 |
| លោកនាយកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) និងប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា។ |
បទវិភាគ៖ តើ មានអ្វី នៅពីក្រោយ ការលើកលែង ទោស លោក កឹម សុខា?
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ៧
ព្រះមហាក្សត្រ បានប្រោស ព្រះរាជទានការ លើកលែងទោស ប្រធាន ស្ដីទី គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា តាមសំណើរ របស់លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺ ជាសញ្ញា វិជ្ជមាន មួយ ដែលគេ គិតថា អាចបន្ធូរ ស្ថានការណ៍ នយោបាយ តានតឹង រវាង គណបក្ស ជាប់ឆ្នោត ទាំងពីរ ឡើងវិញ។ ក៏ប៉ុន្តែ ហេតុផល ពិតប្រាកដនោះ មិនច្បាស់ ថា ជាការ លើកលែងទោស លោក កឹម សុខា នេះ ជារឿង ដែលគណបក្ស ទាំងពីរ ចង់ចាប់ ដៃគ្នា ដឹកនាំ នាវាកម្ពុជា ទៅរក ការអភិវឌ្ឍ ពិតប្រាកដ ក៏ថាបាន។
តើ អ្វី នៅពីក្រោយ នៃការ លើកលែងទោស លោក កឹម សុខា នេះ?
ករណី ចោទប្រកាន់ លោក កឹម សុខា កន្លងមកនោះ នរណា ក៏ដឹងដែរ ថា ជារឿង នយោបាយ រហូត ដល់មាន ការចាប់ចង សកម្មជន ការពារ សិទ្ធិមនុស្ស និងមនុស្ស មួយចំនួន ទៀត ដាក់ពន្ធនាគារ ទោះបី ជាមាន ការថ្កោលទោស ពីសហគមន៍ ជាតិ និងអន្តរជាតិ ក្ដី។ ក៏ប៉ុន្តែ រឿង គួរ ឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល នៅពេល លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសុំ ព្រះរាជទាន ការលើកលែង ទោស ជូនលោក កឹម សុខា តាមសំណើ របស់លោក កឹម សុខា នោះ។ ការលើកលែង ទោស លោក កឹម សុខា នេះ នៅស្របពេល តុលាការ កំពូល បានប្រកាស បដិសេធ សំណើ នៅក្រៅឃុំ របស់ មន្ត្រី សិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (ADHOC) ៤រូប និងអគ្គលេខាធិការ រង គ.ជ.ប. លោក នី ចរិយា។
លើសពីនេះទៀត ការសុំព្រះរាជទានលើកលែងទោសលោក កឹម សុខា នេះ ក៏នៅស្របពេលមានដំណឹងថា លោក សម រង្ស៊ី ដែលនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសនោះ ខំស្វះស្វែងវិលចូលស្រុកវិញដើម្បីមកចូលរួមបុណ្យសពម្ដាយក្មេករបស់លោក ដែលទទួលមរណភាពនោះដែរ។ ទោះជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចមានលេសក្នុងការសុំព្រះរាជទានពីព្រះមហាក្សត្រឲ្យលើកលែងទោស លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ក្នុងពេលតែមួយក្តី ក៏លោកមិនឆក់យកឱកាសនោះដែរ។ ប្រការនេះហើយដែលធ្វើអោយមានចម្ងល់លេចឡើងថា បើសិនជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានបំណងបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍នយោបាយ និងចាប់ដៃគ្នាប្រើប្រាស់វប្បធម៌សន្ទនាក្នុងការរួមគ្នាអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិមែននោះ ហេតុអ្វីក៏លោកមិនសុំការលើកលែងទោសសម្រាប់មេបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនាក់តែម្ដង?
អ្វីដែលអាចជាចម្លើយគឺថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អាចប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រ ”បំបែកបំបាក់ដើម្បីគ្រប់គ្រង” ពីព្រោះថា តាមមើលទៅគ្មានអ្វីចម្លែកទេ គឺលោក ហ៊ុន សែន ហាក់ដូចជាចាប់ចងលោក សម រង្ស៊ី និងដោះលែងលោក កឹម សុខា ឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យបន្តសកម្មភាពដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងនៅពេលអវត្តមានមេបក្សនោះ។ នេះអាចជាជម្រើសល្អសម្រាប់គណបក្សកាន់អំណាចដើម្បីបំបែកបំបាក់កម្លាំងប្រឆាំងក៏ថាបាន ពីព្រោះថា ការធ្វើដូច្នេះដើម្បីឲ្យអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង ឬអ្នកនិយមលោក សម រង្ស៊ី ដកសេចក្ដីទុកចិត្តលើលោក កឹម សុខា ឬជំរុញឲ្យសាធារណជនមើលឃើញថា លោក កឹម សុខា អាចត្រូវរ៉ូវជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ជាសម្ងាត់នៅពីក្រោយខ្នងក៏ថាបាន។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ តាមមើលទៅគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឬលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អាចលេងល្បែងចាស់ ដែលរក្សាទុកជាច្រើនអាណត្តិមកនោះ យកមកលេងជាថ្មីម្ដងទៀតនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ ពីព្រោះថា លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានកាន់អំណាចជិត ៤០ឆ្នាំមកនេះ មានរឿងអាស្រូវជាច្រើនក្រោមរដ្ឋបាលដឹកនាំរបស់លោក ក្នុងនោះមានបញ្ហាកាប់បំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស អំពើពុករលួយ ស្ថាប័នតុលាការមិនឯករាជ្យ និងករណីមួយចំនួនទៀត។ បញ្ហាទាំងអស់នេះ គណបក្សកាន់អំណាចលំបាកនឹងស្ដារប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួនឡើងវិញណាស់។
សព្វថ្ងៃនេះ ក្រៅពីបញ្ហាជម្លោះដីធ្លី ការបណ្ដេញចេញ និងការទប់ស្កាត់បទល្មើសគ្មានប្រសិទ្ធភាពនោះ គឺស្ថាប័នតុលាការដែលជាស្ថាប័នរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ ដោយហេតុថា ការត្រួតពិនិត្យកំហុសឆ្គងរបស់ស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិគ្មានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។ ជាទូទៅការអនុវត្ត ឬការកាត់សេចក្ដីរបស់តុលាការត្រូវបានក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សចោទប្រកាន់ថា តុលាការអនុវត្តស្ដង់ដារពីរ។ ពិសេសទៅទៀតនោះ ស្ថាប័នតុលាការនេះ ហាក់ដូចជាគ្មានសមត្ថភាពក្នុងការត្រួតពិនិត្យ និងតុល្យភាពអំណាច ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានការជ្រៀតជ្រែកពីអង្គនីតិប្រតិបត្តិដូចមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ស្ថាប័នតុលាការនេះក៏រងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងទៅលើការនៅក្រោមស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ។
ចំពោះសំណុំរឿងក្ដីជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ គឺកម្រឃើញតុលាការវិនិច្ឆ័យសេចក្ដីផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់ ជាខ្នាតវាស់វែងខុស និងត្រូវណាស់ ដូចជាសំណុំរឿងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក នេះជាដើម។ ក្រៅពីនេះទៀតស្ថាប័នតុលាការក៏ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងសកម្មភាពដទៃទៀតដែរ។ បញ្ហាទាំងនេះ ប្រជាពលរដ្ឋស្ទើរតែអស់ជំនឿទៅលើប្រព័ន្ធអនុវត្តច្បាប់ទៅហើយ ពិសេសនៅពេលមានរឿងអ្វីមួយ គឺអ្នកខ្លះរត់ទៅរកខ្សែររៀងៗខ្លួន អ្នកខ្លះទៀតគ្មានខ្សែបក្សពួក គឺត្រៀមលុយដើម្បីសូកប៉ាន់តុលាការជាដើម។
ជារួមគណបក្សប្រជាជកម្ពុជា បានធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាពម្ដងបន្តិចៗ ដោយសារតែបញ្ហាទាំងអស់នេះ ដែលលទ្ធផលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ បញ្ហានេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដឹងខ្លួនឯងដែរអំពីការបាត់បង់សំឡេងអ្នកគាំទ្រនេះ។ ដើម្បីទាញយកសំឡេងគាំទ្រមកវិញបានគណបក្សកាន់អំណាចមានតែប្រើយុទ្ធសាស្ត្រដែលខ្លួនធ្លាប់ប្រើជាមួយគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច កាលពីមុនមកវិញតែប៉ុណ្ណោះ។ អ្វីទៅជាយុទ្ធសាស្ត្រចាស់នោះ? យុទ្ធសាស្ត្រចាស់ គឺជាការ "បំបែកបំបាក់ដើម្បីគ្រប់គ្រង" ពោលគឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យផ្ទៃក្នុងគណបក្សប្រឆាំងច្របូកច្របល់ និងបែកបាក់រវាងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំទាំងពីរ គឺលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ទិសដៅធំបំផុតរបស់គណបក្សកាន់អំណាចមានតែបំបែកក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនេះទេ ដែលអាចមានសង្ឃឹមទៅលើជោគជ័យនៃការបោះឆ្នោតឆ្នាំពី២០១៨ ពីព្រោះថា បើកាលណាបំបែកបំបាក់រវាងលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី បាននោះគឺវាសនាលោកទាំងពីរនឹងបាត់បង់សំឡេងមិនខុសពីសម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ឡើយ។ យុទ្ធសាស្ត្រដដែលៗនេះ គណបក្សកាន់អំណាចនៅតែយកមកប្រើប្រាស់គ្រាន់តែផ្លាស់ប្ដូររូបភាពតែប៉ុណ្ណោះ។
ការបំបែកបំបាក់តាមរយៈការទាញយកតំណាងរាស្ត្រមួយចំនួនឲ្យមកចុះចូលនឹងបក្សកាន់អំណាច និងការប្រើប្រាស់តុលាការជារឿងមួយបាច់ដែលគណបក្សនេះធ្លាប់ធ្វើ។ កាលពីមុន តុលាការក៏ធ្លាប់ចាត់ការសម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ តាមបណ្ដឹងរបស់លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ដែរ។ ក្រោយពីបែកបាក់ សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ក៏បានបង្កើតគណបក្សមួយថ្មីផ្សេងទៀត។ ការហែកហួរនយោបាយរវាងអ្នកទាំងពីរឥតឈប់ឈររហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ទោះបីជាអ្នកទាំងពីរធ្លាប់បានឱបក្រសោបគ្នារហូតទទួលបានជ័យជំនៈកាលពីអាណត្តិទី១ ឆ្នាំ១៩៩៣ ក្ដី។
សម្រាប់បរិបទសព្វថ្ងៃនេះវិញ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងអាចបន្តលេងល្បែងនយោបាយនេះទៀតនោះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អាចនឹងបង្កព្យុះភ្លៀង ពិសេសលោក ហ៊ុន សែន បង្កើតភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយលោក កឹម សុខា ដើម្បីឲ្យផ្ទៃក្នុងបក្សប្រឆាំងរង្គោះរង្គើរ និងបាត់ទំនុកចិត្តលើលោក កឹម សុខា។ ចំពោះលោក សម រង្ស៊ី វិញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អាចមិនស្នើសុំទៅព្រះមហាក្សត្រដើម្បីប្រោសប្រទានលើកលែងទោសឲ្យឡើយ ព្រោះគណបក្សប្រឆាំងមានលោក កឹម សុខា ដឹកនាំស្រាប់។
អ្វីដែលកាន់តែបង្ហាញច្បាស់ទៅទៀតនោះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសភានៅព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា លោក កឹម សុខា ជាប្រធានថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង និងប្រធានក្រុមភាគតិចនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដែលមានឋានៈស្មើនាយករដ្ឋមន្ត្រីសម្រាប់ជាដៃគូសន្ទនាជាមួយលោក។ ការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន អំពីការសន្ទនានេះមិនមែនជាលើកទី១ ទេ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ នៅក្រោយពេលបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បានប្រកាសថា លោក សម រង្ស៊ី ក៏ជាដៃគូសន្ទនាជាមួយលោកដែរ ដោយសារថា តួនាទីប្រធានក្រុមភាគតិចក្នុងសភានេះ គឺជាតួនាទីរបស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីមុន។ ក្រៅពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី ថែមទាំង បានដឹកដៃគ្នាទៅចូលរួមកម្មវិធីអង្គរសង្ក្រាន្តនៅខេត្តសៀមរាប ទៀតផង កាលពីឆ្នាំ២០១៥។ នៅត្រង់ប្រការនេះហើយ អាចបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ថា តើដៃគូសន្ទនារវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក កឹម សុខា ជាដៃគូស្មោះត្រង់ ឬគ្រាន់តែចង់ឲ្យសម្ព័ន្ធភាពរវាងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ប្រេះឆាគ្នា?
នៅត្រង់ចំណុចនេះ ផែនការដែលគណបក្សកាន់អំណាចអាចធ្វើបន្តទៀត គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យលោក សម រង្ស៊ី មន្ត្រីមួយចំនួនក្នុងបក្ស និងអ្នកគាំទ្របក្សនេះ មិនទុកចិត្តលោក កឹម សុខា ម្ដងបន្តិចៗ ពិសេសធ្វើឲ្យលេចលឺ ឬបញ្ចេញព័ត៌មានថា លោក កឹម សុខា ត្រូវរ៉ូវជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ឬលក់ខ្លួនជាដើម។ បើសិនជាលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ទប់ស្ថានការណ៍នេះមិនបានទេ មេបក្សទាំងពីរអាចនឹងបែកគ្នានៅពេលណាមួយ មុនពេលបោះឆ្នោតបានមកដល់ក៏ថាបាន។
ម្យ៉ាងវិញទៀត មូលហេតុសំខាន់ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែប្រើយុទ្ធសាស្ត្របំបែកបំបាក់នេះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែចង់បន្តកាន់អំណាចទៅមុខទៀត ហើយបញ្ហានេះ នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams) ធ្លាប់លើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនមែនជាសាស្ត្រាចារ្យនៃការផ្លាស់ប្ដូរនោះទេ។
ការប្រើល្បិច និងការប្រកាសនៅបន្តកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន រហូតដល់អាយុជិត ១០០ឆ្នាំ របស់លោកកន្លងមក ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការមិនផ្លាស់ប្ដូរឡើយ។ លោក ហ៊ុន សែន មិនរួញរានឹងធ្វើអ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាងដែលលោកយល់ថា ជាការចាំបាច់ក្នុងនោះរួមមាន ការសម្លុតគំរាមកំហែងមេដឹកនាំបក្សរបស់ខ្លួន ការគំរាមរំលាយរបបរាជានិយម និងការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីធានាថា តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវតែបានមកលើលោក។
ក៏ប៉ុន្តែយុទ្ធាសាស្ត្រទាំងអស់នេះ គណបក្សប្រឆាំងអាចមានមេរៀនគ្រប់គ្រាន់ គឺលោក កឹម សុខា អាចមានយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនក្នុងការទប់ទល់នឹងការបំបែកបំបាក់នេះវិញក៏ថាបាន ហើយលោកក៏អាចមើលមេរៀនពីអតីតកាលរបស់គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច រវាងលោក ញឹក ប៊ុនឆៃ និងសម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ។ រីឯលោក សម រង្ស៊ី វិញ ក៏ធ្លាប់មានមេរៀនសម្ដេចក្រុមព្រះបានរត់ចេញពីលោកវិញដែរ ពោលគឺការបែកបាក់សម្ពន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យក្រោយពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៣ ដែលគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត។ នៅពេលនោះសម្ដេចក្រុមព្រះបានរត់ទៅបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បោះបង់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ឲ្យនៅឯកោបន្តប្រឆាំងនៅក្នុងសភា ហើយនៅទីបំផុតអ្នកទាំងពីរមិនអាចសម្រេចបំណងរបស់ខ្លួនដូចគ្នា៕
With his Hanoi Master's approval, Traitor Hun Sen applied the classic " Divide & Conquer ".
ReplyDelete