លោក ប៊្រែដ អាដាម រិះគន់ បក្សប្រជាជន ដែលទាមទារ កាត់បន្ថយ ចំនួនថ្ងៃ ឃោសនា បោះឆ្នោត
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២២ មករា ២០១៥
នាយកប្រតិបត្តិ ទទួលបន្ទុក កិច្ចការ តំបន់ អាស៊ី របស់ អង្គការ
ឃ្លាំមើល សិទ្ធិមនុស្ស អន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch)
លោក ប៊្រែដ អាដាម (Brad Adams) ក្នុងបន្ទប់ផ្សាយ របស់ វិទ្យុ អាស៊ី សេរី
នាទីក្រុង វ៉ាស៊ីនតោន (Washington, DC) សហរដ្ឋ អាមេរិក កាលពីថ្ងៃ ទី២៨
ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣។ Photo: RFA
មន្ត្រីច្បាប់ សិទ្ធិមនុស្ស អន្តរជាតិ ឲ្យដឹងថា, ក្រុមការងារ ពិភាក្សា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ បោះឆ្នោត របស់ គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ អាច នឹងធ្វើ ឲ្យកម្ពុជា ប្រាសចាកឆ្ងាយ ពីគន្លង ប្រជាធិបតេយ្យ។ ជាពិសេសនោះ គឺ ចំណុចថ្មី មួយចំនួន ទាក់ទង នឹងយុទ្ធនាការ បោះឆ្នោត ដែលស្នើឡើង ដោយគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា។
មន្ត្រី អង្គការ សិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក កំពុងសំដែង ការព្រួយបារម្ភ ចំពោះ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ បោះឆ្នោត ដែលគណបក្ស កាន់អំណាច និងគណបក្ស ប្រឆាំង កំពុង ពិភាក្សាគ្នា។
លោក ប៊្រែដ អាដាម (Brad Adams) មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) បានហៅ ការទាមទារ កាត់បន្ថយ ចំនួនថ្ងៃ យុទ្ធនាការ បោះឆ្នោត ពីរយៈពេល ១ខែ មកត្រឹម ១៤ថ្ងៃ និងការហែក្បួន ឃោសនា មកត្រឹមតែ ២ថ្ងៃនោះ ថា, ជាការប៉ុនប៉ង កាត់បន្ថយ លំហ ប្រជាធិបតេយ្យ នៅកម្ពុជា។ លោក ប៊្រែដ អាដាម រិៈគន់ សេចក្ដីសំអាង របស់ គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលលើកឡើង ថា, ការកាត់បន្ថយ ចំនួនថ្ងៃ យុទ្ធនាការនោះ គឺ ដើម្បី ជៀសវាង ការកកស្ទះ ចរាចរណ៍៖ «សំណើ កែប្រែនេះ គ្មាន ហេតុផល សមរម្យ សម្រាប់ រឹតត្បិត ការជួបជុំ និងប្រមូលផ្ដុំ នៅតាម ដងវិថី ឡើយ។ ហេតុផល ដែលលើកឡើង ថា, ការជួបជុំគ្នា ឬការហែក្បួន តាមផ្លូវថ្នល់ បណ្ដាល ឲ្យកកស្ទះ ចរាចរណ៍នោះ គឺ ជារឿង ឲ្យអស់សំណើច។ គេ គួរដឹង ថា, ដើម្បី ទទួលបាន លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ, គេ ត្រូវ មានការ លះបង់។ ដើម្បី ការបោះឆ្នោត ការស្ទះ ចរាចរណ៍, វា ជាការលះបង់ តូចតាចមួយ។ ប្រជាពលរដ្ឋ ខ្មែរ យល់ណាស់ ទៅហើយ អំពី រឿងនេះ។ ប្រជាធិបតេយ្យ មិនអាចបាន ដោយទទេរៗ ទេ, "free-free" នោះទេ។ ដូច្នេះ ហេតុផល ដែលលើកឡើង ថា, ការជួបជុំគ្នា ឬការហែក្បួន តាមផ្លូវថ្នល់ ធ្វើឲ្យ កកស្ទះ ចរាចរណ៍នោះ ជាហេតុផល ក្លែងក្លាយ។ គណបក្ស កាន់អំណាច គ្មាន ហេតុផល ណាផ្សេងទៀត ក្រៅតែ ពីភ័យខ្លាច គណបក្សប្រឆាំង ឡើងប្រជាប្រិយភាព ពីមហាជន ទើប រកលេស ដើម្បី រឹតត្បិត នូវលទ្ធភាព ធ្វើយុទ្ធនាការ បោះឆ្នោត របស់ គណបក្ស ប្រឆាំង។»
ក្រុមការងារនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏បានស្នើបញ្ចូលបញ្ញត្តិថ្មី ដែលត្រូវគេមើលឃើញថា មានបំណងបង្រួញ សេរីភាពសំដែងមតិរបស់មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល នៅក្នុងរដូវបោះឆ្នោតដែរ។ លោក ប៊្រែដ អាដាម មានប្រសាសន៍ថា ការរឹតត្បិតសិទ្ធិនយោបាយ របស់សង្គមស៊ីវិលនឹងនាំមកនូវភាពអន្តរាយ ដល់នីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ដែលសង្គមស៊ីវិល បានខិតខំចូលរួមកសាង តាំងតែពីការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី១មក៖ «តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣មក ការបញ្ចេញសារនយោបាយ ក្នុងរដូវបោះឆ្នោតគ្មានការហាមឃាត់ទេ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក ហ៊ុន សែន ស្នើបញ្ចូលចំណុចថ្មីមួយ រឹតត្បិតការបញ្ចេញមតិ របស់សង្គមស៊ីវិលទៅក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត នៅក្នុងអំឡុងពេលឃោសនា។ ចំណុចថ្មីដែលគួរអោយតក់ស្លុតនោះ កំណត់ថា អាចទទួលទោសព្រហ្មទណ្ឌ ចំពោះមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលណា ដែលហ៊ាននិយាយប៉ះពាល់ ដល់គណបក្សនយោបាយ ឬឥស្សរជននយោបាយ ដូចជាការជេរប្រមាថជាដើម។ អ្វីទៅជាការនិយាយប៉ះពាល់ អ្វីទៅជាការជេរប្រមាថ។ ប្រសិនបើគេនិយាយថា លោក ហ៊ុន សែន ឬលោក សម រង្សី អសមត្ថភាព ឬពុករលួយ វាជាការជេរប្រមាថដែរទេ? មក ដល់ពេលនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក ហ៊ុន សែន គួរយល់ហើយថា អ្នកដែលនិយាយជេរប្រមាថគេឯងច្រើនជាងគេនោះ គ្មាននរណាក្រៅពីលោកហ៊ុន សែន ខ្លួនឯងនោះទេ។»
ចំណុចសំខាន់មួយទៀត ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ដែរនោះ គឺការចង់បានរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អោយលុបចោលបញ្ញត្តិ ក្នុងច្បាប់គណបក្សនយោបាយ ត្រង់ចំណុច ហាមឃាត់មន្ត្រីតុលាការ យោធា និងនគរបាលជាតិ ក្នុងការឃោសនានយោបាយ។ លោក ប៊្រែដ អាដាម បញ្ជាក់ថា និយាយរួម គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចង់លុបចោលចំណុចនេះ ដើម្បីបើកផ្លូវ អោយមន្ត្រីតុលាការ និងកងប្រដាប់អាវុធ ចូលរួមឃោសនាអោយគណបក្សខ្លួន ដែលប្រការនេះ ជាការផ្ទុយស្រឡះពីគោលការណ៍ ប្រជាធិបតេយ្យក្នុងលោកនេះ។ ស្ថាប័នប្រដាប់អាវុធ និងតុលាការត្រូវតែឯករាជ្យ។ បើមិនដូច្នេះទេ កម្ពុជានឹងក្លាយទៅជាប្រទេសដឹកនាំដោយមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ លោក ប៊្រែដ អាដាម បន្តថា ប្រសិនបើ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ យល់ព្រមតាមសំណើ ទាមទាររបស់បក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងអំបាលម៉ាននេះ ប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា នឹងប្រឈមជាមួយភាពអន្តរាយ ហើយគណបក្សប្រឆាំងខ្លួនមួយនេះ នឹងទទួលការស្ដីបន្ទោសពីប្រជាជនខ្មែរ។ ពីព្រោះវាមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ទាំងមូលដែលចង់ចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ។
ក្រុមការងារពិភាក្សាលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់បោះឆ្នោត របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មកដល់ពេលនេះ បានពិភាក្សាគ្នាដល់ជំពូក៨ហើយ ប៉ុន្តែនៅខ្វែងគំនិតលើចំណុចរសើបទាំងនោះ លើកលែងតែចំណុចរឹតត្បិតសេរីភាព បញ្ចេញមតិរបស់សង្គមស៊ីវិល ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហាក់ដូចជា បានព្រមព្រៀងលើគោលការណ៍។ ទោះជាយ៉ាងណា គណបក្សទាំងពីរនឹងពិភាក្សាគ្នាត្រង់ជំពូក៨បន្តទៀត នៅថ្ងៃចន្ទ ខាងមុខ៕
No comments:
Post a Comment