ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជម្លោះដីធ្លីមកពីតំបន់ពីរផ្សេងគ្នា ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ នាំគ្នាដាក់ញត្តិទៅខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នាដើមពោធិ៍ក្បែរវិមានឯករាជ្យ ភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣។
RFA/Sochivy
ជម្លោះដីធ្លី រវាង ពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុន សម្បទានសេដ្ឋកិច្ច កើនឡើង នៅព្រះវិហារ
ដោយ ហង្ស សាវយុត / អាស៊ីសេរី | ១៨ កុម្ភៈ ២០១៤
អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលខ្លះបានយល់ឃើញថា ខេត្តព្រះវិហារ នៅចុងកាត់មាត់ញក គឺជាតំបន់ចុងក្រោយដែលក្រុមហ៊ុនជាច្រើន កំពុងសម្រុកទៅរកដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទីនោះ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលបានអស់ដីនៅខេត្តផ្សេងៗផ្ដល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនធ្វើសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅហើយ។ ការដែលក្រុមហ៊ុនសម្រុកទៅរកដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនៅខេត្តព្រះវិហារ នោះ បានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្លាប់តែប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតពីព្រៃឈើដោយស្ងប់ស្ងាត់ ក៏ចាប់ផ្ដើមប្រែក្លាយទៅជាមានបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីកាន់តែច្រើនឡើងៗ។
តើជម្លោះទាំងនោះ អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយដែរឬទេ?
សាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ បានបើកសវនាការដេញដោលទៅលើសកម្មជនតវ៉ាដីធ្លីម្នាក់ នៅភូមិជាំក្សាន្ដ ស្រុកជាំក្សាន្ត កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី១៨ ខែកុម្ភៈ។ ការបើកសវនាការនោះ បន្ទាប់ពីអតីតអភិបាលរងស្រុកជាំក្សាន្ដ មួយរូប បានដាក់ពាក្យប្ដឹងសកម្មជនរូបនោះជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២៥គ្រួសារទៀត ដោយចោទប្រកាន់ថា បានចូលកាន់កាប់លើដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋខុសច្បាប់។
បុរសម្នាក់ជាតំណាងអ្នកភូមិត្រពាំងទឹម គឺលោក ស៊ិន សៀង។ គាត់បានមានប្រសាសន៍ថា រូបគាត់ និងអ្នកភូមិ ២០គ្រួសារទៀត កំពុងប្រឈមមុខនឹងការបាត់ដីធ្លី ដោយសារតែមន្ត្រីការិយាល័យសុរិយោដីស្រុករវៀង ពុំបានផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិឱ្យដូចជាអ្នកភូមិជាច្រើនរយគ្រួសារទៀត។
លោក ស៊ិន សៀង បានមានប្រសាសន៍ថា កាលពីមុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងអាណត្តិទី៥ ក្រុមនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តបានចុះទៅវាស់វែង និងធ្វើបង្កាន់ដៃឱ្យពួកគាត់រួចរាល់ហើយ ក៏ប៉ុន្តែកាលពីពេលថ្មីៗ អាជ្ញាធរចុះចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋជាង ៩០០គ្រួសារ បែរមិនចែកឱ្យពួកគាត់ចំនួន ២១ក្បាលដីទេ៖ «ពួកខ្ញុំនៅអត់ទាន់ចែក។ មុននឹងគេចែកហ្នឹង មន្ត្រីសុរិយោដីស្រុកបានទូរស័ព្ទទៅសុំទិញ ហើយពួកខ្ញុំអត់លក់។ ក្រោយពេលគេចែកប្លង់រឹងហើយ ពួកខ្ញុំសួរតវ៉ា គេប្រាប់ថា ដីហ្នឹងប៉ះពាល់ក្រុមហ៊ុន ចាំគេត្រួតពិនិត្យសិន»។
លោក ស៊ិន សៀង បានប្រតិកម្មថា លោកមិនយល់ព្រមចំពោះការអះអាងរបស់មន្ត្រីសុរិយោដី ដែលថា ដីរបស់លោកបានប៉ះពាល់ជាមួយប្លង់ក្រុមហ៊ុននោះទេ ពីព្រោះនៅមុនពេលដែលចេញប្លង់រឹង គឺអាជ្ញាធរបានបិទផ្សាយជាសាធារណៈ ដើម្បីឱ្យភាគីទាំងឡាយណាដែលពាក់ព័ន្ធ ត្រូវចេញមុខតវ៉ា ក៏ប៉ុន្តែកាលណោះ ពុំមានក្រុមហ៊ុនណាមួយចេញមុខតវ៉ាទេ។
នៅខេត្តព្រះវិហារ បច្ចុប្បន្ន ក្រៅតែពីការតវ៉ារឿងជម្លោះដីធ្លីដែលទើបតែកើតឡើងថ្មីៗ គឺនៅមានតំណាងប្រជាពលរដ្ឋ និងសហគមន៍ការពារព្រៃឈើខ្លះទៀត ត្រូវតុលាការចេញដីកាកោះហៅជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចប្ដឹងផ្ដល់។
តំណាងសហគមន៍អូរពោធិ នៃឃុំរមណី ស្រុករវៀង គឺលោក ហួន គាណូ បានអះអាងថា រូបលោកត្រូវតុលាការកោះហៅទៅសាកសួរកាលពី ៤ថ្ងៃមុន។ ការកោះហៅនោះ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព បានទៅឈូសឆាយពង្រីកផ្ទៃដីសម្បទាន ចូលទៅក្នុងដីព្រៃសហគមន៍ ហើយក្រុមប្រជាសហគមន៍បានលើកគ្នាទៅរារាំង ព្រមទាំងបានរុះរើប៉ុស្តិ៍យាមរបស់ក្រុមហ៊ុន ដែលសង់លើដីសហគមន៍នោះចោលផង៖ «គេកោះហៅខ្ញុំទៅ គេសួរថា តើខ្ញុំមានបញ្ជាសហគមន៍ឱ្យទៅ រុះរើរបស់ក្រុមហ៊ុនឬទេ? ខ្ញុំថា ខ្ញុំអត់មានបញ្ជាអីទៅឱ្យរុះរើរបស់ក្រុមហ៊ុនទេ។ ខ្ញុំខ្លាចតែគេមករករឿងខ្ញុំ ដល់ថ្ងៃក្រោយទៀត ព្រោះស្រាប់តែដីកាកោះហៅអត់ដឹងរឿង»។
ក្នុងរឿងទំនាស់ដីធ្លីរវាងសហគមន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនដូចគ្នានេះដែរ តុលាការខេត្តព្រះវិហារ ក៏បានចេញដីកាកោះហៅសកម្មជនតវ៉ាដីធ្លីចំនួន ៤រូប នៅឃុំស្រយង់ ស្រុកគូលែន ទៅសាកសួរនៅពីរបីថ្ងៃខាងមុខទៀតនេះ បន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកភូមិជាច្រើនបានតវ៉ាប្រឆាំងនឹងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ហ្វីភី (Fephy) ម៉ាឡេស៊ី និងក្រុមហ៊ុនមួយទៀតឈ្មោះ សេលា ដាមិច។
តំណាងសហគមន៍ព្រៃឈើព្រៃម្លូង នាភូមិស្រយង់ខាងត្បូង លោក សែម ឡំ បានមានប្រសាសន៍ថា សហគមន៍របស់លោកកំពុងព្រួយបារម្ភចំពោះការបាត់បង់ព្រៃការពារជាយូរមកហើយ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនកំពុងដើរលាបថ្នាំពណ៌ ដើម្បីពង្រីកផ្ទៃដីសម្បទានចូលជ្រៅទៅក្នុងតំបន់ព្រៃសហគមន៍នោះ។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ខេត្តព្រះវិហារ លោក ឡោ ចាន់ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រៅពីបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ មិនទាន់មានការដោះស្រាយផង គឺចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥ កន្លងផុតទៅ កាលពីអំឡុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ មក មានជម្លោះដីធ្លីថ្មីៗបានកើតមានជាច្រើនករណីទៀត ដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។
លោក ឡោ ចាន់៖ «សង្គមស៊ីវិលមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែក្រោយការបោះឆ្នោតនេះ សន្ទុះដីធ្លីថ្មីៗកំពុងតែកើតឡើងយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង។ កាលពីព្រឹកមិញហ្នឹង សកម្មជនពាក់ព័ន្ធដីធ្លីនៅជាំក្សាន្ត ដែល លោក គ្រួច សម្បត្តិ អតីតអភិបាលរងស្រុកជាំក្សាន្ត ប្ដឹងគាត់ហ្នឹង ត្រូវបានគេយកមកជំនុំជម្រះ។ ប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ខាងសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ កោះហៅសកម្មជននៅភូមិអូរពោធិ ឃុំរមណី ស្រុករវៀង យកមកសាកសួរដែរ។ ចំណែកទំនាស់ដីធ្លីចាស់ៗវិញ ពុំទាន់មានការដោះស្រាយនៅឡើយ»។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងទៅ សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចកួយ នៅឃុំប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ប្រមាណ ១៦០គ្រួសារ នៅភូមិចំនួន៣ កំពុងប្រឹងប្រែងការពារដីដែលក្រុមហ៊ុន ឡាន ហ្វេង កំពុងឈូសឆាយរំលោភបំពាន។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ជម្លោះដីរវាងជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន នោះមិនទាន់មានអាជ្ញាធរណាដោះស្រាយនៅឡើយ។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ កន្លងទៅសាលាដំបូងខេត្តព្រះវិហារ បានចុះអនុវត្តសាលដីការបស់តុលាការកំពូល រឹបអូសយកដីទៅឱ្យមន្ទីរសុខាភិបាល ដោយបណ្ដេញប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២គ្រួសារ នៅភូមិអណ្ដូងពោធិ ឱ្យចាកចេញពីលំនៅឋានដោយបង្ខំ។
«សំឡេងស្រែក»
ទោះយ៉ាងណា អាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ តែងមិនចង់អធិប្បាយជុំវិញបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លី ព្រមទាំងឱ្យដឹងថា តើនឹងត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាយ៉ាងណានោះឡើយ?
នាយកខុទ្ទកាល័យរបស់សាលាខេត្តព្រះវិហារ លោក ខូយ ឃុនហ៊ បានបដិសេធមិនធ្វើអធិប្បាយអ្វីទេ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា កំពុងជាប់រវល់ប្រជុំ។
អ្នកតស៊ូមតិរបស់អង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ិក សោភ័ណ បានឱ្យដឹងថា នៅខេត្តព្រះវិហារ ដែលមានស្រុក និងក្រុងចំនួន៨ គឺពេលបច្ចុប្បន្នកើតមានទំនាស់ដីធ្លីស្ទើរតែគ្រប់កន្លែង៖ «ករណីដែលកើតឡើងក្រោយបោះឆ្នោតហ្នឹង យើងមើលឃើញដែលលេចធ្លោជាងគេ ដូចជានៅខាងអូរពោធិ ស្រុករវៀង នៅខាងប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ហើយ ហ្វីភី (Fephy) ម៉ាឡេស៊ី និងក្រុមហ៊ុន សេលា ដាមិច ហ្នឹង ប៉ះពាល់នៅស្រយង់ខាងជើង ស្រយង់ខាងត្បូង ហ្នឹង ហើយនៅខាងស្រុកឆែប យើងមើលឃើញប៉ះពាល់នៅខាងសង្កែ ម្លូព្រៃ ពោធិទាប ហើយនៅស្រុកជ័យសែន ក៏ប៉ះពាល់ដែរ ដោយសារក្រុមហ៊ុន ហេងណុង ហេងយូ»។
មន្ត្រីផ្នែកស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៥នេះ ថ្វីត្បិតតែកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាចដោយឯកបក្សក៏ដោយ ក៏ធ្លាប់បានសន្យាថា នឹងធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅទៅលើបញ្ហាប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល កំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធច្បាប់ និងប្រព័ន្ធដីធ្លី ជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែ រហូតមកដល់ពេលនេះ គេនៅតែឃើញជម្លោះដីធ្លីកើតមានដដែល។ លោក អំ សំអាត បានឱ្យដឹងថា ពេលបច្ចុប្បន្ន បញ្ហាជម្លោះដីធ្លីកើតមានច្រើនជាងគេនៅខេត្តកោះកុង និងខេត្តព្រះវិហារ៖ «ហើយលទ្ធផលនៃការដោះស្រាយមិនទាន់មានដំណោះស្រាយណាសមរម្យសម្រាប់ពួកគាត់ទេ គឺគាត់កំពុងតែធ្វើការតវ៉ា ជាពិសេសទាក់ទងនឹងដីធ្លី ហើយនិងព្រៃរបស់សហគមន៍ ដែលជាព្រៃការពារដែលជាធនធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់នៃប្រទេសកម្ពុជា យើង»។
អង្គការលីកាដូ បានអះអាងថា ចាប់តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០១២ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ រឿងទំនាស់ដីធ្លីរាប់រយករណី ដែលកើតជាយូរមកហើយនៅទូទាំងប្រទេស។ ទំនាស់ដីធ្លីទាំងនោះ គឺនៅមិនទាន់មានការដោះស្រាយនៅឡើយ។ អង្គការលីកាដូ បានផ្ដល់អនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិនិត្យឡើងវិញទៅលើក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនណាដែលបំពានច្បាប់ អាចនឹងដកហូតយកដីមកទុកជាសម្បត្តិរដ្ឋ ហើយត្រូវបែរមករកប្រជាពលរដ្ឋណាដែលកំពុងខ្វះដីសង្គមកិច្ចវិញ៕
No comments:
Post a Comment