សង្គមស៊ីវិល ជំរុញ ឲ្យក្រុមប្រឹក្សា ធម្មនុញ្ញ លុបចោល សន្ធិសញ្ញា បំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២៣ តុលា ២០១៤
នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រទេស វៀតណាម លោក ង្វ្រៀន តាន់យ៉ុង (Nguyen Tan
Dung) [ឆ្វេង] ចាប់ដៃ ជាមួយ នាយករដ្ឋមន្ត្រី កម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន
ក្នុងឱកាស សម្ពោធបង្គោល ព្រំដែន គោកលេខ ៣១៤ នៅរវាងខេត្ត កំពត
ប្រទេសកម្ពុជា និងខេត្ត គៀងយ៉ាង ប្រទេស វៀតណាម កាលពីថ្ងៃ ២៤ មិថុនា
ឆ្នាំ២០១២។ RFA/Uon Chhin
អត្ថបទ ចាស់ៗ ទាក់ទង នឹងព្រំដែន រវាង កម្ពុជា និងវៀតណាម និងសន្ធិសញ្ញា បំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ នៅខាងក្រោម
ក្រុមអង្គការ សង្គមស៊ីវិល ជំរុញ ឲ្យក្រុមប្រឹក្សា ធម្មនុញ្ញ លុបចោល សន្ធិសញ្ញា បំពេញបន្ថែម ឆ្នាំ២០០៥ ដោយសារ សន្ធិសញ្ញានេះ ផ្ទុយពីស្មារតី នៃកិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ទាក់ទង ករណី បាត់បង់ បូរណភាព ទឹកដី របស់កម្ពុជា ទៅប្រទេស វៀតណាម។ព័ត៌មាន ទាក់ទង នឹងព្រំដែន
ក្នុងខួប លើកទី២៣ នៃកិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ នេះ, លោក តាំង សារ៉ាដា ពីរដ្ឋធានី វ៉ាស៊ីនតោន (Washington) មានសេចក្តីរាយការណ៍ អំពីរឿងនេះ៖
មន្ត្រី ផ្នែកស៊ើបអង្កេត របស់ សមាគម ការពារ សិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (ADHOC) លោក នី ចរិយា ជំរុញឲ្យមាន យុទ្ធនាការ ទាមទារ ឲ្យក្រុមប្រឹក្សា ធម្មនុញ្ញ សម្រេចលុប សន្ធិសញ្ញា បំពេញបន្ថែម រវាង កម្ពុជា និងវៀតណាម ដោយសារ សន្ធិសញ្ញានោះ ផ្ទុយពីច្បាប់កំពូល របស់ ប្រទេសកម្ពុជា និងកិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស៖ «អ៊ីចឹង ខ្ញុំ គិតថា, ថ្វីត្បិតតែ សន្ធិសញ្ញា បំពេញបន្ថែម ក្នុងឆ្នាំ២០០៥ មានមែន, ក៏ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើ មានក្រុមដឹកនាំ ណាមួយ ដែលមានឆន្ទៈ សើរើនោះ, គេ អាចសើរើបាន ដោយឈរ លើមូលដ្ឋាន នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមូលដ្ឋាន នៃកិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ដែលទាក់ទង នឹងការរក្សា ទឹកដី ដោយលុប កិច្ចព្រមព្រៀង ឬសន្ធិសញ្ញា ទាំងឡាយណា ដែលធ្វើ ឲ្យប៉ះពាល់ ដល់បូរណភាព ទឹកដីនេះឯង។»
ស្របពេលគ្នានេះដែរ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន មានប្រសាសន៍ថា នៅពាក់កណ្ដាលសប្ដាហ៍ក្រោយ ក្រុមរបស់លោកនឹងផ្ញើញត្តិដល់ក្រុមតំណាងរាស្ត្រទាំង ១២៣រូប ដើម្បីជំរុញឲ្យស្ថាប័នក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ លុបចោលសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ដែលធ្វើឲ្យសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៥ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ទៅជាសន្ធិសញ្ញាស្របច្បាប់។ លោកបន្តថា សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមនេះជាកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែលផ្ទុយពីឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋ ផ្ទុយពីស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ផ្ទុយពីខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងបានធ្វើឲ្យបាត់បង់ទឹកដីរបស់កម្ពុជា រាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រការ៉េ៖ «គោលបំណងធំបំផុត យើងចង់ឲ្យនិរាករណ៍នូវសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមលើសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៨៥។ គឺនិរាករណ៍ចោលតែម្តង ដោយយើងមើលឃើញថា សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមហ្នឹងធ្វើឲ្យភាគីកម្ពុជា ខាតបង់ទាំងដែនដីគោក ទាំងទឹក និងកោះ។»
វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅមិនអាចសុំសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយពីមន្ត្រីនៃក្រុមប្រឹក្សា ធម្មនុញ្ញបានទេ កាលពីថ្ងៃពុធ ទី២២ ខែតុលា។
ឆ្លើយតបទៅនឹងចលនាជំរុញឲ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ សើរើសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ឡើងវិញនេះ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី វ៉ា គឹមហុង ដែលជាប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ផងនោះថ្លែងថា កម្ពុជា មិនអាចលុបចោលសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ២០០៥ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម បានទេ ដោយសារសន្ធិសញ្ញានេះបានក្លាយជាសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិបាត់ទៅហើយ៖ «ខ្ញុំ មិនដឹងជាច្បាប់របស់ប្រទេសយើង បន្ទាប់ពីសភាឲ្យសច្ចាប័នហើយ គេមិនដែលឲ្យទៅស្ថាប័នរដ្ឋធម្មនុញ្ញសើរើអីទៀត។ ខ្ញុំក៏មិនដែលឮ ក្នុងនីតិអន្តរជាតិ។ ប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណាដែរ កាលណាឲ្យសច្ចាប័នហើយ គឺវាចប់ហើយ។ ច្បាប់នេះមិនជាច្បាប់ផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ទេ តែវាជាសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ។ ដូច្នេះ សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ២០០៥ ជាសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ។ ដូច្នេះ ប្រទេសមានកាតព្វកិច្ចដែលដាក់ក្នុងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ហ្នឹង។»
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក រ៉ុង ឈុន មានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងកៀរគរក្រុមសហជីពកម្មករ និងក្រុមសមាគមយុវជនជាច្រើនទៀត ដើម្បីធ្វើលិខិតចំហមួយទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការជំរុញឲ្យប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រូបនេះ លើកយកបញ្ហាទឹកដីរបស់កម្ពុជា ដើម្បីកោះបណ្ដាប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ទាំងអស់ ប្រជុំឡើងវិញ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលព្រំដែននិយាយថា រាល់សន្ធិសញ្ញាដែលធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងនៃការត្រួតត្រារបស់កងទ័ព វៀតណាម ពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៩ គឺផ្ទុយទៅនឹងឆន្ទៈនៃច្បាប់ស្ដីពីសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងវ្យែន (Vienna) ឆ្នាំ១៩៦៩ ដែលកម្ពុជា ជាប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខី។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នមាត្រា៥៥ ចែងថា រាល់សន្ធិសញ្ញា ឬកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណាដែលមិនស្រប និងឯករាជ្យ ឬអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវលុបចោល។
ចំណែកមាត្រា១ ចំណុច "ឃ" ក្នុងឧបសម្ពន្ធ៥នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ក៏បានចែងដែរថា ត្រូវបញ្ចប់រាល់សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណា ដែលផ្ទុយទៅនឹងអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យ បូរណភាព និងភាពមិនអាចរំលោភបាននៃដែនដីអព្យាក្រឹតភាពរបស់ខ្លួន។
គណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសបារាំង ឲ្យដឹងថា សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៥ ដែល លោក ហ៊ុន សែន បានចុះហត្ថលេខាជាមួយ លោក ង្វៀង កូថាច់ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម ខណៈកម្ពុជា ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់កងទ័ពវៀតណាម បាននាំឲ្យកម្ពុជា បាត់បង់ព្រំដែនទឹក និងព្រំដែនគោករបស់ខ្លួនចម្ងាយជាង ៣ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រការ៉េ រួមទាំងបាត់កោះត្រល់ ទំហំជាង ៥០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ស្មើនឹងប្រទេសសិង្ហបុរី (Singapore) ទាំងមូល និងបាត់កោះប៉ូឡូប៉ង់ហ្សង់ ឬកោះក្រចកសេះ ទំហំប្រហែល ៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េថែមទៀត។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី វ៉ា គឹមហុង មានប្រសាសន៍ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបកស្រាយបញ្ហាព្រំដែនក្នុងរដ្ឋសភារយៈពេលជាងប្រាំម៉ោងកាលពី ពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៣ នោះ ជាការសមរម្យជាទីបំផុត៖ «សម្ដេចតេជោ បានចំណាយពេលជាងប្រាំម៉ោងកន្លះ ដើម្បីពន្យល់រដ្ឋសភាដែលជាស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិខ្ពស់បំផុតរបស់ ប្រទេសយើង ហើយបានផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់តាមវិទ្យុទូរទស្សន៍តាមអីទាំងអស់ ហើយនិងបោះពុម្ពផ្សាយអត្ថបទដែលលោកបានអន្តរាគមន៍ជាច្រើនម៉ឺនក្បាល ទៀត។ ហើយលោកមានប្រសាសន៍ថា បើសិនជាអស់លោកមិនយល់ទេ នោះលោកសូមឲ្យខាងទូរទស្សន៍វិទ្យុចាក់ផ្សាយទៀត។ រួចដូច្នេះ ខ្ញុំមិនដឹងជាមានអីនឹងថែមទៅនឹងអ្វីដែលសម្ដេចតេជោ បានប្រសាសន៍ក្នុងរដ្ឋសភារយៈពេលប្រាំម៉ោងជាងទៅហើយ គឺខ្ញុំអស់មានអ្វីនឹងបន្ថែមទៅហើយ។»
ប៉ុន្តែ លោក រ៉ុង ឈុន អះអាងថា ការបកស្រាយជាងប្រាំម៉ោងរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងរដ្ឋសភានាពេលនោះ ជាការបកស្រាយដែលហាមមិនឲ្យមានអ្នកសួរដេញដោល និងជាការបកស្រាយមិនចំការពិត៖ «តាមការពិត ទោះបីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបកស្រាយ ១០០ម៉ោង បើបកស្រាយចំកន្លែងខុស បើបកស្រាយអត់ឲ្យគេសួរដេញដោល គឺអត់មានន័យអីទេ។ គ្រាន់តែសូត្រទៅ សូត្រអត់ចំគោលដៅដែលគេចង់បាន។ យើងត្រូវឈរចាំឆ្លើយឲ្យអ្នកចូលរួមហ្នឹងគេអ្នកចាំសួរ អាហ្នឹងបានល្អប្រសើរ។ ហើយបើគ្រាន់តែយើងសរសេរពង្រាង សរសេរទៅហើយគ្រាន់តែកាន់ក្រដាសសូត្រ ហើយសូត្របង្វែង អាហ្នឹងវាអត់មានន័យខ្លឹមសារអីទេ ពីព្រោះអត់ឲ្យគេសួរដេញដោលពីចំណុចនេះចំណុចនោះ។»
ការបកស្រាយរយៈពេលជាងប្រាំម៉ោងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុង រដ្ឋសភា អំពីបញ្ហាព្រំដែននោះ ភាគច្រើន លោក ហ៊ុន សែន ហាក់បន្ទោសទៅដល់អតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ថាព្រះអង្គបានបន្សល់ទុកនូវវិបត្តិព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ទាំងព្រំដែនគោក និងព្រំដែនទឹកដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ ហើយរូបលោកគ្រាន់តែជាអ្នកដោះស្រាយតាមក្រោយប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ ធ្លាប់មានបន្ទូលប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី តាមទូរស័ព្ទថា ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ មិនដែលទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញារវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ទាំងឡាយណាក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៩ ខណៈកម្ពុជា ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម នោះឡើយ៕
No comments:
Post a Comment