GW៖ កម្ពុជា ជាប្រទេស ដែលសកម្មជន ការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លី ជាច្រើន ត្រូវ បានសម្លាប់
RFA | 16 April 2014
យុវជន មួយក្រុម ដែលជាសមាជិក
និងជាសកម្មជន នៃបណ្ដាញ យុវជនកម្ពុជា ប្រារព្ធខួប មរណភាព របស់លោក ឈុត
វុទ្ធី នៅព្រះអង្គ ដងកើ រាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃ ទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA/Uon Chhin
នៅក្នុង របាយការណ៍ សិក្សា ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ អង្គការ ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស បានផ្តល់ចំណាត់ថ្នាក់ ដល់កម្ពុជា ស្ថិតក្នុងលំដាប់ លេខ៩ ក្នុងចំណោម ប្រទេសទាំងអស់ ចំនួន ៣៥ ដែលមានសកម្មជន ការពារ បរិស្ថាន និងដីធ្លី ត្រូវ បានគេ សម្លាប់។
ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង៣៥ នោះ ប្រទេសដែលសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លីត្រូវបានគេសម្លាប់ច្រើនជាងគេ រួមមានប្រទេសប្រេស៊ីល (Brazil) ប្រទេសហុងឌុយរ៉ាស់ (Honduras) ប្រទេសហ្វីលីពីន (Philippines) ប្រទេសប៉េរូ (Peru) និងប្រទេសកូឡុំប៊ី (Columbia)។ ចំណែកប្រទេសកម្ពុជា ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៩ គឺនៅពីក្រោយប្រទេសម៉ិចស៊ិក (Mexico) ហ្គាតេម៉ាឡា (Guatemala) និងប្រទេសថៃ (Thailand)។ របាយការណ៍បានឲ្យដឹងថា នៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលជិត ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពោលគឺពីឆ្នាំ២០០៥ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ ចំនួនសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លីដែលត្រូវបានគេសម្លាប់មានសរុបចំនួន ១៣នាក់។
ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៍ (London) និងវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី (Washington D.C.) បានបង្ហាញក្នុងរបាយការណ៍កម្រាស់ ១៥ទំព័ររបស់ខ្លួនថា មនុស្សប្រមាណជាង ៩០០នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងប្រទេសចំនួន៣៥ លើពិភពលោក ក្នុងចន្លោះពីឆ្នាំ២០០២ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ ដោយសារពួកគេទាំងអស់នោះបានចូលរួមសកម្មភាពការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លី។ របាយការណ៍ក៏បានឲ្យដឹងដែរថា នៅលើពិភពលោក ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំចុងក្រោយ ពោល គឺពីឆ្នាំ២០០២ ដល់ឆ្នាំ២០១២ ចំនួនសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លីដែលត្រូវគេសម្លាប់បានកើនឡើងជិត ៣ដង គឺកើនពី ៥១នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០២ ដល់ ១៤៧នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១២ ជាឆ្នាំដែលសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លីត្រូវបានគេសម្លាប់ច្រើនជាងគេបង្អស់។ របាយការណ៍ឲ្យដឹងបន្ថែមថា ចន្លោះពីឆ្នាំ២០០២ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ មានជនល្មើសចំនួន ១០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ត្រូវគេចាប់ផ្ដន្ទាទោស ហើយដែលចំនួននេះស្មើប្រមាណ ១% ប៉ុណ្ណោះនៃហេតុការណ៍សម្លាប់សរុប។
ស្ថាប័នអន្តរជាតិផ្នែកការពារបរិស្ថានធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះ ក៏បានរកឃើញដែរថា កត្តាសំខាន់ៗដែលបង្កជម្លោះ ហើយឈានដល់ការសម្លាប់សកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លីរួមមាន ការរឹបអូសយកដីខុសច្បាប់ ការបែងចែកដីដោយអយុត្តិធម៌ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខុសច្បាប់ ការដកហូតដីសម្រាប់បម្រើវិស័យឧស្សាហកម្ម និងរុករករ៉ែ ជាដើម។ ជុំវិញការរឹបអូសយកដីខុសច្បាប់ និងការបែងចែកដីដោយអយុត្តិធម៌ ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស ក៏បានលើកឡើងអំពីករណីអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល បាញ់សម្លាប់ក្មេងស្រីអាយុ ១៤ឆ្នាំឈ្មោះ ហេង ចាន់ថា ក្នុងខេត្តក្រចេះ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១២ ក្នុងពេលដែលអាជ្ញាធរធ្វើប្រតិបត្តិការបណ្ដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីភូមិ ដើម្បីរឹបអូសយកដីពួកគេទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន។
ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស កត់សម្គាល់ដែរថា កង្វះខាតការត្រួតពិនិត្យជាប្រព័ន្ធ និងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីការគំរាមកំហែង គឺបានជំរុញឲ្យមានការសម្លាប់ និងការរំលោភបំពានផ្សេងៗទៅលើសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លី។ លើសពីនេះ ការខកខានរបស់រដ្ឋាភិបាល និងប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងការការពារពួកគេ ក៏បានជំរុញឲ្យមានការសម្លាប់ដែរ។ ប្រការនេះ ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីការពារអ្នកការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លី និងនាំយកជនល្មើសមកផ្ដន្ទាទោស។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងរបស់ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលសោកស្ដាយដែលពលរដ្ឋមួយចំនួនបានបាត់បង់ជីវិត តែលោកថារហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់រកឃើញថា អ្វីជាមូលហេតុនៃការបាត់បង់ជីវិតសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងដីធ្លីទាំងនោះទេ។ លោកថា ករណីសម្លាប់ខ្លះត្រូវរកឃើញថា មិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងករណីការពារបរិស្ថាន ឬព្រៃឈើឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា រដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហានេះ៖ «រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែ ប្រឹងស្វែងរកភស្តុតាង ហើយយើងសូមឆ្លៀតអំពាវនាវថា បើជនណា ឬបណ្ដាអង្គការណាបានប្រទះឃើញនូវអ្វីដែលជាភស្តុតាង ដែលអាចជាក់លាក់យកមកប្រើប្រាស់ក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌បាន យើងស្វាគមន៍នឹងទទួល បើសិនជាមានឃើញភស្តុតាងផ្តល់ អាហ្នឹងជូនមកតុលាការ វាមានផលប្រយោជន៍យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ។»
អង្គការក្លូបប៊ល វីតណែស្ស ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានចេញរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ រិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពីការបំផ្លាញបរិស្ថាន អំពើពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ ស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយនេះ កាលពីឆ្នាំ២០០៩ បានធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ខឹងសម្បារយ៉ាងខ្លាំង បន្ទាប់ពីបានចេញរបាយការណ៍មួយមានចំណងជើងថា កម្ពុជា ប្រទេសសម្រាប់លក់ បកអាក្រាតអំពីអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាល ទាក់ទងនឹងការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ដើម្បីធ្វើវិនិយោគទៅលើធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។ នៅឆ្នាំ២០១០ អង្គការដដែលនេះ ក៏បានចេញរបាយការណ៍អំពីការបូមខ្សាច់កម្ពុជា ដើម្បីនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសសិង្ហបុរី ដោយលើកឡើងថា មុខជំនួញនោះ គឺមានមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលស្និទ្ធនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅពីក្រោយខ្នង៕
No comments:
Post a Comment