ការបោះឆ្នោត បង្ហាញឥទ្ធិពល ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បី ការផ្លាស់ប្តូរ ទំាងនៅ មីយ៉ាន់ម៉ា និងកម្ពុជា
អ្នកជំនាញ យល់ថា
ជ័យជំនះ លើការបោះឆ្នោត ដែលគណបក្ស ប្រឆាំង នៅប្រទេស មីយ៉ាន់ម៉ា ទទួលបាន នោះ ឆ្លុះបញ្ជាំង ឲ្យឃើញ យ៉ាងច្បាស់ ពីឥទ្ធិពល ប្រជាពលរដ្ឋ។
VOA / វីអូអេ | ២៥ វិច្ឆិកា ២០១៥
វ៉ាស៊ីនតោន—ការបោះឆ្នោត តាមលទ្ធិ
ប្រជាធិបតេយ្យ, តាមទ្រឹស្តី មានន័យ ថា,
ប្រជាពលរដ្ឋ ប្រើប្រាស់ ឥទ្ធិពល របស់ខ្លួន ដើម្បី ធ្វើការ ផ្លាស់ប្តូរ
រដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំ ប្រទេស។ ទាក់ទិន នឹងទស្សនៈនេះ, អ្នកជំនាញ យល់ថា
ជ័យជំនះ លើការបោះឆ្នោត ដែលគណបក្ស ប្រឆាំង នៅប្រទេស មីយ៉ាន់ម៉ា ទទួលបាន នោះ ឆ្លុះបញ្ជាំង ឲ្យឃើញ យ៉ាងច្បាស់ ពីឥទ្ធិពល ប្រជាពលរដ្ឋនេះ។
ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់យោធាអស់រយៈពេល ជាងបីទសវត្សរ៍។ មានមនុស្សជាច្រើនមានមន្ទិលសង្ស័យ និងភ័យខ្លាច ចំពោះការបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យលើកទីមួយរបស់មីយ៉ាន់ម៉ានៅ ឆ្នាំ២០១៥នេះ បើទោះបីជាលោកស្រី Aung San Suu Kyi គឺជាសញ្ញាណនៃសន្តិភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសនេះក្តី។
«ខ្ញុំ បានទស្សន៍ទាយថា ក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំនេះ គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនឹងឈ្នះបានកៅអីនៅ សភាខ្លះ តែមិនឈ្នះសំឡេងឆ្នោតច្រើនដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលទេ។»
លោក Aung Din ដែលជាអតីតអ្នកទោសនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ាពីឆ្នាំ១៩៩៨ដល់ឆ្នាំ២០០៣ និងជាអ្នកប្រឹក្សាឲ្យពហុសារព័ត៌មាន Moemaka នៅទីក្រុង San Francisco បានលើកឡើងដូច្នេះនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយនឹង VOA។
និយាយទៅកាន់អ្នកស្តាប់នៅវិទ្យាស្ថាន Brookings នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន អំពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្រោយការបោះឆ្នោត លោក Din ឲ្យដឹងថា លោកបានភ្ញាក់ផ្អើលនឹងជ័យជំនះភ្លូកទឹកភ្លូកដីរបស់គណបក្សប្រឆាំង ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី Aung San Suu Kyi។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ថា ជ័យជំនះនេះក៏បង្ហាញឲ្យឃើញថា រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយយោធាបានសន្និដ្ឋានខុសពីឥទ្ធិពលរបស់ប្រជា ពលរដ្ឋក្នុងការទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ។
«ការ ខឹងសម្បា និងមិន ពេញចិត្ត របស់ ប្រជាជន លើរដ្ឋាភិបាល យោធា មានទំហំ ធំ, ហើយ ដូច ដែលយើង មើលឃើញ៖ ការបោះឆ្នោត នេះ បញ្ជាក់ថា, ប្រជាពលរដ្ឋ មីយ៉ាន់ម៉ា បានប្រឆាំង នឹងរដ្ឋាភិបាល យោធា ដោយជោគជ័យ។»
ឥទ្ធិពលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីការផ្លាស់ប្តូរនេះក៏កើតមានឡើង ស្រដៀងគ្នានៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១៣ផងដែរ។ នេះបើយោងតាមការយល់ឃើញរបស់ លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធ សាស្ត្រាចារ្យខាងការសិក្សាអំពីតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនៅសាកល វិទ្យាល័យ Leeds នៅចក្រភពអង់គ្លេស។
«ចំណុចរបត់សំខាន់គឺនៅឆ្នាំ២០១៣ យើងឃើញថា គណបក្សប្រឆាំងបានកើនសំឡេងច្រើនមែនទែន គឺកៀកនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែសំឡេងប្រជាជននៅប្រហាក់ប្រហែលគ្នាទេ តែបើគិតជាចំនួនពិតប្រាកដ វានៅតែទាបជាងគណបក្សកាន់អំណាច។»
លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធ បានបន្ថែមថា សម្រាប់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ២០១៨ខាងមុខនេះ សំឡេងប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រគណបក្សទាំងពីរអាចឋិតក្នុងរូបភាពដដែលដូច ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ដែរ។
«ហើយ បើ យើង មើលទៅ និន្នាការ ឆ្នាំ២០១៨ ពិបាក នឹងស្មាន។ ក៏ប៉ុន្តែ បើ តាមការ យល់ឃើញ របស់ខ្ញុំ ប្រហែល ជាប្រហាក់ប្រហែល គ្នា ទេ សម្រាប់ សន្ទុះ ការគាំទ្រ លើគណបក្ស ទាំងពីរ។»
យ៉ាងណាមិញ ការវវត្តន៍នៃអំណាចប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងប្រទេស ទាំងពីរនេះមានភាពខុសគ្នា ហើយវាអាស្រ័យទាំងស្រុងលើមេដឹកនាំនយោបាយក្នុងការអនុញ្ញាតឲ្យការ ផ្លាស់ប្តូរបែបនេះកើតមានឡើងនោះ។
លោក Din ឲ្យដឹង ថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ ចង់ឃើញការផ្លាស់ប្តូរលើអ្វីគ្រប់យ៉ាងទាំងអស់ ទាំងក្នុងប្រព័ន្ធកាន់អំណាច ទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងទាំងកិច្ចការសង្គមនៃរដ្ឋាភិបាលចាស់ នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនៅភូមា។»
ក៏ប៉ុន្តែលោក Din មិនច្បាស់ថា តើរដ្ឋាភិបាលដែលនៅក្រោមការដឹកនាំដោយគណបក្សរបស់លោកស្រី Aung San Suu Kyi អាចនឹងបំពេញទៅតាម«ការទាមទារដ៏ធំនេះ»របស់ប្រជាពលរដ្ឋដល់ កម្រិតណានោះទេ។
នៅកម្ពុជា ការផ្លាស់ប្តូរអាចមានលក្ខណៈខុសគ្នាពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ត្រង់ថា វាមិនចាំបាច់តម្រូវឲ្យមានការទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលចាស់ ដើម្បីរដ្ឋាភិបាលថ្មីនោះទេ។ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺថា ប្រជាពលរដ្ឋដ៏វ័យក្មេងរបស់កម្ពុជាចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួន ធ្វើកំណែទម្រង់ជាច្រើន ជាពិសេសលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយជាដើម។
លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ថា៖ «បញ្ហាប្រឈមនៅកម្ពុជាយើងគឺបញ្ហាពុករលួយ បញ្ហាទីពីរគឺបញ្ហាជម្លោះដីធ្លី បញ្ហាទីបីគឺការកាប់ព្រៃឈើធនធានធម្មជាតិ។ អញ្ចឹងទេខ្ញុំគិតថា បញ្ហាទាំងបីនេះគឺ ជាបញ្ហាស្នូល ដែលគណបក្សនយោបាយត្រូវតែយកមកដាក់ជាគោលការណ៍ ដើម្បីធ្វើការដោះស្រាយ និងកំណែទម្រង់។»
លោក វណ្ណារិទ្ធ បានបញ្ជាក់ ថា, លទ្ធផល នៃកំណែទម្រង់ របស់ រដ្ឋាភិបាល ក្រោមការដឹកនាំ របស់់លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាពិសេស ក្នុងវិស័យ អំពើពុករលួយ នៅមានកម្រិត នៅឡើយ។ លោក ក៏បានសង្កត់ ធ្ងន់ ថា, គណបក្ស នយោបាយ ទាំងអស់ នៅកម្ពុជា ត្រូវតែ យកចិត្តទុកដាក់ ខ្លាំង លើការ ទាមទារ របស់ ប្រជាពលរដ្ឋ លើបញ្ហា ទាំងអស់នេះ។
«កំណែទម្រង់ រដ្ឋាភិបាល សាធារណៈ, កំណែទម្រង់ ផ្នែកតុលាការ និងកំណែទម្រង់ ផ្នែកស្ថាប័ន មូលដ្ឋាន គឺ ជាអ្វីមួយ ដែលខ្ញុំ គិតថា គណបក្ស នយោបាយ គួរតែ ចាប់អារម្មណ៍ ខ្លាំង, ហើយ ត្រូវ ធ្វើ ឲ្យមាន គោលនយោបាយ ច្បាស់លាស់ ដើម្បី ទទួល នូវការ គាំទ្រ ពីប្រជាជន។»
ខណៈដែលភាពតានតឹងខាងនយោបាយនៅកម្ពុជាកាន់តែកើនឡើងរវាងគណបក្ស កាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំងនោះ អ្នកជំនាញរូបនេះបានរំលឹកថា វាដល់ពេលហើយ ដែលអ្នកនយោបាយត្រូវតែផ្តល់លទ្ធភាពខ្ពស់លើស្ថិរភាពនយោបាយ ដើម្បីសម្រួលដល់ភាពរុងរឿងខាងសេដ្ឋកិច្ច ពីព្រោះថា ភាពតានតឹងខាងនយោបាយមិនមានអំណោយផលអ្វីទេដល់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ៕
No comments:
Post a Comment