Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Sunday, November 15, 2015

គណបក្ស​ នយោបាយ​ ធំៗ​ ទាំង​ពីរ​ អះអាង​ ថា, នៅ​តែ​ ប្រើប្រាស់ ​វប្បធម៌​ សន្ទនា​ ដោះស្រាយ​បញ្ហា | Two largest political parties to continue culture of dialogue to resolve issues

គណបក្ស​ នយោបាយ​ ធំៗ​ ទាំង​ពីរ​ អះអាង​ ថា, នៅ​តែ​ ប្រើប្រាស់ ​វប្បធម៌​ សន្ទនា​ ដោះស្រាយ​បញ្ហា

RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ១៥ វិច្ឆិកា ២០១៥

សុខ ឥសាន គី វណ្ណដារ៉ា ៦២០
កិច្ច​ពិភាក្សា​រវាង​យុវជន​ជាមួយ​តំណាង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន (ពី​ឆ្វេង​ទី​២) និង​តំណាង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក គី វណ្ណដារ៉ា (ស្ដាំ) ស្ដីពី​ការ​ចូលរួម​របស់​យុវជន​ក្នុង​ការ​ពង្រឹង​វប្បធម៌​សន្ទនា កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៥ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៥។  RFA/Yang Chandara

តំណាង​ គណបក្ស​ ប្រជាជន​ កម្ពុជា និង​គណបក្ ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ អះអាង ​ដូច​គ្នា​ ថា, គណបក្ស​ ទាំង​ពីរ​ នឹង​នៅ​តែ​ ប្រើប្រាស់​ វប្បធម៌​សន្ទនា ដើម្បី​ ដោះស្រាយ​ បញ្ហា​ជាតិ​ សំខាន់ៗ។  ការ​អះអាង​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ នៅ​ចំពោះ​មុខ​ យុវជន ជាង ២០​នាក់ កាល​ពី​ព្រឹក ​ថ្ងៃ​ទី​១៥ វិច្ឆិកា ក្នុង​កិច្ច​ពិភាក្សា ​រវាង​ យុវជន ​ជាមួយ​ គណបក្ស​ នយោបាយ ​ស្ដីពី «ការ​ចូលរួម ​របស់​ យុវជន ​ក្នុង​ការ​ពង្រឹង ​វប្បធម៌​សន្ទនា» ដែល​ត្រូវ​ បាន​រៀបចំ​ឡើង ​ដោយ​អង្គការ ​កម្មវិធី​ អភិវឌ្ឍន៍ ​ធនធាន​ យុវជន (YRDP)។

មន្ត្រី​គណបក្ស​នយោបាយ​ធំៗ​ទាំង​ពីរ​ដែល​មាន​វត្តមាន​ក្នុង​កិច្ច​ ពិភាក្សា​ជាមួយ​យុវជន រួម​មាន តំណាង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន និង​តំណាង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក គី វណ្ណដារ៉ា។ តំណាង​រាស្ត្រ​ទាំង​ពីរ​រូប សុទ្ធតែ​អះអាង​ដូច​គ្នា​ថា វប្បធម៌​សន្ទនា​នឹង​នៅ​តែ​ដើរ​តួ​សំខាន់​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាតិ បើ​ទោះ​បី​ជា​កម្តៅ​នយោបាយ​ឡើង​ខ្លាំង​ដល់​កម្រិត​ណា​ក៏ដោយ។

តំណាង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា គណបក្ស​របស់​លោក​តែង​គោរព​គោលការណ៍​វប្បធម៌​សន្ទនា​ជាមួយ​នឹង​គណបក្ស​ សង្គ្រោះ​ជាតិ ជានិច្ច។ លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់​ទៀត​ថា វប្បធម៌​សន្ទនា​អាច​ដំណើរ​ការ​បាន លុះត្រា​តែ​មាន​ការ​អនុវត្ត​ឲ្យ​បាន​ពេញ​លេញ​ទាំង​ខាង​គណបក្ស​ប្រជាជន​ កម្ពុជា និង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ លោក សុខ ឥសាន អះអាង​ថា វប្បធម៌​សន្ទនា​អាច​អនុវត្ត​បាន​តែ​ក្នុង​រង្វង់​នៃ​ការ​ចរចា​នយោបាយ​តែ​ ប៉ុណ្ណោះ មិន​អាច​ឈាន​ដល់​ការ​លើក​លែង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់ និង​ចាប់​ខ្លួន លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ បាន​នោះ​ឡើយ៖ «រឿង​ផ្លូវ​ច្បាប់​ យើង​មិន​អាច​យក​វប្បធម៌​សន្ទនា​មក​និយាយ​បាន​ទេ ដូច​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​គណបក្ស​ប្រជាជន បាន​បញ្ជាក់​ច្បាស់​ហើយ​ថា វប្បធម៌​សន្ទនា​មិន​គ្រប​ដណ្ដប់​ទៅ​លើ​ផ្លូវ​ច្បាប់​បាន​ទេ។ បើ​មិន​អ៊ីចឹង គេ​នឹង​ចោទ​យើង​រំលោភ​លើ​អង្គ​តុលាការ។ អង្គ​នីតិបញ្ញត្តិ នីតិប្រតិបត្តិ និង​តុលាការ វា​ជា​អង្គការ​ឯករាជ្យ​ដាច់​ចេញ​ពី​គ្នា។»

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៣ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៥ សាលា​ដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​ចេញ​ដីកា​បង្គាប់​ឲ្យ​ចាប់​ខ្លួន លោក សម រង្ស៊ី ដោយ​ចោទ​ពី​បទ​បរិហារ​កេរ្តិ៍​ជា​សាធារណៈ និង​ញុះញង់​ឲ្យ​មាន​ការ​រើសអើង ប្រព្រឹត្ត​នៅ​សារមន្ទីរ​ជើង​ឯក កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០៨។ កាល​នោះ លោក សម រង្ស៊ី បាន​ចោទ លោក ហោ ណាំហុង បច្ចុប្បន្ន​ជា​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស ថា​ជា​អតីត​ប្រធាន​គុក​បឹង​ត្របែក នៃ​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ។

ករណី​នេះ លោក សម រង្ស៊ី អាច​នឹង​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ពេល​លោក​ត្រឡប់​មក​កម្ពុជា វិញ។

ឆ្លើយ​តប​នឹង​បញ្ហា​នេះ លោក គី វណ្ណដារ៉ា តំណាង​មក​ពី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ វិញ​លើក​ឡើង​ថា គណបក្ស​របស់​លោក​នឹង​អនុវត្ត​នូវ​វប្បធម៌​សន្ទនា​រហូត​ដល់​ដំណាក់​កាល​ចុង​ ក្រោយ បើ​ទោះ​ជា​មាន​ការ​ចាប់​ខ្លួន លោក សម រង្ស៊ី ក៏ដោយ៖ «រឿង​ធម្មតា​ ទេ យើង​មើល​ឃើញ​ទិដ្ឋភាព​ថា កាល​ណា​ចាប់​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ទៅ ប្រាកដ​ជា​លុប​បំបាត់​ចោល​នូវ​វប្បធម៌​សន្ទនា។ មិន​អ៊ីចឹង​ទេ យើង​នឹង​បន្ត​ព្យាយាម​អត់ធ្មត់។ ជា​រឿង​ធម្មតា​ទេ បើ​គេ​ចាប់​ឪពុក​ម្តាយ​យើង យើង​ជា​កូន​ចៅ​ក៏​មាន​អារម្មណ៍​ឈឺ​ចាប់​ដែរ ប៉ុន្តែ​ក្នុង​នាម​យើង​ជា​ខ្មែរ​ដែល​គិត​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ​ជា​ធំ ត្រូវ​តែ​រក្សា​ជំហរ​របស់​យើង ដើម្បី​អនុវត្ត​នូវ​វប្បធម៌​សន្ទនា​នេះ។»

លោក គី វណ្ណដារ៉ា បញ្ជាក់​ទៀត​ថា ការ​បន្ត​ប្រើប្រាស់​វប្បធម៌​សន្ទនា​នេះ មិន​មែន​ជា​ការ​បន្ទន់​ជំហរ ឬ​ជា​ការ​ចុះ​ញ៉ម​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​វប្បធម៌​សន្ទនា​ជា​គន្លឹះ​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​សង្គម និង​នយោបាយ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា៖ «បើ​យើង​បន្ទន់​ជំហរ គេ​ប្រាប់​ឲ្យ​យើង​កុំ​និយាយ យើង​ឈប់​និយាយ​ហើយ ប៉ុន្តែ​យើង​មិន​ដែល​បន្ទន់​ផង។ ឲ្យ​តែ​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ ផល​ប្រយោជន៍​ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​តែ​ការពារ។»

វប្បធម៌​សន្ទនា គឺ​ជា​សមិទ្ធផល​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ស្ដីពី​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​រវាង​គណបក្ស​ ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២២ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៤។ គណបក្ស​ទាំង​ពីរ បាន​ព្រមព្រៀង​គ្នា​លើ​ចំណុច​ចំនួន​៧។ ស្មារតី​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ គឺ​ការ​ចូល​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​គ្នា​ក្នុង​រដ្ឋសភា ការ​កែ​ទម្រង់​ស្ថាប័ន​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត ការ​កំណត់​ឡើង​វិញ​នូវ​កាល​បរិចេ្ឆទ​សម្រាប់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នា​ពេល​ខាង​មុខ ការ​រៀបចំ​ក្បាល​ម៉ាស៊ីន​ដឹក​នាំ​រដ្ឋសភា និង​ព្រឹទ្ធសភា ការ​កែ​ទម្រង់ និង​ពង្រឹង​ស្ថាប័ន​ជាតិ​សំខាន់ៗ ពិសេស​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ និង​ការ​ឯកភាព​គ្នា​ក្នុង​ការ​សិក្សា ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ផ្លូវ​ច្បាប់​ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បី​ធានា​ការ​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ។

ចាប់​តាំង​ពី​មាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​មក មាន​ចំណុច​តិចតួច​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​គណបក្ស​ទាំង​ពីរ​អាច​សម្រេច​បាន។ នោះ គឺ​ការ​ចូលរួម​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​គ្នា​ក្នុង​រដ្ឋសភា ការ​កែ​ទម្រង់​ស្ថាប័ន​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត និង​ការ​រៀបចំ​ក្បាល​ម៉ាស៊ីន​ដឹក​នាំ​ព្រឹទ្ធសភា។ ចំណែក​ក្បាល​ម៉ាស៊ីន​ដឹក​នាំ​រដ្ឋសភា​វិញ ការ​អនុវត្ត​ធ្វើ​បាន​តែ​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះ ដោយ លោក កឹម សុខា ដែល​ជា​អនុប្រធាន​ទី​១ រដ្ឋសភា ត្រូវ​បាន​តំណាង​រាស្ត្រ​ទាំង ៦៨​រូប​នៃ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បោះ​ឆ្នោត​ទម្លាក់​ពី​តំណែង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ តុលា កន្លង​ទៅ។ ក្រៅ​ពី​នេះ ចំណុច​ផ្សេង​ទៀត​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង គេ​មិន​ទាន់​ឃើញ​គណបក្ស​ទាំង​ពីរ​អនុវត្ត​បាន​នៅ​ឡើយ។

ជុំវិញ​ការ​លើក​ឡើង​អំពី​ការ​ប្រើប្រាស់​វប្បធម៌​សន្ទនា ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាតិ​នេះ ប្រធាន​អង្គការ​វេទិកា​អនាគត លោក អ៊ូ វីរៈ យល់​ឃើញ​ថា ជា​គំនិត​មួយ​ដ៏​ត្រឹមត្រូវ។ លោក អ៊ូ វីរៈ ពន្យល់​ថា ការ​សន្ទនា​គ្នា​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាតិ​ដោយ​សន្តិវិធី និង​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​គ្នា​ដោយ​ថ្លៃថ្នូរ គួរ​តែ​ជា​ស្នូល​នៃ​វប្បធម៌​សន្ទនា ដែល​មិន​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ល្អូកល្អិន​រវាង​មេ​ដឹក​នាំ​គណបក្ស​នយោបាយ​ទាំង​ ពីរ​នោះ​ទេ៖ «ដំណើរ​ការ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ វា​ផ្ទុយ​នឹង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ផ្ទុយ​ពី​ខ្លឹមសារ​ច្បាប់ ហើយ​និង​ផ្ទុយ​ពី​គោល​គំនិត​នៃ​ស្មារតី​ប្រជាធិបតេយ្យ​ផង​ដែរ។ ខ្ញុំ​ថា​ប្រភព​នៃ​បញ្ហា គឺ​ដោយសារ​វប្បធម៌​សន្ទនា​នេះ គ្មាន​អ្វី​ឲ្យ​ជាក់លាក់​នោះ​ទេ គឺ​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​លេង​សៀក លេង​សម្ដី​នៃ​អ្នក​នយោបាយ ព្យាយាម​ប្រើ​តាក់ទិច​ខុសៗ​គ្នា។ បញ្ហា គឺ​យើង​នៅ​តែ​បំពាន​ខ្លឹមសារ និង​ស្មារតី​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​យើង។»

សម្រាប់ លោក អ៊ូ វីរៈ ការ​គោរព និង​អនុវត្ត​តាម​អ្វី​ដែល​មាន​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​ កម្ពុជា គឺ​ជា​ប្រការ​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ ដើម្បី​ធានា​បាន​នូវ​ស្ថិរភាព​នយោបាយ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា៕


No comments:

Post a Comment