Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Saturday, May 10, 2014

សហគមន៍​ អឺរ៉ុប​ អំពាវនាវ​ ឲ្យ​បក្ស​នយោបាយ​ ពង្រឹង​ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ នៅ​កម្ពុជា

សហគមន៍​ អឺរ៉ុប​ អំពាវនាវ​ ឲ្យ​បក្ស​នយោបាយ​ ពង្រឹង​ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ នៅ​កម្ពុជា

ដោយ យាង សុជាមេត្តា / RFA | 8 May 2014
ហ៊ុន សែន សម រង្ស៊ី ៣០៥
លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) ចាប់​ដៃ​ជាមួយ​ ប្រធាន​ គណបក្ស​ សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ពេល​ចេញ​ពី​​ប្រជុំ​នៅ​រដ្ឋ​សភា កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៣។  RFA/Mom Sophon


ប្រតិភូ​ សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ ប្រចាំ​កម្ពុជា អំពាវនាវ​ ឲ្យ​គណបក្ស​ នយោបាយ​ ជាប់​ឆ្នោត​ ទាំង​ពីរ​ បន្ត​ពង្រឹង​ ដំណើរការ​ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ នៅ​កម្ពុជា និង​ធានា​ ឲ្យ​មាន​ ការ​គោរព​ នូវ​សេរីភាព​ សម្ដែង​មតិ,  សេរីភាព​ ក្នុង​ការ​ជួបជុំ និង​សេរីភាព​ ធ្វើ​បាតុកម្ម។


ការ​អំពាវនាវ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ  មិន​អាច​ទម្លុះ​ភាព​ទាល់ច្រក​នយោបាយ​ដែល​ជាប់​គាំង និង​ស្រប​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បង្ក្រាប​មិន​រើសមុខ​ទៅ​លើ​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ។

​ថ្លែង​ក្នុង​លិខិត​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​ឧសភា សម្រាប់​ខួប ៦៤​ឆ្នាំ នៃ​ទិវា​អឺរ៉ុប ដែល​នឹង​ត្រូវ​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៤ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​ប្រតិភូ​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​កម្ពុជា លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស្វ័រ កូតាំង (Jean-François Cautain) កត់​សម្គាល់​ថា យុទ្ធនាការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើសរើស​តំណាងរាស្ត្រ​អាណត្តិ​ទី​៥ កាល​ពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ បាន​បង្ហាញ​សារ​យ៉ាង​ច្បាស់​ទៅ​កាន់​អ្នក​នយោបាយ​កម្ពុជា។ លោក​ថា ការ​ពុះកញ្ជ្រោល​របស់​យុវជន​ចូល​រួម​ក្នុង​យុទ្ធនាការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​ កន្លង​មក ក៏​ជា​រឿង​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​ដែរ ដែល​ប្រការ​នេះ បាន​ឆ្លុះបញ្ចាំង​អំពី​ក្តី​ប្រាថ្នា ការ​រំពឹង និង​ក្តី​ស្រមៃ​របស់​យុវជន ដែល​ចង់​បាន​ជីវិត​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ​មួយ​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា។

​លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស្វ័រ កូតាំង ថ្លែង​បន្ត​ថា បើ​ទោះ​ជា​គណបក្ស​នយោបាយ​ជាប់​ឆ្នោត​ទាំង​២ ពិភាក្សា​គ្នា​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាប់​គាំង​នយោបាយ​ក្នុង​រូបភាព​ណា​ក៏ដោយ បញ្ហា​សំខាន់​បំផុត គឺ​ត្រូវ​បន្ត​ពង្រឹង​ដំណើរការ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា និង​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​សេរីភាព​របស់​ពលរដ្ឋ ដែល​ធានា​ដោយ​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោក​ថា កំណែ​ទម្រង់​សំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវតែ​ពន្លឿន​ទៅ​មុខ ព្រោះ​ថា កំណែ​ទម្រង់​ទាំង​នោះ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល និង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ អាច​បម្រើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទាំង​មូល។

ក្រៅ​ពី​នេះ លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស្វ័រ កូតាំង ក៏​កោត​សរសើរ​ចំពោះ​ការ​រីក​ចម្រើន​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គម​របស់​កម្ពុជា ក្នុង​រយៈពេល ២០​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ដែល​ប្រការ​នេះ​បង្ហាញ​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា ទំនង​ជា​អាច​ឈាន​ដល់​ការ​សម្រេច​បាន​តាម​គោលដៅ​អភិវឌ្ឍន៍​សហស្សវត្ស​អង្គការ ​សហប្រជាជាតិ នៅ​ឆ្នាំ​២០១៥។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ លោក​ថា បញ្ហា​ប្រឈម​របស់​កម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន គឺ​ត្រូវ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​បន្ត​ធានា​និរន្តរភាព​នៃ​ការ​សម្រេច​បាន​ទាំង​អស់​ នេះ​ទៅ​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ​ទៀត ដោយ​ផ្អែក​លើ​ការ​អភិវឌ្ឍ ផ្នែក​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​រួមមាន​កំណែ​ទម្រង់​ការ​បោះ​ឆ្នោត ការ​គោរព​សេរីភាព​សម្ដែង​មតិ សេរីភាព​ជួបជុំ និង​សេរីភាព​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ជាដើម។

​ទាក់ទង​នឹង​ការ​អះអាង​នេះ មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក ឈាង វុន ថ្លែង​ស្វាគមន៍ ហើយ​ថា ការ​លើក​ឡើង​របស់​ឯក​អគ្គរដ្ឋទូត​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​កម្ពុជា គឺ​មាន​សារសំខាន់​ណាស់​សម្រាប់​ឲ្យ​គណបក្ស​នយោបាយ​ចូលរួម​គិតគូរ​ស្វែង​រក​ ដំណោះស្រាយ​ទាំង​អស់​គ្នា។

លោក ឈាង វុន ថា ប្រជាធិបតេយ្យ​មិន​អាច​ដោះស្រាយ​ដោយ​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​បាន​នោះ​ទេ វា​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​រួម​ចំណែក​ទាំង​អស់​គ្នា។ លោក​បន្ត​ថា ភាព​រអាក់រអួល​ដែល​កើត​ឡើង​ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ គឺ​ជា​បញ្ហា​សម្រាប់​ទាំង​អស់​គ្នា។

លោក ឈាង វុន៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា នៅ​ពេល​ដែល​គណបក្ស​នយោបាយ​ទាំង​២ និយាយ​ត្រូវរ៉ូវ​គ្នា​តាម​រយៈ​ការ​ចរចា​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មាន នៅ​ពេល​នោះ​ហើយ​ដែល​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​សិទ្ធិ​សេរីភាព​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវ​បាន​គាំពារ ដំណោះស្រាយ​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យ​ដំណើរការ​របស់​រដ្ឋ​ហ្នឹង បាន​ទៅ​ល្អ ម្នាក់ៗ​ត្រូវ ពាក្យ​បារាំង​ហៅ​ថា កុងស្យង់ (conscience) ណា ត្រូវ​មាន​មនសិការ​គិត​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ធំ»

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក យឹម សុវណ្ណ  អះអាង​ថា គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ កំពុង​កសាង​សង្គម​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា ទោះជា​ត្រូវ​ជួប​ឧបសគ្គ​យ៉ាង​ណា​ក្តី។ ចំពោះ​ការ​លើក​ឡើង​របស់​លោក ឈាង វុន វិញ លោក យឹម សុវណ្ណ ថា ជា​ការ​យល់​ឃើញ​ល្អ ប៉ុន្តែ​ខ្លាច​តែ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា មិន​មាន​ឆន្ទៈ​ដូច​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​បាន​និយាយ។

​លោក យឹម សុវណ្ណ៖ «ចង់​បាន​ការ​ដែល​និយាយ​ហើយ​និង​អ្វី​ដែល​មាន​នៅ​ ក្នុង​បេះដូង ឲ្យ​វា​ដូចគ្នា បើ​ថា យើង​ស្រុះស្រួល​គ្នា​ថា ចាំបាច់​ត្រូវ​តែ​មាន​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ បាន​ជំរុញ​ប្រជាធិបតេយ្យ​បាន អា​ហ្នឹង​ជា​ការ​ល្អ​តើ! ប៉ុន្តែ​សូម​ឲ្យ​ធ្វើ​ម៉េច​បញ្ចប់​នូវ​វិបត្តិ​នយោបាយ​ដោយ​ធ្វើ​ការ​ កែទម្រង់​ការ​បោះ​ឆ្នោត ហើយ​និង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឡើង​វិញ គឺ​ថា យ៉ាង​យូរ​បំផុត​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៦ អា​ហ្នឹង​វា​ជា​កិច្ចការ​សាមញ្ញ​ទេ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ មិន​ចង់​បាន​អ្វី​លើស​ពី​ហ្នឹង​ទេ»

ជុំវិញ​ការ​ពង្រឹង​ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នេះ លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស្វ័រ កូតាំង កត់​សម្គាល់​ថា មនុស្ស​គ្រប់​រូប​មិន​ប្រាកដ​ថា យល់​ស្រប​តាម​អ្វីៗ​គ្រប់​យ៉ាង​ទាំង​អស់​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា ប្រជាធិបតេយ្យ​ផ្ដល់​សំឡេង​ឲ្យ​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា ហើយ​តាម​រយៈ​សំឡេង​នេះ ពួកគេ​អាច​ស្វែង​រក​ការ​ព្រមព្រៀង​គ្នា​មួយ​បាន។ លោក​ថា ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​ផ្ដល់​ជំនួយ​ច្រើន​ជាង​គេ​បង្អស់​មក​ឲ្យ​កម្ពុជា សហគមន៍​អឺរ៉ុប​នឹង​បន្ត​ឈរ​ខាង​អ្នក​ដែល​ចូល​រួម​ចែក​រំលែក​នូវ​ទិសដៅ​ទាំង​ អស់​នេះ​សម្រាប់​ប្រទេស​ពួកគេ៕



No comments:

Post a Comment