ច្បាប់ សំខាន់ៗ ដែលបង្កើត ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២ មករា ២០១៥
កិច្ចប្រជុំ សភា អនុម័ត សេចក្តីព្រាងច្បាប់ ចំនួន៣ ពាក់ព័ន្ធ នឹងប្រព័ន្ធ តុលាការ កាលពីថ្ងៃ ទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។ RFA/Yeang Socheametta
កាលពីឆ្នាំ ២០១៤ កន្លងទៅ, រដ្ឋសភា អនុម័តច្បាប់ សំខាន់ៗ មួយចំនួន។ ចំណែក រដ្ឋាភិបាល ក៏បានចេញ បទដ្ឋានច្បាប់ មួយចំនួនដែរ ដែលត្រូវ ចាត់ទុក ថា, ជាជំនួយ ដល់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការដឹកនាំ ប្រទេស។ តើ បទដ្ឋានច្បាប់ សំខាន់ៗ ដែលបង្កើត ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ នេះ មានអ្វីខ្លះ និងផ្ដល់ ប្រយោជន៍ យ៉ាងណាខ្លះ?
កាលពីដើម ឆ្នាំ២០១៤ រដ្ឋសភាដែលមានតែតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សកាន់អំណាច បានសម្រេចអនុម័តច្បាប់មួយចំនួន ដោយមិនបង្អង់រង់ចាំតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបន្តធ្វើពហិការតាំងពីក្រោយពេលបោះឆ្នោតក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ នោះ ចូលរួមឡើយ។ ដោយចាប់ផ្ដើមពីខែមេសា សភាតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអនុម័តច្បាប់ផ្លូវថ្នល់។ ក្នុងខែឧសភា ក៏បានអនុម័តបទដ្ឋានច្បាប់នានាពាក់ព័ន្ធនឹងសមាហរណកម្មអាស៊ាន និងច្បាប់ចំនួន៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យតុលាការ ដោយចំណាយរយៈពេល ៣ថ្ងៃ គឺច្បាប់រៀបចំអង្គការតុលាការ ច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈនៃអង្គចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម។
ក្នុងពេលដែលសភាមានតែតំណាងរាស្ត្រឯកបក្សពេលអនុម័តច្បាប់ទាំង ៣ ក៏ស្រាប់តែមានអ្នកតំណាងរាស្ត្រមួយរូបក្នុងចំណោម ៦៥រូប បង្ហាញទស្សនៈដែលមិនដែលមានពីមុនមក។ លោក ឡូយ សុផាត បានរិះគន់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនដែលបានប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ និងប្រើប្រាស់ច្បាប់ ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ក្រុមរបស់ខ្លួនជាដើម។ លោកទាមទារអោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍនា បំភ្លឺ និងបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីការទទួលខុសត្រូវរបស់លោក ចំពោះការអនុវត្តខុសច្បាប់របស់មន្ត្រីតុលាការ ដូចជា ចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា នៅពេលដែលច្បាប់លើកឡើងថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ មានតួនាទីសំខាន់តាំងពីការរៀបចំ ការស្នើ ការដំឡើង ឬការតែងតាំងចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា។
លោក ឡូយ សុផាត៖ «ម្ល៉ោះហើយច្បាប់ទាំងបីនេះ ឥឡូវដល់ច្បាប់ក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមនេះ ឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រម ពិតជាមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការពិនិត្យមើលលើការអនុវត្តច្បាប់ របស់ចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាគ្រប់កម្រិត ទៅតាមឋានានុក្រមទាំងអស់នេះ អ៊ីចឹងហើយខ្ញុំឃើញថា ការទទួលខុសត្រូវពេលនេះ ដូចឯកឧត្តមបានជ្រាបស្រាប់ហើយ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី គឺថាពីមុនមកតុលាការយើង គឺមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ហាក់ដូចត្រូវមហាជនមួយចំនួនច្រើនគេក៏មិនសូវជឿ មិនសូវឲ្យតម្លៃ។»
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍនា អះអាងថា ក្រសួងយុត្តិធម៌ មានភារកិច្ចក្នុងការគ្រប់គ្រងការងាររដ្ឋបាល និងរៀបចំថវិកាសម្រាប់តុលាការ ផ្សព្វផ្សាយ និងបណ្ដុះបណ្ដាល។ លោកថា គោលដៅនៃច្បាប់ទាំងនេះ គឺដើម្បីរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធមួយ ដើម្បីឲ្យមានដំណើរការល្អ។ លោកថា ចំពោះការអនុវត្តរបស់ចៅក្រម ឬព្រះរាជអាជ្ញា ឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម។
សង្គមស៊ីវិលដែលតែងជំរុញអោយមានច្បាប់ទាំងនេះ បានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើខ្លឹមសារមួយចំនួន ដោយលើកឡើងថា ច្បាប់ទាំងនេះផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការដែលជាស្ថាប័នឯករាជ្យដាច់ដោយឡែក និងបន្តឋិតនៅក្រោមអំណាចរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ ដែលជាសេនាធិការរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ចំណែកគណបក្សប្រឆាំងវិញ បានលើកឡើងម្តងហើយម្តងទៀតថា ច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាដែលមានតែតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងគ្មានតម្លៃនោះទេ ហើយថា ពួកគេនឹងសើរើឡើងវិញ។
ចូលមកដល់ខែមិថុនា សភាដដែលនេះបានអនុម័តកិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួនពីទំនាក់ទំនងផ្នែក ច្បាប់ និងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ និងច្បាប់ស្ដីពីការធានារ៉ាប់រង។
នៅក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានយល់ព្រមចូលសភា។ ជំហានដំបូង រដ្ឋសភាទទួលស្គាល់ លោក សម រង្ស៊ី ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ បន្ទាប់មកបានអនុម័តវិសោធនកម្មបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងប្រការ៦ និងជ្រើសតាំងគណៈកម្មការជំនាញរបស់រដ្ឋសភា។ ចំណែក លោក កឹម សុខា បានធ្វើជាអនុប្រធានសភា។ សភាដែលគេហៅជាទូទៅថា សភាមិនគ្រប់ទឹក ប៉ុន្តែក្រោយបក្សប្រឆាំងជួយបំពេញឲ្យគ្រប់ទឹកវិញនោះ បានអនុម័តច្បាប់មួយចំនួនទៀត ហើយច្បាប់ដែលលេចធ្លោ គឺច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០១៥ ដែលកំណត់ការចំណាយថវិការដ្ឋសរុបចំនួន ១៥.៦៩៩.៥២៩លានរៀល ស្មើប្រមាណ ៣.៨៦៧លានដុល្លារ។ ការចំណាយនេះ មានកំណើន ១០,៨% ធៀបនឹងច្បាប់ស្ដីពីហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ២០១៤។
យ៉ាងណា អ្នកតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សប្រឆាំងមិនបានចូលរួមអនុម័តច្បាប់នេះឡើយ។
តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ គណបក្សទាំងពីរក្នុងសភាបានព្រមព្រៀងដាក់ គ.ជ.ប ជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ និងបានពិភាក្សាបង្កើតសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ គ.ជ.ប. ថ្មីដែរ។ គណបក្សទាំងពីរគ្រោងថាបញ្ចប់បទដ្ឋានច្បាប់នេះកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៤ ប៉ុន្តែដោយមានការប្រទាំងប្រទើសគ្នា ការពិភាក្សានៅមិនទាន់បញ្ចប់នៅឡើយ។
ច្បាប់ចរាចរណ៍ថ្មីក៏ត្រូវអនុម័តដែរ។ ច្បាប់នេះកំណត់ផាកពិន័យចំពោះអ្នកដែលបើកបរក្នុងពេលស្រវឹងចាប់ពី ៨០ម៉ឺនរៀល រហូតដល់ ៤លានរៀល និងដាក់ពន្ធនាគារពី ១ខែដល់ ៦ខែ។ ក្នុងករណីបណ្ដាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ នឹងផាកពិន័យពី ៤លានរៀលរហូតដល់ ១៥លានរៀល និងមានទោសជាប់ពន្ធនាគារពី ១ឆ្នាំដល់ ៣ឆ្នាំ។ ស្របគ្នានេះ បានរឹតបន្តឹងចំពោះអ្នកធ្វើដំណើរតាមទោចក្រយានយន្ត ត្រីចក្រយានយន្ត ត្រូវពាក់ពួកសុវត្ថិភាពឲ្យបានគ្រប់គ្នា ហើយទោចក្រយានយន្តមួយធ្វើដំណើរបានតែ ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះរួមទាំងកុមារតូច។
នៅពាក់កណ្ដាលខែធ្នូ សភាបានសម្រេចវិសោធនកម្មប្រការនៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ដើម្បីបើកផ្លូវអោយមានប្រធានក្រុមភាគតិចនៅរដ្ឋសភា ទៅតាមការព្រមព្រៀងរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា។
លោក សម រង្ស៊ី បានអះអាងថា នេះជារបត់នយោបាយថ្មីមួយសម្រាប់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ចំណែករដ្ឋាភិបាលវិញ ក៏មានចេញបទដ្ឋានច្បាប់មួយចំនួនដែរ។ កាលពីដើមឆ្នាំក្នុងពេលដែលអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទាន់ចូលសភា ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចេញប្រកាសហាមឃាត់ការជួបប្រជុំធ្វើបាតុកម្ម ការជួបប្រជុំជាសាធារណៈ ការហែក្បួននានា និងសម្រេចបិទទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ សេចក្ដីប្រកាសនោះ ធ្វើឡើងនៅក្រោយពេលកងកម្លាំងអាជ្ញាធរបង្ក្រាបការតវ៉ារបស់គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ និងការតវ៉ាទាមទារប្រាក់ខែរបស់កម្មករ ដែលធ្វើអោយអ្នកតវ៉ា ៥នាក់ស្លាប់ ជិត ៤០នាក់របួស និងជាង ២០នាក់ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ។
បទដ្ឋានច្បាប់មួយដែលនាំអោយមានការរិះគន់ក្នុងឆ្នាំនេះ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងកម្ពុជា និងប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលនិយាយពីការទទួលជនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនអោយមកកម្ពុជា ជាថ្នូរនឹងទឹកប្រាក់ជាង ៣០លានដុល្លារ។
សេចក្ដីសម្រេចមួយទៀតដែលរដ្ឋាភិបាលចេញដែរ បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់របស់ក្រុមកម្មករ និងសហជីព គឺការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលកម្មករវិស័យកាត់ដេរ និងដេរស្បែកជើង ដោយដំឡើងពី ១០០ដុល្លារក្នុងមួយខែក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ទៅ ១២៨ដុល្លារ។ យ៉ាងណា សេចក្ដីសម្រេចនេះឋិតនៅឆ្ងាយពីការទាមទារដែលចង់បានប្រាក់ឈ្នួល សមរម្យចន្លោះពី ១៦០ដុល្លារ ទៅ ១៧៧ដុល្លារ។
ទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងដីធ្លីវិញ ក្នុងសៀវភៅព្រះរាជកិច្ចបានចុះផ្សាយស្ទើរគ្រប់លេខពីការប្រកាស រដ្ឋាភិបាល កាត់ដីជាច្រើនពាន់ហិកតារចេញពីក្រុមហ៊ុនសម្បទានមួយចំនួន ដើម្បីផ្ដល់អោយពលរដ្ឋ និងរក្សាជាព្រៃអភិរក្ស។
មកដល់ពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសដកហូតដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួនជិត ៦ម៉ឺនហិកតារ មកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនចំនួន៥ មិនបានបំពេញលក្ខខណ្ឌត្រឹមត្រូវដែលក្រសួងបានកំណត់។ ប៉ុន្តែអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលបានអង្កេតបញ្ហាដីធ្លីនៅកម្ពុជា អះអាងថា វិធានការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ គឺគ្មានប្រយោជន៍ ឬធ្វើគ្រាន់តែឲ្យល្អមើលប៉ុណ្ណោះ ចំណែកដីធ្លីដែលមានទំនាស់ នៅតែបន្តកើតមានបន្តរហូតដល់ឆ្នាំក្រោយៗទៀត។
ទាក់ទិននឹងបទដ្ឋានច្បាប់នេះ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ សង្គមស៊ីវិលទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់សេចក្ដីព្រាងច្បាប់មួយចំនួន ដែលពួកគេកំពុងព្រួយបារម្ភថា ជាច្បាប់ដែលនឹងរឹតបន្តឹងសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ រួមមាន សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីឧក្រិដ្ឋកម្មអ៊ីនធឺណិត (Cyber Crime Law or Internet Law) សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីទូរគមនាគមន៍ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសហជីព សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការបង្កើតសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ព្រមទាំងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការប្រើប្រាស់ និងគ្រប់គ្រងដីកសិកម្ម ជាដើម៕
No comments:
Post a Comment