ថៃ នៅតែ ពន្យារពេល ដកកងទ័ព ចេញ ពីតំបន់ ជម្លោះព្រំដែន ជិតប្រាសាទ ព្រះវិហារ
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ៧ ធ្នូ ២០១៥
ទាហានថៃ
បញ្ជូនចូលលុកលុយទីវត្តខ្មែរឈ្មោះកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ
ជិតប្រាសាទព្រះវិហារ ខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា
ឆ្នាំ២០០៨។ RFA/Hang Savyouth
កាលពីខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ, តុលាការ យុត្តិធម៌ អន្តរជាតិ ដែលហៅកាត់ ថា អាយស៊ីជេ (ICJ) បានបកស្រាយ សាលដីកា ឆ្នាំ១៩៦២ ដែលទាក់ទង នឹងជម្លោះព្រំដែន ខ្មែរ-ថៃ នៅជិត ប្រាសាទ ព្រះវិហារ ជាថ្មី ក្នុងពេល ដែលថៃ បានព្យាយាម លើកទ័ព ចូលលុកលុយ ទីនោះ ម្ដងទៀត ចាប់តាំង តែ ពីថ្ងៃ ទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ មកនោះ។
សាលដីកា របស់ អាយស៊ីជេ នេះ បានសម្រេច ឲ្យប្រទេសថៃ ដកកងកម្លាំង ប្រដាប់អាវុធ -- ដូចជា កងទ័ព, កងនគរបាល ឬឆ្មាំយាម ផ្សេងទៀត -- ចេញ ពីតំបន់ ប្រាសាទ ព្រះវិហារ ឲ្យអស់, ក៏ប៉ុន្តែ រហូត មកដល់ ពេលនេះ មានរយៈពេល ជាង ២ឆ្នាំ មកហើយ គឺ ប្រទេសថៃ នៅតែ មិនទាន់បាន អនុវត្ត ទៅតាម សាលដីកានោះ នៅឡើយ ទេ។
មន្ត្រីយោធា ខ្មែរ ឲ្យដឹងថា ប្រទេសថៃ បានកែសម្រួលទៅលើការដកកងទ័ពប៉ារ៉ាដែលជាកម្លាំងប្រយុទ្ធ ចេញពីតំបន់ជម្លោះព្រំដែនខ្លះនៅជិតប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយដោយដាក់ឲ្យមកជំនួសវិញនូវកងទាហានឈុតខ្មៅ និងប៉ូលិសវិញ។
មេបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៃកងពលធំអន្តរាគមន៍លេខ៣ ដែលគ្រប់គ្រងកម្លាំងការពារព្រំដែនជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ គឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ស្រី ឌឹក។ លោកមានប្រសាសន៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ទី៧ ខែធ្នូ ថា ពេលនេះការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងទាហានខ្មែរ-ថៃ នៅតាមតំបន់ជម្លោះព្រំដែនជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ គឺស្ងប់ស្ងាត់ហើយ និងមានភាពប្រសើរជាងមុនឆ្ងាយ ក៏ប៉ុន្តែទាហានថៃ នៅតែបន្តមានវត្តមានលើតំបន់ជម្លោះព្រំដែន ចាប់តាំងតែពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ រហូតមកដល់ពេលនេះ។ លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ស្រី ឌឹក បញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ននេះ ថៃ គ្រាន់តែបានកែសម្រួលទាហានប៉ារ៉ាដែលជាកម្លាំងប្រយុទ្ធ ចេញពីតំបន់ជម្លោះខ្លះនៅមុខប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយរក្សាទុកទាហានឈុតខ្មៅ និងប៉ូលិសឲ្យមកជំនួសវិញ។ ចំណែកភាគីកម្ពុជា ក៏បានដកកម្លាំងយោធាទាំងអស់ចេញពីតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ហើយទុកប៉ូលិសឲ្យនៅការពារជំនួសដែរ៖ «ដូចជានៅតំបន់ជម្លោះ ព្រំដែនវាលឥន្ទ្រីយ៍ ភ្នំត្រប់ តាថាវអី គឺនៅធម្មតា ការទំនាក់ទំនងគ្នាធម្មតា អង្គុយជាមួយគ្នាធម្មតា អត់មានអីទេ ល្អទេ។»
ជម្លោះព្រំដែនរវាងខ្មែរ-ថៃ នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ បានកើតមានរយៈពេល ៧ឆ្នាំមកហើយចាប់តាំងតែពីថៃ បានលើកកងទ័ពច្រើនរយនាក់ ចូលលុកលុយទីវត្តកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ ជាប់នឹងប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ មក។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេ (Hague) ប្រទេសហូល្លង់ដ៍ (Netherlands) បានបកស្រាយសាលដីកាឆ្នាំ១៩៦២ ដែលទាក់ទងនឹងជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ នេះជាថ្មីម្ដងទៀត។ សាលដីកានេះ បានសម្រេចឲ្យប្រទេសថៃ ដកកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដូចជាកងទ័ព កងនគរបាល ឬឆ្មាំយាមផ្សេងទៀត ចេញពីតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារឲ្យអស់ ក៏ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ គេមិនទាន់ឃើញប្រទេសថៃ បង្ហាញឲ្យឃើញថា បានអនុវត្តតាមសាលដីកានោះនៅឡើយទេ។
អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅតែរក្សាជំហរអនុវត្តសាលដីការបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនេះ។ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ រដ្ឋាភិបាលថៃ របស់ អ្នកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត់ (Yingluck Shinawatra) បានសន្យាថានឹងអនុវត្តពេញលេញទៅតាមការសម្រេចរបស់តុលាការយុត្តិធម៌ អន្តរជាតិនេះ ក៏ប៉ុន្តែបន្តិចក្រោយមក កងយោធាថៃ បានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ អ្នកស្រី យីងឡាក់ ចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាហេតុធ្វើឲ្យប្រទេសថៃ បច្ចុប្បន្នមានតែរដ្ឋាភិបាលអន្តរកាល មិនអាចអនុវត្តទៅតាមសាលដីកានោះបាន៖ «អ្វីដែលអាទិភាព គឺយើងត្រូវការសន្តិសុខតំបន់ជម្លោះព្រំដែន ហើយយើងរក្សាកិច្ចសហការរវាងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដើម្បីធានាស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ហ្នឹងសិន។»
កាលពីថ្ងៃទី១៦-១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ ធ្លាប់បានប្ដេជ្ញាថា នឹងដោះស្រាយរឿងជម្លោះព្រំដែនដែលនៅសេសសល់ ក្នុងការសម្រួលដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ព្រមទាំងធ្វើឲ្យតំបន់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ក្លាយជាព្រំដែនសន្តិភាព និងសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ៕
No comments:
Post a Comment