Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Saturday, May 13, 2017

ពលរដ្ឋ​ ជិត​ កន្លះ​លាន​ នាក់​ ប្រឈម​ នឹង​ការ ​មិន​អាច​ បោះ​ឆ្នោត​បាន ​ដោយសារ ​ខ្វះ​ឯកសារ | Almost half a million people may not be able to vote because lacking documents

សកម្មភាព​ពលរដ្ឋ​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​ក្រុង​បានលុង ខេត្ត​រតនគិរី កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៦។
សកម្មភាព​ពលរដ្ឋ​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​ក្រុង​បានលុង ខេត្ត​រតនគិរី កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៦។ 

ពលរដ្ឋ​ ជិត​ កន្លះ​លាន​ នាក់​ ប្រឈម​ នឹង​ការ ​មិន​អាច​ បោះ​ឆ្នោត​បាន ​ដោយសារ ​ខ្វះ​ឯកសារ

RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ១១ ឧសភា ២០១៧



គណបក្ស​ ប្រឆាំង​ អះអាង​ ថា, បច្ចុប្បន្ន​ មាន​ពលរដ្ឋ​ ជិត​ កន្លះ​លាន​ នាក់ ដែល​អាច​ ប្រឈម​ នឹង​ការ​ មិន​អាច ​បោះ​ឆ្នោត​បាន ដោយសារ​ ខ្វះ​ឯកសារ។  បទបញ្ជា និង​នីតិវិធី​ សម្រាប់​ ការ​បោះឆ្នោត​ ជ្រើសរើស ​សមាជិក ​ក្រុមប្រឹក្សា​ ឃុំ-​សង្កាត់ ដែល​ចេញ​ ដោយ​គណៈកម្មាធិការ​ ជាតិ ​រៀបចំ​ ការ​បោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) តម្រូវ​ ឲ្យ​ពលរដ្ឋ ​ដែល​ពុំ​មាន​ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​ សញ្ជាតិ​ខ្មែរ ត្រូវ​ ធ្វើ​លិខិត​ បញ្ជាក់​ អត្តសញ្ញាណ​ ជា​ថ្មី ដាច់​ដោយ​ឡែក ​មួយ​ទៀត ទើប ​អាច​មាន​ សិទ្ធិ​បោះ​ឆ្នោត​ បាន។

អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល ដែល​ធ្វើ​កិច្ចការ​លើ​ការ​បោះឆ្នោត និង​បក្ស​ប្រឆាំង ដាក់​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា នីតិវិធី​ដែល​មាន​ភាព​ស្មុគស្មាញ​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​បោះឆ្នោត​ឃុំ-​សង្កាត់​នេះ អាច​ជា​ការ​បិទ​ផ្លូវ​ចំពោះ​ពលរដ្ឋ​ណា​ដែល​មាន​តែ​ប័ណ្ណ​ព័ត៌មាន​នៅ​ក្នុង​ដៃ ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ឬ​លិខិត​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ បម្រើ​ឲ្យ​ការ​បោះឆ្នោត​ឃុំ-សង្កាត់។

ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​កិច្ចការ​បោះឆ្នោត និង​នីតិកម្ម​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី យល់​ឃើញ​ថា វា​ជា​បញ្ហា​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​បោះឆ្នោត ពុំ​មាន​ឯកសារ​ផ្លូវ​ច្បាប់​គ្រប់គ្រាន់ ដូច​ជា​មិន​មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ឬ​លិខិត​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ បម្រើ​ឲ្យ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ទេ។ អ្នកស្រី​បន្ត​ថា អ្នក​ទាំង​នោះ​ប្រាកដ​ណាស់ អាច​នឹង​មាន​សិទ្ធិ​​ពេញ​លេញ ដើម្បី​បាន​បោះឆ្នោត​ឡើយ។

អ្នកស្រី​ឲ្យ​ដឹង​ថា ផ្អែក​លើ​របាយការណ៍​ដែល​ចេញ​ដោយ គ.ជ.ប.  ពលរដ្ឋ​ដែល​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ទាំង​នេះ​មាន​ជិត​កន្លះ​លាន​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​ពលរដ្ឋ​​ដែល​មាន​​នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​បោះឆ្នោត​សរុប​ជាង ៧,៨​លាន​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស៖ «ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ចុះ​ឈ្មោះ​ដោយ​ប្រើ​លិខិត​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ​តាម​ការ​ឲ្យ​ដឹង​ពី គ.ជ.ប. មក​មាន​ចំនួន​ប្រហាក់ប្រហែល ៤៣​ម៉ឺន​នាក់»

បទបញ្ជា និង​នីតិវិធី​សម្រាប់​បម្រើ​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ ប្រការ ៣៥ ដែល​ចេញ​ដោយ គ.ជ.ប. ចែង​ថា ដើម្បី​បោះឆ្នោត​បាន ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទាំង​ពីរ​ភេទ ត្រូវ​មាន ១.​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ ២. ឬ​មាន​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ​បម្រើ​ឲ្យ​ការ​បោះឆ្នោត ដែល​ចេញ​ដោយ​គណៈកម្មការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ឃុំ-សង្កាត់ និង​មេ​ឃុំ-ចៅ​សង្កាត់។ ក្នុង​ករណី​ពលរដ្ឋ​ពុំ​មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ​ទេ ហើយ​ដើម្បី​មាន​សិទ្ធិ​បោះ​ឆ្នោត​បាន​ ត្រូវ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ​មួយ​លើក​ទៀត។
នីតិវិធី​របស់ គ.ជ.ប. បាន​កំណត់​ថា ដើម្បី​អាច​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ​បាន ត្រូវ​មាន​លក្ខខណ្ឌ​មួយ​ចំនួន​រួម​មាន​សាមី​ខ្លួន​ត្រូវ​មាន​ថត ៣ x ៤ បី​សន្លឹក។ ត្រូវ​នាំ​សាក្សី ២​រូប ហើយ​សាក្សី​នោះ​ទៀតសោត ត្រូវ​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ផង និង​មាន​ទីលំនៅ ឬ​ទី​សំណាក់​នៅ​ក្នុង​ឃុំ-​សង្កាត់​ជាមួយ​ផង។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​បោះឆ្នោត ពុំ​បាន​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​ទាំង​នេះ​ទេ មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​បោះ​ឆ្នោត​បាន​ឡើយ។


ម៉េង សុភារី កន សាវាង្ស ២០១៧ ១៤៤០
ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​នីតិកម្ម និង​កិច្ចការ​បោះឆ្នោត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី និង​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​អង្គការ​ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) លោក កន សាវាង្ស ចូលរួម​វេទិកា​អ្នក​ស្ដាប់​អាស៊ីសេរី នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៧។ RFA/Van Vanndeth


ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្មី​នេះ តម្រូវ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ដែល​មាន​អាយុ​គ្រប់​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​អនុវត្ត​ដំណាក់​កាល​២​ចំណុច​សំខាន់។ ទី​១ អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​ត្រូវ​ទៅ​ចុះ​ឈ្មោះ​នៅ​តាម​ការិយាល័យ​បោះឆ្នោត ស្ថិត​​ក្នុង​ឃុំ-​សង្កាត់​ដែល​ខ្លួន​រស់​នៅ។ ចំណុច​នេះ​មាន​ន័យ​ថា ពលរដ្ឋ​ត្រូវ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ សម្រាប់​បម្រើ​ឲ្យ​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត។ក្នុង​ដំណាក់​កាល​នេះ បើ​អ្នក​បោះឆ្នោត​ពុំ​មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ ឬ​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​នោះ ត្រូវ​ខូច​ខាត និង​បាត់បង់ អ្នក​បោះឆ្នោត​ត្រូវ​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​មួយ​ជំហាន​ទៀត គឺ​ត្រូវ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ​ជា​លើក​ទី​២​ទៀត សម្រាប់​បម្រើ​ឲ្យ​ការ​បោះ​ឆ្នោត ទើប​អាច​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​បាន។

ពាក់ព័ន្ធ​រឿង​នេះ គ.ជ.ប. កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៨ ខែ​មេសា បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ណែនាំ​ស្ដីពី​នីតិវិធី​នៃ​ការ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ​ដែល​មាន​រយៈពេល​កំណត់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៤ ខែ​ឧសភា និង​បញ្ចប់​ទៅ​វិញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​មិថុនា។​យ៉ាង​នេះ​ក្តី គណបក្ស​ប្រឆាំង​រិះគន់​ថា គោលការណ៍​ដែល​ចេញ​ដោយ គ.ជ.ប.  សម្រាប់​ការ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​នេះ​គឺ​ពលរដ្ឋ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​តិចតួច​ណាស់ ព្រោះ​តែ​រង​ការ​គំរាមកំហែង និង​បម្រាម​របស់​អាជ្ញាធរ​នៅ​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​ជានិច្ច។

ឆ្លើយ​តប​នឹង​​ការ​រិះគន់​នេះ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត លោក ហង្ស ពុទ្ធា អះអាង​កាល​ពី​យប់​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​ឧសភា ថា ការ​ប្រឈម​ដែល​រក​ឃើញ​ថា មិន​អាច​ចុះ​ផ្សព្វផ្សាយ​បាន​នេះ ទំនង​ផ្ដើម​ចេញ​ពី​អ្នក​ផ្សព្វផ្សាយ​ច្រើន​ជាង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា ចិត្ត​ចង្អៀតចង្អល់​របស់​អាជ្ញាធរ៖ «សូម​ជម្រាប​ថា ១.៦៤៦​ឃុំ-​សង្កាត់ បញ្ហា​កើត​មាន​ឡើង​តែ​ចំនួន​ឃុំ-​សង្កាត់​តិចតួច​បំផុត។ ដូច្នេះ​ការ​ដែល​ព្យាយាម​លើក​យក​ចំណុច​នៃ​ការ​ខ្វះខាត​បន្តិចបន្តួច​នេះ ជួនកាល​ក៏​អាច​កើត​ចេញ​ពី​អាកប្បកិរិយា និង​ឥរិយាបថ​របស់​អ្នក​ផ្សព្វផ្សាយ​នោះ​ដែរ បើ​សិន​ជា​ក្នុង​ឥរិយាបថ​មួយ​មិន​សហការ​ជា​មួយ​អាជ្ញាធរ​ដែនដី​ប្រហែល​ក៏​កើត​មាន​បញ្ហា​នេះ»

អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​ឃ្លាំមើល​ពី​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត មាន​ជំនឿ​ថា មាន​ពលរដ្ឋ​តិចតួច​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​បាន​ដឹង​ពី​ព័ត៌មាន​ស្ដីពី​ការ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ សម្រាប់​បម្រើ​ឲ្យ​ការ​បោះឆ្នោត​នេះ។ ក្នុង​ចំណោម​ហេតុផល​ទាំង​នេះ អ្នក​ជំនាញ​កិច្ចការ​បោះឆ្នោត​របស់​អង្គការ​ខុមហ្រ្វែល (COMFREL) យល់​ឃើញ​ថា អ្នក​ដែល​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ នៅ​តាម​ការិយាល័យ​លើក​ទី​១ ហើយ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​អំពី​ទីតាំង​បោះឆ្នោត លេខកូដ និង​ឈ្មោះ​ជា​ដើម គឺ​ពួក​គេ​អាច​ទៅ​បោះឆ្នោត​បាន​ហើយ។ ប៉ុន្តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​ប័ណ្ណ​ព័ត៌មាន​ប៉ុណ្ណោះ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចុះ​ឈ្មោះ​នោះ ចុះ​តាម​រយៈ​ការ​ស្នើ​សុំ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​អត្តសញ្ញាណ ហើយ​ពុំ​មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ​ទេ នោះ​មាន​ន័យ​ថា ពួក​គេ​ពុំ​អាច​ទៅ​បោះឆ្នោត​បាន​ឡើយ។

អ្នក​សម្របសម្រួល​ផ្នែក​អង្កេត​នៃ​អង្គការ​ខុមហ្វ្រែល លោក កន សាវាង្ស មាន​ប្រសាសន៍​ថា ដើម្បី​បញ្ចៀស​ពី​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា​ត្រូវ​ប្រគល់​ភារៈ​នៃ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​នេះ​ឲ្យ​ទៅ គ.ជ.ប. ជា​អ្នក​អនុវត្ត​ដោយ​ផ្ទាល់​វិញ ប្រហែល​អាច​ចៀសវាង​បញ្ហា​បាន។ លោក​បន្ត​ថា កន្លង​ទៅ​កម្ពុជា​ធ្លាប់​មាន​ពិសោធន៍​គ្រប់គ្រាន់​មក​ហើយ ដែល​ភារៈ​ផ្សព្វផ្សាយ​សារ​នេះ ជា​ការ​ទទួល​បន្ទុក​ដោយ គ.ជ.ប., ហើយ តែង​ទទួល​បាន​​ផល​ជា​វិជ្ជមាន​ច្រើន​ជាង​ភ្នាក់ងារ​បក្ស​នយោបាយ​ចុះ​អនុវត្ត។

លោក​ បន្ត​ថា៖ «យើង​ឃើញ គ.ជ.ប.  ប្រើប្រាស់​មីក្រូ​លើក​មុន​គឺ​ឃើញ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។ បើ​សិន​ជា គ.ជ.ប.  អាច​មាន​លទ្ធភាព​ពេល​ហ្នឹង​គួរ​តែ​បន្ថែម​នៃ​ការ​ប្រកាស​មីក្រូ​ហ្នឹង ហើយ​បើ​ឲ្យ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ប្រកាស​វិញ តើ គ.ជ.ប. ហ៊ាន​អះអាង ហើយ គ.ជ.ប.  ហ៊ាន​អារកាត់​ថា ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​អាច​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ដែរ ឬ​យ៉ាង​ណា»

អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​ធ្វើ​កិច្ចការ​លើ​ការ​បោះឆ្នោត​យល់​ឃើញ​ថា ប្រសិន​បើ​ពលរដ្ឋ​ជិត​កន្លះ​លាន​នាក់​នេះ មិន​អាច​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​បាន​ទេ ទំនង​នៅ​តាម​ការិយាល័យ​បោះ​ឆ្នោត​ខ្លះ អាច​ផ្ទុះ​ការ​តវ៉ា។ ប៉ុន្តែ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន វិញ​ព្រមាន​ធ្ងន់ៗ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​ឧសភា ថា ការ​តវ៉ា​ទោះ​ក្នុង​រូបភាព​ណា​ក៏ដោយ​ទាំង​មុន និង​ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត ត្រូវ​តែ​បង្ក្រាប។ លោក ហ៊ុន សែន ដែល​ថ្លែង​ក្នុង​ឯកសណ្ឋាន​​ជា​យោធា​ផ្កាយ​ពាក់​​លើ​ស្មា​ផង​ព្រលយ​ថា បើ​ការ​បង្ក្រាប​នេះ​បង្ក​ទៅ​ជា​សង្គ្រាម ក៏​សង្គ្រាម​ទៅ​ចុះ៕

No comments:

Post a Comment