[Related / background]
The Vietnamization of Kampuchea: A New Model of Colonialism (Indochina Report, October 1984)
Part
II: Vietnamization of the Economic Framework (continued)
The
Unequal Exchange
It
is within this new institutional framework that the Vietnamese are asserting their hold over the economy
and future of
Kampuchea. Fisheries, rubber and rice are the three main sectors affected by what should be termed the Unequal
Exchange between Vietnam and Kampuchea.
ជន អន្តោប្រវេសន៍ វៀតណាម កាន់តែ ច្រើនឡើង កំពុង បន្តរស់នៅ និងប្រកប របរនេសាទ នៅខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង | not a word of Khmer spoken, flooding of Vietnamese fishing families, mcerchants in Kampong Chhnang
Tonle Sap
...
 |
| សកម្មភាពប្រជាពលរដ្ឋធ្វើត្រីប្រហុក និងផ្អក នាកំពង់ផែផ្សារក្រោម ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤។
RFA/Chin Chetha
|
ពលរដ្ឋ ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង ចង់ឲ្យ រដ្ឋាភិបាល រក្សា ភាពម៉ឺងម៉ាត់ ក្នុងបង្ក្រាប បទល្មើស នេសាទ
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ១៨ កុម្ភៈ ២០១៧
មន្ត្រី អង្គការ ក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងពលរដ្ឋ រស់នៅ ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង ស្នើឲ្យ រដ្ឋាភិបាល ឬសមត្ថកិច្ច ជំនាញ ថ្នាក់ក្រោម ជាតិ រក្សា វិធានការ ម៉ឺងម៉ាត់ ចំពោះ ការចុះបង្ក្រាប បទល្មើស នេសាទ ដើម្បី រក្សា កំណើន ផលត្រី ទឹកសាប។ អាជ្ញាធរ ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង អះអាង ថា, កម្លាំង របស់ ជំនាញជលផល កំពុង តាមឃ្លាំមើល ស្ថានភាព បទល្មើស និងមិន បានបន្ធូរដៃ ក្នុងការ ចុះបង្ក្រាប នោះឡើយ។
ត្រីបីប្រភេទដែលប្រជានេសាទ និងកសិកររស់នៅតាមដងទន្លេសាប ថាសម្បូរជាងរាល់ឆ្នាំនោះ គឺត្រីបន្ទោះភ្លុក ត្រីក្រុស និងប្រភេទត្រីច្រវាខ្នងវែង។ ពួកគេយល់ថា ការកើនឡើង នៃប្រភេទត្រីទាំងនេះ ក៏ដោយសារតែកម្ពស់ទឹកបឹងទន្លេសាបកាលពីឆ្នាំ២០១៦ ឡើងខ្ពស់ជាងរាល់ឆ្នាំ ស្របពេលដែលកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះចុះបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទបានច្រើនករណី និងមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុន។
កសិករម្នាក់រស់នៅឃុំពាមឆ្កោក ស្រុកជលគីរី លោក ហ៊ឹម ហ៊ី មានប្រសាសន៍ថា រយៈពេលត្រីត្រូវកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៧ មានជិត១០ថ្ងៃ គឺខុសពីរាល់ឆ្នាំត្រូវតែរយៈពេលបី ឬបួនថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ, ហើយ ឆ្នាំនេះ លោក ចេញទូក បណ្ដែតមង និងចងសន្ទូច បានត្រី ចន្លោះ ពី១៥ ទៅ២០ គីឡូក្រាម ក្នុងមួយជើង។ លោក ស្នើឲ្យ សមត្ថកិច្ច បង្ក្រាប បទល្មើស គ្រប់ប្រភេទ, ប៉ុន្តែ កុំ ធ្វើបាប ពលរដ្ឋ ដែលនេសាទ ស្របច្បាប់៖ «ត្រី បន្ទោះ ភ្លុក ត្រីរៀល និងត្រីក្រុស អាចម៍កុក ខ្នងវែង។ ស្នើឲ្យ រដ្ឋាភិបាល ហាមឃាត់ អារឿង ពួកដាក់ របាំងខ្នង សារវែង អួនវៀតណាម អីនេះ។ កុំ ឲ្យមាន គឺ ត្រី សម្បូរ ណាស់។ ឆ្នាំមុនខ្ញុំធ្លាប់បើកកាណូតមកកំពង់ឆ្នាំងឃើញ មងទាញពីមួយចំហៀងធ្លាយទៅមួយចំហៀងទន្លេ ឆ្នាំនេះអត់មានទេ។»
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតលោក ជុំ គង់ ថាសព្វថ្ងៃលោកអាចបណ្ដែតមង ឬចងសន្ទូចបានត្រីស្លហូបគ្រាន់បើជាងឆ្នាំទៅ ប៉ុន្តែត្រីភាគច្រើនមានតែល្អិតល្អោច ចំណែកត្រីធំៗដូចជា ត្រីឆ្ដោ ឆ្លាំង ឬត្រីខ្យាជាដើមមិនសូវមានទេ។ លោកក៏ត្រេកអរដែលឃើញវត្តមានត្រីបន្ទោះភ្លុក និងប្រភេទត្រីក្រុសសម្បូរឡើងវិញ ហើយសមត្ថកិច្ចត្រូវរក្សាជំហរម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការចុះបង្ក្រាបបទល្មើសដូចនេះរហូត៖ «ឆ្នាំនេះសម្ដេចធ្វើអីចឹងបានល្អណាស់! ពួកខ្ញុំក៏កោតសរសើរគាត់ដែរ ហើយបទល្មើសពីត្រឹមហ្នឹងទៅកុំឲ្យមានទៀតឲ្យបញ្ចប់ត្រឹមឆ្នាំហ្នឹងទៅ ឲ្យកូនក្រោយៗស្គាល់ជាតិមុខត្រីធំត្រីតូចផង។»
ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តកំពង់ឆ្នាំងលោក ងិន ហ៊ុន បញ្ជាក់ថា បទល្មើសនេសាទគ្រប់ប្រភេទត្រូវបានបង្ក្រាបជាប្រចាំ ខណៈបទល្មើសនៅក្នុងទឹកដីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បង្ក្រាបបានស្ទើរទាំងស្រុង ពោលគឺនៅសល់ប្រហែល៥%ប៉ុណ្ណោះ ដែលសមត្ថកិច្ចបន្តស្រាវជ្រាវ និងចុះបង្ក្រាប។ លោកថា សមត្ថកិច្ចនៅតែរក្សាជំហរម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះការបង្ក្រាបបទល្មើសដដែល៖ «យើងអត់មានការដកថយទេ ឆ្នាំនេះទៅមុខធ្វើអីចឹងរហូត។ ដោយឡែកនៅតំបន់វាលភក់ធំ សេះ និងកំពង់អួ យើងបានប្រមូលអស់ហើយ។»
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍ជុំវិញបឹងទន្លេសាបរបស់អង្គការសម្ព័ន្ធដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផល(Fact) អ្នកស្រី នូ សារឹម ថ្លែងសាទរចំពោះវិធានការចុះបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទរបស់រដ្ឋាភិបាល នាពេលចុងក្រោយនេះ។ ប៉ុន្តែដើម្បីឲ្យផលត្រីកាន់តែសម្បូរនោះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កើតតំបន់អភិរក្សឲ្យបានច្រើន ស្ដារបឹង ឬព្រែកឲ្យបានជ្រៅ និងផ្សព្វផ្សាយទូលំទូលាយដល់ពលរដ្ឋអំពីធនធានជលផល៖ «បើសិនជាយើងអត់មានវិធានការទប់ស្កាត់ ឬអភិរក្សត្រីមេពូជ ស្ដារបឹងឲ្យបានជ្រៅទេ ឃើញថា នៅរដូវប្រាំងទឹករីងរាក់ ធ្វើឲ្យត្រីមេពូជងាប់អស់ វាអត់អាចបង្កើតកូនបង្កើតចៅឲ្យបានរស់នៅដល់ពេលវស្សាទេ។ នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៦ យើងឃើញថា មានការយកចិត្ដទុកដាក់ពីជំនាញពាក់ព័ន្ធក៏ដូចជាអាជ្ញាធរដែនដីបានចុះបង្ក្រាប យើងអរគុណមែនទែន ហើយយើងអបអរសាទរ។»
ទិន្នផលត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុក ឬផ្អកនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ កើនជាង ១ពាន់តោន បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៥ ពោលគឺចាប់បានជាង២ពាន់តោន។ ប៉ុន្តែត្រីនៅតែថ្លៃ គឺតម្លៃចន្លោះពី ១.២០០រៀលទៅ ៣ពាន់រៀលក្នុង ១គីឡូក្រាម។ ក្រុមកសិករ និងប្រជានេសាទសង្ឃឹមថា នៅឆ្នាំក្រោយៗ ទិន្នផលត្រីនឹងកើនទៀតបើអាជ្ញាធរនៅរក្សាជំហរម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការបង្ក្រាបបទល្មើស៕
There is no such thing as unequal exchange if you are free to trade. If you don't like trading with the Vietnamese, trade with the Thais, Chinese and the Laos.
ReplyDeleteIf the garment factories pay you so low, stop working there, do some thing else. Why attack the factories?
Why whine about unequal trading when you can trade with someone else?