Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Wednesday, January 22, 2014

វិភាគ​៖ ​បំបែក​ ការតវ៉ា​ ជា​មធ្យោបាយ​ល្អ ​តែមួយគត់​ ក្នុង​ការពង្រឹ ង​សន្តិសុខ​ មែន​ទេ​?​

វិភាគ​៖ ​បំបែក​ ការតវ៉ា​ ជា​មធ្យោបាយ​ល្អ ​តែមួយគត់​ ក្នុង​ការពង្រឹ ង​សន្តិសុខ​ មែន​ទេ​?​


ដោយ៖​ ពៅ មេត្ដា​ | ថ្ងៃពុធ ទី22 ខែមករា ឆ្នាំ2014

ស្តាប់សំឡេង៖​

ចម្លងទុក
​នៅ​ដើម​ខែ​មករា ​ឆ្នាំ​២០១៤ សមត្ថកិច្ច​បាន​បង្ក្រាប​លើ​បាតុករ​ជា​បន្តបន្ទាប់ ក្រោម​មូលហេតុ​ការពារ​សន្តិសុខ​សណ្តាប់ធ្នាប់​។ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​ទី​២​ យោធា​វាយ​បង្ក្រាប​លើ​កម្មករ​ដែល​តវ៉ា​ទាម ទារ​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នូល​នៅ​រោងចក្រ​យ៉ាក​ជី​ង ហើយ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​សកម្មជន​ដីធ្លី មន្ត្រី​សហជីព និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​១០​នាក់ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ​បាញ់​បង្ក្រាប​កម្មករ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង​បណ្តាល​​ឲ្យ​មនុស្ស ៥​នាក់​ស្លាប់ ប្រមាណ​៤០​នាក់​រងរបួស និង​២៣​នាក់​ត្រូវ​ចាប់ខ្លួន​។ លុះដល់​ថ្ងៃ​ទី​៤​ យោធា​បង្ក្រាប​យ៉ាង​ប្រញាប់ប្រញាល់​លើ​បាតុករ​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​។​
​ក្រោយ​ការបង្ក្រាប​លើ​បាតុករ​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​តែ​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី​៤ ​ខែ​មករា​ដដែល អភិបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ​លោក ប៉ា សុជាតិ​វង្ស​ កោះប្រជុំ​មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ ដោយ​ដាក់​បញ្ជា​ឲ្យ​អនុវត្ត​វិធានការ​របស់​ក្រួស​ង​មហាផ្ទៃ​ ដែល​ហាម​ការប្រមូលផ្តុំ​តវ៉ា ឬ​ការជួបជុំ​ដែល​មាន​គ្នា​លើសពី​១០​នាក់​។
ចាប់​ពី​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ​ហ៊ុន សែន និង​មន្ត្រី​របស់​លោក​នៅ​តាម​ក្រ​សួង​ពាក់ព័ន្ធ នានា​ដូចជា អ្នកនាំពាក្យ​ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ និង​អ្នកនាំពាក្យ​អគ្គស្នងការ​នគរបាល​ជាតិ​ជា​ដើម សុទ្ធតែ​អះអាង​ដូចៗ​គ្នា ការបង្ក្រាប និង​ការដាក់ចេញ​វិធានការ រឹតបន្តឹង​សេរីភាព​នៃ​ការជួបជុំ​នេះ ធ្វើឡើង​ក្នុង​គោលបំណង​រក្សា​សន្តិសុខ សណ្តាប់​ធ្នាប់​សង្គម​តែប៉ុណ្ណោះ ហើយ​ថា សេរីភាព​ទាំងនោះ នឹង​ផ្តល់ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​វិញ​នៅ​ពេល​ណា​ដែល​ស្ថានការណ៍​សន្តិសុខ​វិល​មក​រក​ចំណុច​ដូចដើម​វិញ​។​
​តើ​វិធានការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​នេះ​ពិតជា​ជ្រើស​ល្អ ក្នុង​ការពង្រឹង​សន្តិសុខ​មែន​ទេ​?
​ក្រោយ​ការប្រើ​កម្លាំង​បង្ក្រាប​ផ្ទូនៗ​ភ្លាមៗ ឃើញ​ស្ថានភាព​នៅ​ភ្នំពេញ​ហាក់ដូចជា ស្ងាត់​ជាង​មុន​គឺ បាតុកម្ម​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដែល​មាន​បាតុក​រហែ​ក្បួន​ពី​រាប់ម៉ឺន ទៅ​ក្បែរ​លាន​នាក់ ដើរ​នៅ​ភ្នំពេញ​រាល់ថ្ងៃ​ទន្ទេញ​ពាក្យ​ដដែលៗ​ឲ្យ​លោក ​ហ៊ុន សែន ចុះចេញ ឬ​ឲ្យ​លោក​ ហ៊ុន សែន ​ត្រូវ​ព្រម​បោះឆ្នោត​ឡើងវិញ​នោះ ​គឺ​ស្ងាត់ឈឹង​។ ចំណែក​គម្រោង​បា​តុ​កម្ម​ទូទាំង​ប្រទេស​របស់​ស​មាគ​ម​គ្រួ​បង្រៀន​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់បៀវត្សរ៍ កម្មករ​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នូល អ្នករត់​ម៉ូតូឌុប​ទាមទារ​បញ្ចុះ​តម្លៃ​សាំង​នោះ ក៏​ស្ងាត់ឈឹង​ដែរ​។​
​តែ​ការ​ស្ងាត់​នេះ ហាក់​មិន​បាន​យូរ​ប៉ុន្មាន​ទេ​គឺ​កម្មករ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅតែ​បន្ត​តវ៉ា ជា​ទ្រង់ទ្រាយ​តូច​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅ​តាម​រោងចក្រ​របស់​ពួកគេ ដោយ​ក្រុម​ខ្លះ​បន្ត​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នូល និង​ខ្លះ​ទៀត​ទាមទារ​ឲ្យ​ថៅកែ​ផ្តល់​ប្រាក់​ពេល​ដែល​ពួកគាត់​ធ្វើ​បាតុកម្ម​។​
​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ​ខែ​មករា​ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​១០០​អង្គការ ប្រមូលផ្ដុំ​នៅមុខ​វត្ត​ឧណ្ណាលោម ក្នុង​បំណង​បង្ហោះ​ប៉ោង​ប៉ោង​សុំ​សិទ្ធិសេរីភាព​ទាមទារ​ឲ្យ​ដោះលែង​សកម្មជន​២៣​នាក់​ដែល​កំពុង​ឃុំ​នៅ​ត្រពាំង​ផ្លុង​ខេត្ត​កំពុងចាម និង​ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បញ្ឈប់​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​ទៀ​ត​។ តែ​ពិធី​ត្រូវ​សមត្ថកិច្ច​បំបែក​ដោយ​ផ្អែក​លើ​បទបញ្ជា​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ហាម​ប្រមូលផ្តុំ និង​បាន​ចាប់​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ឃុំ​ខ្លួន​មួយ​យប់ ​គឺ​លោក ​សុខ ឈុន​អឿង ប្រធានស្តីទី​សមាគម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឯករាជ្យ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​។​
​ការចាប់ខ្លួន​និង​ការ​បំបែក​ហាក់​មិន​មាន​ឥទ្ធិពល​ក្រុម​ដែល​អះអាង​ថា កំពុង​ស្រេកឃ្លាន​យុត្តិធម៌​នោះទេ​។ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៩ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាង​១៦០ និង សហគមន៍​មាន​ជម្លោះ​ដីធ្លី​យក​ញត្តិ​ដាក់​តាម​ស្ថានទូត​នានា​នៅ​ភ្នំពេញ ដើម្បី​ឲ្យ​ស្ថានទូត​ទាំង​នោះ​ជំរុញ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​ដោះលែង​សកម្មជន​ទាំង​២៣​រូប​ដដែល​។ ជា​ការឆ្លើយតប​សមត្ថ​កិច្ច​បាន​បំបែក និង​ឃាត់​ខ្លួន​សកម្មជន​ការពារ​សិទ្ធិ​ដីធ្លី និង សិទ្ធិមនុស្ស​១១​នាក់ អស់​ជាង​៥​ម៉ោង​។​
​ងាក​មក​មើល​សហជីព​សេរី​កម្មករ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ជា មុនី ដែល​អះអាង​ថា បងប្រុស​របស់​លោក គឺ​លោក ជា វិជ្ជា​ ជា​មេដឹកនាំ​សហជីព​ដ៏​ឆ្នើម​មួយរូប​ឃាតករ​បាញ់​សម្លាប់​ដោយ អយុត្តិធម៌ នៅ​តែ​ប្រកាន់​ជំហរ​ហែ​ក្បួន​ដែល​មាន​អ្នកចូលរួម​ប្រមាណ​១០០​នាក់ ដើម្បី​រំលឹ​ខួប​នៃ​ការបាញ់​សម្លាប់​បង​ប្រុស​របស់​លោក​រយៈពេល​១០​ឆ្នាំ​នៅ​ថ្ងៃទី​២២ ​ខែ​មករ​ឆ្នាំ​២០១៤​ដដែល​។​
​ទន្ទឹម​សកម្មភាព​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ខាងលើនេះ សហគមន៍​មាន​ទំនាស់​ដីធ្លី និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដាក់​លិខិត​ជូនដំណឹង​ទៅ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ពី​ការប្រមូលផ្តុំ តវ៉ា​ទាម​ទារ​សិទ្ធិសេរីភាព​ជា​បន្តបន្ទាប់​ទៀត​។​
​ការ​កម្រើក​​ឡើង​វិញ​នៃ​សកម្មភាព​តវ៉ា​នេះ​ ហាក់ដូចជា​បម្រាម​​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​មិន​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​ទេ​ចំពោះ​អ្នក​ដែល​កំពុង​ត្រូវការ​យុត្តិធម និង​ទាមទារ​ឲ្យមាន​ដំណោះស្រាយ​។​
​អ្នកស្រាវជ្រាវ​ការអភិវឌ្ឍន៍​សង្គម​លោក កែម ឡី លើកឡើងថា ប្រសិន​បើ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​មិនបាន​ដោះស្រាយ​បញ្ហា ហើយ​ឆ្លើយ​តប​ដោយ​ការបង្ក្រាប​នោះ​មិន​អាច​បញ្ចប់​បញ្ហា​បានទេ​«​កុំ​ថា ឡើយ​បង្ក្រាប​ប៉ុណ្ណឹង បង្ក្រាប​លើស​ហ្នឹង​ក៏​មិន​អាច​ទៅរួច​ដែរ បង្ក្រាប​កាន់តែខ្លាំង គឺ​កាន់តែ​ប៉ះ​បោរ​កាន់តែខ្លាំង ព្រោះ​យើង​អត់​បាន​ដោះស្រាយ​នៅ​អ្វី​ដែល​ជា​សេចក្ដីត្រូវការ​ពិតប្រាកដ​បំផុត​»​។
​សកម្មជន​ដីធ្លី និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល ដែល​សមត្ថកិច្ច​ឃាត់ខ្លួន​ក្នុង​ស្នងការ ពួកគេ​បាន​ថ្លែង​ក្នុង​បរិវេណ​ស្នងការដ្ឋាន​បន្ទាប់ពី​ដោះ​លែង​ថា ពួកគេ​មិន​ឈប់​តវ៉ា​ទេ​ដរាបណា ភាព​អ​យុត្តិ​ធ​ម៌​នៅតែ​កើតមាន បញ្ហា​របស់​ប្រជាជន អាជ្ញាធរ​មិន​បាន​ដោះស្រាយ​ឲ្យមាន​ប្រសិទ្ធិភាព​ទៀត​នោះ​។​
​ប្រធាន​ផ្នែក​ស៊ើបអង្កេត​នៃ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​អាដហុក​លោក នី ចរិយា មានប្រសាសន៍ថា បម្រាម​​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​នេះ​ហាម​ការប្រមូលផ្តុំ​នោះ មិន​អាច​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ពង្រឹង​សន្តិសុខ​សង្គម​បានទេ​។ លោក​ហៅ​បម្រាម​​នោះ​ថា ខុសច្បាប់​ហើយ​រំលោភ​លើ​សិទ្ធិ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ «​ការ​បម្រាម​នេះ​គ្មាន​ន័យ​មិន​ត្រូវ​អនុវត្ដ បម្រាម​នេះ​មិន​ត្រូវ​អនុវត្ដ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​មិន​ត្រូវ​អនុវត្ដ​នៅ​បទ​បញ្ហា​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​ផ្ទុយ​ច្បាប់​គឺ​ជា​មាន​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ដ ព្រោះថា អាហ្នឹង​វា​រំលោភ​ទៅ​សិទ្ធិ​បញ្ចេញមតិ រំលោភ​ទៅ​នឹង​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់​ការធ្វើ​បាតុកម្ម​ដោយ​សន្ដិវិធី​ចឹង​វា​រំលោភ​ទៅ​លើ​សិទ្ធិ​មូលដ្ឋាន​របស់​ប្រជាជន ក្នុង​ការសម្ដែង​មតិ​រួចទៅហើយ​»​។​
​​អ្នកគ្រប់គ្រង​បច្ចេកទេស​ស៊ើបអង្កេត​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ​លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា  បទញ្ជា​របស់​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ធ្វើឲ្យ​មាន​ហិង្សា​កាន់តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ​សមត្ថកិច្ច និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​កំពុង​ត្រូវការ​យុត្តិធម៌​។​
​អ្នកនាំពាក្យ​ស្ថានទូត​អាមេរិក​ប្រចាំ​កម្ពុជា​លោក Sean J. McIntosh ថ្លែងប្រាប់​VOD​ថា ស្ថានទូត​អាមេរិក​ថ្កោលទោស​ចំពោះ​ការឃាត់ខ្លួន​សកម្មជន​ដីធ្លី និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​កន្លង​មក​។ លោក បញ្ជាក់ថា អ្នក​ទាំងនោះ​ធ្វើឡើង​ទៅ​តាម​សិទ្ធិសេរីភាព ដែល​មានចែង​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ស្តីពី​ការប្រមូលផ្តុំ​បញ្ចេញមតិ​ដោយ​សន្តិវិធី​។
​លោក Sean J. McIntosh ក៏បាន​អំពាវនាវ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​លុបចោល នូវ​ការហាម​ប្រមូលផ្តុំ​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​នៅ​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ដើម្បី​បើក​សិទ្ធិសេរីភាព​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ ងាក​មក​រក​ការពង្រឹង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​វិញ​។​
​អ្នករាយការណ៍​ពិសេស​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ទទួលបន្ទុក​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា​ លោក សុរិយា ស៊ូ​ប៊ែ​ឌី ក៏​ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ដក​បម្រាម​​នៃ​ការប្រមូលផ្តុំ​នេះដែរ ដើម្បី​ផ្តល់​សិទ្ធិ​សេ​រី​ភា​ព​ក្នុង​ការសម្តែង​មតិ ឲ្យបាន​ពេញលេញ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​៕


No comments:

Post a Comment