ជនជាតិដើម ភាគតិច ខែត្រ ក្រចេះ បារម្ភព្រៃ ពីការកាប់បំផ្លាញ ព្រៃសហគមន៍
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២៨ កញ្ញា ២០១៥
សកម្មភាពប្រជាសហគមន៍ស្រុកស្នូល ខេត្តក្រចេះ
ដុតបំផ្លាញឈើប្រណិតរបស់ជនល្មើស
ក្នុងដែនជម្រកអភិរក្សសត្វស្រុកស្នួល កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមេសា
ឆ្នាំ២០១៣។ CCHR
ព្រៃឈើ នៅតំបន់ សហគមន៍ ព្រៃដៃគូ ឋិតនៅឃុំ អូរគ្រៀង ខែត្រ ក្រចេះ វិញ កំពុង រងការ កាប់ឆ្ការ ដើម្បី យកដី យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ដោយពុំ ទាន់មាន ការទប់ស្កាត់ ពីអាជ្ញាធរ ឡើយ។
ប្រជាសហគមន៍អះអាងថា អ្នកដែលចូលទៅកាប់ទន្ទ្រាននោះ ភាគច្រើនជាពលរដ្ឋជនជាតិចាម និងពលរដ្ឋខ្មែរដែលទើបចូលទៅរស់នៅថ្មី បានសម្រុកកាប់ឆ្ការជាច្រើនខែមកហើយ។ ចំណែកអាជ្ញាធរចាត់ទុកសកម្មភាពកាប់ឆ្ការព្រៃនេះថា ជាអំពើខុសច្បាប់។
អ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចព្នង បារម្ភពីជោគវាសនាព្រៃឈើអាស្រ័យផលរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចដែលកំពុង រងការគំរាមកំហែង។ ក្តីបារម្ភនេះកើតឡើងនៅបន្ទាប់ពីសកម្មភាពកាប់ឆ្ការព្រៃដោយពលរដ្ឋ ជនជាតិចាម និងពលរដ្ឋចំណាកស្រុក បន្តសម្រុកកាប់ឆ្ការដីព្រៃសហគមន៍ដើម្បីយកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ឯកជនយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៤ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ចំណែកសកម្មភាពបង្ក្រាប ឬទប់ស្កាត់ដោយមន្ត្រីជំនាញហាក់មានតិចតួចណាស់។
សមាជិកសហគមន៍ព្រៃដៃគូ លោក ហៀន សំអឿន ចាត់ទុកព្រៃឈើសហគមន៍ដៃគូ ជាអាយុជីវិតពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នងតាំងពីដើម ដែលបានផ្ដល់ប្រយោជន៍យ៉ាងមហិមា ដូចជាមានដើមឈើផលិតជ័រទឹក ឬដើមច្បោះជ័រជាង ៥ម៉ឺនដើម ដែលមានលទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចតាំងពី ដូនតា។ ក៏ប៉ុន្តែជាអកុសល បច្ចុប្បន្ន ដើមឈើផលិតជ័រទឹកទាំងនោះកំពុងរងការគំរាមកំហែងដោយពលរដ្ឋជនជាតិ ចាម ជាច្រើនក្រុម និងពលរដ្ឋចំណាកស្រុកបានប្រមូលផ្តុំគ្នាក្នុង ១ក្រុមៗ ជាង ១០នាក់ ចូលសម្រុកកាប់ឆ្ការអស់ប្រហែលជាង ១ពាន់ពាន់ហិកតារ។
លោក ហៀន សំអឿន៖ «ជនជាតិហ្នឹងគេកាប់លឿនជាអីទៀត បីថ្ងៃមើលទៅដាច់កន្ទុយភ្នែក ល្វឹងល្វើយបាត់ហើយ។ ចូលលុកទាំងអស់ អស់ទាំងច្បោះជ័រ គេចូលទៅឆ្ការក្នុងច្បោះជ័រហ្នឹង! គេកាងដីនេះ ដីរបស់គេ។ អ្នកចង់ចូលធ្វើការក្នុងហ្នឹងទាល់តែអនុញ្ញាតពីគេ។»
ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ដែលសកម្មក្នុងការចុះល្បាត គឺលោក កៅ ចាន់ថុន អះអាងថា សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃអារក្ស ព្រៃជំនឿ និងព្រៃឈើអាស្រ័យផលពីសំណាក់ពលរដ្ឋជនជាតិចាម និងអ្នកចំណូលថ្មីអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអាជ្ញាធរស្រុក អាជ្ញាធរឃុំនៅពីក្រោយខ្នង៖ «ដល់ពេលឥឡូវហ្នឹង មើលទៅវាទូលំទូលាយទាំងបទល្មើសអារឈើអនាធិបតេយ្យ ទាំងកាប់ឆ្ការយកដីវាគគ្រឹកគគ្រេង។ ខ្ញុំភ័យព្រួយបារម្ភខ្លាចអស់ព្រៃ ព្រោះទី១ វាមានសត្វខ្ទីង។ ខ្ញុំមិនដឹងរកខាងណាជួយទេ ចង់អំពាវនាវឲ្យអ្នកណាធ្វើរឿងហ្នឹងពិតប្រាកដ។»
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយបញ្ហានេះពីអភិបាលស្រុកសំបូរ បានទេ នៅថ្ងៃទី២៧ កញ្ញា។
ប្រជាសហគមន៍អះអាងថា ព្រៃសហគមន៍ដៃគូ ទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងកសិកម្ម កាលពីឆ្នាំ២០០៩ មានផ្ទៃដីចំនួនជាង ៣ពាន់ (៣.១៦៣) ហិកតារ និងមានរចនាសម្ព័ន្ធផែនការគ្រប់គ្រងព្រៃសហគមន៍ចម្រុះ ដូចជា អាជ្ញាធរឃុំជាប្រធានសហគមន៍ និងមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើជាអនុប្រធាន អាជ្ញាធរភូមិជាសមាជិក ចំណែកក្រុមល្បាតជាប្រជាពលរដ្ឋ។
បន្ថែមពីលើនេះ ការបង្កើតសហគមន៍នេះឡើង ដើម្បីស្វែងរកយន្តការអភិរក្សព្រៃនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ យន្តការអភិរក្សព្រៃសហគមន៍នេះ ត្រូវបានអ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចព្នងរិះគន់ថា ការអនុវត្តច្បាប់ធូររលុង ការបែកបាក់សាមគ្គីភាព ការគ្រប់គ្រងពុំមានតម្លាភាព អំពើពុករលួយ និងការរៀបចំផែនការចុះល្បាតពុំច្បាស់លាស់ជាដើម។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ ប្រធានសហគមន៍ការពារព្រៃដៃគូ និងជាមេឃុំអូរគ្រៀង លោក កែវ ប៊ូរ៉ា ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៧ កញ្ញា ថា ពលរដ្ឋជនជាតិចាម ប្រមាណជាង ៤០០នាក់ ធ្លាប់បានធ្វើលិខិតស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនៅតំបន់នោះ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរខែត្រពុំទាន់សម្រេចផ្ដល់នៅឡើយទេ។ ទោះយ៉ាងណាលោកថា សកម្មភាពកាប់ឆ្ការដីព្រៃដើម្បីយកដីដោយជនជាតិចាម គឺជាអំពើល្មើសច្បាប់ ហើយលោកក៏ធ្លាប់បានជូនដំណឹងទៅមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើដែរ។
លោកថា អាជ្ញាធរឃុំក៏ធ្លាប់បានជូនដំណឹងទៅអ្នកពាក់ព័ន្ធកាប់ឆ្ការព្រៃ ព្រមទាំងហាមមិនឲ្យចូលព្រៃសហគមន៍ប្រសិនពុំមានការអនុញ្ញាត៖ «មាន អនាធិបតេយ្យខ្លះ ហើយមានក្រុមហ្នឹងក្រុមថ្មី ប៉ុន្តែមុនស្រាយបួស គឺខ្ញុំឲ្យចេញទាំងអស់ហើយ ហាមចូលទៀត មុនពេលដែលគ្មានការអនុញ្ញាត។»
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥ ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ៣១២នាក់ បានផ្ដិតមេដៃស្នើសុំដីព្រៃសហគមន៍ដៃគូ ប្រើប្រាស់ជាសមូហភាព និងស្នើឲ្យអាជ្ញាធរខែត្របដិសេធសំណើរបស់ពលរដ្ឋជនជាតិចាម ជាង ៤០០គ្រួសារ ដែលស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនៅក្នុងព្រៃសហគមន៍គ្រប់គ្រង។
ឃុំអូរគ្រៀង ស្រុកសំបូរ មានសហគមន៍ព្រៃឈើចំនួន ៣ ដូចជាព្រៃសហគមន៍ថ្មទន្លេ មានផ្ទៃដីចំនួនជាង ២ពាន់ (២.២២៨) ហិកតារ ព្រៃសហគមន៍ភ្នំព្រិច មានព្រៃដីចំនួនជាង ៧ពាន់ហិកតារ និងព្រៃសហគមន៍ដៃគូ មានផ្ទៃដីចំនួនជាង ៣ពាន់ហិកតារ៕
No comments:
Post a Comment