តើ វៀតណាម ជាអ្នក ជិតខាងល្អ របស់ កម្ពុជា មែន ឬទេ?
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ១៦ មិថុនា ២០១៦
លោក ហេង សំរិន (ស្ដាំ) ប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជា ជាមួយលោក ត្រឹង
ដាយ ខ្វាង (TRAN DAI QUANG) (ឆ្វេង)
ប្រធានរដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម
ក្នុងជំនួបនាវិមានរដ្ឋសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦។
RFA/Brach Chev
ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ត្រូវបានគេលើកយកមកជជែកជាថ្មីទៀត នៅពេលប្រធានាធិបតីវៀតណាម ទើបឡើងកាន់តំណែងថ្មី លោក ត្រឹង ដាយ ខ្វាង (Tran Dai Quang) ដឹកនាំគណៈប្រតិភូមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា។ ក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា-វៀតណាម ប្ដេជ្ញាបន្តពង្រឹង និងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីឲ្យស្របទៅតាមពាក្យស្លោក "ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងយូរអង្វែង"។
តើ វៀតណាម ពិតជាអ្នក ជិតខាងល្អ របស់ កម្ពុជា មែនឬ?
កម្ពុជា គឺ ជាប្រទេស ទី១ ដែលប្រធានាធិបតី វៀតណាម ត្រឹង ដាយ ខ្វាង ជ្រើសរើស ធ្វើដំណើរ បំពេញ ទស្សនកិច្ច ផ្លូវការ ចាប់តាំង ពីលោក ត្រូវ បានបក្ស កុម្មុយនិស្ត វៀតណាម បោះឆ្នោត ឲ្យចូលកាន់ តំណែង ជាប្រធានាធិបតី វៀតណាម កាលពីដើម ខែមេសា មក។
ដំណើរ ទស្សនកិច្ចនេះ ធ្វើឡើង ប្រមាណ ១០ថ្ងៃ ប៉ុណ្ណោះ មុនខួប ៤៩ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម គឺថ្ងៃទី២៤ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៧-២៤ មិថុនា ឆ្នាំ២០១៦។ ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា និងវៀតណាម ឯកភាពរៀបចំសកម្មភាព និងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗឲ្យឱឡារិកដើម្បីអបអរសាទរខួប ៥០ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរនៅឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខ។
បើគេក្រឡេកទៅមើលប្រវត្តិសាស្ត្រ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម បានចាប់កកើតឡើងតាំងពី ៤០០ឆ្នាំ មុនមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាទំនាក់ទំនងប្រពៃណីក្នុងភាពជាអ្នកជិតខាង គ្នា។ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៧ ទើបរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលពេលនោះ ស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការជាមួយវៀតណាម ដែលពេលនោះគឺជារដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យវៀតណាម ឬហៅថា វៀតណាមខាងជើង។
ចាប់តាំងពីពួកកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ខាងជើងទទួលជ័យជំនះលើកងទ័ពវៀតណាម ខាងត្បូងដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មក ទំនាក់ទំនងនេះ ក៏នៅចេះតែបន្តជាមួយកម្ពុជា រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
ក្នុងរយៈពេលជិត ៥០ឆ្នាំនេះទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម មានការប្រែប្រួលអត់ឈប់ឈរ ឡើងចុះ ពេលខ្លះល្អ ពេលខ្លះអាក្រក់ គឺបត់បែនតាមការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
គេនៅចាំបានថា បើទោះជាសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គបានសម្រេចព្រះទ័យភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេស កុម្មុយនិស្តវៀតណាម ខាងជើងនៅឆ្នាំ១៩៦៧ ក្តី ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាទំនាក់ទំនងដែលព្រះអង្គពេញព្រះទ័យទាំងស្រុងនោះ ទេ ព្រោះតែវត្តមាននៃកងទ័ពវៀតណាម នៅលើទឹកដីកម្ពុជា។ ២ឆ្នាំក្រោយការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងផ្លូវការនេះ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានប្រកាសដោយផ្ទាល់ថា ព្រះអង្គបង្ហាញនូវទីតាំងដែលកងទ័ពវៀតណាម ខាងជើង ឬហៅថា កងទ័ពវៀតមិញ និងកងទ័ពវៀតណាមខាងត្បូង ឬវៀតកុង នៅលើទឹកដីខ្មែរ។ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧០ ពោលគឺនៅមុនពេលព្រះអង្គត្រូវបានក្រុមលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ព្រះអង្គ ថែមទាំងបានទទូចឲ្យសហភាពសូវៀត និងប្រទេសចិន ជំរុញឲ្យវៀតណាម ដកទ័ពចេញពីទឹកដីខ្មែរទៀតផង។
លុះមកដល់សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់១៩៧៥ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម រឹតតែធ្លាក់ចុះខ្លាំងថែមទៀត។ មុនពេលធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ លោក លន់ នល់ បានប្រកាសឲ្យវៀតណាម ដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញឲ្យអស់ពីទឹកដីខ្មែរ។ ទំនាក់ទំនងមិនល្អនេះបានឈានដល់ការដកទូតវៀតណាម ចេញពីទឹកដីកម្ពុជា ទៀតផង។ ក្រោយមកកងទ័ពកម្ពុជា និងវៀតណាម បានធ្វើសង្គ្រាមជាមួយគ្នាអស់ជាច្រើនលើកច្រើនសា រហូតដល់ពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។
ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម បើទោះជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមួយចំនួន ដូចជា ប៉ុល ពត ធ្លាប់ត្រូវបានពួកកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ជួយជ្រោមជ្រែងក្នុងការផ្ដួលរំលំសម្ដេចសីហនុ និងក្រោយមកផ្ដួលរំលំរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែររបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ មួយរយៈពេលក្ដី ប៉ុន្តែខ្មែរក្រហមមិនបានចាត់ទុកវៀតណាម ថាជាអ្នកជិតខាងល្អនោះទេ។
ឡើងកាន់អំណាចមិនបានមួយខែត្រឹមត្រូវផង ខ្មែរក្រហមបានលើកទ័ពវាយប្រហារដើម្បីដណ្ដើមយកកោះត្រល់ កោះថូជូ និងវាយចូលខេត្តពាម និងខេត្តរោងដំរី នៅកម្ពុជាក្រោម។ ២ឆ្នាំក្រោយមកពោលគឺនៅឆ្នាំ១៩៧៧ ខ្មែរក្រហមក៏បានវាយប្រហារចូលក្នុងភូមិមួយចំនួនទៀតនៃខេត្ត រោងដំរី ខេត្តកំពង់គោ ខេត្តក្រមួនស ខេត្តផ្សារដែក និងខេត្តមាត់ជ្រូក នៅកម្ពុជាក្រោម។
ក្រោយពេលដែលខ្មែរក្រហមផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយវៀតណាម នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៧ កងទ័ពនៃប្រទេសទាំង២ បានវាយប្រហារគ្នានៅតាមព្រំដែនជាញឹកញយ។ បន្ទាប់ពីបានជួយជ្រោមជ្រែងបង្កើតរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ប្រទេសវៀតណាម បានបើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំលើកងទ័ពខ្មែរក្រហម។ ពួកគេបានកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ នោះមក ក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានលើកបន្តុបដោយប្រទេសវៀតណាម ទំនាក់ទំនងរវាងមេដឹកនាំកម្ពុជា និងវៀតណាម ហាក់ពុំសូវមានភាពរកាំរកូសច្រើននោះទេ លើកលែងតែក្នុងសម័យកាលដឹកនាំរបស់លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ដែលក្រោយមកត្រូវបានវៀតណាម ចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅដាក់គុកនៅទីក្រុងហាណូយ នៅឆ្នាំ១៩៨១។
តាំងពីពេលនោះមក គេកម្រឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានបញ្ហាការទូតជាមួយប្រទេសវៀតណាម ណាស់ បើទោះជាគេសង្កេតឃើញថា មានជនជាតិវៀតណាម បានចូលមករស់នៅលើទឹកដីខ្មែរខុសច្បាប់កាន់តែច្រើនឡើងៗស្ទើរគ្រប់ ទីកន្លែង ឬបានរំលោភបំពានចូលបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជាក្តី។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ត្រឹង ដាយ ខ្វាង នៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃទី១៤ ដល់១៦ មិថុនា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-វៀតណាម ប្ដេជ្ញាថានឹងបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរឲ្យ ស្របតាមពាក្យស្លោក "ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងយូរអង្វែង" ព្រមទាំងអនុវត្តពេញលេញនូវគោលការណ៍មានចែងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ រួមរវាងភាគីទាំងពីរ ពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់២០១៤ គោរពគ្នាទៅវិញទៅមកនូវឯករាជភាព អធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងគ្នា និងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានកម្លាំងអមិត្តណាមួយប្រើប្រាស់ទឹកដីរបស់ ខ្លួន ដើម្បីគំរាមកំហែងសន្តិសុខប្រទេសមួយទៀត និងដោះស្រាយរាល់បញ្ហារវាងប្រទេសទាំងពីរតាមរយៈការចរចាដោយ សន្តិវិធី។
លើសពីនេះ ភាគីទាំងពីរសន្យាបន្តអនុវត្តឲ្យបានពេញលេញនូវបណ្ដាសន្ធិសញ្ញា កិច្ចព្រមព្រៀង និងអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្ដីពីបញ្ហាព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំង ពីរ និងប្ដេជ្ញាស្វែងរកដំណោះស្រាយជាស្ថាពរនូវចំណុចព្រំដែនសេសសល់ ដើម្បីបញ្ចប់ការខណ្ឌសីមា និងការបោះបង្គោលព្រំដែនគោកឲ្យបានឆាប់ ក្នុងបំណងកសាងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនសន្តិភាព មិត្តភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នា លោក ត្រឹង ដាយ ខ្វាង ក៏មិនភ្លេចផ្ដាំផ្ញើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជួយមើលថែប្រជាជនវៀតណាម ដោយសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងបន្តចាត់វិធានការក្នុងការធានាសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់ជនជាតិ វៀតណាម រស់នៅកម្ពុជា ដូចជនបរទេសដទៃទៀតរស់នៅកម្ពុជា ដែរ។
បើទោះជារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-វៀតណាម តែងចាត់ទុកទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរថា ជាទំនាក់ទំនងមិត្តភាព និងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អក្តី ប៉ុន្តែកន្លងមកគេសង្កេតឃើញថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម ហាក់មិនមានភាពស្មើមុខស្មើមាត់នោះឡើយ ហើយរហូតដល់មានអ្នកវិភាគនយោបាយខ្លះចាត់ទុកទំនាក់ទំនងកម្ពុជា- វៀតណាម ថាជាទំនាក់ទំនងចាប់ដៃជាន់ជើងទៀតផង។
កន្លងមកគេតែងឃើញរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មិនបានអនុវត្តពេញលេញនូវគោលការណ៍ចែងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសរួមរវាង រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរឡើយ ពិសេសគឺការរំលោភចូលបូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ និងបក្សប្រឆាំងផ្ទុះការតវ៉ាជាហូរហែ ហើយរហូតដល់ពេលខ្លះបានបង្ខំចិត្តឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើកំណត់ទូតទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឲ្យគោរពបូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា ទៀតផង។
គេនៅចាំបានថា កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានផ្ញើកំណត់ទូតតវ៉ាទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឲ្យបញ្ឈប់ការរំលោភបំពានចូលទឹកដីកម្ពុជា ក្រោយពីវៀតណាម បានជីកស្រះចូលក្នុងទឹកដីកម្ពុជា នៅស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី និងសង់ប៉ុស្តិ៍យាមនៅជាប់ភូមិព្រែកស្បូវ ឃុំសំពៅពូន ស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល។ នេះគេនៅមិនទាន់ដឹងពីកំណត់ទូតផ្សេងទៀតដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាចផ្ញើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលមិនបានបញ្ចេញឲ្យដឹងជាសាធារណៈនោះផង។ ក្រៅពីនេះ គេក៏ឃើញមានជនជាតិវៀតណាម ជាច្រើននៅកម្ពុជា ហើយអ្នកខ្លះបានមករស់នៅបង្កើតកូនពូនជាចៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មកម្ល៉េះ។
សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ហេង ស្រ៊ាង កត់សម្គាល់ថា ក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ប្រទេសវៀតណាម តែងមានប្រៀបមកលើកម្ពុជា។ លោកចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម មកកាន់កម្ពុជា ពេលនេះ ថាជាការមករម្លឹកឲ្យកម្ពុជា ទទួលយកនូវអ្វីដែលភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងពេលកន្លងមក ពិសេសបញ្ហាព្រំដែនដែលកន្លងមកវៀតណាម ដឹងថា ផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា មិនទាន់មានការឯកភាពគ្នាពេញលេញនៅឡើយចំពោះរឿងព្រំដែននេះ។ ក្រៅពីនេះ លោកថា ការដែលមេដឹកនាំវៀតណាម មកផ្ដាំផ្ញើឲ្យកម្ពុជា ធានានូវសិទ្ធិរស់នៅស្របច្បាប់របស់ជនជាតិវៀតណាម គឺបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ចំពោះពលរដ្ឋពួកគេ និងជាការឆ្លាតវៃផ្នែកការទូតរបស់វៀតណាម។
លោក ហេង ស្រ៊ាង៖ «គេមកគឺថា របៀបដីកន្លងមកយើងបានសម្រេចជាមួយគេថា កាត់ត្រឹមណា ហើយធ្វើព្រំដែនប៉ុណ្ណា អាហ្នឹងជាអ្វីដែលគេទទួលយក ហើយគេឲ្យយើងទទួលយក ប៉ុន្តែយើងត្រូវគិតផងថា តើទាំងអស់ហ្នឹងស្រុកខ្មែរយើងមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋដឹងឮ ច្បាស់លាស់ទេ ពីសង្គមស៊ីវិលច្បាស់លាស់ទេ ពីគណបក្សផ្សេងដែលជាពហុបក្សចូលរួមគ្នាទទួលស្គាល់ថាទឹកដីនោះទេ។»
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ហេង ស្រ៊ាង សម្ដែងទស្សនៈថា ដើម្បីឲ្យកម្ពុជា ក្លាយជាប្រទេសខ្លាំង មានអំណាចស្មើមុខស្មើមាត់ក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ពិសេសជាមួយប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា នោះកម្ពុជា ត្រូវតែមានឯកភាពជាតិរឹងមាំផ្ទៃក្នុង ត្រូវបញ្ចប់ជម្លោះរវាងអ្នកនយោបាយ និងអ្នកនយោបាយ ត្រូវខិតខំជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ អំពើខុសច្បាប់នានា និងត្រូវកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្អលើឆាកអន្តរជាតិតាមរយៈការគោរព សិទ្ធិមនុស្សជាដើម៕
we are losing our dear Khmer kingdom as Kampuchea Krom
ReplyDelete