សង្គមស៊ីវិល៖ គម្រោងថវិកា ឆ្នាំ២០១៤ ខ្វះតម្លាភាព
VOA | ១២ កញ្ញា ២០១៤
ភ្នំពេញ— ក្រុម អ្នកជំនាញ ខាងអង្គការ
ក្រៅរដ្ឋាភិបាល បានរកឃើញ ថា,
មិនមាន តម្លាភាព គ្រប់គ្រាន់ ក្នុងគ្រប់គ្រង ថវិកាជាតិ នោះទេ
ស្របពេល ដែលប្រទេស ក្រីក្រនេះ នៅពឹងផ្អែក លើជំនួយ បរទេស យ៉ាងតិច ២៧
ភាគរយ នៃថវិកា ជាតិ សរុប ប្រចាំឆ្នាំ។
ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលា មួយ ក្នុងទីក្រុង ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃពុធ លោក កាន់ គន្ធវិបុល អ្នកសម្របសម្រួល គម្រោងថវិកា ជាតិ របស់ វេទិកា អង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល បានរកឃើញ ថា, របាយការណ៍ តម្លាភាព ថវិកា របស់ រដ្ឋាភិបាល មានកម្រិតទាប។
«ព័ត៌មាន អំពី តម្លាភាព ថវិកា នៅមានកម្រិត; ឯកសារ ដែលបោះពុម្ព រួច នៅខ្វះ ភាពគ្រប់ ជ្រុងជ្រោយ នៅឡើយ។ របាយការណ៍ខ្លះ បានរំលង ពីពេលមួយ ទៅពេលមួយ ឬរំលង រាប់ឆ្នាំ។»
អង្គការ វេទិកា នៃអង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល បានរកឃើញ ថា, ការបែងចែក កញ្ចប់ថវិកា ជាតិ មិនមាន ភាពច្បាស់លាស់ ទៅតាមអាទិភាព នៃក្រសួង និមួយៗទេ។ ជាក់ស្តែង ក្រសួង សម្រាប់ ធានា ដល់កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ សង្គម មិនបានទទួល ថវិកា សមស្រប នោះទេ។ រីឯ ក្រសួង ដែលបម្រើ ឲ្យវិស័យសង្គម និងផ្នែកសន្តិសុខ ទទួលបាន កញ្ចប់ថវិកាខ្ពស់។
«វិស័យសង្គមកិច្ច បានទទួល ច្រើន ជាងគេ ក្នុងឆ្នាំ២០១៤, គឺ ជាង៣៨ ភាគរយ។ ប៉ុន្តែ វិស័យនេះ មាន៩ក្រសួង។ ដោយឡែក, វិស័យសេដ្ឋកិច្ច មានរហូត ដល់ដប់ក្រសួង, តែ ទទួលបាន តែ ៨,៥ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះ នៃថវិកាជាតិនេះ។ រីឯ វិស័យ ការពារជាតិ និងសន្តិសុខជាតិ ដែលមិនមែន ជាអាទិភាព នៃកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ទទួលបាន ជាង២០ ភាគរយដែរ។»
យោងតាម របាយការណ៍ របស់ អង្គការ ក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដដែល បានបង្ហាញ ឲ្យថា, ក្រសួងគន្លឹះ មួយចំនួន ដូចជាក្រសួង អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ, កសិកម្ម, ធនធានទឹក ទទួលបាន ថវិកា ធ្លាក់ចុះ រាប់គិត ពីឆ្នាំ២០១២ រៀងមក។
ដោយឡែក ក្រសួងអប់រំ, យុវជន និងកីឡា ទទួលបាន ចំណែកថវិកា ចំនួន ១៦ភាគរយ សម្រាប់ ឆ្នាំ២០១៤, គឺ ជាក្រសួង ដែលទទួលបាន ចំណែកថវិកា ច្រើនជាងគេបំផុត។ បន្ទាប់មកគឺក្រសួងការពារជាតិ ដែលទទួលបាន១៣,៦ភាគរយ ហើយឈរនៅលំដាប់ទី៣នោះគឺក្រសួងមហាផ្ទៃដែលទទួលបាន៩,១ភាគរយ។
ជាមួយគ្នានេះ ចំណូលថវិការដ្ឋបានមកពីការទារពន្ធ និងចំណូលក្រៅពីការទារពន្ធមានជាង៧០ភាគរយនៃថវិកាជាតិ ហើយ២៧,២ភាគរយនៃថវិកាជាតិបានពីប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ។
លោក ប៉ែន រក្សា ប្រធានកម្មវិធីសម្ព័ន្ធភាពនិងភាពជាដៃគូរបស់អង្គការតម្លាភាព កម្ពុជាដែលធ្វើការសម្របសម្រួលក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមួយក្នុងសិក្ខា សាលាកាលពីម្សិលមិញថ្លែងថា ព័ត៌មានអំពីចំណូលរបស់រដ្ឋនៅមានកម្រិត។
«ព័ត៌មានអំពីចំណូលនៅមានកម្រិតតិចតួចនៅឡើយ ដូចជាចំណូលពីរ៉ែ ព្រៃឈើ ឬក៏ដីធ្លីជាដើម។ ហើយចំណាយមិនគ្រោងទុកមិនច្បាស់លាស់ទៀត។»
ដោយឡែកលោកផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិកានិងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានស្តីបន្ទោសទៅវិញថា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមិនបានស្រាវជ្រាវឲ្យបានច្រើនអំពីបញ្ហានេះទេ។
«អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលលោកលើកឡើងនោះប្រាសចាកពីការណ៍ពិត។ យើងឃើញថា ការប្រជុំកាលពីពីរសប្តាហ៍កន្លងមកគឺគម្រោងចំណាយសម្រាប់ថវិកា ជាតិគឺទាន់ពេលវេលា។ ប្រហែលជាសង្គមស៊ីវិលលោកមិនបានយល់អំពីសាច់រឿងនេះ។ ហើយយើងចាយប៉ុន្មាន និងគម្រោងប៉ុន្មានមានទាំងអស់។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចមានគេហទំព័ររបស់ខ្លួនស្រេច ក្រសួងផែនការក៏មាន។ ហើយរដ្ឋសភាក៏មានឯកសារទាំងនោះដែរ។»
កាលពីថ្ងៃអង្គការ អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានរកឃើញថា ស្ថាប័នរដ្ឋជាច្រើនខ្វះសុចរិតភាពនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចរបស់ខ្លួន ហើយស្ថាប័នតុលាការនិងស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់មានបញ្ហានេះធ្ងន់ធ្ងរ ជាងគេ។ ដោយឡែកវិស័យដីធ្លីនិងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិបង្កឲ្យមានអំពើ ពុករលួយធំបំផុតនៅកម្ពុជា។
នៅក្នុងច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈឆ្នាំ២០០៨ មាត្រាទី៤បានចែងអំពីតម្លាភាព និងមាត្រាទី៨៤បាននិយាយអំពីរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុទាំងថ្នាក់ជាតិនិង ក្រោមជាតិ ដែលត្រូវបង្ហាញជាសាធារណៈ។
ដោយឡែកកម្មវិធីកំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈទទួលស្គាល់ពីសារៈ សំខាន់នៃការចេញព័ត៌មានអំពីថវិកា និងទំនាក់ទំនងជាមួយសាធារណជនតាមរយៈរបាយការណ៍ថវិកានេះផងដែរ។
ក៏ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលលើកឡើងថា មានការបង្ហាញអំពីតម្លាភាពថវិកាតិចតួចតាមគេហទំព័ររបស់ក្រសួង សេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុហើយមិនមានភាពទៀងទាត់ជាក់លាក់ទៀតផង។
ថ្លែងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីតម្លាភាពថវិកាកាលពីថ្ងៃពុធដែរ លោក Christian Provoost ភារធារីផ្នែកសហប្រតិបត្តិការរបស់ប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប បានលើកឡើងថា កម្ពុជាពិតជាត្រូវការថវិកាជំនួយពីបរទេសចំនួនជាង២៧ភាគរយជា រៀងរាល់ឆ្នាំ ប៉ុន្តែមានសញ្ញាវិជ្ជមានថា កម្ពុជាអាចនឹងឈប់ពឹងផ្អែកបរទេសក្នុងវិស័យថវិកា នៅក្នុងរយៈពេលដប់ឆ្នាំខាងមុខ។
«ពិតប្រាកដហើយនេះគឺជាអ្វីដែលសហគមន៍អន្តរជាតិផ្តល់ជំនួយដល់ ថវិកាជាតិ ដោយសារមានមូលហេតុច្រើនយ៉ាង មូលហេតុទី១ដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាជំហានៗ បានបង្កើនថវិកាចំណូល។ ហើយជាជំហានៗ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយកំពុងផ្ទេរពីប្រាក់ជំនួយទៅជាប្រាក់កម្ចីកាន់ តែច្រើន។ ហើយនៅក្នុងរយៈពេលដប់ឆ្នាំទៅមុខទៀតគឺជាពេលវេលាសមរម្យដែល កម្ពុជានឹងឈប់ស្នើសុំជំនួយបរទេសទៀត ដោយសារកម្ពុជាអាចធានាការគ្រប់គ្រងឱនភាពថវិកាដោយខ្លួនឯងបាន។»
ជាមួយគ្នានេះ លោកស្រី Leah April អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់ផ្នែកគ្រប់គ្រងវិស័យសាធារណៈ បានផ្តល់យោបល់ឲ្យមានការព្យាយាមតាមដានតម្លាភាពថវិកាជាតិតាម ប្រព័ន្ធគេហទំព័ររបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ៕
ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលា មួយ ក្នុងទីក្រុង ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃពុធ លោក កាន់ គន្ធវិបុល អ្នកសម្របសម្រួល គម្រោងថវិកា ជាតិ របស់ វេទិកា អង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល បានរកឃើញ ថា, របាយការណ៍ តម្លាភាព ថវិកា របស់ រដ្ឋាភិបាល មានកម្រិតទាប។
«ព័ត៌មាន អំពី តម្លាភាព ថវិកា នៅមានកម្រិត; ឯកសារ ដែលបោះពុម្ព រួច នៅខ្វះ ភាពគ្រប់ ជ្រុងជ្រោយ នៅឡើយ។ របាយការណ៍ខ្លះ បានរំលង ពីពេលមួយ ទៅពេលមួយ ឬរំលង រាប់ឆ្នាំ។»
អង្គការ វេទិកា នៃអង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល បានរកឃើញ ថា, ការបែងចែក កញ្ចប់ថវិកា ជាតិ មិនមាន ភាពច្បាស់លាស់ ទៅតាមអាទិភាព នៃក្រសួង និមួយៗទេ។ ជាក់ស្តែង ក្រសួង សម្រាប់ ធានា ដល់កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ សង្គម មិនបានទទួល ថវិកា សមស្រប នោះទេ។ រីឯ ក្រសួង ដែលបម្រើ ឲ្យវិស័យសង្គម និងផ្នែកសន្តិសុខ ទទួលបាន កញ្ចប់ថវិកាខ្ពស់។
«វិស័យសង្គមកិច្ច បានទទួល ច្រើន ជាងគេ ក្នុងឆ្នាំ២០១៤, គឺ ជាង៣៨ ភាគរយ។ ប៉ុន្តែ វិស័យនេះ មាន៩ក្រសួង។ ដោយឡែក, វិស័យសេដ្ឋកិច្ច មានរហូត ដល់ដប់ក្រសួង, តែ ទទួលបាន តែ ៨,៥ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះ នៃថវិកាជាតិនេះ។ រីឯ វិស័យ ការពារជាតិ និងសន្តិសុខជាតិ ដែលមិនមែន ជាអាទិភាព នៃកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ទទួលបាន ជាង២០ ភាគរយដែរ។»
យោងតាម របាយការណ៍ របស់ អង្គការ ក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដដែល បានបង្ហាញ ឲ្យថា, ក្រសួងគន្លឹះ មួយចំនួន ដូចជាក្រសួង អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ, កសិកម្ម, ធនធានទឹក ទទួលបាន ថវិកា ធ្លាក់ចុះ រាប់គិត ពីឆ្នាំ២០១២ រៀងមក។
ដោយឡែក ក្រសួងអប់រំ, យុវជន និងកីឡា ទទួលបាន ចំណែកថវិកា ចំនួន ១៦ភាគរយ សម្រាប់ ឆ្នាំ២០១៤, គឺ ជាក្រសួង ដែលទទួលបាន ចំណែកថវិកា ច្រើនជាងគេបំផុត។ បន្ទាប់មកគឺក្រសួងការពារជាតិ ដែលទទួលបាន១៣,៦ភាគរយ ហើយឈរនៅលំដាប់ទី៣នោះគឺក្រសួងមហាផ្ទៃដែលទទួលបាន៩,១ភាគរយ។
ជាមួយគ្នានេះ ចំណូលថវិការដ្ឋបានមកពីការទារពន្ធ និងចំណូលក្រៅពីការទារពន្ធមានជាង៧០ភាគរយនៃថវិកាជាតិ ហើយ២៧,២ភាគរយនៃថវិកាជាតិបានពីប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ។
លោក ប៉ែន រក្សា ប្រធានកម្មវិធីសម្ព័ន្ធភាពនិងភាពជាដៃគូរបស់អង្គការតម្លាភាព កម្ពុជាដែលធ្វើការសម្របសម្រួលក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមួយក្នុងសិក្ខា សាលាកាលពីម្សិលមិញថ្លែងថា ព័ត៌មានអំពីចំណូលរបស់រដ្ឋនៅមានកម្រិត។
«ព័ត៌មានអំពីចំណូលនៅមានកម្រិតតិចតួចនៅឡើយ ដូចជាចំណូលពីរ៉ែ ព្រៃឈើ ឬក៏ដីធ្លីជាដើម។ ហើយចំណាយមិនគ្រោងទុកមិនច្បាស់លាស់ទៀត។»
ដោយឡែកលោកផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិកានិងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានស្តីបន្ទោសទៅវិញថា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមិនបានស្រាវជ្រាវឲ្យបានច្រើនអំពីបញ្ហានេះទេ។
«អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលលោកលើកឡើងនោះប្រាសចាកពីការណ៍ពិត។ យើងឃើញថា ការប្រជុំកាលពីពីរសប្តាហ៍កន្លងមកគឺគម្រោងចំណាយសម្រាប់ថវិកា ជាតិគឺទាន់ពេលវេលា។ ប្រហែលជាសង្គមស៊ីវិលលោកមិនបានយល់អំពីសាច់រឿងនេះ។ ហើយយើងចាយប៉ុន្មាន និងគម្រោងប៉ុន្មានមានទាំងអស់។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចមានគេហទំព័ររបស់ខ្លួនស្រេច ក្រសួងផែនការក៏មាន។ ហើយរដ្ឋសភាក៏មានឯកសារទាំងនោះដែរ។»
កាលពីថ្ងៃអង្គការ អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានរកឃើញថា ស្ថាប័នរដ្ឋជាច្រើនខ្វះសុចរិតភាពនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចរបស់ខ្លួន ហើយស្ថាប័នតុលាការនិងស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់មានបញ្ហានេះធ្ងន់ធ្ងរ ជាងគេ។ ដោយឡែកវិស័យដីធ្លីនិងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិបង្កឲ្យមានអំពើ ពុករលួយធំបំផុតនៅកម្ពុជា។
នៅក្នុងច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈឆ្នាំ២០០៨ មាត្រាទី៤បានចែងអំពីតម្លាភាព និងមាត្រាទី៨៤បាននិយាយអំពីរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុទាំងថ្នាក់ជាតិនិង ក្រោមជាតិ ដែលត្រូវបង្ហាញជាសាធារណៈ។
ដោយឡែកកម្មវិធីកំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈទទួលស្គាល់ពីសារៈ សំខាន់នៃការចេញព័ត៌មានអំពីថវិកា និងទំនាក់ទំនងជាមួយសាធារណជនតាមរយៈរបាយការណ៍ថវិកានេះផងដែរ។
ក៏ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលលើកឡើងថា មានការបង្ហាញអំពីតម្លាភាពថវិកាតិចតួចតាមគេហទំព័ររបស់ក្រសួង សេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុហើយមិនមានភាពទៀងទាត់ជាក់លាក់ទៀតផង។
ថ្លែងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីតម្លាភាពថវិកាកាលពីថ្ងៃពុធដែរ លោក Christian Provoost ភារធារីផ្នែកសហប្រតិបត្តិការរបស់ប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប បានលើកឡើងថា កម្ពុជាពិតជាត្រូវការថវិកាជំនួយពីបរទេសចំនួនជាង២៧ភាគរយជា រៀងរាល់ឆ្នាំ ប៉ុន្តែមានសញ្ញាវិជ្ជមានថា កម្ពុជាអាចនឹងឈប់ពឹងផ្អែកបរទេសក្នុងវិស័យថវិកា នៅក្នុងរយៈពេលដប់ឆ្នាំខាងមុខ។
«ពិតប្រាកដហើយនេះគឺជាអ្វីដែលសហគមន៍អន្តរជាតិផ្តល់ជំនួយដល់ ថវិកាជាតិ ដោយសារមានមូលហេតុច្រើនយ៉ាង មូលហេតុទី១ដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាជំហានៗ បានបង្កើនថវិកាចំណូល។ ហើយជាជំហានៗ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយកំពុងផ្ទេរពីប្រាក់ជំនួយទៅជាប្រាក់កម្ចីកាន់ តែច្រើន។ ហើយនៅក្នុងរយៈពេលដប់ឆ្នាំទៅមុខទៀតគឺជាពេលវេលាសមរម្យដែល កម្ពុជានឹងឈប់ស្នើសុំជំនួយបរទេសទៀត ដោយសារកម្ពុជាអាចធានាការគ្រប់គ្រងឱនភាពថវិកាដោយខ្លួនឯងបាន។»
ជាមួយគ្នានេះ លោកស្រី Leah April អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់ផ្នែកគ្រប់គ្រងវិស័យសាធារណៈ បានផ្តល់យោបល់ឲ្យមានការព្យាយាមតាមដានតម្លាភាពថវិកាជាតិតាម ប្រព័ន្ធគេហទំព័ររបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ៕
No comments:
Post a Comment