Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Monday, January 4, 2016

សង្គម​ស៊ីវិល​ បរាជ័យ​ ប្រារព្ធ​ ពិធី ​រំឭក​ខួប ​២​ឆ្នាំ​ នៃ​ការ​ បាញ់​សម្លាប់​ កម្មករ​ នៅ​ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង | Civil society unsuccessful remembering 2-yr anniversary of shooting deaths of workers at Veng Sreng Blvd.

សង្គម​ស៊ីវិល​ បរាជ័យ​ ប្រារព្ធ​ ពិធី ​រំឭក​ខួប ​២​ឆ្នាំ​ នៃ​ការ​ បាញ់​សម្លាប់​ កម្មករ​ នៅ​ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង

RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ៣ មករា ២០១៦

វ៉េងស្រេង​២​ឆ្នាំ ៦២០
សមត្ថកិច្ច​រឹប​អូស​បដា​របស់​ក្រុម​សហជីព​ដែល​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក ​ខួប​ពីរ​ឆ្នាំ នៃ​ការ​ស្លាប់​របស់​កម្មករ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​តវ៉ា​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦។
RFA/Cheu Sideth

សមត្ថកិច្ច​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ពង្រាយ​ដើម្បី​រារាំង​ការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ ខួប​ពីរ​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​តវ៉ា​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Brach Chev
សមត្ថកិច្ច​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ពង្រាយ​ដើម្បី​រារាំង​ការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ ខួប​ពីរ​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​តវ៉ា​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Brach Chev
អ្នកស្រី ទេព វន្នី ចូលរួម​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប​ពីរ​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​តវ៉ា​ដំឡើង​ ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Brach Chev
សមត្ថកិច្ច​រារាំង​ការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប​ពីរ​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​ តវ៉ា​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Brach Chev
សមត្ថកិច្ច​រារាំង​ការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប​ពីរ​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​ តវ៉ា​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Brach Chev
អង្គការ​ សង្គម​ស៊ីវិល, ក្រុម​ សហជីព, ព្រះសង្ឃ, និង​ក្រុម​ គ្រួសារ​ ជន​រងគ្រោះ បរាជ័យ​ ក្នុង​ការ​ ប្រារព្ធ​ ពិធី​ រំឭក​ខួប​ ពីរ​ឆ្នាំ​ នៃ​ការ​ បាញ់​ស្លាប់​ កម្មករ ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​ តវ៉ា​ ដំឡើង​ ប្រាក់​ឈ្នួល ​នៅ​ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង កាល​ពី ​ពីរ​ឆ្នាំ​ មុន។  អង្គការ​ សង្គម​ស៊ីវិល និង​សហជីព បង្ហាញ​ ការ​សោកស្ដាយ ​ចំពោះ ​វិធានការ​ របស់​ អាជ្ញាធរ ដែល​ទប់ស្កាត់​ ការ​ជួប​ជុំ​ របស់ ​ពួក​គេ ក្នុង​បំណង​ ប្រារព្ធ​ ពិធី​ តាម​បែប​ សាសនា​ នៅ​ពេល​នេះ។

នៅ​ថ្ងៃ​ ទី​៣ មករា កាល​ពី ​ពីរ​ឆ្នាំ ​មុន -- គឺ​ នៅ​លើ​កំណាត់​ ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង -- គេ​ ឮ​តែ​ ស្នូរ​កាំភ្លើង​ ដែល​កង​កម្លាំង​ សមត្ថកិច្ច បាញ់​បង្ក្រាប ​អ្នក​តវ៉ា និង​សម្រែក ​របស់​ កម្មករ​ ទាមទារ​ ដំឡើង​ ប្រាក់​ខែ​ គោល ​ប្រមាណ ១៦០ ​ដុល្លារ​ នៅ​ពេល​នោះ។

កាល​ណោះ ក្រោយ​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​ផ្ទុះ​ឡើង​ភ្លាម បាន​បន្សល់​ទុក​នូវ​ការ​ភ័យ​ខ្លាច ឈឺ​ចាប់ និង​រន្ធត់​របស់​ជន​រងគ្រោះ និង​កម្មករ​ដទៃ​ទៀត។ ដោយឡែក​នៅ​អម​សង​ខាង​ផ្លូវ​ឯណេះ​វិញ គេ​សង្កេត​ឃើញ​ខ្សែ​ភ្លើង​ដាច់​រញ៉ីរញ៉ៃ ដុំ​ថ្ម​តូច​ធំ​នៅ​រាយ​ប៉ាយ​ពាស​ពេញ​ផ្លូវ និង​អគារ​មួយ​ចំនួន ត្រូវ​បាក់​បែក ជាដើម។ យូរៗ​ម្ដង​គេ​សង្កេត​ឃើញ​អណ្ដាត​ភ្លើង​ក៏​បាន​ឆាប​ឆេះ​ឡើង​ដែរ នៅ​លើ​កំណាត់​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង។

ក្រៅ​ពី​នេះ​វិញ នៅ​តាម​អគារ​ជួល​ម្ដុំ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង គឺ​កម្មករ​ចាប់​សម្រុក​ដឹក​អីវ៉ាន់​ចេញ​ជា​បណ្ដើរៗ​ពី​តាម​អគារ​ផ្ទះ​ជួល ខណៈ​ដែល​កម្លាំង​នគរបាល​ក៏​ចាប់​ចុះ​ឆែកឆេរ និង​ត្រួត​ពិនិត្យ​នៅ​តាម​ផ្ទះ​ជួល​ក្នុង​ការ​កំណត់​មុខ​សញ្ញា និង​ចាប់​ខ្លួន​មនុស្ស​បន្ថែម​ទៀត។

ដោយឡែក​សម្រាប់​ឆ្នាំ​នេះ​វិញ ថ្វី​បើ​ពុំ​មាន​អំពើ​ហិង្សា​បាន​កើត​ឡើង​ក៏​ពិត​មែន ក៏​កម្លាំង​បង្ក្រាប និង​សាលា​ក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​លេច​មុខ​ជា​ថ្មី​ម្តង​ទៀត​នៅ​លើ​កំណាត់​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង។ ការ​បង្ហាញ​សាច់​ដុំ​ជា​ថ្មី​ទៀត​នេះ គឺ​អាជ្ញាធរ​បាន​ដាក់​បម្រាម​ជា​មុន ពុំ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មាន​ការ​ជួប​ជុំ ឬ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​នៅ​ចំណុច​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​ទៀត​ឡើយ។ កម្លាំង​ចម្រុះ​ដែល​ប្រដាប់​ដោយ​ខែល ដំបង​ឫស្សី និង​ដំបង​ឆក់​ទាំង​នោះ ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ពង្រាយ​ជាច្រើន​រយ​នាក់​តាំង​ពី​ព្រឹក​ព្រលឹម អម​ដោយ​ឡាន​ធុន​ធំ​ជាច្រើន​គ្រឿង​របស់​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ថែម​ទៀត​ផង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ មករា។

លោក វន់ ពៅ ប្រធាន​សមាគម​ឯករាជ្យ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ យល់​ឃើញ​ថា ការ​អនុវត្ត​ដូចនេះ​របស់​កម្លាំង​ចម្រុះ ប្រឆាំង​ការ​ជួប​ជុំ​ដោយ​សន្តិវិធី ប្រហែល​ជា​រដ្ឋាភិបាល​បារម្ភ​ខ្លាច​ប៉ះពាល់​ដល់​មុខ​មាត់ និង​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​មិន​ល្អ។ ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត វិធានការ​ដូច​នេះ​របស់​រដ្ឋាភិបាល នឹង​ពុំ​បាន​ចំណេញ​អ្វី​សូម្បី​បន្តិច​ឡើយ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ បញ្ហា​នេះ​នឹង​រឹត​តែ​ជះ​ឥទ្ធិពល​អាក្រក់​ថែម​ទៀត​នៅ​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ។ លោក​បន្ត​ថា «ខ្ញុំ​គិត​ថា​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ធ្វើ​វា រដ្ឋាភិបាល​ប្រហែល​ជា​គិត​ថា​វា​ប៉ះពាល់​មុខ​មាត់​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ផង​ដែរ ពីព្រោះ​កម្លាំង​បង្ក្រាប​ទៅ​លើ​កម្មករ​ហ្នឹង គឺ​ជា​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​របស់​រដ្ឋាភិបាល។ ម្ល៉ោះ​ហើយ​បាន​ជា​រដ្ឋាភិបាល មិន​ឲ្យ​ប្រារព្ធ​កម្មវិធី​នេះ។»

ជុំវិញ​ហេតុការណ៍​កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​៣ មករា នាយិកា​អង្គការ​លីកាដូ (LICADHO) អ្នកស្រី ណាលី ពីឡូក និង​ក្រុម​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល ត្រូវ​បាន​សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​ពុំ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប ២​ឆ្នាំ​នៅ​ម្ដុំ​គ្លីនិក​ឯករាជ្យ ទេ និង​រុញ​ច្រាន​ពួក​គេ​ឲ្យ​ចាក​ចេញ​ពី​តំបន់​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ក្នុង​ចម្ងាយ​ដី​ជាច្រើន​គីឡូម៉ែត្រ​ថែម​ទៀត។ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ សមត្ថកិច្ច​ក៏​បាន​រឹប​អូស​ស្លាក​សញ្ញា និង​បដា​ផ្សេងៗ​ពី​ក្រុម​អ្នក​ប្រារព្ធ​ពិធី​ទៀត​ផង។

ការ​រារាំង​នេះ បន្ទាប់​ពី​មន្ត្រី​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា បាន​ព្រមាន​ប្រើ​វិធានការ​ក្ដៅ​ប្រឆាំង​ការ​ជួប​ជុំ​របស់​ក្រុម​សហជីព ដែល​ប៉ុនប៉ង​ធ្វើ​ពិធី​រំឭក​ខួប ២​ឆ្នាំ ចំពោះ​អ្នក​ស្លាប់​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​តវ៉ា​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​នៅ​ផ្លូវ​ វ៉េងស្រេង។

មន្ត្រី​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) លោក យី សុខសាន្ត ចាត់​ទុក​ថា បម្រាម​របស់​សាលា​ក្រុង​ភ្នំពេញ ប្រឆាំង​អ្នក​ប្រារព្ធ​ពិធី​ក្រោម​ហេតុផល ធ្វើ​ឲ្យ​ស្ទះ​ផ្លូវ​សាធារណៈ និង​ខូច​បរិយាកាស​នេះ គឺ​មិន​សមរម្យ​ទេ។ លោក​បន្ត​ថា មាន​រឿង​មិន​ទំនង​ច្រើន​ណាស់​ដែល​មិន​គួរ​មើល​រំលង ដូចជា​រោង​បុណ្យ រោង​ការ ឬ​ពិធី​ដទៃ​ទៀត ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​អ្នក​ធ្វើ​ដំណើរ ក៏ប៉ុន្តែ​ពិធី​ទាំង​នេះ បែរ​ជា​អាជ្ញាធរ​ចាត់​ទុក​ថា មាន​លក្ខណៈ​ល្អ​ទៅ​វិញ។ លោក​បន្ត​ថា «ការ​រៀបចំ​ពិធី​នៅ​តាម​ទី​សាធារណៈ​ នៅ​ពេល​ដែល​យើង​ជូន​ដំណឹង​ទៅ​អាជ្ញាធរ​ដែនដី​ទៅ អាច​ធ្វើ​បាន​ហើយ ព្រោះ​កន្លង​មក​ក៏​យើង​ឃើញ​ថា​មាន​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ធំៗ ឬ​ការ​ធ្វើ​បុណ្យ​ធ្វើ​ទាន​ធំៗ​នៅ​តាម​ដង​ផ្លូវ​សាធារណៈ ក៏​អាជ្ញាធរ​អនុញ្ញាត​ដែរ។»

ក្រុម​មន្ត្រី​នគរបាល​ដែល​ចុះ​បង្ក្រាប កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦ បដិសេធ​ក្នុង​ផ្ដល់​ចម្លើយ​ចំពោះ​វិធានការ​របស់​ខ្លួន ដោយ​ចាត់​ទុក​ថា នេះ​ជា​បទបញ្ជា​ពី​ថ្នាក់​លើ។

ទាក់ទិន​រឿង​នេះ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៤ មាន​ព្រឹត្តិការណ៍​បង្ក្រាប​លើ​កម្មករ​នៅ​ក្បែរ​រោងចក្រ​យ៉ាក​ជីន (Yakjin) ស្ថិត​នៅ​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ភ្នំពេញ និង​នៅ​លើ​កំណាត់​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ក្នុង​ថ្ងៃ​ទី​៣។ បន្ទាប់​មក​ទៀត នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤ កម្លាំង​បង្ក្រាប​របស់​រដ្ឋាភិបាល ក៏​បាន​ចុះ​បង្ក្រាប​ការ​តវ៉ា​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​វិញ​ម្តង។

ការ​បង្ក្រាប​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ពេល​នោះ កម្មករ​ចំនួន ៤​នាក់​ត្រូវ​បាន​គេ​បាញ់​សម្លាប់ ម្នាក់​បាត់​ខ្លួន និង​មនុស្ស​ជិត ៤០​នាក់​របួស។ ចំណែក​កម្មករ និង​សកម្មជន​សិទ្ធិ​មនុស្ស ២៣​នាក់​ផ្សេង​ទៀត ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ចាប់​ខ្លួន និង​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​មួយ​រយៈពេល ក្រោម​បទ​ចោទ​ថា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​អំពើ​ហិង្សា​នៅ​លើ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង និង​រោងចក្រ​យ៉ាក​ជីន។

ការ​បាញ់​សម្លាប់ និង​ការ​ចាប់​ខ្លួន​នេះ ត្រូវ​បាន​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ រិះគន់ ហើយ​ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ស្វែង​រក​មុខ​អ្នក​ប្រព្រឹត្តិ​បទល្មើស​មក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​លើ​ការ​បាញ់​ សម្លាប់​កម្មករ ដែល​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ​សមរម្យ​មក​ផ្ដន្ទាទោស។ ក៏ប៉ុន្តែ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ សមត្ថកិច្ច និង​តុលាការ នៅ​មិន​ទាន់​អាច​កំណត់​មុខ​សញ្ញា​ជន​ដៃ​ដល់ ដើម្បី​ផ្ដន្ទាទោស​បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ក្នុង​ពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ មេ​ដឹក​នាំ​គណបក្ស​ជំទាស់ លោក សម រង្ស៊ី ក៏​ត្រូវ​ជាប់​បណ្ដឹង​នៅ​តុលាការ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សំណុំ​រឿង​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​នេះ​ដែរ។ ជា​ញឹកញាប់ លោក ហ៊ុន សែន តែង​គំរាម​ជា​ហូរហែ​ថា មេ​ដឹក​នាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ខ្លះ កុំ​ទាន់​អាល​ភ្លេច​ខ្លួន ព្រោះ​នៅ​មាន​បណ្ដឹង​ជុំវិញ​ហិង្សា​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​នៅ​ឡើយ​ទេ។

បើ​ទោះ​ជា​បែប​ណា លោក កឹម សុខា ប្រធាន​ស្តីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ក៏​បាន​ចេញ​សារ​នយោបាយ​នៅ​ចំ​ថ្ងៃ​នៃ​ការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​រំឭក​ខួប ២​ឆ្នាំ​នេះ​ដែរ។ លោក កឹម សុខា និយាយ​ក្នុង​បណ្ដាញ​សង្គម​ផ្ទាល់​របស់​លោក​ថា ការ​តស៊ូ​របស់​កម្មករ ត្រូវ​បាន​កត់ត្រា​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាពិសេស​លោក​ចូលរួម​រំលែក​នូវ​មរណទុក្ខ​នេះ​ដែរ។

មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​អង្គការ​លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត យល់​ឃើញ​ថា ដោយសារ​កម្ពុជា អនុវត្ត​ច្បាប់​មិន​បាន​ស្មើ​ភាព​គ្នា ហេតុ​នេះ​ការ​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌ ពួក​គេ​នៅ​តែ​ស្ថិត​ក្នុង​ភាព​ងងឹត​នៅ​ឡើយ។ លោក អំ សំអាត ចាត់​ទុក​ថា កម្ពុជា នៅ​តែ​បន្ត​អនុវត្ត​ស្តង់ដារ​ពីរ​អំពី​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នេះ គឺ​អ្នក​ដែល​រក​ឃើញ​ថា មាន​និន្នាការ​នយោបាយ​ផ្សេង គឺ​កម្រ​ទទួល​បាន​ការ​ជំនុំ​ជម្រះ​ដោយ​តម្លាភាព​ណាស់។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ បើ​ខ្សែស្រឡាយ ឬ​បក្ខពួក​វិញ គឺ​ងាយ​ដូច​បក​ចេក​យ៉ាង​ដូច្នោះ​ដែរ។ លោក​បន្ត​ថា «យើង​មើល​ថ្ងៃ​គ្រាន់​តែ​ជា​ពិធី​ដើម្បី​រំឭក​វិញ្ញាណក្ខន្ធ ​តាម​បែប​សាសនា ហើយ​និង​ឧទ្ទិស​កុសល​តាម​បែប​សាសនា ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​រារាំង ត្រូវ​បាន​រុញ​ច្រាន ត្រូវ​បាន​បំបែក។»

ក្រុម​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល និង​សហជីព ហៅ​វិធានការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ពេល​នេះ ថា​បាន​រុញ​ច្រាន​ឲ្យ​ឃើញ​មួយ​កម្រិត​ទៀត​ពី​ការ​ធ្លាក់​ចុះ នៃ​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស៕












No comments:

Post a Comment