 |
| រូបឯកសារ៖ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (ស្តាំ) ដើរជាមួយនឹងលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (ឆ្វេង) នៅពេលសម្រាកពីកិច្ចប្រជុំនៅរដ្ឋសភាជាតិ កាលពីថ្ងៃពុធ ទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ |
ការបែកធ្លាយ សំឡេង សន្ទនា ឯកជន និងនយោបាយ បង្កកង្វល់ ដល់ការ បំពាន សិទ្ធិបុគ្គល
VOA |
រហូត មកដល់ ពេលនេះ
មានការ ផ្សព្វផ្សាយ ខ្សែអាត់ សំឡេង បែកធ្លាយ ជាច្រើនទៀត ពីការសន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ របស់ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ គណបក្ស ប្រឆាំង មួយចំនួន ដែលមាន ការចោទប្រកាន់ ថា ជាការសន្ទនា ជាមួយ ដៃគូ ស្នេហា របស់ ពួកគេ។
ភ្នំពេញ —
កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន
បានសរសើរ អ្នកកាន់ ទំព័រ ហ្វេសប៊ុក មួយ ឈ្មោះថា សីហា ដោយលោក ថា ពូកែ ក្នុងការ ថតសំឡេង សន្ទនា របស់លោក ជាមួយ ប្រធាន គណបក្ស សង្រ្គោះជាតិ លោក
កឹម សុខា។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ ថា ម៉ាស៊ីន ចាប់សំឡេង នេះ មានតែ នៅក្នុងសហរដ្ឋ អាមេរិក, អ៊ីស្រាអែល, និងអាល្លឺម៉ង់។ លោក បន្ថែម ថា, ចារកម្ម របស់ អាមេរិក បានលួចស្តាប់ មេដឹកនាំ ប្រទេស អាល្លឺម៉ង់ និងប្រទេស អឺរ៉ុប មួយចំនួន សន្ទនាគ្នា។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«ឥឡូវ ខ្ញុំ អត់ស្គាល់អា Page សីហាទេ ព្រោះ ខ្ញុំ អត់ស្គាល់វា មិនដឹងវា នៅណា មុខវា ម៉េច អាសីហាហ្នឹង។ អាហ្នឹង វា ចាប់បាន ទាំងសំឡេង គ្រាន់បើ អាសីហា។ អ្ហែង ប៉ុណ្ណឹង គ្រាន់បើ។ អ្ហែង ចេះចាប់ សំឡេង អញ ជាមួយ ឯកឧត្តម កឹម សុខា បាន។ អានោះ គ្រាន់បើ។»
លោក បន្ថែម ថា៖
«បែកធ្លាយ សំឡេង ប៉ុន្មានថ្ងៃនោះ, នោះហើយ ដែលហ៊ុន សែន វាយមួយដៃធ្វេង, តែ នៅដៃស្តាំ អត់ទាន់ វាយទេ។»
នៅថ្ងៃ ដដែលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានឲ្យសារ ព័ត៌មាន Fresh News ដែលមាន និន្នាការ ទៅរក រដ្ឋាភិបាល បញ្ចេញសារ សន្ទនា រវាង រូបលោក និងតំណាងរាស្រ្ត គណបក្ស ប្រឆាំង លោក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ ដោយលោក ថា តំណាងរាស្រ្ តរូបនោះ បានរាយការណ៍ មករូបលោក ថា លោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែង នៅក្នុង កិច្ចប្រជុំ ចោទប្រកាន់ ភរិយា និងកូនប្រុស របស់ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថា ជាភរិយា និងកូន មេដឹកនាំ វៀតណាម។ លោក ក៏បាន ព្រមាន ផងដែរ ថា, បើ មានការ ចាំបាច់ លោក នឹងបង្ហោះសារ ឆ្លងឆ្លើយ ទាំងអស់ ក្នុងនោះ មានទាំង សារសន្ទនា រវាង រូបលោក និងលោក សម រង្ស៊ី ផងដែរ។
ការលេចធ្លាយ នៃការ សន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ បានកើតឡើង កាន់តែ ច្រើនឡើង ចាប់ពីខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ នៅពេល ដែលសារ ព័ត៌មាន Fresh News បានផ្សព្វផ្សាយ នូវការ បែកធ្លាយ សំឡេង សន្ទនា ស្នេហា ដែលគេ ចោទថា ជាសំឡេង របស់លោក កឹម សុខា និងស្រីកំណាន់ របស់លោក។
ជាមួយ ការបែកធ្លាយ នេះ នាំ ឲ្យមាន ការចាប់ខ្លួន មន្រ្តី អាដហុក ៤នាក់ និងគ.ជ.ប. ម្នាក់ ដែលត្រូវ បានតុលាការ ចោទថា បានសមគំនិត មិនឲ្យ សាក្សី និយាយ ការពិត។
ការសន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ ត្រូវ បានយកមក ធ្វើ ជាភស្តុតាង នៃរឿងក្តីនេះ។
រហូត មកដល់ ពេលនេះ មានការ ផ្សព្វផ្សាយ ខ្សែអាត់សំឡេង បែកធ្លាយ ជាច្រើនទៀត ពីការ សន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ របស់ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ គណបក្ស ប្រឆាំង មួយចំនួន ដែលមាន ការចោទប្រកាន់ ថា ជាការស ន្ទនា ជាមួយ ដៃគូ ស្នេហា របស់ពួកគេ។
លោកមេធាវី សុក សំអឿន មានប្រសាសន៍ ថា, ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងច្បាប់ ស្តីពី ទូរគមនាគមន៍ មានចែង ពីចំណុច នៃការ ថតសំឡេង នេះ។
លោក បន្តថា, បើ តាមច្បាប់ ការថតសំឡេង និងការ ផ្សព្វផ្សាយ ត្រូវតែ មានការ យល់ព្រម ពីភាគី ពាក់ព័ន្ធ នៃកិច្ចសន្ទនា។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«តែ គ្រាន់តែ ប្រសិនបើ ច្បាប់ ព្រហ្មទណ្ឌ មានលក្ខណៈ រាង បន្ធូរបន្តិច ដោយសារស្អី? ដោយសារ ប្រសិនបើ សាម៉ីខ្លួន បើដឹង ថា, គេ ថតហើយ។ គេ ផ្សាយហើយ អីចឹង, យើង មិនតវ៉ា, យើង នៅស្ងៀម, មានន័យ ថា យើងអនុញ្ញាត ឲ្យគេហ្នឹង ថតបាន។ អាហ្នឹង អត់ខុស ច្បាប់។ តែ បើសិនជា សាម៉ីខ្លួន តវ៉ា, ប្តឹង អីអញ្ចឹង, អាហ្នឹង វា ទៅជារឿង ព្រហ្មទណ្ឌ។»
លោក បញ្ជាក់បន្ថែម ថា៖
«ការទម្លាយវាខុស អ្នកដែលទម្លាយហ្នឹង វាខុសច្បាប់ហើយ លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមរបស់អ្នកពាក់ព័ន្ធ។»
បើតាមលោកមេធាវី ប្រសិនបើមានការបែកធ្លាយសំឡេង អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធអាចសួរនាំភាគីដែលត្រូវបានទម្លាយនោះថាតើពួកគេចង់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងឬទេ។
លោក សុក សំអឿន បានបញ្ជាក់ថាបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច ព្រោះពួកគេយល់ថារដ្ឋមិនការពារឬអសមត្ថភាពក្នុងការការពារសិទ្ធិឯកជនភាពរបស់ពួកគេ។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«ប៉ុន្តែឥឡូវនៅបញ្ហារឿងការអនុវត្តច្បាប់ ដូច្នេះបើសិនយើងធ្វើច្បាប់ហើយ អត់អនុវត្ត មិនខិតខំដើម្បីអនុវត្តការពារសិទ្ធិឯកជនប្រជាពលរដ្ឋទេ មានន័យថារដ្ឋយើងធ្វេសប្រហែស ឬក៏ព្រងើយកន្តើយ មិនខ្វល់នឹងការរំលោភសិទ្ធិឯកជនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ អាហ្នឹងបើក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ វាទៅជារឿងថារដ្ឋហ្នឹងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែរ ព្រោះអីអត់បានប្រឹងប្រែងការពារ។»
មាត្រា៩៧នៃច្បាប់ស្តីពីទូរគមនាគមន៍ដែលត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៥ ចែងថាការលបស្តាប់ឬការលបថតការសន្ទនាដោយការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ដោយបុគ្គលដែលពុំមែនជាភាគីនៃការសន្ទនា ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី១ខែទៅ១ឆ្នាំ។
តែចំណុចនេះមិនត្រូវយកមកអនុវត្ត ក្នុងករណីដែលការស្តាប់ឬការថតការសន្ទនានោះធ្វើឡើងដោយមានការយល់ព្រមពីបុគ្គលដែលមានការពាក់ព័ន្ធឬដោយអាជ្ញាធរដែលច្បាប់អនុញ្ញាតឲ្យ។
មាត្រាបន្តថាត្រូវផ្តន្ទាទោសដូចគ្នាចំពោះការផ្សព្វផ្សាយខ្លឹមសារនៃការសន្ទនា ដោយពុំបានទទួលសិទ្ធិស្របច្បាប់នៃភាគីនៃការសន្ទនាឬពីអាជ្ញាធរដែលច្បាប់អនុញ្ញាតឲ្យឬពីបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមាន។
ចំណែកមាត្រា៣០១នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌចែងថាអំពើស្តាប់ឬថតសម្តីដែលនិយាយជាឯកជនឬជាការសម្ងាត់ ដោយគ្មានការយល់ព្រមពីបុគ្គលដែលមានការពាក់ព័ន្ធនោះត្រូវផ្តន្ទាទោសពី១ខែទៅ១ឆ្នាំ លើកលែងតែករណីដែលច្បាប់អនុញ្ញាត។ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានការព្រមព្រៀង នោះអំពើស្តាប់ឬថតសំឡេងនោះមិនខុសច្បាប់នោះទេ។
លោកស្រី Wan-Hea Lee តំណាងការិយាល័យឧត្ដមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាប្រាប់VOAតាមសារអេឡិកត្រូនិកថាសិទ្ធិឯកជនភាពត្រូវបានការពារក្រោមកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិនយោបាយនិងសិទ្ធិស៊ីវិល រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនិងច្បាប់ស្តីពីទូរគមនាគមន៍។
លោកស្រី មានប្រសាសន៍ បន្ថែម ថា៖
«ការថតសំឡេងនៃការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទគឺខុសច្បាប់និងរំលោភបំពានសិទ្ធិឯកជន។ ហើយបទល្មើសនេះកាន់តែកើនឡើងនៅពេលកិច្ចសន្ទនាទាំងនោះត្រូវបានទម្លាយ។»
លោកស្រី បញ្ជាក់ ថា៖ «រាល់ការបែកធ្លាយថ្មីៗនេះធ្វើឡើងដោយមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការស៊ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋ តែការបែកធ្លាយខ្លះបាននាំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋនិងការចោទប្រកាន់។ នេះច្បាស់ណាស់ថាមិនស្របតាមច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស។»
លោកស្រីបន្ថែមទៀតថាប្រជាជនដែលរស់នៅកម្ពុជាងាយរងគ្រោះដោយសារការថតសំឡេង។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖
«ច្បាប់និងការពង្រឹងច្បាប់ចាំបាច់ត្រូវតែកែលម្អឡើង ចំពោះសិទ្ធិឯកជនភាព ជាពិសេសក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យា ដូចដែលត្រូវបានចង្អុលបង្ហាញដោយអ្នករាយការណ៍ពិសេសលើសិទ្ធិឯកជនភាព»។
លោក ប្រេដ អាដាមស៍ (Brad Adams)
នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human
Rights Watch
បានប្រាប់VOAថាការថតសំឡេងទាំងនេះរំលោភលើច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ
ដែលចែងពីសិទ្ធិឯកជនភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកបានចាត់ទុកការបែកធ្លាយសារសន្ទនារវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក កឹម
សុខា ជាការភ្ញាក់ផ្អើលមួយដែលលោក ហ៊ុន សែន
ទទួលស្គាល់សំឡេងសន្ទនានេះ។
លោក បានថ្លែង ប្រាប់VOA តាមទូរស័ព្ទ ថា៖ «វាជាការភ្ញាក់ផ្អើលមួយដែល ហ៊ុន សែន និយាយថានោះជាសំឡេងរបស់គាត់ពិត ជាមួយកឹម សុខា ដោយលោកបានទទួលស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ថារដ្ឋាភិបាលបានថតនិងផ្សព្វផ្សាយសំឡេងនោះ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសំឡេងនោះ គាត់គំរាមបក្សប្រឆាំង។»
លោក បន្ថែម ថា៖ «វាច្បាស់ណាស់ហើយថាវាខុសច្បាប់ ប៉ុន្តែហ៊ុន សែន គិតថាមានច្បាប់មួយសម្រាប់ហ៊ុន សែន និងច្បាប់មួយទៀតសម្រាប់អ្នករាល់គ្នា។ នេះដូចជាអ្វីដែលឪពុកម្តាយនិយាយថាធ្វើអ្វីតាមខ្ញុំនិយាយ ប៉ុន្តែកុំធ្វើតាមអ្វីដែលខ្ញុំធ្វើ។»
ក្នុងពិធីបញ្ចុះខណ្ឌសីមាព្រះវិហារ វត្តសិរីសាគរ ខេត្តព្រៃវែង លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅថ្ងៃសុក្រនេះថាឥឡូវនេះរញ្ជួយផែនដីហើយដែលមានការថតសំឡេងនៅលើពិភពលោក។ លោកបន្តថាចារកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកបានលួចស្តាប់ទូរស័ព្ទនៃការសន្ទនារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៅអឺរ៉ុប តែមិនមានអ្នករិះគន់ បែរមករិះគន់ការបែកធ្លាយសំឡេងនៅកម្ពុជា។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖ «ប៉ុន្តែស្រុកយើងនៅពេលបែកធ្លាយស្អីៗ ខុសច្បាប់ទាំងអស់ ឥឡូវអត់មានអាណាហ៊ានជេរអាមេរិកកាំង ជេរពួកCIAថាខុសច្បាប់ CIAវាស្តាប់ទាំងអាណាដែលពួកមេដឹកនាំនៅអឺរ៉ុប និយាយគ្នាផង និយាយរួមយើងផ្ញើសារមិនដឹងថាថ្ងៃណា ពួកCIAបញ្ចេញរបស់យើងដែលយើងទាក់ទងគ្នា ប្រយ័ត្នវើយ អាណាផ្ញើរូបភាពអាសអាភាសនៅក្នុងហ្នឹង។»
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី មានប្រសាសន៍ថាការជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យានេះនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិបាកក្នុងការគ្រប់គ្រង ខណៈពិភពលោកក៏កំពុងតែប្រឈមនឹងការលួចថតសំឡេងផងដែរ។ លោកបន្តថារដ្ឋាភិបាលទុកឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធពិចារណាខ្លួនឯងទៅលើភាពពិតឬមិនពិតនៃការបែកធ្លាយនេះ។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយើងអត់មាននិន្នាការណាមួយ ដែលចង់ឲ្យមានអ្នកលបស្តាប់ ឲ្យអ្នកនេះ អ្នកនោះដឹងនោះទេ គឺយើងអត់ដឹងទេ។ យើងក៏ដឹងភាគីទីបីដែលវាបញ្ចេញអាសាច់រឿងហ្នឹងមក។»
ទាក់ទងនឹងការព្រមានបញ្ចេញសារសន្ទនាផ្សេងៗទៀត លោក ផៃ ស៊ីផាន បានថ្លែងទៀតថាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានសិទ្ធិការពារកិត្តិយសរបស់លោក ដែលលោកថាមិនខុសច្បាប់នោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖
«ព្រោះអាហ្នឹងជាបុគ្គលផ្ទាល់ រវាងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តីជាបុគ្គលដែលលោកឆ្លងឆ្លើយជាមួយបុគ្គលផ្សេងមួយទៀត ដូច្នេះលោកជាបុគ្គលទីពីរ ហើយលោកបាននិយាយយ៉ាងដូចម្តេច លោកបានប្រាប់ការពិតទៅដល់សាធារណៈ អាហ្នឹងអត់មានខុសច្បាប់ មិនមែនច្បាប់ណាមួយ ដែលហាមមិនឲ្យភាគីណាមួយដែលនិយាយផ្ទាល់ជាមួយភាគីដទៃ ទម្លាយប្រាប់អ្នកដទៃ ពីព្រោះអត់មានច្បាប់ហាមទេ។»
ពាក់ព័ន្ធនឹងការលួចស្តាប់សំឡេងឆ្លងឆ្លើយតាមទូរស័ព្ទឯកជននេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកខៀវ សុភ័គ ធ្លាប់បានប្រាប់VOAថាសមត្ថកិច្ចនឹងមិនបើកការស៊ើបអង្កេតណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងការលួចថតសំឡេងបុគ្គលឯកជនមកផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនោះទេ ប្រសិនបុគ្គលដែលរងការលួចថតនោះមិនប្តឹងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចដើម្បីឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេត៕
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ ថា ម៉ាស៊ីន ចាប់សំឡេង នេះ មានតែ នៅក្នុងសហរដ្ឋ អាមេរិក, អ៊ីស្រាអែល, និងអាល្លឺម៉ង់។ លោក បន្ថែម ថា, ចារកម្ម របស់ អាមេរិក បានលួចស្តាប់ មេដឹកនាំ ប្រទេស អាល្លឺម៉ង់ និងប្រទេស អឺរ៉ុប មួយចំនួន សន្ទនាគ្នា។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«ឥឡូវ ខ្ញុំ អត់ស្គាល់អា Page សីហាទេ ព្រោះ ខ្ញុំ អត់ស្គាល់វា មិនដឹងវា នៅណា មុខវា ម៉េច អាសីហាហ្នឹង។ អាហ្នឹង វា ចាប់បាន ទាំងសំឡេង គ្រាន់បើ អាសីហា។ អ្ហែង ប៉ុណ្ណឹង គ្រាន់បើ។ អ្ហែង ចេះចាប់ សំឡេង អញ ជាមួយ ឯកឧត្តម កឹម សុខា បាន។ អានោះ គ្រាន់បើ។»
លោក បន្ថែម ថា៖
«បែកធ្លាយ សំឡេង ប៉ុន្មានថ្ងៃនោះ, នោះហើយ ដែលហ៊ុន សែន វាយមួយដៃធ្វេង, តែ នៅដៃស្តាំ អត់ទាន់ វាយទេ។»
នៅថ្ងៃ ដដែលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានឲ្យសារ ព័ត៌មាន Fresh News ដែលមាន និន្នាការ ទៅរក រដ្ឋាភិបាល បញ្ចេញសារ សន្ទនា រវាង រូបលោក និងតំណាងរាស្រ្ត គណបក្ស ប្រឆាំង លោក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ ដោយលោក ថា តំណាងរាស្រ្ តរូបនោះ បានរាយការណ៍ មករូបលោក ថា លោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែង នៅក្នុង កិច្ចប្រជុំ ចោទប្រកាន់ ភរិយា និងកូនប្រុស របស់ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថា ជាភរិយា និងកូន មេដឹកនាំ វៀតណាម។ លោក ក៏បាន ព្រមាន ផងដែរ ថា, បើ មានការ ចាំបាច់ លោក នឹងបង្ហោះសារ ឆ្លងឆ្លើយ ទាំងអស់ ក្នុងនោះ មានទាំង សារសន្ទនា រវាង រូបលោក និងលោក សម រង្ស៊ី ផងដែរ។
ការលេចធ្លាយ នៃការ សន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ បានកើតឡើង កាន់តែ ច្រើនឡើង ចាប់ពីខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ នៅពេល ដែលសារ ព័ត៌មាន Fresh News បានផ្សព្វផ្សាយ នូវការ បែកធ្លាយ សំឡេង សន្ទនា ស្នេហា ដែលគេ ចោទថា ជាសំឡេង របស់លោក កឹម សុខា និងស្រីកំណាន់ របស់លោក។
ជាមួយ ការបែកធ្លាយ នេះ នាំ ឲ្យមាន ការចាប់ខ្លួន មន្រ្តី អាដហុក ៤នាក់ និងគ.ជ.ប. ម្នាក់ ដែលត្រូវ បានតុលាការ ចោទថា បានសមគំនិត មិនឲ្យ សាក្សី និយាយ ការពិត។
ការសន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ ត្រូវ បានយកមក ធ្វើ ជាភស្តុតាង នៃរឿងក្តីនេះ។
រហូត មកដល់ ពេលនេះ មានការ ផ្សព្វផ្សាយ ខ្សែអាត់សំឡេង បែកធ្លាយ ជាច្រើនទៀត ពីការ សន្ទនា តាមទូរស័ព្ទ របស់ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ គណបក្ស ប្រឆាំង មួយចំនួន ដែលមាន ការចោទប្រកាន់ ថា ជាការស ន្ទនា ជាមួយ ដៃគូ ស្នេហា របស់ពួកគេ។
លោកមេធាវី សុក សំអឿន មានប្រសាសន៍ ថា, ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងច្បាប់ ស្តីពី ទូរគមនាគមន៍ មានចែង ពីចំណុច នៃការ ថតសំឡេង នេះ។
លោក បន្តថា, បើ តាមច្បាប់ ការថតសំឡេង និងការ ផ្សព្វផ្សាយ ត្រូវតែ មានការ យល់ព្រម ពីភាគី ពាក់ព័ន្ធ នៃកិច្ចសន្ទនា។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«តែ គ្រាន់តែ ប្រសិនបើ ច្បាប់ ព្រហ្មទណ្ឌ មានលក្ខណៈ រាង បន្ធូរបន្តិច ដោយសារស្អី? ដោយសារ ប្រសិនបើ សាម៉ីខ្លួន បើដឹង ថា, គេ ថតហើយ។ គេ ផ្សាយហើយ អីចឹង, យើង មិនតវ៉ា, យើង នៅស្ងៀម, មានន័យ ថា យើងអនុញ្ញាត ឲ្យគេហ្នឹង ថតបាន។ អាហ្នឹង អត់ខុស ច្បាប់។ តែ បើសិនជា សាម៉ីខ្លួន តវ៉ា, ប្តឹង អីអញ្ចឹង, អាហ្នឹង វា ទៅជារឿង ព្រហ្មទណ្ឌ។»
លោក បញ្ជាក់បន្ថែម ថា៖
«ការទម្លាយវាខុស អ្នកដែលទម្លាយហ្នឹង វាខុសច្បាប់ហើយ លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមរបស់អ្នកពាក់ព័ន្ធ។»
បើតាមលោកមេធាវី ប្រសិនបើមានការបែកធ្លាយសំឡេង អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធអាចសួរនាំភាគីដែលត្រូវបានទម្លាយនោះថាតើពួកគេចង់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងឬទេ។
លោក សុក សំអឿន បានបញ្ជាក់ថាបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច ព្រោះពួកគេយល់ថារដ្ឋមិនការពារឬអសមត្ថភាពក្នុងការការពារសិទ្ធិឯកជនភាពរបស់ពួកគេ។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«ប៉ុន្តែឥឡូវនៅបញ្ហារឿងការអនុវត្តច្បាប់ ដូច្នេះបើសិនយើងធ្វើច្បាប់ហើយ អត់អនុវត្ត មិនខិតខំដើម្បីអនុវត្តការពារសិទ្ធិឯកជនប្រជាពលរដ្ឋទេ មានន័យថារដ្ឋយើងធ្វេសប្រហែស ឬក៏ព្រងើយកន្តើយ មិនខ្វល់នឹងការរំលោភសិទ្ធិឯកជនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ អាហ្នឹងបើក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ វាទៅជារឿងថារដ្ឋហ្នឹងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែរ ព្រោះអីអត់បានប្រឹងប្រែងការពារ។»
មាត្រា៩៧នៃច្បាប់ស្តីពីទូរគមនាគមន៍ដែលត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៥ ចែងថាការលបស្តាប់ឬការលបថតការសន្ទនាដោយការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ដោយបុគ្គលដែលពុំមែនជាភាគីនៃការសន្ទនា ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី១ខែទៅ១ឆ្នាំ។
តែចំណុចនេះមិនត្រូវយកមកអនុវត្ត ក្នុងករណីដែលការស្តាប់ឬការថតការសន្ទនានោះធ្វើឡើងដោយមានការយល់ព្រមពីបុគ្គលដែលមានការពាក់ព័ន្ធឬដោយអាជ្ញាធរដែលច្បាប់អនុញ្ញាតឲ្យ។
មាត្រាបន្តថាត្រូវផ្តន្ទាទោសដូចគ្នាចំពោះការផ្សព្វផ្សាយខ្លឹមសារនៃការសន្ទនា ដោយពុំបានទទួលសិទ្ធិស្របច្បាប់នៃភាគីនៃការសន្ទនាឬពីអាជ្ញាធរដែលច្បាប់អនុញ្ញាតឲ្យឬពីបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមាន។
ចំណែកមាត្រា៣០១នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌចែងថាអំពើស្តាប់ឬថតសម្តីដែលនិយាយជាឯកជនឬជាការសម្ងាត់ ដោយគ្មានការយល់ព្រមពីបុគ្គលដែលមានការពាក់ព័ន្ធនោះត្រូវផ្តន្ទាទោសពី១ខែទៅ១ឆ្នាំ លើកលែងតែករណីដែលច្បាប់អនុញ្ញាត។ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានការព្រមព្រៀង នោះអំពើស្តាប់ឬថតសំឡេងនោះមិនខុសច្បាប់នោះទេ។
លោកស្រី Wan-Hea Lee តំណាងការិយាល័យឧត្ដមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាប្រាប់VOAតាមសារអេឡិកត្រូនិកថាសិទ្ធិឯកជនភាពត្រូវបានការពារក្រោមកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិនយោបាយនិងសិទ្ធិស៊ីវិល រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនិងច្បាប់ស្តីពីទូរគមនាគមន៍។
លោកស្រី មានប្រសាសន៍ បន្ថែម ថា៖
«ការថតសំឡេងនៃការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទគឺខុសច្បាប់និងរំលោភបំពានសិទ្ធិឯកជន។ ហើយបទល្មើសនេះកាន់តែកើនឡើងនៅពេលកិច្ចសន្ទនាទាំងនោះត្រូវបានទម្លាយ។»
លោកស្រី បញ្ជាក់ ថា៖ «រាល់ការបែកធ្លាយថ្មីៗនេះធ្វើឡើងដោយមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការស៊ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋ តែការបែកធ្លាយខ្លះបាននាំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋនិងការចោទប្រកាន់។ នេះច្បាស់ណាស់ថាមិនស្របតាមច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស។»
លោកស្រីបន្ថែមទៀតថាប្រជាជនដែលរស់នៅកម្ពុជាងាយរងគ្រោះដោយសារការថតសំឡេង។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖
«ច្បាប់និងការពង្រឹងច្បាប់ចាំបាច់ត្រូវតែកែលម្អឡើង ចំពោះសិទ្ធិឯកជនភាព ជាពិសេសក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យា ដូចដែលត្រូវបានចង្អុលបង្ហាញដោយអ្នករាយការណ៍ពិសេសលើសិទ្ធិឯកជនភាព»។
លោក ប្រេដ អាដាមស៍ (Brad Adams)
នាយកអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch
ប្រចាំតំបន់អាស៊ី
មានវត្តមាននៅទីស្នាក់ការវីអូអេនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ (ទែន សុខស្រីនិត/VOA)
លោក បានថ្លែង ប្រាប់VOA តាមទូរស័ព្ទ ថា៖ «វាជាការភ្ញាក់ផ្អើលមួយដែល ហ៊ុន សែន និយាយថានោះជាសំឡេងរបស់គាត់ពិត ជាមួយកឹម សុខា ដោយលោកបានទទួលស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ថារដ្ឋាភិបាលបានថតនិងផ្សព្វផ្សាយសំឡេងនោះ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសំឡេងនោះ គាត់គំរាមបក្សប្រឆាំង។»
លោក បន្ថែម ថា៖ «វាច្បាស់ណាស់ហើយថាវាខុសច្បាប់ ប៉ុន្តែហ៊ុន សែន គិតថាមានច្បាប់មួយសម្រាប់ហ៊ុន សែន និងច្បាប់មួយទៀតសម្រាប់អ្នករាល់គ្នា។ នេះដូចជាអ្វីដែលឪពុកម្តាយនិយាយថាធ្វើអ្វីតាមខ្ញុំនិយាយ ប៉ុន្តែកុំធ្វើតាមអ្វីដែលខ្ញុំធ្វើ។»
ក្នុងពិធីបញ្ចុះខណ្ឌសីមាព្រះវិហារ វត្តសិរីសាគរ ខេត្តព្រៃវែង លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅថ្ងៃសុក្រនេះថាឥឡូវនេះរញ្ជួយផែនដីហើយដែលមានការថតសំឡេងនៅលើពិភពលោក។ លោកបន្តថាចារកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកបានលួចស្តាប់ទូរស័ព្ទនៃការសន្ទនារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៅអឺរ៉ុប តែមិនមានអ្នករិះគន់ បែរមករិះគន់ការបែកធ្លាយសំឡេងនៅកម្ពុជា។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖ «ប៉ុន្តែស្រុកយើងនៅពេលបែកធ្លាយស្អីៗ ខុសច្បាប់ទាំងអស់ ឥឡូវអត់មានអាណាហ៊ានជេរអាមេរិកកាំង ជេរពួកCIAថាខុសច្បាប់ CIAវាស្តាប់ទាំងអាណាដែលពួកមេដឹកនាំនៅអឺរ៉ុប និយាយគ្នាផង និយាយរួមយើងផ្ញើសារមិនដឹងថាថ្ងៃណា ពួកCIAបញ្ចេញរបស់យើងដែលយើងទាក់ទងគ្នា ប្រយ័ត្នវើយ អាណាផ្ញើរូបភាពអាសអាភាសនៅក្នុងហ្នឹង។»
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី មានប្រសាសន៍ថាការជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យានេះនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិបាកក្នុងការគ្រប់គ្រង ខណៈពិភពលោកក៏កំពុងតែប្រឈមនឹងការលួចថតសំឡេងផងដែរ។ លោកបន្តថារដ្ឋាភិបាលទុកឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធពិចារណាខ្លួនឯងទៅលើភាពពិតឬមិនពិតនៃការបែកធ្លាយនេះ។
លោក មានប្រសាសន៍ ថា៖
«ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយើងអត់មាននិន្នាការណាមួយ ដែលចង់ឲ្យមានអ្នកលបស្តាប់ ឲ្យអ្នកនេះ អ្នកនោះដឹងនោះទេ គឺយើងអត់ដឹងទេ។ យើងក៏ដឹងភាគីទីបីដែលវាបញ្ចេញអាសាច់រឿងហ្នឹងមក។»
ទាក់ទងនឹងការព្រមានបញ្ចេញសារសន្ទនាផ្សេងៗទៀត លោក ផៃ ស៊ីផាន បានថ្លែងទៀតថាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានសិទ្ធិការពារកិត្តិយសរបស់លោក ដែលលោកថាមិនខុសច្បាប់នោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖
«ព្រោះអាហ្នឹងជាបុគ្គលផ្ទាល់ រវាងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តីជាបុគ្គលដែលលោកឆ្លងឆ្លើយជាមួយបុគ្គលផ្សេងមួយទៀត ដូច្នេះលោកជាបុគ្គលទីពីរ ហើយលោកបាននិយាយយ៉ាងដូចម្តេច លោកបានប្រាប់ការពិតទៅដល់សាធារណៈ អាហ្នឹងអត់មានខុសច្បាប់ មិនមែនច្បាប់ណាមួយ ដែលហាមមិនឲ្យភាគីណាមួយដែលនិយាយផ្ទាល់ជាមួយភាគីដទៃ ទម្លាយប្រាប់អ្នកដទៃ ពីព្រោះអត់មានច្បាប់ហាមទេ។»
ពាក់ព័ន្ធនឹងការលួចស្តាប់សំឡេងឆ្លងឆ្លើយតាមទូរស័ព្ទឯកជននេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកខៀវ សុភ័គ ធ្លាប់បានប្រាប់VOAថាសមត្ថកិច្ចនឹងមិនបើកការស៊ើបអង្កេតណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងការលួចថតសំឡេងបុគ្គលឯកជនមកផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនោះទេ ប្រសិនបុគ្គលដែលរងការលួចថតនោះមិនប្តឹងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចដើម្បីឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេត៕
No comments:
Post a Comment