០១ ធ្នូ ២០១៤ / 01 Dec. 2014 - A political legacy for the future generations
មរតក នយោបាយ សម្រាប់ខ្មែរ ជំនាន់ក្រោយ
អ្វីៗ ដែលគណបក្ស សង្រេ្គាះជាតិ ស្នើ, ហើយ ទទួលបាន ជាបណ្តើរៗ មិនមែន សម្រាប់ បម្រើផលប្រយោជន៍ គណបក្ស ណាមួយ ឬបុគ្គល ណាម្នាក់, ហើយ មិនមែន សម្រាប់ ឆ្លើយតប ទៅនឹងស្ថានការណ៍ បច្ចុប្បន្ន តែបុ៉ណ្ណោះទេ។ អ្វីៗ ដែលយើង ខិតខំសម្រេច ពេលនេះ គឺ ដើម្បី អនាគត វែងឆ្ងាយ នៃប្រទេស កម្ពុជា ដើម្បី គណបក្ស ផ្សេងៗទៀត និងអ្នកដឹកនាំ ដទៃទៀត ដែលនឹងមកបំពេញ តួនាទី របស់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេល រាប់សិបឆ្នាំ ទៅមុខទៀត។ យើង កំពុងពង្រឹង របបប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈ ការបង្កើត ឬការពង្រឹង ស្ថាប័នជាតិ មួយចំនួន (institution building) ឲ្យដំណើរការ ស្របទៅ នឹងគោលការណ៍ ប្រជាធិបតេយ្យ ពិតប្រាកដ (consolidation of the democratic process)។
ឧទាហរណ៍ នៃការសម្រេចបាន ជាគោលការណ៍៖
១. បង្កើត គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ថ្មីមួយ ឯករាជ្យ ជាងមុន ក្នុងគោលបំណង រៀប ចំការបោះឆ្នោត នៅពេល ខាងមុខ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាងមុន ដើម្បី គោរពឆន្ទៈ ប្រជារាស្រ្ត ដែលជាមូលដ្ឋាន នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
២. ផ្តល់សិទ្ធ ឲ្យគណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល (ដែលយើង ធ្លាប់ហៅថា គណបក្សប្រឆាំង) ឲ្យមាន ស្ថានីយ៍វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ របស់ខ្លួន ដើម្បី ផ្សព្វផ្សាយ គំនិត, ទស្សនៈ, និងជំហរ របស់ខ្លួន។ ពេលនោះ ប្រជារាស្រ្ត នឹងអាច ទទួលបាន ព័ត៌មាន និងគំនិត ពីច្រើនប្រភព, ហើយ អាចធ្វើការ ប្រៀបធៀប និងជ្រើសរើស ដោយសេរីភាព និងបញ្ញាញាណ។
៣. ធានា ឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្ស កាន់អំណាច ទទួលស្គាល់ គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល ជាស្ថាប័ន ដ៏សំខាន់មួយ ដែលត្រូវ លើកកម្ពស់ សិទ្ធអំណាច ក្នុងដំណើរការ នៃលទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យ។ ស្ថាប័ន គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ នឹងមានសិទ្ធិ និងបុព្វសិទ្ធិ របស់ខ្លួន កំណត់ យ៉ាងច្បាស់លាស់។
៤. រៀបចំ រូបមន្តមួយ ដែលប្រធាន គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលធំ ជាងគេ ក្នុងរដ្ឋសភា មានឈ្មោះ ហៅថា ប្រធាន ក្រុមមតិភាគតិច (Minority Leader, ដូចគេ ហៅនៅសហរដ្ឋ អាមេរិក)។ ប្រធាន ក្រុមមតិ ភាគតិចនេះ មានឋានៈ ស្មើនាយករដ្ឋមន្រ្តី, ហើយ ធ្វើជាគូសន្ទនា ជាមួយ នឹងប្រមុខ រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បី លើកតម្កើង វប្បធម៌សន្ទនា ក្នុងការស្វែងរក ដំណោះស្រាយ ដោយសន្តិវិធី ចំពោះ បញ្ហាប្រទេសជាតិ។
អ្វី ដែលគណបក្ស សង្រេ្គាះជាតិ ទទួលបាន ខាងលើនេះ គឺ ជាជំហាន ដ៏សំខាន់ ឆ្ពោះទៅរក លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅប្រទេស កម្ពុជា ដែលទើបតែ ងើបផុត ពីរបប ផ្តាច់ការ។ ច្រើនទស្សវត្សន៍ មកហើយ ប្រទេសយើង ត្រូវ បានគ្រប់គ្រង ដោយគណបក្សមួយ មានដើមកំណើត កុម្មុយនីស ដែលក្តោបក្តាប់ អំណាច តែ ម្នាក់ឯង ដោយកម្ចាត់ ក្រុមប្រឆាំង ទាំងអស់ តាមរបៀប បង្រ្កាបគ្រប់បែបយ៉ាង ជាពិសេស ការប្រើ អំពើហិង្សា។ សម័យ ដ៏ងងឹត អាប់អួរនេះ ត្រូវ បានបញ្ចប់ហើយ, ហើយ យើង ត្រូវ បន្តដំណើរ របស់យើង ទៅមុខទៀត ឆ្ពោះទៅរក ពន្លឺប្រជាធិបតេយ្យ ពេញលេញ៕
A POLITICAL LEGACY FOR THE FUTURE GENERATIONS
What the CNRP has been striving for is not intended to serve the
interests of any political party or any individual and is not designed
to only address the current political situation.
មរតក នយោបាយ សម្រាប់ខ្មែរ ជំនាន់ក្រោយ
អ្វីៗ ដែលគណបក្ស សង្រេ្គាះជាតិ ស្នើ, ហើយ ទទួលបាន ជាបណ្តើរៗ មិនមែន សម្រាប់ បម្រើផលប្រយោជន៍ គណបក្ស ណាមួយ ឬបុគ្គល ណាម្នាក់, ហើយ មិនមែន សម្រាប់ ឆ្លើយតប ទៅនឹងស្ថានការណ៍ បច្ចុប្បន្ន តែបុ៉ណ្ណោះទេ។ អ្វីៗ ដែលយើង ខិតខំសម្រេច ពេលនេះ គឺ ដើម្បី អនាគត វែងឆ្ងាយ នៃប្រទេស កម្ពុជា ដើម្បី គណបក្ស ផ្សេងៗទៀត និងអ្នកដឹកនាំ ដទៃទៀត ដែលនឹងមកបំពេញ តួនាទី របស់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេល រាប់សិបឆ្នាំ ទៅមុខទៀត។ យើង កំពុងពង្រឹង របបប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈ ការបង្កើត ឬការពង្រឹង ស្ថាប័នជាតិ មួយចំនួន (institution building) ឲ្យដំណើរការ ស្របទៅ នឹងគោលការណ៍ ប្រជាធិបតេយ្យ ពិតប្រាកដ (consolidation of the democratic process)។
ឧទាហរណ៍ នៃការសម្រេចបាន ជាគោលការណ៍៖
១. បង្កើត គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ថ្មីមួយ ឯករាជ្យ ជាងមុន ក្នុងគោលបំណង រៀប ចំការបោះឆ្នោត នៅពេល ខាងមុខ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាងមុន ដើម្បី គោរពឆន្ទៈ ប្រជារាស្រ្ត ដែលជាមូលដ្ឋាន នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
២. ផ្តល់សិទ្ធ ឲ្យគណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល (ដែលយើង ធ្លាប់ហៅថា គណបក្សប្រឆាំង) ឲ្យមាន ស្ថានីយ៍វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ របស់ខ្លួន ដើម្បី ផ្សព្វផ្សាយ គំនិត, ទស្សនៈ, និងជំហរ របស់ខ្លួន។ ពេលនោះ ប្រជារាស្រ្ត នឹងអាច ទទួលបាន ព័ត៌មាន និងគំនិត ពីច្រើនប្រភព, ហើយ អាចធ្វើការ ប្រៀបធៀប និងជ្រើសរើស ដោយសេរីភាព និងបញ្ញាញាណ។
៣. ធានា ឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្ស កាន់អំណាច ទទួលស្គាល់ គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល ជាស្ថាប័ន ដ៏សំខាន់មួយ ដែលត្រូវ លើកកម្ពស់ សិទ្ធអំណាច ក្នុងដំណើរការ នៃលទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យ។ ស្ថាប័ន គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ នឹងមានសិទ្ធិ និងបុព្វសិទ្ធិ របស់ខ្លួន កំណត់ យ៉ាងច្បាស់លាស់។
៤. រៀបចំ រូបមន្តមួយ ដែលប្រធាន គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលធំ ជាងគេ ក្នុងរដ្ឋសភា មានឈ្មោះ ហៅថា ប្រធាន ក្រុមមតិភាគតិច (Minority Leader, ដូចគេ ហៅនៅសហរដ្ឋ អាមេរិក)។ ប្រធាន ក្រុមមតិ ភាគតិចនេះ មានឋានៈ ស្មើនាយករដ្ឋមន្រ្តី, ហើយ ធ្វើជាគូសន្ទនា ជាមួយ នឹងប្រមុខ រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បី លើកតម្កើង វប្បធម៌សន្ទនា ក្នុងការស្វែងរក ដំណោះស្រាយ ដោយសន្តិវិធី ចំពោះ បញ្ហាប្រទេសជាតិ។
អ្វី ដែលគណបក្ស សង្រេ្គាះជាតិ ទទួលបាន ខាងលើនេះ គឺ ជាជំហាន ដ៏សំខាន់ ឆ្ពោះទៅរក លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅប្រទេស កម្ពុជា ដែលទើបតែ ងើបផុត ពីរបប ផ្តាច់ការ។ ច្រើនទស្សវត្សន៍ មកហើយ ប្រទេសយើង ត្រូវ បានគ្រប់គ្រង ដោយគណបក្សមួយ មានដើមកំណើត កុម្មុយនីស ដែលក្តោបក្តាប់ អំណាច តែ ម្នាក់ឯង ដោយកម្ចាត់ ក្រុមប្រឆាំង ទាំងអស់ តាមរបៀប បង្រ្កាបគ្រប់បែបយ៉ាង ជាពិសេស ការប្រើ អំពើហិង្សា។ សម័យ ដ៏ងងឹត អាប់អួរនេះ ត្រូវ បានបញ្ចប់ហើយ, ហើយ យើង ត្រូវ បន្តដំណើរ របស់យើង ទៅមុខទៀត ឆ្ពោះទៅរក ពន្លឺប្រជាធិបតេយ្យ ពេញលេញ៕
A POLITICAL LEGACY FOR THE FUTURE GENERATIONS
Our intention is
to lay the foundation for Cambodia’s democratic future, for other
political parties and leaders who will take up their positions in the
years and decades to come in the spirit of democracy. We are actually
engaged in institution building and consolidation of the democratic
process.
A number of our demands to this end have been met in principle.
- Formation of a new and more independent electoral commission in order
to ensure better and fairer elections in the future, when election
results will better reflect the will of the people, which is the basis
of democracy.
- The right to operate radio and television
stations with national coverage to the minority (formally called
opposition) party. This will ensure that the Cambodian people can
receive information and ideas from various sources, which will allow
them to make free and informed choices.
- Recognition by the
government and the ruling party of the minority party as an institution
with guaranteed rights and privileges, as a part of the checks and
balances system that characterizes any democracy.
- Recognition
by the government and the ruling party of the position of “minority
leader” for the leader of the largest parliamentary opposition party,
who will be the dialogue partner of the prime minister on issues of
national interest.
What the CNRP has obtained represents
significant strides towards democracy for a country which has only
recently emerged from a long period of authoritarianism when a
communist-born ruling party only strived to eliminate any form of
opposition through most repressive means including violence.
No comments:
Post a Comment