បទវិភាគ៖ ហេតុអ្វី បក្សប្រឆាំង ព្រមធ្វើច្បាប់ បោះឆ្នោតថ្មី ស្របតាម បក្សប្រជាជន?
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២៤ មិនា ២០១៥
តំណាងរាស្ត្រ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា
លើកដៃ អនុម័ត ច្បាប់បោះឆ្នោត ថ្មី កាលពីថ្ងៃ ទី១៩ មីនា ២០១៥
នាវិមានរដ្ឋសភា។ RFA/Tin Zakariya
ការធ្វើកំណែទម្រង់ ការបោះឆ្នោត នៅក្រោយ វិបត្តិជាប់ គាំងនយោបាយ ក្រោយការ បោះឆ្នោត សាកល ថ្ងៃទី២៨ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ នោះ គឺ ជាផែនការ ចំពោះមុខ ដែលគណបក្ស ជាប់ឆ្នោតទាំងពីរបានចាប់ដៃគ្នា ធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មី នៅបន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយរវាងគណបក្សជាប់ ឆ្នោតទាំងពីរ។
ការធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់កំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ ទោះបីជាគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរមានទិសដៅរួមមួយ គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសេចក្ដីព្រាងច្បាប់បោះឆ្នោត និងច្បាប់រៀបចំគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតល្អប្រសើរឡើង និងជៀសវាងការជាប់គាំងនយោបាយនៅក្រោយបោះឆ្នោត តែការធ្វើច្បាប់ថ្មីនេះ គណបក្សទាំងពីរមានវិធីសាស្ត្ររៀងៗខ្លួន ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍បក្សខ្លួន។ តែយ៉ាងនេះក្ដី ឃើញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហាក់មានប្រៀបជាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពិសេសគឺតុលាការបានចាប់សកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងជាបន្តបន្ទាប់នៅខណៈ បក្សទាំងពីរធ្វើច្បាប់នេះ។
តើការចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាការគាបសង្កត់គណបក្សប្រឆាំងឲ្យសម្របតាមគណបក្សកាន់អំណាចក្នុង ការធ្វើច្បាប់នេះ ឬយ៉ាងណា?
សេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីស្នើច្បាប់ចំនួនពីរដ៏ចម្រូងចម្រាសដែល គណបក្សទាំងពីរបានធ្វើឡើងតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយនោះ ត្រូវបានសភាបានអនុម័តយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់រួចរាល់ដូចការគ្រោងទុក។
សេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងសេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ។ ច្បាប់ទាំងពីរនេះ ត្រូវបានក្រុមការងារគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរបានរៀបចំធ្វើនៅ ក្រោយពេលមានកិច្ចព្រមព្រៀងដំណោះស្រាយនយោបាយកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤។
ការធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋ អង្គការសង្គមស៊ីវិល សំដែងការគាំទ្រ និងសប្បាយចិត្ត ព្រោះមិនចង់ឲ្យមានការជាប់គាំងនយោបាយនៅក្រោយពេលបោះឆ្នោត ឬមានការបង្ហូរឈាមគ្នារវាងខ្មែរនិងខ្មែរ ក្នុងពេលធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតទៀតឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែក្ដីសង្ឃឹមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសក្រុមអង្គការធ្វើការទាក់ទងនឹងការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត សំដែងពីការខកចិត្តទៅវិញ នៅពេលច្បាប់ថ្មីទាំងពីរត្រូវបានសភាអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី១៩ មីនា នោះ។
តើមូលហេតុអ្វីបានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនពេញចិត្តនឹងច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មី ហើយថាច្បាប់នេះអាក្រក់ជាងច្បាប់ចាស់ទៅវិញ?
ជាកាពិតមុននឹងនិយាយពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនស្វាគមន៍មាត្រា មួយចំនួននៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនេះ យើងត្រូវក្រឡេកមើលពីដំណើរដើមទងនៃការធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ របស់ក្រុមការងារគណបក្សទាំងពីរពីដើមទីមក គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានជំទាស់ទៅនឹងមាត្រាខ្លះដែលសង្គមស៊ីវិលយល់ថា ជាចំណុចបិទសិទ្ធិសេរីភាព និងគាបសង្កត់នេះដែរ ហើយក្រុមការងារគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏មិនឯកភាពតាមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែរ រហូតដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ គេបញ្ជូនសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះឲ្យមេដឹកនាំគណបក្សជាអ្នកសម្រេច។
ជាលទ្ធផលចុងក្រោយ មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានយល់ព្រមតាមអ្វីដែលខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានស្នើឡើងស្ទើរតែទាំងអស់។ ចំណុចសំខាន់ៗទាំងនោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏ជំទាស់មិនព្រមឲ្យដាក់បញ្ចូលដែរ ដូចជាចំណុចដាក់ទោសអង្គការសង្គមស៊ីវិល ការមិនព្រមឲ្យមន្ត្រីយោធា តុលាការ មានសិទ្ធិចូលរួមឃោសនាបោះឆ្នោតនៅក្រៅម៉ោងធ្វើការ មិនចង់ឲ្យបន្ថយរយៈពេលថ្ងៃឃោសនាបោះឆ្នោត បញ្ហាមិនចង់ដាក់រឿងដាក់ទោសបេក្ខភាពតំណាងរាស្ត្រផ្សារភ្ជាប់ទៅ គណបក្សនយោបាយ មិនចង់ឲ្យមានការផាកពិន័យអ្នកសង្កេតការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត និងករណីផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។
នៅទីបំផុតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅតែយល់ព្រមតាការស្នើឡើងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដដែល និងឈានដល់សភាយកច្បាប់នេះមកជជែកពិភាក្សាគ្នា និងអនុម័តតែតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលធ្លាប់តែតតាំងជំទាស់ទៅនឹងចំណុចដែលមិនល្អនៅក្នុងសេចក្ដី ព្រាងច្បាប់កន្លងមកនោះ ការពិភាក្សា និងអនុម័តលើកនេះ មិនខុសពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឡើយ រង់ចាំតែលើកដៃអនុម័តនៅពេលប្រធានរដ្ឋសភាបានប្រកាសអនុម័តដោយ តំណាងរាស្ត្រទាំងអស់លើកដៃគាំទ្រ និងអនុម័តភ្លាមៗ។
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី វិញ បានឆ្លើយប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅពេលសភាបានសម្រាកពីអង្គប្រជុំនោះ ថា លោកយល់ថា ច្បាប់ទាំងពីរនេះមិនល្អ ១០០% ទេ ហើយលោកក៏មិនជំទាស់ទៅនឹងការស្នើសុំឲ្យលុបមាត្រាមួយចំនួនចោល របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែរ ក៏ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវតែយល់ព្រមអនុម័ត ហើយថា ច្បាប់នេះនឹងអាចធ្វើវិសោធនកម្មវិញបាននៅពេលណាមួយដែលអាចធ្វើទៅ បាន។
នៅត្រង់ចំណុចនេះ បង្ហាញឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅមានចំណុចខ្សោយរបស់ខ្លួនដែលសាធារណជនអាចមើលឃើញបានយ៉ាងងាយ ទោះបីជាព្យាយាមការពារថា ច្បាប់ថ្មីនេះល្អជាងច្បាប់ចាស់ ទោះបីជាសង្គមស៊ីវិលលើកពីចំណុចអាក្រក់ និងពីការគាបសង្កត់នៅក្នុងច្បាប់នេះយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ប្រហែលជាអាចមានរឿងពីក្រោយឆាកមួយចំនួន អ្វីដែលជំរុញឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បង្ខំបែបនេះ។ ហេតុផលមួយក្នុងចំណោមហេតុផលទាំងឡាយដែលគេអាចមើលឃើញច្បាស់នោះ គឺសកម្មជនរបស់គណបក្សនេះចំនួន ១១នាក់ ត្រូវបានតុលាការចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ និងជាពិសេស សំណុំរឿងធ្វើបាតុកម្មថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ដែលតុលាការសើរើឡើងវិញ ទោះក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃទី២២ កក្កដា តុលាការបានដោះលែងតំណាងរាស្ត្រទាំង ៧រូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិញក្ដី។
នៅទីបំផុត មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ត្រូវបានតុលាការចាប់ខ្លួនចោទប្រកាន់ពីបទជាអ្នកដឹកនាំកុប្បកម្ម និងបង្កឲ្យមានហិង្សានៅក្បែរស្ពាននាគជិតទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ទាក់ទងនឹងការធ្វើបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ២០១៤។
ក្រៅពីនេះទៀត មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានថ្លែងថា លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា អាចមានការសម្របសម្រួលនយោបាយដោះលែងវិញនៅមុនចូលឆ្នាំខ្មែរខាង មុខ។ តែនៅមុនពេលសភាអនុម័តច្បាប់ទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី១៩ មីនា លោក ហ៊ុន សែន បានព្រមមានថា នឹងមិនមានការដោះលែង ហើយទុកឲ្យតុលាការជាអ្នកសម្រេច។
ការគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ដែលមេដឹកនាំគណបក្សនេះ បានគ្របដណ្ដប់លើស្ថាប័នរដ្ឋទាំងមូល ទោះបីជារដ្ឋធម្មនុញ្ញបានចែងពីការបែងចែកស្ថាប័នកំពូលរបស់រដ្ឋ ទាំងបីក៏ឲ្យដាច់ពីគ្នាក៏ដោយ។
ក្រៅពីនេះទៀត នរណាក៏ដឹងដែរថា លោក ហ៊ុន សែន មានឥទ្ធិពលគ្របដណ្ដប់លើស្ថាប័នរដ្ឋទាំងមូលទៅហើយ។ បញ្ហានេះចង់មិនចង់ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនអាចធ្វើច្បាប់នេះទៅតាមអ្វីដែលខ្លួនចង់បាននោះឡើយ។
សំណុំរឿងសកម្មជនរបស់ខ្លួននៅក្នុងដៃរបស់តុលាការ ដែលគេឯងមើលឃើញថា ស្ថាប័នមួយនេះមិនឯករាជ្យទៅហើយនោះ ឥឡូវនេះ លោក ហ៊ុន សែន កំពុងចោទប្រកាន់មេដឹកនាំកំពូលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ជាអ្នកចង់ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលមិនសម្រេចទៀត។ ករណីចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាបន្តបន្ទាប់នេះ ហាក់ដូចជាការចាប់ខ្លួនដើម្បីធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងនៅក្នុងការ តថ្លៃធ្វើសេចក្ដីព្រោងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ។
លើសពីនេះទៀត ចង់មិនចង់ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវតែរួមដៃជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការការពារច្បាប់ទាំងពីរនេះ ទោះបីជាសង្គមស៊ីវិលផ្ដល់អនុសាសន៍ និងស្នើឲ្យដកចេញមាត្រាមួយចំនួនយ៉ាងក៏ដោយ។ មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានត្រឹមថា ខ្លួនកែបានតែប៉ុណ្ណឹង គឺមិនអាចធ្វើតាមការទាមទាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬសង្គមស៊ីវិល ១០០% បានទេ។ បញ្ហានេះ មើលទៅហាក់ដូចជាគ្រាន់តែជាលេសដោះស្រាយរបស់គណបក្សនេះតែប៉ុណ្ណោះ ត្បិតកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ បានចងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ រួចទៅហើយ។ ព្រោះថា បើសិនជានៅរឹងទទឹងមិនសម្របតាមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចង់បានទេនោះ ច្បាប់ថ្មីនេះនឹងមិនអាចបង្កើតបាននោះឡើយ ហើយការបោះឆ្នោតលើកក្រោយ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលនៅជាធរមាន នឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតទៀតនៅអាណត្តិក្រោយ ដោយផ្អែកលើកិច្ចព្រមព្រៀងកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ជាមូលដ្ឋាន ហើយលោក ហ៊ុន សែន ជាញឹកញយ ក៏ថ្លែងពីបញ្ហានេះដែរ បើច្បាប់ថ្មីមិនកើតឡើងទេ គ.ជ.ប ចាស់នៅតែអាចបន្តរៀបចំការបោះឆ្នោតទៀតបានដដែល។
បញ្ហាមួយទៀត សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅជាប់ទ្រុងនៅឡើយ បើហ៊ានជំទាស់ខ្លាំង ហើយមករួមកម្លាំងជាមួយសង្គមស៊ីវិលក្នុងការកែប្រែសេចក្ដីព្រាង ច្បាប់ថ្មីនោះ វប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សទាំងពីរអាចប្រេះឆា ស្រួលមិនស្រួល តុលាការរបស់លោក ហ៊ុន សែន អាចសើរើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា វិញក៏ថាបាន ទោះបីជាមានអភ័យឯកសិទ្ធិក៏ដោយ ព្រោះតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មួយរួបលោក ចាន់ ចេង ជាឧទាហរណ៍ស្រាប់ គឺតុលាការខែត្រកណ្ដាល បានកាត់ទោសលោកដោយទាញយកសំណុំរឿងចាស់មកសើរើដូចគ្នា។
ផ្ទុយទៅវិញ ការនៅស្ងៀមស្ងាត់ និងសម្របតាមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការធ្វើសេចក្ដីស្នើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំងពីរនេះ ដើម្បីឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បន្ធូរដៃខ្លះ ឬអាចប្រើប្រាស់វប្បធម៌សន្ទនាដែលមានស្រាប់ក្នុងការដោះស្រាយឲ្យ មានការដោះលែងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិញ។
ទោះបីជាលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ការចាប់ខ្លួននេះ ជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់តុលាការក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែនៅនាទីចុងក្រោយ លោក ហ៊ុន សែន អាចក្រឡាស់នៅនាទីចុងក្រោយក៏ថាបាន គឺតុលាការនឹងអាចដោះលែងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទាំងអស់វិញក៏ថាបាន ព្រោះបទពិសោធន៍នេះ នៅមិនទាន់រសាត់ទៅឆ្ងាយពីការចងចាំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅឡើយនោះ គឺតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ៧រូបត្រូវបានតុលាការដោះលែងវិញ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយកាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ពោលគឺនៅបន្ទាប់ពីការបើកភ្លើងខៀវពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នោះ។
ម្យ៉ាងទៀតការចាប់ខ្លួននេះ នរណាក៏ដឹងដែរថា ជារឿងនយោបាយ ហើយតុលាការក៏ស្ថិតនៅលើក្រឡាអុករបស់អ្នកនយោបាយគណបក្សកាន់អំណាច ដែរ។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រើយុទ្ធសាស្ត្របែបនេះ ក្រៅពីការចង់បានសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ មានទំនោរទៅតាមអ្វីដែលគណបក្សលោកចង់បាននោះ គឺលោកចង់បង្ហាញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋឃើញពីភាពទន់ខ្សោយរបស់គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ដែលជាដៃគូប្រកួតស្លាប់រស់នៅអាណត្តិទី៦ ក៏ប៉ុន្តែយុទ្ធសាស្ត្របែបនេះមិនសន្មតថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងទទួលជោគជ័យ ឬយ៉ាងណានោះទេនៅពេលបោះឆ្នោត?
No comments:
Post a Comment