សភា ធ្វើវិសោធនកម្ម ដាក់គ.ជ.ប. ជាស្ថាប័ន ធម្មនុញ្ញ
VOA / វីអូអេ |១ តុលា ២០១៤
ភ្នំពេញ— សមាជិក រដ្ឋសភា ចំនួន ១២០រូប មកពីគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមាន វត្តមាន
ក្នុងសម័យប្រជុំ រដ្ឋសភា នីតិកាល ទី៣ នៅថ្ងៃពុធនេះ បានបោះឆ្នោត ជាឯកច្ឆ័ន្ទ ដោយមិនមាន ការពិភាក្សា អ្វីទាំងអស់ ផ្តល់ការគាំទ្រ ការដាក់បញ្ចូល ស្ថានប័ន គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត ទៅក្នុង
រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោក ហេង សំរិន ប្រធាន រដ្ឋសភា និយាយ ថា៖ «អញ្ចឹង សូម អង្គសភា អនុម័ត លើសេចក្តី ស្នើច្បាប់ ទាំងមូល។»
លេខាធិការ នៃអង្គប្រជុំ ម្នាក់ បានឡើងប្រកាស នាពេល ក្រោយមក ថា៖ «ខ្ញុំ បាទ សូម គោរព រាយការណ៍ ជូនសម្តេច ប្រធាន រដ្ឋសភា សំឡេងគាំទ្រ លើសេចក្តី ស្នើច្បាប់ ទាំងមូល មានចំនួន ១២០សំឡេង, បាទ, សូម អរគុណ។»
ការសម្រេច បោះឆ្នោត ដោយឯកច្ឆន្ទ ដើម្បី ដាក់បញ្ចូល ស្ថាប័ន គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត ទៅក្នុងច្បាប់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នេះ បានកើត មានឡើង នៅក្នុង ក្របខណ្ឌ កិច្ចព្រមព្រៀង រវាង គណបក្ស គូជម្លោះ ទាំងពីរ កាលពីថ្ងៃ ទី២២ ខែកក្កដា។
នៅក្នុង សេចក្តី ស្នើច្បាប់ ធម្មនុញ្ញ ស្តីពី វិសោធនកម្ម មាត្រា៧៦ និងមាត្រា ទាំងឡាយ ពីជំពូក ទី១៥ថ្មី ដល់ជំពូក ទី១៦ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា បានចែង ថា៖ «គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត ត្រូវ អនុវត្ត សមត្ថកិច្ច របស់ខ្លួន ដោយឯករាជ្យ និងអព្យាក្រិត ដើម្បី ធានា ឱ្យការបោះឆ្នោត ប្រព្រឹត្តទៅ ដោយសេរី, ត្រឹមត្រូវ, និងយុត្តិធម៌, ស្របតាម គោលការណ៍ នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ, សេរី, និងពហុបក្ស។»
សមាជិក គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត មិនអាចធ្វើ ជាសមាជិក គណបក្ស នយោបាយ ឬធ្វើ ជាមេដឹកនាំ នៃអង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល, សមាគម, សហជីព, ឬក្រុមហ៊ុន ពាណិជ្ជកម្ម ណាមួយ បានឡើយ។ គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត មានថវិកា ស្វយ័ត សម្រាប់ ដំណើរការ, ហើយ សមាសភាព គ.ជ.ប. មាន៩រូប និងមានអណត្តិ ៥ឆ្នាំ។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ ប្រាប់ក្រុម អ្នកកាសែត បន្ទាប់ ពីកិច្ចបញ្ចប់ កិច្ចប្រជុំ នៅរដ្ឋសភា ថា, លទ្ធផល ការបោះឆ្នោត ថ្ងៃនេះ គឺ ឆ្ពោះទៅ ការរៀបចំ គ.ជ.ប. ថ្មី ដែលនឹងធានា ប្រជាធិបតេយ្យ, សេរី, យុត្តិធម៌, សុក្រិត នៃការបោះឆ្នោត លើកក្រោយ។
លោក សម រង្ស៊ី រំពឹង ថា, ស្ថាប័ន គ.ជ.ប. ថ្មីនេះ ប្រាកដ ជាឯករាជ្យ, ក៏ប៉ុន្តែ យើង ត្រូវការ ជំហាន ក្រោយៗ ទៀត។
លោក និយាយ ថា៖ «អាស្រ័យ លើច្បាប់ បោះឆ្នោត ដែលនឹងធ្វើក្រោយ បន្ទាប់ ពីច្បាប់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ, យើង បានធ្វើ វិសោធនកម្ម ហើយ។ ជំហានទី២ គឺ យើង នឹងធ្វើច្បាប់ និងរៀបចំ ច្បាប់បោះឆ្នោត ស្តីពី ការរៀបចំ និងការ ប្រព្រឹត្តិទៅ នៃ គ.ជ.ប., ហើយ នឹងមាន ច្បាប់បោះឆ្នោត មួយផ្នែកទៀត ទាក់ទង នឹងនីតិវិធី ចុះឈ្មោះ, បញ្ជី, អ្វីៗហ្នឹង យើង នឹងធ្វើ ជាបន្តបន្ទាប់។»
លោក ឈាង វ៉ុន អ្នកតំណាងរាស្ត្រ ខាងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ ថា, ការបោះឆ្នោត នៅថ្ងៃនេះ គឺ អនុវត្តតាម ស្មារតី នៃកិច្ចព្រមព្រៀង រវាង គណបក្ស ទាំងពីរ កាលពីថ្ងៃ ទី២២ ខែកក្កដា។ លោក មានប្រសាសន៍ ថា, គណបក្ស ទាំងពីរ ជាតំណាង របស់ ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវ ខិតខំ ធ្វើការ ដើម្បី បំពេញចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បី ឱ្យមាន សន្តិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់ សង្គម និងធានា រាល់ការ បោះឆ្នោត លើកក្រោយ, កុំឱ្យមាន ការចោទប្រកាន់គ្នា ទៅវិញទៅមក។
លោក និយាយ ថា៖ «វប្បធម៌ ថ្មី នៅក្នុង រដ្ឋសភា មិនមែន តែ នៅក្នុង រដ្ឋសភាទេ, គឺ នៅក្នុងឆាក នយោបាយ កម្ពុជា, ក្នុងអណត្តិ សភា ទី៥នេះ។ វប្បធម៌ ថ្មីហ្នឹង គឺ ថ្នាក់ដឹកនាំ គណបក្សហ្នឹង បើ មាន ត្រូវ ចេះប្តូរ យោបល់គ្នា ទៅវិញទៅមក។»
លោក គុល បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិ គណៈកម្មាធិការ ដើម្បី ការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ នៅកម្ពុជា (ហៅកាត់ ថា ខុមហ្វ្រែល) មានប្រសាសន៍ ថា, នៅមាន ដំណើរការ វែងឆ្ងាយ តទៅទៀត ដើម្បី ឱ្យស្ថាប័ន ការបោះឆ្នោត មួយ មានឯករាជ្យភាព ពិតប្រាកដ។
លោក និយាយ ថា៖ «ខ្ញុំ គិតថា, នេះ ជាការចាប់ផ្តើមទេ នៃកំណែទម្រង់ ការបោះឆ្នោត។ វា អត់ទាន់ រឿងទៅធានា ឱ្យការបោះឆ្នោត មួយ ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ បាន នៅឡើយទេ, ពីព្រោះ វា នៅរឿងអនុវត្តន៍ ជាក់ស្តែង; វា នៅមើលច្បាប់ គ.ជ.ប. ហ្នឹង, ធ្វើយ៉ាងម៉េចហើយ, ច្បាប់បោះឆ្នោតហ្នឹង យ៉ាងម៉េចហើយ ពេលអនុវត្ត ជាក់ស្តែងហ្នឹង; អនុវត្ត របៀបម៉េច? ហើយ ធ្វើបទបញ្ជា ផ្ទៃក្នុង របស់ គ.ជ.ប. ធ្វើយ៉ាងម៉េច? នៅរឿង វែងឆ្ងាយ។ នេះ គ្រាន់តែ ជារឿងមួយ នៃការចាប់ផ្តើម នៃកំណែទម្រង់ ការបោះឆ្នោត ទេ។»
ស្ថាប័ន គ.ជ.ប. កន្លងមក រងការ ចោទប្រកាន់ ពីគណបក្ស ប្រឆាំង និងអង្គការ សង្គមស៊ីវិល ថា, មិនឯករាជ្យ និងស្ថិតក្រោម ឥទ្ធិពល គណបក្ស គ្រប់គ្រងអំណាច៕
លោក ហេង សំរិន ប្រធាន រដ្ឋសភា និយាយ ថា៖ «អញ្ចឹង សូម អង្គសភា អនុម័ត លើសេចក្តី ស្នើច្បាប់ ទាំងមូល។»
លេខាធិការ នៃអង្គប្រជុំ ម្នាក់ បានឡើងប្រកាស នាពេល ក្រោយមក ថា៖ «ខ្ញុំ បាទ សូម គោរព រាយការណ៍ ជូនសម្តេច ប្រធាន រដ្ឋសភា សំឡេងគាំទ្រ លើសេចក្តី ស្នើច្បាប់ ទាំងមូល មានចំនួន ១២០សំឡេង, បាទ, សូម អរគុណ។»
ការសម្រេច បោះឆ្នោត ដោយឯកច្ឆន្ទ ដើម្បី ដាក់បញ្ចូល ស្ថាប័ន គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត ទៅក្នុងច្បាប់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នេះ បានកើត មានឡើង នៅក្នុង ក្របខណ្ឌ កិច្ចព្រមព្រៀង រវាង គណបក្ស គូជម្លោះ ទាំងពីរ កាលពីថ្ងៃ ទី២២ ខែកក្កដា។
នៅក្នុង សេចក្តី ស្នើច្បាប់ ធម្មនុញ្ញ ស្តីពី វិសោធនកម្ម មាត្រា៧៦ និងមាត្រា ទាំងឡាយ ពីជំពូក ទី១៥ថ្មី ដល់ជំពូក ទី១៦ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា បានចែង ថា៖ «គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត ត្រូវ អនុវត្ត សមត្ថកិច្ច របស់ខ្លួន ដោយឯករាជ្យ និងអព្យាក្រិត ដើម្បី ធានា ឱ្យការបោះឆ្នោត ប្រព្រឹត្តទៅ ដោយសេរី, ត្រឹមត្រូវ, និងយុត្តិធម៌, ស្របតាម គោលការណ៍ នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ, សេរី, និងពហុបក្ស។»
សមាជិក គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត មិនអាចធ្វើ ជាសមាជិក គណបក្ស នយោបាយ ឬធ្វើ ជាមេដឹកនាំ នៃអង្គការ មិនមែន រដ្ឋាភិបាល, សមាគម, សហជីព, ឬក្រុមហ៊ុន ពាណិជ្ជកម្ម ណាមួយ បានឡើយ។ គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត មានថវិកា ស្វយ័ត សម្រាប់ ដំណើរការ, ហើយ សមាសភាព គ.ជ.ប. មាន៩រូប និងមានអណត្តិ ៥ឆ្នាំ។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ ប្រាប់ក្រុម អ្នកកាសែត បន្ទាប់ ពីកិច្ចបញ្ចប់ កិច្ចប្រជុំ នៅរដ្ឋសភា ថា, លទ្ធផល ការបោះឆ្នោត ថ្ងៃនេះ គឺ ឆ្ពោះទៅ ការរៀបចំ គ.ជ.ប. ថ្មី ដែលនឹងធានា ប្រជាធិបតេយ្យ, សេរី, យុត្តិធម៌, សុក្រិត នៃការបោះឆ្នោត លើកក្រោយ។
លោក សម រង្ស៊ី រំពឹង ថា, ស្ថាប័ន គ.ជ.ប. ថ្មីនេះ ប្រាកដ ជាឯករាជ្យ, ក៏ប៉ុន្តែ យើង ត្រូវការ ជំហាន ក្រោយៗ ទៀត។
លោក និយាយ ថា៖ «អាស្រ័យ លើច្បាប់ បោះឆ្នោត ដែលនឹងធ្វើក្រោយ បន្ទាប់ ពីច្បាប់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ, យើង បានធ្វើ វិសោធនកម្ម ហើយ។ ជំហានទី២ គឺ យើង នឹងធ្វើច្បាប់ និងរៀបចំ ច្បាប់បោះឆ្នោត ស្តីពី ការរៀបចំ និងការ ប្រព្រឹត្តិទៅ នៃ គ.ជ.ប., ហើយ នឹងមាន ច្បាប់បោះឆ្នោត មួយផ្នែកទៀត ទាក់ទង នឹងនីតិវិធី ចុះឈ្មោះ, បញ្ជី, អ្វីៗហ្នឹង យើង នឹងធ្វើ ជាបន្តបន្ទាប់។»
លោក ឈាង វ៉ុន អ្នកតំណាងរាស្ត្រ ខាងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ ថា, ការបោះឆ្នោត នៅថ្ងៃនេះ គឺ អនុវត្តតាម ស្មារតី នៃកិច្ចព្រមព្រៀង រវាង គណបក្ស ទាំងពីរ កាលពីថ្ងៃ ទី២២ ខែកក្កដា។ លោក មានប្រសាសន៍ ថា, គណបក្ស ទាំងពីរ ជាតំណាង របស់ ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវ ខិតខំ ធ្វើការ ដើម្បី បំពេញចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បី ឱ្យមាន សន្តិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់ សង្គម និងធានា រាល់ការ បោះឆ្នោត លើកក្រោយ, កុំឱ្យមាន ការចោទប្រកាន់គ្នា ទៅវិញទៅមក។
លោក និយាយ ថា៖ «វប្បធម៌ ថ្មី នៅក្នុង រដ្ឋសភា មិនមែន តែ នៅក្នុង រដ្ឋសភាទេ, គឺ នៅក្នុងឆាក នយោបាយ កម្ពុជា, ក្នុងអណត្តិ សភា ទី៥នេះ។ វប្បធម៌ ថ្មីហ្នឹង គឺ ថ្នាក់ដឹកនាំ គណបក្សហ្នឹង បើ មាន ត្រូវ ចេះប្តូរ យោបល់គ្នា ទៅវិញទៅមក។»
លោក គុល បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិ គណៈកម្មាធិការ ដើម្បី ការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ នៅកម្ពុជា (ហៅកាត់ ថា ខុមហ្វ្រែល) មានប្រសាសន៍ ថា, នៅមាន ដំណើរការ វែងឆ្ងាយ តទៅទៀត ដើម្បី ឱ្យស្ថាប័ន ការបោះឆ្នោត មួយ មានឯករាជ្យភាព ពិតប្រាកដ។
លោក និយាយ ថា៖ «ខ្ញុំ គិតថា, នេះ ជាការចាប់ផ្តើមទេ នៃកំណែទម្រង់ ការបោះឆ្នោត។ វា អត់ទាន់ រឿងទៅធានា ឱ្យការបោះឆ្នោត មួយ ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ បាន នៅឡើយទេ, ពីព្រោះ វា នៅរឿងអនុវត្តន៍ ជាក់ស្តែង; វា នៅមើលច្បាប់ គ.ជ.ប. ហ្នឹង, ធ្វើយ៉ាងម៉េចហើយ, ច្បាប់បោះឆ្នោតហ្នឹង យ៉ាងម៉េចហើយ ពេលអនុវត្ត ជាក់ស្តែងហ្នឹង; អនុវត្ត របៀបម៉េច? ហើយ ធ្វើបទបញ្ជា ផ្ទៃក្នុង របស់ គ.ជ.ប. ធ្វើយ៉ាងម៉េច? នៅរឿង វែងឆ្ងាយ។ នេះ គ្រាន់តែ ជារឿងមួយ នៃការចាប់ផ្តើម នៃកំណែទម្រង់ ការបោះឆ្នោត ទេ។»
ស្ថាប័ន គ.ជ.ប. កន្លងមក រងការ ចោទប្រកាន់ ពីគណបក្ស ប្រឆាំង និងអង្គការ សង្គមស៊ីវិល ថា, មិនឯករាជ្យ និងស្ថិតក្រោម ឥទ្ធិពល គណបក្ស គ្រប់គ្រងអំណាច៕
No comments:
Post a Comment