ខួប ៤៨ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនង ការទូត រវាង ប្រទេស កម្ពុជា និងវៀតណាម
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២៤ មិថុនា ២០១៥
នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រទេស វៀតណាម លោក ង្វ្រៀន តាន់យ៉ុង (Nguyen Tan
Dung) [ឆ្វេង] ចាប់ដៃ ជាមួយ នាយករដ្ឋមន្ត្រី កម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន
ក្នុងឱកាស សម្ពោធ បង្គោលព្រំដែន គោក លេខ ៣១៤ នៅរវាង ខេត្តកំពត
ប្រទេស កម្ពុជា និងខេត្ត គៀងយ៉ាង ប្រទេស វៀតណាម កាលពីថ្ងៃ ២៤ មិថុនា
ឆ្នាំ២០១២។ RFA/Uon Chhin
ថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ គឺ ជាខួបគំរប់ លើកទី៤៨ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនង ការទូត រវាង ប្រទេស កម្ពុជា និងវៀតណាម។ ក្នុងខួប ៤៨ឆ្នាំនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាល វៀតណាម មិនបាន រៀបចំ ព្រឹត្តិការណ៍ ពិសេស ណាមួយ ដើម្បី រំឭកទិវា នេះទេ។
យ៉ាងណា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម ថាមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អនឹងគ្នា។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកវិភាគវិញមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម មិនបានឈរលើគោលការណ៍សន្តិសហវិជ្ជមាន ឬការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមកនោះទេ ពិសេសលើបញ្ហាបូរណភាពទឹកដី។
បើទោះជាប្រទេសវៀតណាម មានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសកម្ពុជា តាំងពី ៤០០ឆ្នាំមុនក្តី ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ទើបតែចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៧ ប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅពេលនោះ កម្ពុជា ស្ថិតនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ហើយចំណែកខាងភាគីវៀតណាម វិញ គឺជារដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម ឬហៅថាវៀតណាមខាងជើង។
ចាប់តាំងពីពួកកុម្មុយនីស្តវៀតណាមខាងជើង ទទួលជ័យជម្នះលើកងទ័ពវៀតណាមខាងត្បូង ដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មក ទំនាក់ទំនងនេះក៏នៅចេះតែបន្តជាមួយកម្ពុជា រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
ក្នុងរយៈពេល ៤៨ឆ្នាំនេះ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម មានការប្រែប្រួលឥតឈប់ឈរ ឡើងចុះ ពេលខ្លះល្អ ពេលខ្លះអាក្រក់ គឺបត់បែន និងអាស្រ័យទៅលើការប្រែប្រួល និងការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
គេនៅចាំបានថា បើទោះជាសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានសម្រេចព្រះទ័យភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេស កុម្មុយនីស្តវៀតណាមខាងជើង នៅឆ្នាំ១៩៦៧ ក្តី ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាទំនាក់ទំនងដែលព្រះអង្គពេញព្រះទ័យទាំងស្រុងនោះ ទេ ព្រោះតែវត្តមាននៃកងទ័ពវៀតណាម នៅលើទឹកដីកម្ពុជា។ ២ឆ្នាំក្រោយការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងផ្លូវការនេះ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានប្រកាសដោយផ្ទាល់ថា ព្រះអង្គបង្ហាញនូវទីតាំងដែលកងទ័ពវៀតណាមខាងជើង ឬហៅថាកងទ័ពវៀតមិញ និងកងទ័ពវៀតណាមខាងត្បូង ឬវៀតកុង នៅលើទឹកដីខ្មែរ។ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧០ ពោលគឺនៅមុនពេលព្រះអង្គត្រូវបានគេធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ ព្រះអង្គ ថែមទាំងបានទទូចឲ្យសហភាពសូវៀត និងប្រទេសចិន ជំរុញឲ្យវៀតណាម ដកទ័ពចេញពីទឹកដីខ្មែរទៀតផង។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា បាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានកងទ័ពវៀតណាម លើទឹកដីខ្មែរបានផ្ទុះឡើងយ៉ាងព្រោងព្រាត។
លុះមកដល់សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម រឹតតែធ្លាក់ចុះខ្លាំងថែមទៀត។ មុនពេលធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ លោក លន់ នល់ បានប្រកាសឲ្យវៀតណាម ដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញឲ្យអស់ពីទឹកដីខ្មែរ។ ទំនាក់ទំនងមិនល្អនេះ បានឈានដល់ការដកទូតវៀតណាម ចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ទៀតផង។ ក្រោយមក កងទ័ពកម្ពុជា និងវៀតណាម បានធ្វើសង្គ្រាមជាមួយគ្នាអស់ជាច្រើនលើកច្រើនសា រហូតដល់ពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។
ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម បើទោះជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមួយចំនួនដូចជា លោក ប៉ុល ពត ធ្លាប់ត្រូវបានពួកកុម្មុយនីស្តវៀតណាម ជួយជ្រោមជ្រែងក្នុងការផ្ដួលរំលំសម្ដេច សីហនុ និងក្រោយមកផ្ដួលរំលំរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែររបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ មួយរយៈពេលក្តី ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានចាត់ទុកវៀតណាម ថាជាអ្នកជិតខាងល្អនោះទេ។
ឡើងកាន់អំណាចមិនបានមួយខែត្រឹមត្រូវផង ខ្មែរក្រហមបានលើកទ័ពវាយប្រហារ ដើម្បីដណ្ដើមយកកោះត្រល់ កោះថូជូ និងវាយចូលខេត្តពាម និងខេត្តរោងដំរី នៅកម្ពុជាក្រោម។ ២ឆ្នាំក្រោយមក ពោលគឺនៅឆ្នាំ១៩៧៧ ពួកគេក៏បានវាយប្រហារចូលក្នុងភូមិមួយចំនួនទៀតនៃខេត្តរោងដំរី ខេត្តកំពង់គោ ខេត្តក្រមួនស ខេត្តផ្សារដែក និងខេត្តមាត់ជ្រូក នៅកម្ពុជាក្រោម ព្រមទាំងខេត្តដាក់ឡាក់ ជាដើម។
ក្រោយពេលដែលខ្មែរក្រហមផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយវៀតណាម នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៧ កងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរបានវាយប្រហារគ្នានៅតាមព្រំដែនជាញឹកញយ។ បន្ទាប់ពីបានជួយជ្រោមជ្រែងបង្កើតរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ ធ្នូ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ប្រទេសវៀតណាម បានបើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំលើកងទ័ពខ្មែរក្រហម។ ពួកគេបានកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ នោះមក ក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានលើកបន្តុបដោយប្រទេសវៀតណាម ទំនាក់ទំនងរវាងមេដឹកនាំកម្ពុជា និងវៀតណាម ហាក់ពុំសូវមានភាពរកាំរកូសច្រើននោះទេ លើកលែងតែក្នុងសម័យកាលដឹកនាំរបស់ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ដែលក្រោយមកត្រូវបានវៀតណាម ចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅដាក់គុកនៅទីក្រុងហាណូយ នៅឆ្នាំ១៩៨១។
តាំងពីពេលនោះមក គេកម្រឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានបញ្ហាការទូតជាមួយប្រទេសវៀតណាម ណាស់ បើទោះជាគេសង្កេតឃើញថា ជនជាតិវៀតណាម បានចូលមករស់នៅលើទឹកដីខ្មែរខុសច្បាប់កាន់តែច្រើនឡើងៗស្ទើរ គ្រប់ទីកន្លែង ឬបានរំលោភបំពានចូលបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ក្តី។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រហូតដល់ថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្ហាញជំហរចាត់វិធានការការទូតលើកដំបូងជាសាធារណៈដ៏គួរឲ្យ ភ្ញាក់ផ្អើលមួយ ដែលបានធ្វើឲ្យបក្សប្រឆាំង និងពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន សម្ដែងការគាំទ្រ នោះគឺការផ្ញើកំណត់ទូតតវ៉ាទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ទាក់ទងនឹងការរំលោភបំពានទឹកដីខ្មែរនៅខេត្តរតនគិរី ហើយក្រោយមកនៅស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងបញ្ជូនខ្លួនជនជាតិវៀតណាម ខុសច្បាប់ទៅកាន់វៀតណាម វិញជាហូរហែដែរ។
បន្ថែមពីនេះទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីពេលថ្មីៗនេះក៏បានទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម គោរពបូរណភាពទឹកដីខ្មែរនៅតំបន់ទាំងនោះផងដែរ ហើយកាលពីថ្ងៃទី២៣ មិថុនា ក្នុងជំនួបជាមួយអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម លោក ឡេ ហ្វា ទ្រុង (Le Hoai Trung) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង ក៏បានក្រើនរំឭករដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ជាថ្មីទៀត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រហូតមកទល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មិនទាន់បានឆ្លើយតបផ្លូវការចំពោះកំណត់ទូតរបស់កម្ពុជា នៅឡើយទេ។ លោក ឡេ ហ្វា ទ្រុង ប្រាប់ លោក ហោ ណាំហុង ថា ថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម កំពុងរង់ចាំរបាយការណ៍ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ។
ទោះជាបែបនេះក្តី មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅតែចាត់ទុកទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ដែលមានតាំងពីយូរមកហើយនោះ ថាមានលក្ខណៈល្អប្រសើរដដែល។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៤ មិថុនា ថា បើទោះជាបច្ចុប្បន្នកម្ពុជា មានវិវាទនៅតាមព្រំដែនជាមួយវៀតណាម ខ្លះក្តី ប៉ុន្តែលោកថា វាមិនមែនជាវិបត្តិដែលបង្កឲ្យកើតទៅជាអំពើហិង្សា ឬដែលប្រទេសទាំងពីរមិនអាចគ្រប់គ្រងស្ថានភាព ឬមិនអាចដោះស្រាយបាននោះទេ។ លោកថា ប្រទេសទាំងពីរនៅតែអាចស្វែងរកដំណោះស្រាយសមស្រប ដើម្បីជាប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេសទាំងសងខាង។ លោកបន្តថា សហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ក្នុងសម័យកាលថ្មីនេះ គឺជាសហប្រតិបត្តិការដៃគូល្អនឹងគ្នា៖ «ទី១ បញ្ហាសន្តិសុខជាតិរបស់យើងបានល្អ វៀតណាម ក្លាយមកជាដៃគូ ដៃគូក្នុងកិច្ចធានាសន្តិសុខជាតិរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម។ ហើយចំណុចទី២ គឺឈប់ខ្វល់ពីរឿងឈ្លោះគ្នា តែយើងខ្វល់ធ្វើម៉េចការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងទំនាក់ទំនងល្អ រក្សាសន្តិភាពបានទាំងសងខាងនៅក្នុងកិច្ចធានាសន្តិភាព។ យើងឃើញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច ដូច្នេះតុល្យភាពនៃទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសវៀតណាម បង្កើតឲ្យយើងមានតុល្យភាពជាមួយប្រទេសជិតខាងរបស់យើង ដើម្បីធានាបាននូវសុវត្ថិភាព ធានាបាននូវតុល្យភាពក្នុងការរស់នៅរបស់កម្ពុជា។»
លោក ផៃ ស៊ីផាន បញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្នុងបញ្ហាវិវាទព្រំដែន ប្រសិនបើកម្ពុជា-វៀតណាម មិនមានទំនាក់ទំនង ឬសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយគ្នានោះទេ លោកថាប្រទេសទាំងពីរមិនអាចឈានដល់ការសម្រេចបោះបង្គោលព្រំដែន ជាមួយគ្នាបានឡើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ យល់ឃើញថា បើទោះជាកម្ពុជា មានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយវៀតណាម ៤៨ឆ្នាំមកហើយក្តី តែរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ វៀតណាម មិនបានគោរពនូវគោលការណ៍សន្តិសហវិជ្ជមាននោះឡើយ ហើយខាងភាគីវៀតណាម តែងបានរំលោភបំពានមកលើប្រទេសកម្ពុជា ជាញឹកញាប់។ លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ កត់សម្គាល់ដែរថា កម្ពុជា ហាក់នៅចាញ់ប្រៀបប្រទេសវៀតណាម ច្រើន និងពុំសូវបានចំណេញពីទំនាក់ទំនងនេះទេ ទាំងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ទាំងការសហការដោយស្មើមុខស្មើមាត់ ឬដោយឈរលើប្រយោជន៍រួមក៏ដោយ៖ «យើងអត់មានចំណេញអ្វីទេ ប៉ុន្តែដោយសារសកលភាវូបនីយកម្ម ចាំបាច់យើងត្រូវរួមរស់ដោយសុខសន្តិភាពរវាងប្រទេសជិតខាង ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនណាករណីប្រទេសយើងមានលក្ខណៈទន់ខ្សោយទាំងផ្នែក សង្គម នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ហើយមហិច្ឆតាអ្នកជិតខាងគេនៅតែមាន ដូច្នេះដំណោះស្រាយដ៏ល្អបំផុតក្នុងនាមយើងជាអ្នកដឹកនាំ ត្រូវពង្រឹងផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបានរឹងមាំ។»
សម្រាប់អ្នកវិភាគនយោបាយកម្ពុជា វិញមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម គឺជាទំនាក់ទំនងមិនមានតុល្យភាពឡើយ ភាគីវៀតណាម តែងតែមានមហិច្ឆតាលោភលន់វាតទីចូលព្រំដែនទឹកដីកម្ពុជា ឥតឈប់ឈរ ក្រៅពីពលរដ្ឋវៀតណាម ចូលមករស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជា ដែលមកសម្លាប់សេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋកម្ពុជា។
អ្នកវិភាគ និងជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោកបណ្ឌិត រស់ រ៉ាវុធ មានប្រសាសន៍ថា ពាក្យថាមិត្តភាពដែលវៀតណាម បានប្រើជាមួយខ្មែរ គឺមាននៅលើតែក្រដាស និងបបូរមាត់ប៉ុណ្ណោះ ចំណែកភាពស្មើគ្នានោះ គឺគ្មានសោះឡើយ។ លោកថា ប្រទេសវៀតណាម តែងកេងចំណេញ និងរំលោភបំពានលើប្រទេសកម្ពុជា មិនថាផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ឬបូរណភាពទឹកដីនោះទេ៖ «ពាក្យថា មិត្តភាព មានន័យថា សមភាព គឺភាពស្មើគ្នា ភាពស្មើមុខស្មើមាត់គ្នា អ៊ីចឹងបើយើងពីរវាងប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជា វិញ គឺប្រទេសវៀតណាម ខ្លួនឯងទេដែលច្រើនតែភ្លេចខ្លួន ច្រើនតែរំលោភបំពានលើប្រទេសកម្ពុជា កេងចំណេញលើប្រទេសកម្ពុជា ទំនាក់ទំនងមិនមានឃើញចំណេញអ្វីទាល់តែសោះពីប្រទេសវៀតណាម។ អ៊ីចឹងហើយវៀតណាម ធ្វើអ្វីសម្រាប់ចំណេញប្រទេសគេនៅកម្ពុជា។»
ជាទូទៅ ប្រទេសដែលតូចហើយក្រ កម្រទទួលបានភាពស្មើមុខស្មើមាត់គ្នាណាស់នៅក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។
លោកបណ្ឌិត រស់ រ៉ាវុធ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឲ្យគេគោរពកម្ពុជា កម្ពុជា ត្រូវតែពង្រឹងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិឲ្យរឹងមាំ ត្រូវចេះប្រើច្បាប់ ឬគោលការណ៍តំបន់ និងអន្តរជាតិ ក្នុងការដោះស្រាយជាមួយដៃគូ ជាពិសេសត្រូវពង្រឹងសមត្ថភាពធនធានមនុស្សពលរដ្ឋខ្លួន និងត្រូវពង្រឹងការឯកភាពផ្ទៃក្នុងឲ្យរឹងមាំ ទោះបីជាអ្នកនយោបាយខ្មែរនៅគណបក្សផ្សេងគ្នាក៏ដោយ៕
No comments:
Post a Comment