Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Friday, July 4, 2014

វិភាគ​៖ ​រដ្ឋាភិបាល ​កម្ពុជា​ កំពុង​យក​លំនាំ​ ដូច​យោធា​ថៃ ដោយ​មិន​ចង់​ កែ​ទម្រង់ ​ច្បាប់បោះឆ្នោត​?​

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន(ស្តាំ) និងលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ប្រមុខកងទ័ពថៃ

វិភាគ​៖ ​រដ្ឋាភិបាល ​កម្ពុជា​ កំពុង​យក​លំនាំ​ ដូច​យោធា​ថៃ ដោយ​មិន​ចង់​ កែ​ទម្រង់ ​ច្បាប់បោះឆ្នោត​?​


ដោយ៖​ អ៊ឹង ប៊ុនថន​​ / វីអូឌី | ថ្ងៃសុក្រ ទី4 កក្កដា 2014

ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ កម្ពុ​ជា កាលពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ប្រកាស ថា លោក​ មិន​ខ្វល់​ ចំពោះ​កា​រិះគន់​ដែលថា រដ្ឋសភា និង​រដ្ឋា​ភិបាល​ ​​ឯក​បក្ស ហើយ​មិន​មាន ​ការគាំទ្រ​ ពី​អន្តរជាតិ ​នោះទេ គឺ​ឲ្យតែ​មាន ​ព្រះមហាក្សត្រ ​ចេញ​ព្រះរាជក្រឹត្យ ​ផ្តល់​សុពល​ភាព ​ហើយ នោះ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ អាច​ដំណើរការ​បាន ​ជា​ធម្មតា​។​
​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែង​បែប​នេះ​នៅ​ពិធី​មួយ​ស្តីពី​សិទ្ធិ​ជន​ពិការ ដែល​ធ្វើ​នៅ​កោះ​ពេជ្រ​។​ លោក​មាន​ប្រសាសន៍ថា «២០១៨ ប្រហែលជា​គ្មាន​ការចាំបាច់ ដើម្បី​នឹង​និយាយ​អ្វី​ច្រើន​ទេ នៅ​រក្សា​បោះឆ្នោត​ខែ​៧[​កក្កដា​]​តទៅទៀត កុំឲ្យ​វា​ឈឺ​ក្បាលពេក​។ ដល់​ពេល​ហ្នឹងហើយ ចេះ​តែ​ធ្វើការ​ទៅ អ្នកណា​ចូល​មិន​ចូល​ហី​ទៅ​។ បើ​នៅ​ប្រទេស​​មាន​ប្រមុខរដ្ឋ​តាម​ព្រះរាជ​តែង​ថ្នាក់​តែងតាំង [​ព្រះរាជ​]​ក្រឹត្យ​របស់​ប្រមុខរដ្ឋ​គេ​ចេញ​ហើយ អាហ្នឹង​វា​ទៅហើយ ប្រទេស​មាន​មហាក្សត្រ ព្រះរាជក្រឹត្យ​ចេញ​ដោយ​ព្រះមហាក្សត្រ​»​​
បើតាម​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ដែល​កើតចេញ​ពី​សភា​ឯក​បក្ស​នេះ ការបោះឆ្នោត​អាណត្តិ​ទី​៦​នឹង​ធ្វើ​នៅ​ចុងខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៨ ពោល​ធ្វើ​តាម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត​ចាស់​ ដែល​នៅ​ជា​ធរមាន ប្រសិនបើ​ពុំ​ទាន់​មាន​ច្បាប់​ថ្មី​មក​ជំនួស​។​
​ការប្រកាស​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវបាន​អ្នកវិភាគ​កត់សម្គាល់ថា ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី​មាន​ជំនួប​តាម​ទូរស័ព្ទ​ជាមួយ​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​យោធា​ថៃ ប្រា​យុទ្ធ ចាន់​អ៊ូ​ចា ។ ប៉ុន្តែ​ជំនួប​នោះ​ត្រូវបាន​ក្រសួងការពារជាតិ​កម្ពុ​ជា បដិសេធ​។​
រដ្ឋាភិបាលយោធា​ថៃ ត្រូវបាន​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ថ្កោលទោស ដោយសារតែ​ការធ្វើ​រដ្ឋប្រហា​រហើយ​ឡើង​កាន់​អំណាច​ខ្លួនឯង ដែល​ខុស​គោលការណ៍​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បើទោះជា​ស្តេច​ថៃ​ចេញ​ព្រះរាជក្រឹត្យ​តែងតាំង​ក៏ដោយ​។​
​តើ​កម្ពុជា​កំពុង​យក​លំនាំ​តាម​រដ្ឋាភិបាល​យោធា​ថៃ​បច្ចុប្បន្ន ដោយ​មិន​ខ្វល់​ពី​ការធ្វើ​កំណែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​បោះឆ្នោត​ឬ​យ៉ាងណា ខណៈ​មាន​ព្រះមហាក្សត្រ​ចេញ​ព្រះរាជក្រឹត្យ​តែងតាំង​រួច​ហើយ​ដែរ​នោះ​?
​លោក​បណ្ឌិត ហ៊ាង រិទ្ធី ប្រធាន​អង្គការ​ស្រាវជ្រាវ​ជាតិ​កម្ពុជា យល់ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា មិន​ត្រឹមតែ​យក​លំនាំ​តាម​រដ្ឋា​ភិបាល​​យោធា​ថៃ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ទេ គឺ​បាន​ដើរ​ក្នុង​គន្លង​នេះ តាំង​ពី​យូ​រណាស់​មកហើយ​ «ឥឡូវនេះកាលណាបាន ៥០%បូក១ ដែលលោកសមរង្ស៊ី ទៅឃុបឃិតជាមួយលោកហ៊ុនសែននោះ គឺថាពេលនេះ កុំសង្ឃឹមរឿង គជប សំឡេង ២/៣ កុំសង្ឃឹម អត់មានទេ។ អ៊ីចឹងហើយថ្មីៗទៀត ក៏បានអនុម័តច្បាប់តុលាការហ្នឹង យកព្រះមហាក្សត្រ ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង ដើម្បីឲ្យចុះហត្ថលេខាលើហ្នឹង។ ដូច្នេះត្រឹមអំណាចយោធាប្រហែលស្រុកថៃទេ លើស្រុកថៃទៀត ស្រដៀងគ្នាសម័យប៉ុល ពត ហើយ។ អ៊ីចឹងបែរទៅរកឆ្នាំ១៩៧៩ កាលពីយួនឈ្លានពាន ចូលទឹកដីកម្ពុជា គឺថាវាចូលស្រដៀងហ្នឹងទៀតហើយ ខ្មែរវេទនាតទៅទៀត»
​បណ្ឌិត ហ៊ាង រិទ្ធី អះអាង​ដូចនេះ ដោយ​លោក​លើកយក​ករណី​បញ្ជា​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ ឲ្យ​បាញ់សម្លាប់​អ្នក​តវ៉ា​នៅ​តាម​​ផ្លូវវ៉េង​ស្រេង ដើម្បី​សុំ​ដំឡើង​ប្រាក់​ឈ្នួល កាលពីដើមឆ្នាំ​២០១៤ ការធ្វើ​រដ្ឋប្រហារ​បង្ហូ​រ​ឈាម ឆ្នាំ​១៩៩៧ ជាដើម​។ ព្រឹត្តិការណ៍​ទាំងនេះ​ហើយ ដែល​លោក​បណ្ឌិត ហ៊ាង  រិទ្ធី យល់ថា កម្ពុជា មាន​លំនាំ​អាក្រក់​ជាង​រដ្ឋាភិបាល​យោធ​ថៃ​បច្ចុប្បន្ននេះ​ទៅទៀត ដោយ​ថៃ​ធ្វើ​រដ្ឋ​ប្រហារ​មែន ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ការ​បង្ហូរឈាម​នោះទេ​ «រយៈកាលកន្លងមក យើង​ឃើញ​ហើយថា គេធ្វើនៅឆ្នាំ១៩៩៧ ថ្ងៃ៥ ថ្ងៃ៦ គេធ្វើរដ្ឋប្រហារបាញ់សម្លាប់មនុស្សស្លាប់ក្រោមដៃ របស់កងកម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ ដែលគេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារហ្នឹងមួយកំភ្លូសទៅ​ខ្ទេចខទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឯកជនមួយកំភ្លូសទៅ ខ្ទេចខ្ទីទ្រព្យសម្បត្តិជាតិមួយកំភ្លូសទៅ។ គ្មានអ្នកណាគេធ្វើអីកើតទេ ដំណើរនៃសន្តិភាព តុលាការរបស់គេ។ ដូច្នេះរឿងនេះ កម្ពុជា ខ្ញុំគ្រាន់តែជម្រាបជូនទេ កម្ពុជា ប្រែមកវិញ កម្ពុជាពេលនេះឲ្យឈ្មោះថាកម្ពុជាចប់ហើយ»
​សម្រាប់​លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគ​ឯករាជ្យ ក៏​យល់ថា កម្ពុជា​មាន​លំនាំ​ដូច​រដ្ឋាភិបាលយោធា​ថៃ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​លើ​ចំណុច​មួយចំនួន ប៉ុន្តែ​ចំណុច​ខ្លះ​ទៀត​គឺ​ខុស​រដ្ឋាភិបាលយោធា​ថៃ​ «ដូចគម្រោង ចាប់តាំងពីយាងព្រះករុណា ទៅបើករដ្ឋសភា អត់មានចំនួនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឲ្យទៅជាសភាហ្នឹង គឺមុនទៅទៀតផង នៅពេលដែលចរចា ឬក៏ជជែកគ្នាពីរឿងភាពមិនប្រក្រតី នៃការបោះឆ្នោតនោះ គឺរបបនេះ ត្រៀមខ្លួនហើយស្រេច ដើម្បីគ្រប់គ្រង មានច្បាប់ក៏ដោយ គ្មានច្បាប់ក៏ដោយតែម្តង ព្រោះខ្លួនធ្លាប់គ្រប់គ្រងអត់ច្បាប់ជាង១០ឆ្នាំមកហើយ»
សម្រាប់​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ពី​ការអភិវឌ្ឍ​សង្គម លោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា ការដែល​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ចេញមុខ​ទៅ​ចាប់ដៃ​ធ្វើ​ជាមួយ​ប្រមុខ​យោធា​ថៃ ដែល​ធ្វើ​រដ្ឋប្រហារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បញ្ជាក់​ឲ្យឃើញថា ប្រទេស​ខ្មែរ​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​បរិបទ​ប្រទេស​កុ​ម្មុយ​នី​ស្ត​ដែរ ហើយ​ថា​ការ​ធ្វើ​នយោបាយ​នេះ​អាច​នឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​ផលប្រយោជន៍​ប្រទេសជាតិ ជាពិសេស​ព្រំដែន​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ «ប្រសិនបើនយោបាយវាអាចខាតទឺកដី នៅពេលដែលសាលក្រម បានបកស្រាយហើយអ៊ីចឹងហើយ ដែលយើងមានការព្រួយបារម្ភ រហូតទៅដល់ហ្នឹងទៅទៀត»
លោក​បណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​គណៈកម្មាធិការ​អព្យាក្រឹត្យ ដើម្បី​ការបោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​កម្ពុជា យល់ថា បើ​គ្មាន​កំណែទម្រង់​ការបោះឆ្នោត​ទេ នោះ​ការបោះឆ្នោត នៅពេល​ខាងមុខ គឺ​អាច​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​កាន់តែ​អាក្រក់ ដោយសារ​ប្រព័ន្ធ​បោះឆ្នោត​បច្ចុប្បន្ន​នេះ មិន​អព្យាក្រឹត្យភាព និង​តម្លាភាព​បានឡើយ​ «​ការមិន​ចូល​សភា​របស់​គណបក្ស​ជំទាស់ អាច​ធ្វើឲ្យ​គណបក្ស​កំពុងកាន់​អំណាច គាត់​មាន​បញ្ហា​ដែរ ដូចជា​ស្ថិតក្នុង​ភាព​ឯកោ ឬ​ប្រឈមមុខ​នឹង​ភាពស្របច្បាប់​នៅក្នុង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​ជា​ដើម​»​
​លោក​បណ្ឌិត ហង្ស ពុទ្ធា បន្តថា ដោយ​សម្ពាធ​ពី​សហគមន៍​អន្តរជាតិ និង​បញ្ហា​ប្រឈម​រៀងៗ​ខ្លួន គណបក្ស​ជាប់​ឆ្នោត​ទាំងពីរ មិន​មាន​ជម្រើស​អ្វី​ផ្សេង ក្រៅ​ពី​ការយោគយល់​គ្នា រក​ដំណោះស្រាយ​នោះទេ​៕


No comments:

Post a Comment