ខ្មែរ អាមេរិកាំង៖ ការស្រុះស្រួល នយោបាយ នៅកម្ពុជា ប៉ះពាល់ ប្រជាធិបេតយ្យ
VOA | ១៥ កញ្ញា ២០១៤
ANNANDALE រដ្ឋ VIRGINIA—ខ្មែរ
អាមេរិកាំង ដែលជាសកម្មជន ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស បានជួបជុំគ្នា
ពិភាក្សា អំពី ដំណើរការ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅប្រទេស កម្ពុជា
កាលពីរសៀល ថ្ងៃសៅរ៍ គឺ មួយថ្ងៃ មុនទិវា ប្រជាធិបតេយ្យ អន្តរជាតិ ដែលមហាសន្និបាត អ.ស.ប. បានអនុម័ត កាលពីឆ្នាំ ២០០៧។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សា ក្នុងអគារ នៃមជ្ឈមណ្ឌល រដ្ឋាភិបាល Mason Government Center ក្រុង Annandale រដ្ឋ Virginia នេះ, សកម្មជន ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅស.រ.អ. មកពីរដ្ឋនានា មាន ទស្សនៈ ខុសគ្នា អំពី កិច្ចព្រមព្រៀង រវាង គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា, ហើយ ភាគច្រើន ចាត់ទុក ថា, គណបក្ស ប្រឆាំង សម្រេចខុស ពីឆន្ទៈ របស់ អ្នកគាំទ្រ និងការសន្យា របស់ខ្លួន។
លោក យ័ប គឹមទឹង ប្រធាន សមាគមខ្មែរ អាមេរិកាំង ដើម្បី លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ប្រកាសថា, កម្មវិធី ដែលមាន សកម្មជន សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ ចូលរួម ជិត៥០នាក់ នេះ ធ្វើឡើង ដើម្បី លើកស្ទួយ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅប្រទេស កម្ពុជាផង និងអបអរសារទរ ទិវា ប្រជាធិបតេយ្យ អន្តរជាតិ ថ្ងៃ១៥ កញ្ញាផង។
លោក វ៉ាន់ សរ ទីប្រឹក្សារបស់សមាគមខ្មែរអាមេរិកាំងនេះ និងជាប្រធានអង្គការគ្រឹះសម្ព័ន្ធខែ្មរមកពីរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន សម្តែងក្តីបារម្ភ ដែលអ្នកចូលរួមមានទស្សនៈខុសគ្នាអំពីស្ថានភាពនយោបាយនិងប្រជា ធិបតេយ្យនៅប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួន។
«ខ្ញុំ បារម្ភ, ខ្ញុំ បារម្ភ មែនទែន, ព្រោះ ដោយសារ យើង មានមតិខ្វែងគ្នា នឹងណា៎។ ប៉ុន្តែ ក្នុងចិត្តរៀងខ្លួន ហ្នឹង, ម្នាក់ៗ តែង មានឧត្តមគតិ ផ្សេងៗគ្នា, ខ្លះ ក៏ខ្លាំងក្លាទៅ, ខ្លះ ក៏មិនសូវ ខ្លាំងក្លាទៅ។»
លោកបន្ថែមថា អ្នកខ្លះយល់ថា គណបក្សត្រូវតែចូលសភាដើម្បីមានក្តីសង្ឃឹមខ្លះក្នុងការតស៊ូ និងចៀងវាងអំពើហិង្សា ដែលមានមនុស្សស្លាប់៨នាក់មកហើយនោះ។ តែអ្នកខ្លះមានកង្វល់ដែលថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលសភាធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ស្របច្បាប់តទៅទៀត។
ប៉ុន្តែអ្នកស្រីចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលមកទស្សនកិច្ច ស.រ.អ. យល់ថា ការខ្វែងគំនិតគ្នានេះជារឿងធម្មតាក្នុងការពិភាក្សាតាមបែបប្រជា ធិបតេយ្យ។ ការបញ្ចេញយោបល់ខុសគ្នាច្រើននោះ មានប្រយោជន៍ក្នុងការចងក្រងជាអនុសាសន៍រកដំណោះស្រាយ។
«ខ្ញុំ គិតថា, អត់មានអ្វី គួរបារម្ភទេ ព្រោះ នេះ ជាមតិ របស់ ពលដ្ឋ, ជាអ្វី ដែលគាត់ មើលឃើញ សង្គមបច្ចុប្បន្ន។ ការពិភាក្សា ស្វែងយល់ គំនិតចម្រុះនេះ នឹងធ្វើ ឲ្យយើង ស្វែងយល់ អំពីគ្នា, ហើយ ឈានទៅរក ដំណោះស្រាយ ពិតប្រាកដ។»
លោក វ៉ាន់ សរ និយាយថា លោកមានសង្ឃឹមអំពីប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងអានាគតប្រទេសកម្ពុជា ពេលមានការតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំ។
«មុននោះណា៎ សង្ឃឹមថា មានការដោះស្រាយបាន ពេលដែលអ្នកស្រុកងើប ក្នុងពេល ប៉ុន្មានខែ មុននោះ។ ហើយ ពេល ដែលថា គេ ចូលធ្វើការ ជាមួយគ្នា ទៅ, វា ធ្វើឲ្យកង្វល់ ឡើងវិញ, រិតតែ ខ្លាំងឡើង ទៀតថា បញ្ហាហ្នឹង មិនអាច ដោះស្រាយបាន។»
អ្នកស្រី សយ រ៉ាស៊ី សមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលចូលរួមកិច្ចពិភាក្សានេះក្នុងនាំបុគ្គលបានថ្លែងការពារការ សម្រចចិត្តរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ។
«គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ចូលទៅនេះ មិនមែនចូល នឹងគេទេ, គឺ ចូលទៅចម្បាំង។»
អ្នកស្រីពន្យល់ថា ក្នុងលទ្ធផលនៃការចរចានោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដោះស្រាយបញ្ហាចម្បងមុនគេគឺគណៈកម្មធិការជាតិ រៀបចំការបោះឆ្នោត និងគណបក្សត្រូវចូលយកអំណាចក្នុងសភាដែលប្រជារាស្ត្រប្រគល់ឲ្យ។
លោក នាថ បណ្ឌិតឫទ្ធិពល ដែលធ្លាប់ជាព្រះសង្ឃសកម្មក្នុងបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន ពន្យល់ថា ដំណោះស្រាយមានតែមហាជន និស្សិត មហាសង្ឃបន្តទាមទារឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលតំណាងឲ្យម្ចាស់ឆ្នោតពិត ប្រាកដ។
«ការដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទៅព្រមព្រៀងចុះហត្ថលេខាថ្ងៃទី២២ កក្កដា២០១៤ ព្រមព្រៀងធ្វើការនៅក្នុងសភាជាមួយគណបក្សប្រជាជននេះ ជាគ្រោះថ្នាក់ប្រទេសជាតិជាទីបំផុត។»
លោកពន្យល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះក្បត់ឆន្ទៈប្រជាជនខ្មែរ ដែលបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះឆ្នោត ហើយលោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកហ៊ុន សែនបម្រើបរទេស។
លោកនាថ បណ្ឌិតឫទ្ធិពលបានសូមឲ្យសមាគមខ្មែរអាមេរិកាំងដើម្បីលទ្ធិប្រជា ធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សបញ្ជាក់ពីជំហរឯករាជ្យពីគណបក្សនយោបាយ និងបុគ្គលនយោបាយ ដោយលោកលើកឡើងថា មានព័ត៌មានដែលថា សមាគមនេះស្និទ្ធនឹងលោកកឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោក យ័ប គឹមទឹង ប្រធានសមាគមខ្មែរអាមេរិកាំងដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបានសម្របសម្រួលកិច្ចពិភាក្សានេះ ថ្លែងថា សមាគមនេះមិនមែនជាសម្ព័ន្ធភាពរបស់គណបក្សណាទេ ហើយការដែលជួនកាលកម្មវិធីរបស់សមាគនេះមានអ្នកនយោបាយចូលរួមគឺ ដោយសារជំហរអ្នកនយោបាយនោះស្របនឹងកម្មវិធីដែលសមាគមរៀបចំគឺបម្រើ សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកនិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់គណបក្សទាំងពីរ ដែលបានបញ្ចប់ភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣នោះ បាននាំឲ្យមានចម្ងល់ជាច្រើន ជាពិសេសក្រោយពេលលោកហ៊ុន សែនគំរាមដកតំណែងលោកកឹម សុខា ពីអនុប្រធានទីមួយសភាជាតិ ដោយសារការបញ្ចេញទស្សនៈដែលចង់រកសំឡេងសភាដកតំណែងរដ្ឋមន្ត្រី ពុករលួយ៕
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សា ក្នុងអគារ នៃមជ្ឈមណ្ឌល រដ្ឋាភិបាល Mason Government Center ក្រុង Annandale រដ្ឋ Virginia នេះ, សកម្មជន ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅស.រ.អ. មកពីរដ្ឋនានា មាន ទស្សនៈ ខុសគ្នា អំពី កិច្ចព្រមព្រៀង រវាង គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា, ហើយ ភាគច្រើន ចាត់ទុក ថា, គណបក្ស ប្រឆាំង សម្រេចខុស ពីឆន្ទៈ របស់ អ្នកគាំទ្រ និងការសន្យា របស់ខ្លួន។
លោក យ័ប គឹមទឹង ប្រធាន សមាគមខ្មែរ អាមេរិកាំង ដើម្បី លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ប្រកាសថា, កម្មវិធី ដែលមាន សកម្មជន សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ ចូលរួម ជិត៥០នាក់ នេះ ធ្វើឡើង ដើម្បី លើកស្ទួយ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅប្រទេស កម្ពុជាផង និងអបអរសារទរ ទិវា ប្រជាធិបតេយ្យ អន្តរជាតិ ថ្ងៃ១៥ កញ្ញាផង។
លោក វ៉ាន់ សរ ទីប្រឹក្សារបស់សមាគមខ្មែរអាមេរិកាំងនេះ និងជាប្រធានអង្គការគ្រឹះសម្ព័ន្ធខែ្មរមកពីរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន សម្តែងក្តីបារម្ភ ដែលអ្នកចូលរួមមានទស្សនៈខុសគ្នាអំពីស្ថានភាពនយោបាយនិងប្រជា ធិបតេយ្យនៅប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួន។
«ខ្ញុំ បារម្ភ, ខ្ញុំ បារម្ភ មែនទែន, ព្រោះ ដោយសារ យើង មានមតិខ្វែងគ្នា នឹងណា៎។ ប៉ុន្តែ ក្នុងចិត្តរៀងខ្លួន ហ្នឹង, ម្នាក់ៗ តែង មានឧត្តមគតិ ផ្សេងៗគ្នា, ខ្លះ ក៏ខ្លាំងក្លាទៅ, ខ្លះ ក៏មិនសូវ ខ្លាំងក្លាទៅ។»
លោកបន្ថែមថា អ្នកខ្លះយល់ថា គណបក្សត្រូវតែចូលសភាដើម្បីមានក្តីសង្ឃឹមខ្លះក្នុងការតស៊ូ និងចៀងវាងអំពើហិង្សា ដែលមានមនុស្សស្លាប់៨នាក់មកហើយនោះ។ តែអ្នកខ្លះមានកង្វល់ដែលថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលសភាធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ស្របច្បាប់តទៅទៀត។
ប៉ុន្តែអ្នកស្រីចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលមកទស្សនកិច្ច ស.រ.អ. យល់ថា ការខ្វែងគំនិតគ្នានេះជារឿងធម្មតាក្នុងការពិភាក្សាតាមបែបប្រជា ធិបតេយ្យ។ ការបញ្ចេញយោបល់ខុសគ្នាច្រើននោះ មានប្រយោជន៍ក្នុងការចងក្រងជាអនុសាសន៍រកដំណោះស្រាយ។
«ខ្ញុំ គិតថា, អត់មានអ្វី គួរបារម្ភទេ ព្រោះ នេះ ជាមតិ របស់ ពលដ្ឋ, ជាអ្វី ដែលគាត់ មើលឃើញ សង្គមបច្ចុប្បន្ន។ ការពិភាក្សា ស្វែងយល់ គំនិតចម្រុះនេះ នឹងធ្វើ ឲ្យយើង ស្វែងយល់ អំពីគ្នា, ហើយ ឈានទៅរក ដំណោះស្រាយ ពិតប្រាកដ។»
លោក វ៉ាន់ សរ និយាយថា លោកមានសង្ឃឹមអំពីប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងអានាគតប្រទេសកម្ពុជា ពេលមានការតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំ។
«មុននោះណា៎ សង្ឃឹមថា មានការដោះស្រាយបាន ពេលដែលអ្នកស្រុកងើប ក្នុងពេល ប៉ុន្មានខែ មុននោះ។ ហើយ ពេល ដែលថា គេ ចូលធ្វើការ ជាមួយគ្នា ទៅ, វា ធ្វើឲ្យកង្វល់ ឡើងវិញ, រិតតែ ខ្លាំងឡើង ទៀតថា បញ្ហាហ្នឹង មិនអាច ដោះស្រាយបាន។»
អ្នកស្រី សយ រ៉ាស៊ី សមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលចូលរួមកិច្ចពិភាក្សានេះក្នុងនាំបុគ្គលបានថ្លែងការពារការ សម្រចចិត្តរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ។
«គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ចូលទៅនេះ មិនមែនចូល នឹងគេទេ, គឺ ចូលទៅចម្បាំង។»
អ្នកស្រីពន្យល់ថា ក្នុងលទ្ធផលនៃការចរចានោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដោះស្រាយបញ្ហាចម្បងមុនគេគឺគណៈកម្មធិការជាតិ រៀបចំការបោះឆ្នោត និងគណបក្សត្រូវចូលយកអំណាចក្នុងសភាដែលប្រជារាស្ត្រប្រគល់ឲ្យ។
លោក នាថ បណ្ឌិតឫទ្ធិពល ដែលធ្លាប់ជាព្រះសង្ឃសកម្មក្នុងបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន ពន្យល់ថា ដំណោះស្រាយមានតែមហាជន និស្សិត មហាសង្ឃបន្តទាមទារឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលតំណាងឲ្យម្ចាស់ឆ្នោតពិត ប្រាកដ។
«ការដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទៅព្រមព្រៀងចុះហត្ថលេខាថ្ងៃទី២២ កក្កដា២០១៤ ព្រមព្រៀងធ្វើការនៅក្នុងសភាជាមួយគណបក្សប្រជាជននេះ ជាគ្រោះថ្នាក់ប្រទេសជាតិជាទីបំផុត។»
លោកពន្យល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះក្បត់ឆន្ទៈប្រជាជនខ្មែរ ដែលបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះឆ្នោត ហើយលោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកហ៊ុន សែនបម្រើបរទេស។
លោកនាថ បណ្ឌិតឫទ្ធិពលបានសូមឲ្យសមាគមខ្មែរអាមេរិកាំងដើម្បីលទ្ធិប្រជា ធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សបញ្ជាក់ពីជំហរឯករាជ្យពីគណបក្សនយោបាយ និងបុគ្គលនយោបាយ ដោយលោកលើកឡើងថា មានព័ត៌មានដែលថា សមាគមនេះស្និទ្ធនឹងលោកកឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោក យ័ប គឹមទឹង ប្រធានសមាគមខ្មែរអាមេរិកាំងដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបានសម្របសម្រួលកិច្ចពិភាក្សានេះ ថ្លែងថា សមាគមនេះមិនមែនជាសម្ព័ន្ធភាពរបស់គណបក្សណាទេ ហើយការដែលជួនកាលកម្មវិធីរបស់សមាគនេះមានអ្នកនយោបាយចូលរួមគឺ ដោយសារជំហរអ្នកនយោបាយនោះស្របនឹងកម្មវិធីដែលសមាគមរៀបចំគឺបម្រើ សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកនិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់គណបក្សទាំងពីរ ដែលបានបញ្ចប់ភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣នោះ បាននាំឲ្យមានចម្ងល់ជាច្រើន ជាពិសេសក្រោយពេលលោកហ៊ុន សែនគំរាមដកតំណែងលោកកឹម សុខា ពីអនុប្រធានទីមួយសភាជាតិ ដោយសារការបញ្ចេញទស្សនៈដែលចង់រកសំឡេងសភាដកតំណែងរដ្ឋមន្ត្រី ពុករលួយ៕
No comments:
Post a Comment