Sam Rainsy: ការកម្ចាត់ ថ្នាក់ដឹកនាំ គណបក្សប្រឆាំង | Elimination of the opposition leader | Elimination du chef de l'opposition [Khm, French, Eng.]

០៥ ធ្នូ ២០១៥ / 05 December 2015 – Elimination of the opposition leader | Elimination du chef de l'opposition

ការកម្ចាត់ ថ្នាក់ដឹកនាំ គណបក្សប្រឆាំង នៅកម្ពុជា គឺ ជាការឈាន ទៅរក របប បក្សតែមួយ

កាលពីថ្ងៃ ១៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៥ នេះ, ខ្ញុំ ត្រូវ បានគេ បណ្តេញចេញ ពីរដ្ឋសភា ក្នុងឋានៈ ជាមេបក្សប្រឆាំង តែមួយ ក្នុងរដ្ឋសភានោះ, ហើយ ការបណ្តេញនេះ ធ្វើឡើង ដោយសហការីខ្ញុំ ជាតំណាងរាស្ត្រ ដូចគ្នា មកពី គណបក្ស កាន់អំណាច។  តំណាងរាស្ត្រ ឬសមាជិក ព្រឹទ្ធសភា រូបណា ដែលទទួលបាន អាណត្តិ របស់ខ្លួន ពីប្រជារាស្ត្រ ម្ចាស់ឆ្នោត យល់ច្បាស់ អំពី ភាពមិនត្រឹមត្រូវ នៃការបណ្តេញ យ៉ាងដូច្នេះ។  វិធានការ បែបនេះ នាំមក នូវផលប៉ះពាល់ ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ពីព្រោះ ធ្វើឲ្យប្រទេស កម្ពុជា ឈានទៅរក របប បក្សតែមួយ ដូចកាល ពីសម័យ សង្រ្គាមត្រជាក់, គឺ សម័យ មុនការចុះ ហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀង ទីក្រុង ប៉ារីស ឆ្នាំ ១៩៩១។  ដើម្បី រកលេស អនុវត្ តវិធានការ ផ្ទុយពី លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ទាំងស្រុង បែបនេះ, អាជ្ញាធរ កម្ពុជា សព្វថ្ងៃ ប្រើប្រាស់ តុលាការ មួយ ដែលជាឧបករណ៍ នយោបាយ របស់ ពួកគេ។ 

បីថ្ងៃ មុនការ បណ្តេញខ្ញុំ ចេញពីរដ្ឋសភា, គេ បានបញ្ចេញ ដីកា បង្គាប់ ឲ្យចាប់ខ្លួន ចំពោះ រូបខ្ញុំ ទោះ ជាខ្ញុំ មានអភ័យឯកសិទ្ធិ សភា យ៉ាងណា ក៏ដោយ។  ដីកានេះ ឈរលើ សំណុំរឿង បរិហាកេរ្តិ៍ ដែលបាន កើតឡើង ៧ ឆ្នាំ កន្លងមកហើយ (កាលពីឆ្នាំ ២០០៨, ខ្ញុំ បានចោទប្រកាន់ លោករដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួង ការបរទេស ហោ ណាំហុង ថា បានសហការ ជាមួយ ពួកខ្មែរ ក្រហម) ដែលជាហេតុ នាំឲ្យខ្ញុំ ទទួលការ ផ្តន្ទាទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣។  តែ ដោយសារ មានការ បោះឆ្នោត និងបរិយាកាស នយោបាយ មានការប្រែប្រួល, ដីកានេះ មិនត្រូវ បានអនុវត្តទេ តាំង ពីពេល នោះមក, ហើយ ត្រូវ បានគេ ភ្លេចបាត់ ទៅហើយ, ព្រមទាំង ត្រូវ បាត់បង់ សុពលភាព ថែមទៀត តាមលក្ខណៈ ច្បាប់ និងនីតិវិធី តុលាការ។ 

១.  សំណុំរឿង បរិហាកេរ្តិ៍ ខាងលើនេះ ត្រូវ បានយកទៅ ឲ្យតុលាការ ប្រទេស បារាំង វិនិច្ឆ័យ ផងដែរ ដោយមាន គូវិវាទ ទាំងពីរ ដដែល, គឺ លោក ហោ ណាំហុង និងរូបខ្ញុំ។  កាលពីខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១១, តុលាការ កំពូល ប្រទេស បារាំង នៅទីក្រុង ប៉ារីស បានកាត់ក្តី ជាចុងក្រោយ និងជាស្ថាពរ ថា, ខ្ញុំ គ្មាន ទោសកំហុស អ្វីឡើយ។  ដូច្នេះ ការផ្តន្ទាទោស ចំពោះ រូបខ្ញុំ ទាក់ទង នឹងសំណុំរឿង ដដែលនេះ ដោយតុលាការ ប្រទេស កម្ពុជា កាលពីខែ មិនា ឆ្នាំ ២០១៣ នោះ មិនមាន សុពលភាព អ្វីឡើយ យោងគោលការណ៍ ច្បាប់ ជាសកលមួយ ដែលបញ្ជាក់ ជាខ្លឹមសារ ថា មិនត្រូវ យកសំណុំរឿង ដដែល តែមួយ ឲ្យទៅ តុលាការ ជំនុំជម្រះ ពីរដង នោះទេ (ក្នុងករណីនេះ ម្តងនៅប្រទេស បារាំង រួចមក ម្តងទៀត នៅប្រទេស កម្ពុជា)។ គោលការណ៍ ច្បាប់ ជាសកលនេះ ក៏មាន ចែងក្នុង ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងក្រមនីតិវិធី ព្រហ្មទណ្ឌ នៃប្រទេសកម្ពុជា ផងដែរ។

២.  ក្នុងគោលបំណង ចាប់ខ្លួន រូបខ្ញុំ នៅខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៥ ទោះ ជាខ្ញុំ មានអភ័យឯកសិទ្ធិ សភា យ៉ាងណា ក៏ដោយ អាជ្ញាធរ ខិតខំ លើកឡើង ថា, ខ្ញុំ មិនមែន ជាអ្នក តំណាងរាស្ត្រទេ ទោះ ជាខ្ញុំ ដណ្តើមបាន អសនៈ សភា មួយ ក្នុងការ បោះឆ្នោត ថ្ងៃ ២៨ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣ ក៏ដោយ។ ក្នុងការបកស្រាយយ៉ាងងងើលរបស់គេ អាជ្ញាធរនោះអះអាងដោយរំលងច្បាប់ និងរំលងសុភវិនិច្ឆ័យថា ការផ្តន្ទាទោសចំពោះរូបខ្ញុំ កាលពីឆ្នាំ ២០១១ ឥឡូវនេះ រារាំង មិន ឲ្យខ្ញុំ បានជាប់ឆ្នោត ជាតំណាងរាស្ត្រ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ឡើយ។  អាជ្ញាធរនោះ ក៏អះអាង ផងដែរ ថា, ខ្ញុំ ជាទណ្ឌិត ដូច្នេះ មិនអាច មានឈ្មោះ ក្នុងបញ្ជី បោះឆ្នោត បានទេ, ហើយ ក៏មិនអាច ឈរឈ្មោះ ឲ្យប្រជារាស្ត្រ បោះឆ្នោត ឲ្យបានដែរ ទោះ ជាក្នុង តំណែងណា ក៏ដោយ។  ការអះអាង របស់គេ យ៉ាងដូច្នេះ គឺ ជាការ បដិសេធ ចំពោះ ទង្វើ និងហេតុការណ៍ ដូចតទៅ៖

ក.  ព្រះមហាក្សត្រ បាន លើកលែង ទោស ឲ្យខ្ញុំ ពីរសប្តាហ៍ មុន ការបោះឆ្នោត ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣។  ស្មារតី និងបំណង នៃការ លើកលែង ទោសនេះ គឺ ផ្តល់នីតិសម្បទា ទាំងស្រុង ឲ្យខ្ញុំ ដើម្បី អនុញ្ញាតិ ឲ្យខ្ញុំ ចូលរួម យ៉ាងពេញលេញ ក្នុងការ បោះឆ្នោត នោះ ដោយផ្តល់ មក ឲ្យខ្ញុំវិញ នូវរាល់សិទ្ធិ ពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិ នយោបាយ របស់ខ្ញុំ។

ខ.  ខ្ញុំ បានចុះឈ្មោះ ឡើងវិញ ជាសាធារណៈ ក្នុងបញ្ជីឈ្មោះ អ្នកបោះឆ្នោត នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៣។  ពេលនោះ មិនមាន ការជំទាស់ អ្វីឡើយ ពីសំណាក់ តុលាការ និងពីសំណាក់ គណៈកម្មាធិការ ជាតិ រៀបចំ ការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ដែលស្ថាប័ន ទាំងពីរនេះ អាចលើកឡើង ថា, «ទណ្ឌិត»  អត់មានសិទ្ធិ ចុះឈ្មោះ បោះឆ្នោតឡើយ ដូចគេ កំពុងតែ លើកឡើង ឥឡូវនេះ។

គ.  ខ្ញុំ បានត្រូវ គេ ប្រកាស ថា, ជា «អ្នកតំណាងរាស្ត្រ ជាប់ឆ្នោត ក្នុងមណ្ឌល ខេត្តកំពង់ចាម» ក្នុងសម័យ ប្រជុំ ពេញអង្ នៃរដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃ ទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៤។  ពេលនោះ ទាំងប្រធាន រដ្ឋសភា ទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទាំងតំណាងរាស្ត្រ ទាំងអស់ ដែលមាន វត្តមាន (ក្នុងនោះ មានទាំង រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួង ការបរទេស លោក ហោ ណាំហុង ផងដែរ ដែលបាន ប្តឹងខ្ញុំ តាំងពីឆ្នាំ ២០០៨, ហើយ ដែលបាន ជាប់ឆ្នោត ថ្មីៗ ដែរ) គ្មាន នរណាម្នាក់ ជំទាស់ ពីការប្រកាស ជាឱឡារិកនេះ ថា ខ្ញុំ បានជាប់ឆ្នោត ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។

ហើយ ក៏គ្មាន តំណាង ពីតុលាការ និងពី គ.ជ.ប. ណាម្នាក់ ធ្វើការ ជំទាស់ អ្វីមួយ ឡើយ។ 

ឃ.  កាលពីថ្ងៃ ទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៤, ខ្ញុំ បានទៅ ចូលរួម ពិធីសច្ចាប្រណិធាន នៅព្រះបរមរាជវាំង មុន នឹងចូល កាន់តំណែង ជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។  ពិធី សច្ចាប្រណិធាន នោះ បានធ្វើឡើង ក្រោម ព្រះរាជាធិបតី នៃព្រះមហាក្សត្រ, ហើយ ក៏មាន វត្តមាន ប្រធាន ព្រឹទ្ធសភា, ប្រធាន រដ្ឋសភា, ប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សា ធម្មនុញ្ញ, ប្រធាន តុលាការ កំពូល, និងប្រធាន គ.ជ.ប. ផងដែរ។  ឥស្សរជន កំពូល ទាំងអស់នេះ ដែលតំណាង ឲ្យអាជ្ញាធរ មានសមត្ថកិច្ច គ្រប់វិស័យទូ ទាំងប្រទេស បានទទួល ស្គាល់ខ្ញុំ ជាអ្នក តំណាងរាស្ត្រ ជាប់ឆ្នោត តាមរយៈការ ចូលរួម ពិធីធ្វើ សច្ចាប្រណិធាន ជាឱឡារិក នេះ។

ស្រាប់តែ ថ្មីៗ នេះ នៅពេល ដែលបរិយាកាស នយោបាយ មានភាព កាន់តែ តានតឹង ដីកា បង្គាប់ ឲ្យចាប់ខ្លួន ចំពោះ រូបខ្ញំុ ដែលគេ បានចេញ ភ្លាម មួយរំពេច នៅថ្ងៃ ១៣ វិច្ឆិកា ២០១៥ និងការ បណ្តេញខ្ញំុ ពីរដ្ឋសភា បីថ្ងៃ ក្រោយមក គឺ ជាទង្វើ នយោបាយ ចំពេលវេលា ពីសំណាក់ រដ្ឋាភិបាល ដែលប៉ុនប៉ង កំចាត់ ថ្នាក់ដឹកនាំ គណបក្ស ប្រឆាំង។

សាធារណ មតិ អាចឃើញ ច្បាស់ថា, គោលជំហរ និងសកម្មភាព របស់ខ្ញុំ ក្នុងការ ការពារ សិទ្ធិមនុស្ស និងលើកតម្កើង អភិបាលកិច្ចល្អ បានធ្វើ ឲ្យអ្នក កាន់អំណាច សព្វថ្ងៃ នៅប្រទេស កម្ពុជា មានការ ទាស់ចិត្ត យ៉ាងខ្លាំង ដែលជាហេតុ នាំ ឲ្យពួកគេ មានទម្លាប់ ដកតំណែង ពីអ្នក តំណាងរាស្ត្រ យ៉ាងអត្តនោម័ត កាន់តែ ញឹកញាប់៖ នេះ ជាលើក ទី៤ ហើយ ក្នុងរយៈពេល ២០ ឆ្នាំ កន្លងមក ដែលខ្ញុំ ត្រូវ បានគេ បណ្តេញចេញ ពីរដ្ឋសភា ដោយសារតែ ខ្ញំុ ជាអ្នក ជំទាស់ម្នាក់ (១៩៩៥) ឬ ជាមេបក្ស ប្រឆាំង ក្នុងរដ្ឋសភា (២០០៥, ២០១១ និង ២០១៥) ដែលជាទង្វើ ផ្ទុយ ពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងជាការ រំលោភច្បាប់ ទាំងអស់ នៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា ជាពិសេស រដ្ឋធម្មនុញ្ញ តែម្តង៕

សម រង្ស៊ី
ប្រធាន គណបក្ស ក្រៅរដ្ឋាភិបាល (ឬ ក្រុមមតិ ភាគតិច) នៅក្នុងរដ្ឋសភា

 

05 December 2015

CAMBODIA: ELIMINATION OF THE OPPOSITION LEADER AND RETURN TO A ONE-PARTY RULE

On November 16, 2015, I was expelled from the National Assembly of Cambodia, in my capacity as Leader of the Parliamentary Opposition, by fellow parliamentarians from the ruling party. Any elected deputy or senator with a mandate from the sovereign people would appreciate the travesty of this expulsion. Such action is all the more significant as it brings Cambodia to the brink of a one-party rule, as in the days of the Cold War, that is to say, before the signing of the Paris Agreements of 1991.

To justify such an undemocratic measure, the Cambodian authorities use a well-oiled justice machinery serving political purposes.

Three days before my expulsion from the Assembly, an arrest warrant was issued against me, notwithstanding my parliamentary immunity. It is based on a seven-year-old defamation case — in 2008 I had accused the current Minister of Foreign Affairs, Hor Namhong, of being a collaborator of the Khmer Rouge — for which I was sentenced in 2013 to two years in prison. But, according to election results and changes in the political climate, this sentence was never applied and fell into oblivion while it also lapsed both from a legal and judicial point of view.

I.  The libel case in question was also brought before the French courts putting face to face the same Cambodian parties (Hor Namhong and I). The French Supreme Court determined in Paris in 2011 that I was not liable to any condemnation. Therefore, my subsequent condemnation — for the same case — by a Cambodian court in 2013 has no validity under the universal principle “Non bis in idem" (no one shall be tried twice for the same offence), which is also recognized in Cambodia’s penal code and code of criminal procedure.

II.  In order to arrest me in November 2015 in spite of my status as Member of Parliament (MP) enjoying parliamentary immunity, the Cambodian authorities are struggling to demonstrate that I am not a MP despite the parliamentary seat I won at the legislative elections of 28 July 2013. More specifically, they want to establish — despite the law and common sense — that it is my conviction of 2011 that prevents me from having been elected as MP in 2013. They argue that the “convict” I am in their eyes, is not entitled to be registered as a voter and to be elected to any position whatsoever. In this they contradict the following acts and facts:

1.  The King granted me a pardon two weeks before the July 2013 legislative elections. The spirit and purpose of that royal pardon was to rehabilitate me entirely so as to allow me to participate fully in those elections by restoring all my civil and political rights.

2.  I was able to re-register on the electoral roll in a public way in October 2013 without any objection from neither the tribunal nor the electoral commission known as National Election Committee (NEC). Those bodies could have raised the issue, if any, of my status as a "convict" in order to challenge the validity of my reinstatement, but they didn’t.

3.  I was proclaimed "Elected representative of the people for the province of Kampong Cham" in a plenary session of the National Assembly on 28 July 2014. Neither the President of this Assembly, nor the Prime Minister nor any other Assembly member present — including Foreign Minister Hor Namhong who had taken me to Court in 2008 — nor any representative of the Court or the NEC had seized the opportunity to issue any objection whatsoever to this proclamation.

4.  On 5 August 2014 I took the oath at the Royal Palace before beginning my official duties as elected representative of the people, in the presence of His Majesty the King, the President of the Senate, the President of the National Assembly, the President of the Constitutional Court, the President of the Supreme Court and the President of the NEC. All these highest personalities of the kingdom representing all relevant institutions of the country have recognized and endorsed — by their presence at this solemn swearing-in ceremony — my status as a MP.

Only very recently, in an atmosphere of increasing political tension, the arrest warrant suddenly issued against me on 13 November 2015 and my outright expulsion from the National Assembly three days later, are timely political acts on the part of the government trying to break the opposition. 

It seems that my views and my actions for the defense of human rights and good governance in Cambodia embarrass to the utmost the authorities in place, as far too often they resort to this practice of arbitrary removal of the mandate of an elected MP: this is the fourth time in twenty years that I have been expelled from the National Assembly for being a dissident (1995) or in my capacity as Leader of the Parliamentary Opposition (2005, 2011 and 2015). My expulsion from parliament by my parliamentary colleagues from the ruling party, is a most anti-democratic act in total violation of all laws applicable in this country, including the Constitution.

Sam Rainsy

5 décembre 2015

CAMBODGE : ELIMINATION DU CHEF DE L’OPPOSITION ET RETOUR A UN REGIME DE PARTI UNIQUE

Le 16 novembre 2015, j’ai été chassé de l’Assemblée Nationale du Cambodge, en ma qualité de chef de l’opposition parlementaire, par des collègues députés du parti au pouvoir. Tout député ou sénateur élu tenant son mandat du peuple souverain appréciera le côté burlesque de cette expulsion. Une telle mesure est d’autant plus lourde de conséquences qu’elle ramène pratiquement le Cambodge à un régime de parti unique, comme au temps de la guerre froide, c’est-à-dire avant la signature des Accords de Paris de 1991. 

Pour justifier une telle mesure anti-démocratique, les autorités cambodgiennes utilisent une machine judiciaire bien rodée à des fins politiques.

Trois jours avant mon expulsion de l’Assemblée, un mandat d’arrêt a été émis contre moi, en dépit de mon immunité parlementaire. Il est basé sur une affaire de diffamation vieille de sept ans – en 2008 j’avais accusé l’actuel Ministre des Affaires Etrangères Hor Namhong d’avoir été un collaborateur des Khmer Rouges – pour laquelle j’ai été condamné en 2013 à deux ans de prison. Mais, au gré des élections et des fluctuations du climat politique, cette sentence n’a jamais été appliquée et est tombée dans l’oubli en même temps qu’elle est tombée caduque d’un point de vue légal et judiciaire.

I.  L’affaire de diffamation en question avait été également portée devant la justice française mettant face à face les mêmes parties cambodgiennes (Hor Namhong et moi). La Cour de Cassation à Paris a jugé en avril 2011 que je n’étais passible d’aucune condamnation. Par conséquent, ma condamnation –pour la même affaire – par un tribunal cambodgien en mars 2013 n’a aucune validité en vertu du principe universel “Non bis in idem” qui est reconnu également dans le code pénal et le code de procédure pénale cambodgiens.

II.  Pour pouvoir m’arrêter en novembre 2015 malgré mon statut de député bénéficiant de l’immunité parlementaire, les autorités cambodgiennes s’acharnent à démontrer que je ne suis pas député malgré le siège parlementaire que j’ai remporté aux élections législatives du 28 juillet 2013. Plus précisément, elles veulent établir – en dépit de la loi et du bon sens – que c’est ma condamnation de 2011 qui m’empêche d’avoir été élu député depuis 2013. Elles avancent que le condamné que je serais à leurs yeux, n’a pas le droit d’être inscrit sur une liste électorale et d’être élu à quelque titre que ce soit. En cela, elles contredisent les actes et faits suivants:

1.  Une grâce royale m’a été accordée deux semaines avant les élections de juillet 2013 dont l’esprit et le but étaient de me réhabiliter complètement afin de me permettre de participer pleinement à ces élections en rétablissant tous mes droits civiques et politiques.

2.  J’ai pu me réinscrire sur la liste électorale d’une manière publique en octobre 2013 sans aucune objection ni du tribunal ni de la commission électorale (NEC). Ces deux institutions auraient pu alors évoquer – comme elles le font maintenant – mon statut de "condamné" pour contester la validité de ma réinscription, mais elles ne l’ont pas fait.

3.  J’ai été proclamé "député élu de la province de Kampong Cham" dans une séance plénière de l’Assemblée Nationale le 28 juillet 2014. Ni le Président de cette Assemblée, ni le Premier Ministre, ni aucun autre député présent – y compris le Ministre des Affaires Etrangères Hor Namhong qui m’avait attaqué devant le tribunal cambodgien en 2008 – ni aucun représentant de ce tribunal ou de la Commission électorale n’avait saisi cette occasion pour émettre la moindre objection à cette proclamation.

4.  Le 5 août 2014 j’ai prêté serment au Palais Royal avant de prendre mes fonctions de représentant élu du peuple, en présence de Sa Majesté le Roi, du Président du Sénat, du Président de l’Assemblée Nationale, du Président de la Cour Constitutionnelle, du Président de la Cour Suprême et du Président de la Commission électorale. Tous ces plus hauts personnages de l'Etat représentant toutes les autorités compétentes du pays ont reconnu et avalisé, par leur présence à cette cérémonie solennelle de prestation de serment, mon statut de député.

C’est seulement tout récemment, dans une atmosphère politique de plus en plus tendue, qu’un tribunal aux ordres a émis un mandat d’arrêt contre moi le 13 novembre 2015 et que mon expulsion de l’Assemblée Nationale a été prononcée trois jours plus tard. Ces mesures sont autant d’actes politiques orchestrés à point nommé par un gouvernement cherchant à casser l’opposition par le sommet.

Il faut croire que mes prises de position et mes actions en faveur de la défense des droits de l’homme et de la bonne gouvernance au Cambodge gênent au plus haut point les autorités en place pour que celles-ci recourent aussi souvent à cette pratique de l’enlèvement arbitraire de son mandat parlementaire à un député: c’est la quatrième fois, en vingt ans, que j’ai fait l’objet d’une telle mesure d’expulsion de l’Assemblée Nationale en tant que simple dissident (1995) ou chef de l’opposition parlementaire (2005, 2011 et 2015), en violation de toutes les lois du royaume, y compris la Constitution.

Sam Rainsy

សម រង្ស៊ី / Sam Rainsy
www.facebook.com/rainsy.sam.5