ.ជ.ប. ចាស់ ក្នុងការពិនិត្យ និងចុះបញ្ជីឈ្មោះ បោះឆ្នោត ខណៈ គណបក្ស ឈ្នះឆ្នោត ទាំងពីរ បានព្រមព្រៀងគ្នា បង្កើត គ.ជ.ប. ថ្មី, ប៉ុន្តែ កំពុងស្ថិត ក្នុងដំណាក់កាល នៃការពិភាក្សាគ្នា នៅឡើយ។
ថ្វីបើ ការប្រើប្រាស់ យន្តការ គ.ជ.ប. ចាស់ មិនខុសច្បាប់, ប៉ុន្តែ សង្គមស៊ីវិល យល់ថា, វា នឹងជាការ ចំណាយលុយ ឥតប្រយោជន៍ ខណៈ គណបក្ស ឈ្នះឆ្នោត ទាំងពីរ ព្រមព្រៀង នឹងប្រើយន្តការ គ.ជ.ប. ថ្មី។
បើសិនជា កិច្ចព្រមព្រៀង ២២ កក្កដា ត្រូវ បានរំលោភ, តើ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ នឹងធ្វើ យ៉ាងណា ដើម្បី បង្កើតក្បាលម៉ាស៊ីន គ.ជ.ប. ថ្មី?
សម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវពី ការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក កែម ឡី យល់ថា ផ្អែកតាមការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសគណកម្មការទី៨ និងទី១០ នាពេលកន្លងមក ឃើញថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អាចមិនបោះឆ្នោតគាំទ្របេក្ខភាពទាំងឡាយណាមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលគេគិតថា គេមិនអាចនិយាយគ្នាបាន៖ «គណបក្សសង្គ្រោះជាតិអត់ អាចមានវិធីអីបន្តទៅទៀតបានទេ ពីព្រោះឱកាសរបស់គាត់បានផុតរលុតទៅហើយ។ មានតែប្រជាជនកម្ពុជា យុវជន បញ្ញាជនទេ ដែលចាប់ផ្ដើមចងគ្នា ហើយមានឥទ្ធិពលទៅលើអ្នកនយោបាយទាំងសងខាង ដើម្បីបង្ខំឲ្យមានការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង ឬក៏បង្ខំឲ្យមានការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ប៉ុណ្ណោះ»
ចំណែក ឯលោកបណ្ឌិត សុខ ទូច វិញយល់ ថា, ផ្អែកលើបទពិសោធន៍នៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានគណកម្មការទី៨ និងទី១០ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិគួរគិតគូរដល់រូបមន្តបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់ មិនដូច្នោះទេ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងមិនបោះឆ្នោតគាំទ្របេក្ខភាពបួនរួប ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដាក់ស្នើនោះទេ បើគេមិនពេញចិត្ត វៀលែងតែបេក្ខភាពបួនរូបដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដាក់ស្នើសុំនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាពេញចិត្តដែរ ទើបគេបោះឆ្នោតគាំទ្រ៖ «បើសិនជា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិឆ្លាត វាងវៃ មិនត្រូវដាក់អញ្ចឹងទេ ត្រូវដាក់បេក្ខជនឲ្យហើយ ថាឥឡូវនេះបេក្ខជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានមួយ ពីរ បីបួនអុីចឹងមក ឯរឿងប្រជាជនដាក់មកអ្នកឯងយល់ព្រមទេ បើអត់ព្រមយើងនិយាយគ្នាមុន និយាយក្រោមតុសិន។ ក្រោយពីនិយាយក្រោមតុហើយ បានយកទៅអនុម័តនៅក្នុងសភា បើមិនអញ្ចឹងទេនៅតែអត់បោះ ព្រោះនៅក្នុងច្បាប់ គជបមានពីរភាគបីឯណា តែ៥០បូក១។»
កាលពីសប្ដាហ៍មុន ក្នុងកម្មវិធីពិភាក្សាតុមូលនៅវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដែលមានអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា និងលោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ជាវាគ្មិន លោកកឹម សុខា បានពន្យល់ពីសារប្រយោជន៍នៃការបោះឆ្នោតជាសម្ងាត់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិខ្វះតែ៧សំឡេងទៀតប៉ុណ្ណោះ នឹងអាចបោះឆ្នោតទម្លាក់រដ្ឋមន្ត្រីណាម្នាក់បាន។ លោកថា ក្នុងករណីតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនពេញចិត្តនឹង រដ្ឋមន្ត្រីណាមួយ គេអាចខ្ចីដៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីទម្លាក់រដ្ឋមន្ត្រីនោះបាន។
ត្រង់ចំណុចនេះ ថ្វីបើលោក កឹម សុខា មិនបាននិយាយដល់ការបោះឆ្នោតទម្លាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែតាមខ្លឹមសារដែលលោកមានប្រសាសន៍នោះ គេក៏អាចបោះឆ្នោតទម្លាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានដែរ បើមានតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាត្រឹមតែ៧នាក់ចូលរួម ជាមួយគ្នាបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ តើនរណាទៅដឹងបានថា តំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សុទ្ធតែពេញចិត្តនាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់គ្នានោះ។
ផ្អែកតាមចំណុចនេះ ទំនងជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងមិនធ្វើការបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់ឡើយ។ ណាមួយ តាមជំហររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនាពេលកន្លងមក ក៏មិនចង់បោះឆ្នោតជាកញ្ចប់ និងដោយការលើកដៃនោះដែរ។
សម្រាប់ប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេត នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី ចរិយា វិញយល់ឃើញខុសពីអ្នកវិភាគខាងលើ លោកថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសគណៈកម្មាការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មិនលំបាកដូចការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃនៃរដ្ឋសភាទេ ព្រោះនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង គេបានចែងច្បាស់ អំពីសមាសភាពនៅក្នុងគណៈកម្មាការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គឺ៤-៤-១ ដែលមិនអាចកែប្រែបាន៖ «គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវតែមានមាន៩នាក់ អាហ្នឹងជាលក្ខខណ្ឌមួយ ទី២ គឺបួន បួន មួយ ជាលក្ខខណ្ឌទី២ ហើយលក្ខខណ្ឌទី៣ គឺបញ្ជីឈ្មោះនេះត្រូវបញ្ជូនទៅដោយគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃនៃរដ្ឋសភា។ អ៊ីចឹងនៅពេលដែលគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាបញ្ជូនទៅហើយ វាអត់មានអាច មិនអាចគឺថា រីជែក [ច្រានចោល] បានទេ។ ព្រោះគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា វាស្មើនឹងចំនួនមនុស្ស១០០នាក់នៅក្នុងរដ្ឋសភារួចទៅហើយ។»
ជារួម អ្នកវិភាគមានការយល់ឃើញផ្ទុយគ្នាក្នុងបញ្ហាបង្កើតស្ថាប័ន គ.ជ.ប ថ្មីនេះ ប៉ុន្តែការវិវឌ្ឍនយោបាយជារឿងដែលមិនអាចទស្សន៍ទាយបាន។ ទោះយ៉ាងណា ដានចាស់ ដែលគេគិតថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ធ្លាប់រំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិដល់ទៅពីរដង រួចមកហើយ រួមទាំងសញ្ញាណថ្មីៗផង វាជារឿងដែលអ្នកតាមដាននយោបាយមានការព្រួយបារម្ភថា កិច្ចព្រមព្រៀង២២កក្កដា ក៏នឹងត្រូវរំលោភផងដែរ។
បើកិច្ចព្រមព្រៀង២២កក្កដាត្រូវបានរំលោភមែន វាបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគ្មានឆន្ទៈក្នុង ការបញ្ចប់វិបត្តិជាប់គាំង នយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតទេ ហើយស្ថានភាពដដែល ឬដុនដាបធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះផង នឹងវិលត្រឡប់មកវិញនៅក្រោយការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៦ខាងមុខ៕
No comments:
Post a Comment