Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Thursday, February 13, 2014

សង្គម​ស៊ីវិល​ បារម្ភ​ អំពី​ ការ​កើន​ឡើង​ នៃ​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ របស់​ សមត្ថកិច្ច​ មក​លើ​ ពលរដ្ឋ

អំពើ​ហិង្សា ឧត្ដរមានជ័យ ៣០៥
នាយ​ផ្នែក​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​អង្គការ​ទប់ស្កាត់​បទ​ល្មើស​នៅ​កម្ពុជា ប្រចាំ​ស្រុក​ត្រពាំងប្រាសាទ ខេត្ត​ឧត្ដរមានជ័យ លោក លឹម ម៉េងឃាង ត្រូវ​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ចាប់​ខ្លួន​យក​ទៅ​ដាក់​ខ្នោះ​ជើង កាល​ពី​យប់​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៣។
Photo Provided

សង្គម​ស៊ីវិល​ បារម្ភ​ អំពី​ ការ​កើន​ឡើង​ នៃ​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ របស់​ សមត្ថកិច្ច​ មក​លើ​ ពលរដ្ឋ


ដោយ ហង្ស សាវយុត / អាស៊ីសេរី | ១២ កុម្ភៈ ២០១៤
ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប និង​ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ បាន​រក​ឃើញ​ថា បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរ​នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន និង​សមត្ថកិច្ច​ខ្លះ បាន​យក​អំណាច​ខ្លួន​ដែល​គ្រាន់​តែ​ជា​អ្នក​អនុវត្តន៍​ច្បាប់ ទៅ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ។
បញ្ហា​ទាំង​នេះ គឺ​ជា​កង្វល់​ដ៏​ធំ ដោយសារ​តែ​មន្ត្រី​បង្កើត​បទ​ល្មើស និង​បង្កើត​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ការ​ឈឺ​ចាប់ ព្រម​ទាំង​រំលោភ​ទៅ​លើ​សន្ធិសញ្ញា​មួយ​ចំនួន​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទៀត​ផង។
ព្រះរាជ​អាជ្ញា​អម​សាលា​ដំបូង​ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ បាន​សម្រេច​ឃុំ​ខ្លួន​មេ​ភូមិ​ស្រែកណ្ដាល នៃ​ឃុំ​ត្រពាំងប្រាសាទ ស្រុក​ត្រពាំងប្រាសាទ មួយ​រូប​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ជា​បណ្ដោះ​អាសន្ន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​កុម្ភៈ កន្លង​ទៅ។
ការ​សម្រេច​ឃុំ​ខ្លួន​នេះ បន្ទាប់​ពី​មាន​បណ្ដឹង​ចោទ​ប្រកាន់​ថា មេ​ភូមិ​នោះ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​យុវជន​ម្នាក់​ដែល​ជា​អ្នក​ភូមិ មក​វាយ​ធ្វើ​បាប ដោយ​ប្រើ​ឧបករណ៍​ឆក់ ព្រម​ទាំង​តម្រូវ​ឱ្យ​ក្រុម​គ្រួសារ​បង់​លុយ​ផង​នៅ​មុន​ពេល​ដោះ​លែង។
ស្ត្រី​ម្នាក់ គឺ​ជា​អ្នក​ភូមិ​ស្រែកណ្ដាល ដែល​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ មាន​ប្រសាសន៍​ថា កាល​ពី​អំឡុង​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៣ កន្លង​ទៅ នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទូទាំង​ប្រទេស​ប្រារព្ធ​ពិធី​បុណ្យ​អុំទូក បណ្ដែត​ប្រទីប អក​អំបុក និង​សំពះ​ព្រះខែ គឺ​នៅ​ភូមិ​របស់​គាត់​មាន​ការ​ចាក់​ធុងបាស​រាំ​លេង​កម្សាន្ត​ក្នុង​ទី​វត្ត។ ការ​រាំ​នោះ គឺ​ក្មេងៗ​បាន​ទង្គិច​ប៉ះ​គ្នា​បន្តិចបន្តួច ក៏​កើត​ជា​ការ​វាយ​តប់​គ្នា។ នៅ​ពេល​នោះ មេ​ភូមិ​ស្រែកណ្ដាល ឈ្មោះ ស៊ិន ឃាង បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​ជើង​ក្រុម​ក្មេង​ម្ខាង ហើយ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​យុវជន​ម្នាក់​ឈ្មោះ វឿន រ៉ូន អាយុ ២០​ឆ្នាំ យក​ទៅ​វាយ​ធ្វើ​បាប ព្រម​ទាំង​ទារ​លុយ​ពី​ក្រុម​គ្រួសារ​យុវជន​នោះ​ផង៖ «អន្ទិត​នោះ​ទើប​តែ​សឹក​ពី​បួស​បាន​ប្រហែល​កន្លះ​ខែ​ហ្នឹង។ គេ​ចាប់​យក​ទៅ​គេ​វាយ​ក្បែរ​នឹង​សន្លប់ ដួល​ដេក​នឹង​ដី ទៅ​ខាង​ប្រុសៗ​គ្នា​វា​ទៅ​ជួយ​គេ​ថា អ្ហែង​ចង់​ត្រូវ​១​ទៀត? គេ​ឆក់ ដែក​ឆក់​គេ​ដូច​ក្នុង​រឿង​អ៊ីចឹង ប្រដាប់​សំប៉ែត មេ​ភូមិ​គេ​ទិញ​ប្រើ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​គេ។ កន្លែង​គេ​សុទ្ធតែ​ទាហាន​បាញ់ ៤​គ្រាប់​ទៀត យក​លុយ ១៥​ម៉ឺន ទៅ​បង់​ឱ្យ​គេ បាន​គេ​ឱ្យ​មក​ផ្ទះ​វិញ»
អ្នក​សម្រប​សម្រួល​របស់​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (Adhoc) ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ លោក ស្រី ណារ៉េន បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ពេល​ដែល​តុលាការ​កំពុង​សាកសួរ​មេ​ភូមិ​ស្រែកណ្ដាល កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​កុម្ភៈ គឺ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ ២​ក្រុម បាន​លើក​គ្នា​មក​ក្នុង​ទី​រួម​ខេត្ត។ ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំង​នោះ ១​ក្រុម​បាន​គាំទ្រ​កុំ​ឱ្យ​តុលាការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទៅ​លើ​លោក​មេ​ភូមិ និង​មួយ​ក្រុម​ទៀត​បាន​លើក​គ្នា​ទៅ​ធ្វើ​ជា​សាក្សី​ឱ្យ​ភាគី​រងគ្រោះ ក្នុង​បំណង​ចង់​ឱ្យ​តុលាការ​រក​យុត្តិធម៌​ជូន​អ្នក​ភូមិ។
លោក ស្រី ណារ៉េន បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា កន្លង​ទៅ​លោក​កត់​សម្គាល់​ឃើញ​ថា មាន​មេ​ភូមិ​មួយ​ចំនួន​បាន​ប្រើ​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ខុស ដោយ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​អ្នក​មាន​អំណាច​ដោះស្រាយ​រឿង​ព្រហ្មទណ្ឌ​ផ្សេងៗ ហើយ​ខ្លះ​ទៀត​យក​អំណាច​របស់​ខ្លួន​ទៅ​ប្រើ​ហិង្សា​ខុស​ច្បាប់​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក ស្រី ណារ៉េន បាន​បញ្ជាក់​ថា ចាប់​តាំង​ពី​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៣ រហូត​ដល់​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៤ នេះ គឺ​លោក​ធ្លាប់​បាន​ទទួល​បណ្ដឹង​ស្ដីពី​អាជ្ញាធរ​ប្រើ​ហិង្សា​ទៅ​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ៖«ច្រើន​ដែរ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា មិន​មែន​តែ​មេ​ភូមិ​ទេ សមត្ថកិច្ច​ក៏​មាន​ដែរ​ការ​វាយ​ធ្វើ​បាប​ទៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នោះ ក៏ប៉ុន្តែ​គ្រាន់​តែ​ថា រឿង​ខ្លះ​វា​ធ្ងន់ធ្ងរ រឿង​ខ្លះ​វា​តិចតួច​អ៊ីចឹង។ តែ​ខ្ញុំ​អត់​បាន​រាប់​ថា​វា​ចំនួន​ប៉ុន្មាន តែ​វា​ច្រើន​ករណី​ដែរ»
នៅ​តាម​បណ្ដា​ស្រុក​ជាប់​ព្រំដែន​ខ្មែរ-ថៃ របស់​ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ គឺ​ឧស្សាហ៍​កើត​មាន​អំពើ​ហិង្សា​ដូច​មេ​បញ្ជាការ​វាយ​ធ្វើ​បាប​ពល​ទាហាន​មួយ​ចំនួន កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច និង​អាជ្ញាធរ​ខ្លះ​វាយ​ធ្វើ​បាប​ប្រជាពលរដ្ឋ។ អំពើ​ហិង្សា​ខ្លះ​កំពុង​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌ ដោយសារ​តែ​ស្ថាប័ន​ច្បាប់​មិន​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​ត្រឹមត្រូវ។
កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៣ កន្លង​ទៅ ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយ​គ្រួសារ​នៅ​ស្រុក​ត្រពាំងប្រាសាទ បាន​ចោទ​ប្រកាន់​មន្ត្រី​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ចំនួន ៤​រូប ថា​មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​លើ​ពួក​គេ នៅ​ពេល​ដែល​ទាហាន​១​ក្រុម​បាន​ទៅ​ស៊ី​ផឹក​មិន​ឱ្យ​លុយ ហើយ​គេ​បាន​ទូរស័ព្ទ​ហៅ​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​មក​ជួយ ក៏ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ទៅ​ដល់ បែរ​ជា​ជួយ​ទាហាន​ទៅ​វិញ។ ក្នុង​រឿង​នោះ មន្ត្រី​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ស្រុក​ត្រពាំងប្រាសាទ បែរ​ជា​កសាង​សំណុំ​រឿង​ចោទ​ប្រកាន់​ម្ចាស់​ហាង​ប្រុស​ពី​បទ​ចោរកម្ម ហើយ​ចាប់​ខ្លួន​បញ្ជូន​ទៅ​តុលាការ ដោយ​ជាប់​ឃុំ​រយៈពេល ២​ខែ។ បញ្ហា​នេះ តុលាការ​ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ នៅ​មិន​ទាន់​សម្រេច​យ៉ាង​ណា​នៅ​ឡើយ​ទេ បើ​ទោះ​បី​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​ការ​យុត្តិធម៌​ក៏ដោយ។
ចំណែក​នៅ​ឯ​ខេត្ត​សៀមរាប វិញ ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ​មួយ​គ្រួសារ​កំពុង​ពឹងពាក់​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល ឱ្យ​ជួយ​ជ្រោមជ្រែង​ផ្នែក​ច្បាប់ បន្ទាប់​ពី​ប៉ូលិស​បាន​ចាប់​បុរស​ម្នាក់​វាយ​ដំ​ឱ្យ​របួស​ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយ​ត្រូវ​តុលាការ​បញ្ជូន​ទៅ​ឃុំ​ខ្លួន​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ទៀត។
ស្ត្រី​ឈ្មោះ លុយ ពេញ រស់​នៅ​ភូមិ​ចុងកៅស៊ូ សង្កាត់​ស្លក្រាម ក្រុង​សៀមរាប ដែល​មាន​មុខ​របរ​ជា​អ្នក​ដើរ​រើស​អេតចាយ។ គាត់​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្ដី​របស់​គាត់​ឈ្មោះ ជោត ធី អាយុ ​៤៧​ឆ្នាំ គឺ​ជា​អ្នក​ចូល​ចិត្ត​ផឹក​ស្រា។ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​កុម្ភៈ កន្លង​ទៅ ប្ដី​របស់​គាត់​ស្រវឹង​ស្រា ហើយ​ដើរ​ឡូឡា​នៅ​ក្បែរ​ផ្ទះ។ នៅ​ពេល​នោះ​មាន​គ្រួសារ​អ្នក​ធូរធារ​មួយ​ដែល​នៅ​ជិត​គ្នា បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ថា ប្ដី​របស់​អ្នកស្រី​បាន​ជេរ​ប្រមាថ​គេ ហើយ​ក៏​មាន​ការ​ឈ្លោះ​ប្រកែក​គ្នា​ឡើង។ នៅ​ពេល​ដែល​កើត​ជម្លោះ គឺ​ប្ដី​របស់​គាត់​បាន​កាន់​ចប​ទៅ​រក​វាយ​គ្រួសារ​អ្នក​មាន​ប្រាក់​នោះ ដោយ​វាយ​ប៉ះ​សសរ​ផ្ទះ​របស់​គេ។ ភ្លាមៗ សមាជិក​ក្រុម​គ្រួសារ​អ្នក​មាន​នោះ​ក៏​បាន​អះអាង​ថា គេ​រង​របួស​ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយ​ក៏​បាន​ហៅ​ប៉ូលិស​ខ្លា​ហោះ​មក​ចាប់។
ស្ត្រី​ដដែល​អះអាង​ថា ប៉ូលិស​ខ្លា​ហោះ​ម្នាក់​ឈ្មោះ ភាព រហ័ស​នាម បញ្ញា​១៥ បាន​ទៅ​ចាប់​ប្ដី​របស់​គាត់​ពេល​យប់ ដោយ​វាយ​ធ្វើ​បាប ព្រម​ទាំង​ឱ្យ​ពួក​ម៉ូតូ​ឌុប​ខ្លះ​ទៀត​ព្រួត​វាយ​ថែម​ទៀត៖ «យប់​ជ្រៅ​បន្តិច គេ​ទូរស័ព្ទ​ហៅ ភាព ប៉ូលិស​ខ្លាហោះ។ ជួល ភាព នោះ ១០០​ដុល្លារ ឱ្យ​តែ​ប៉ូលិស ភាព ចាប់​បាន ទៅ​ក៏​ពួក​ម៉ូតូ​ឌុប ពួក​បង​ប្អូន​គេ​នោះ​ឯង គេ​ជួល​ម្នាក់ ៥​ម៉ឺន ឱ្យ​តែ​ចាប់​ប្ដី​ខ្ញុំ​បាន។ ចាប់​បាន​នោះ​ឯង ប៉ូលិស​ខ្លា​ហោះ​នោះ​ឯង​ក៏​វាយ ឱ្យ​ពួក​ម៉ូតូ​ឌុប​នោះ​វាយ​ទៀត។ ចោម​វាយ​ទាំងអស់​គ្នា​ទៅ​ក៏​បែក​មុខ បែក​មាត់ ហើយ​យក​ប្ដី​ខ្ញុំ​ទៅ​ប៉ុស្តិ៍។ ដល់​ខ្ញុំ​ទៅ​រក​ប៉ូលិស​ប៉ុស្តិ៍​បិទ យប់ ដល់​ពេល​ព្រឹក​ឡើង​ខ្ញុំ​ទៅ​ឃើញ​បែក​មុខ​បែក​មាត់​ឡើង​អស់ ហូប​បាយ​មិន​កើត ផឹក​ទឹក​ក៏​មិន​កើត»
ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ (Licadho) និង​អាដហុក ប្រចាំ​ខេត្ត​សៀមរាប កំពុង​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ករណី​នោះ។
អ្នក​សម្រប​សម្រួល​របស់​អង្គការ​លីកាដូ លោក នូ ពុទ្ធិ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រុម​របស់​លោក​ដែល​តាម​ពិនិត្យ​ជន​រងគ្រោះ​ដល់​កន្លែង​ឃុំ​ខ្លួន បាន​រក​ឃើញ​ថា បុរស​ឈ្មោះ ជោត ធី ត្រូវ​គេ​វាយ​រហូត​សន្លប់ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​មាន​អាការៈ​ក្អក​ធ្លាក់​ឈាម​ទៀត​ផង៖ «បញ្ញត្តិ​ច្បាប់​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មន្ត្រី​អនុវត្តន៍ ប្រើ​ហិង្សា​នៅ​ក្នុង​កាលៈទេសៈ​ដែល​កម្លាំង​ត​ទល់​ហ្នឹង​មិន​តុល្យភាព​នឹង​គ្នា​អ៊ីចឹង​ទេ ហើយ​មិន​មែន​តែ​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ឬ​ក៏​ក្រុម​គ្រួសារ​ជន​រងគ្រោះ​ខក​ចិត្ត​នោះ​ទេ គឺ​សូម្បី​តែ​មន្ត្រី​តុលាការ ក៏​លោក​ជំរុញ​ឱ្យ​ជន​រងគ្រោះ​ដាក់​បណ្ដឹង​ត​ទល់​ជាមួយ​នឹង​មន្ត្រី​អនុវត្តន៍​ច្បាប់ ដែល​បាន​ប្រើ​ហិង្សា​ដោយ​ចេតនា​ទៅ​លើ​ពួក​គាត់ នៅ​ពេល​ដែល​អនុវត្ត​ការ​ចាប់​ខ្លួន​នោះ​ដែរ»
ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល បាន​រក​ឃើញ​ថា បច្ចុប្បន្ន គឺ​មាន​អាជ្ញាធរ​មួយ​ចំនួន​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត បាន​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ខុស​ច្បាប់​មក​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ។ បញ្ហា​នេះ គឺ​ជា​ការ​បំពារបំពាន​ទៅ​លើ​កតិកាសញ្ញា និង​អនុសញ្ញា​មួយ​ចំនួន ដែល​ការពារ​ដល់​សិទ្ធិ និង​សេចក្តី​ថ្លៃថ្នូរ​របស់​មនុស្ស។ ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ចង់​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ផ្ដោត​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ព្រម​ទាំង​ជួយ​បណ្ដុះបណ្ដាល​ច្បាប់​ដល់​មន្ត្រី​ទាំង​នោះ​បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​តួនាទី​ឱ្យ​បាន​ពេញលេញ៕




No comments:

Post a Comment