តួនាទី ជាតំណាងរាស្ត្រ របស់ ស្ត្រីខ្មែរ សញ្ជាតិតៃវ៉ាន់ ជួយពង្រឹង វប្បធម៌ ចម្រុះ នៅតៃវ៉ាន់
បរិបថ គោលនយោបាយ អន្តោប្រវេសន៍ របស់ កោះតៃវ៉ាន់ ទទួលបាន ការចាប់អារម្មណ៍ ពី
អន្តរជាតិ
បន្ទាប់ ពីស្ត្រីខ្មែរ សញ្ជាតិ តៃវ៉ាន់ ម្នាក់ បានជាប់ឆ្នោត ជាតំណាងរាស្ត្រ នៅសភា កោះតៃវ៉ាន។
29 មករា 2016
វ៉ាស៊ីនតោន— ក្នុងអំឡុង ប៉ុន្មានឆ្នាំ ចុងក្រោយនេះ, គោលនយោបាយ អន្តោប្រវេសន៍ របស់ កោះតៃវ៉ាន់ មានភាព បើកចំហរ ខ្លាំង ដោយសារ តម្រូវការ ខាងកម្លាំង ពលកម្ម ដើម្បី លើកស្ទួយ វិស័យសេដ្ឋកិច្ច របស់ខ្លួន។ ការណ៍ ដែលស្ត្រីខ្មែរ ម្នាក់ ដែលមាន សញ្ជាតិតៃវ៉ាន់ ត្រូវ បានជ្រើសតាំង ជាតំណាងរាស្ត្រ ម្នាក់ របស់ គណបក្ស Kuomintang នឹងបន្ត ជួយពង្រឹង វប្បធម៌ចម្រុះ របស់ កោះតៃវ៉ាន់។
បរិបថគោលនយោបាយអន្តោប្រវេសន៍របស់កោះតៃវ៉ាន់ទទួលបានការចាប់ អារម្មណ៍ពីអន្តរជាតិ បន្ទាប់ពីស្ត្រីខ្មែរសញ្ជាតិតៃវ៉ាន់ម្នាក់បានជាប់ឆ្នោតជា តំណាងរាស្ត្រនៅសភាកោះតៃវ៉ាន។ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៧ អ្នកស្រី លីន លីចាន់ (Lin Li-Chan) មានអាយុ២០ឆ្នាំ នៅពេលដែលម្តាយរបស់អ្នកស្រីបានសម្រេចចិត្តឲ្យអ្នកស្រី លីចាន់ រៀបការជាមួយនឹងបុរសជនជាតិតៃវ៉ាន់ម្នាក់ ដោយសារជីវភាពគ្រួសារ។
«ខ្ញុំក៏មិនដឹងថា អ្វីទៅការមកតៃវ៉ាន់ ព្រោះខ្ញុំអត់ស្គាល់តៃវ៉ាន់នៅណា។ អត់ដែរឮ។ ប៉ុន្តែ ម៉ាក់ជាអ្នកឲ្យការមក។ បងប្អូនខាងប៉ាថា កុំការទៅ។ គេកុហក់ ហើយការទៅ ប្រហែលជាគេយកយើងទៅណាយើងអត់ស្គាល់។ ប៉ុន្តែម៉ាក់នៅតែឲ្យការមក។»
គោលនយោបាយដែលអ្នកស្រី លីន លីចាន់ ផ្តោតសំខាន់គឺលើបញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ ដូចជាការធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងសង្គមតៃវ៉ាន់របស់ជនអន្តោប្រវេសន៍ជា ដើម។ អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា អ្នកស្រីមានបទពិសោធន៍ជាច្រើនឆ្នាំ ក្នុងការងារស្ម័គ្រចិត្តក្នុងសង្គមតៃវ៉ាន់ ដោយធ្វើការជាមួយនឹងជនអន្តោប្រវេសន៍មកពីប្រទេសចិនដីគោក វៀតណាម និងកម្ពុជា។
«ខ្ញុំ ធ្លាប់ធ្វើ ជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត នៅតៃវ៉ាន់, ដូច្នេះ គោលនយោបាយ ខាងបក្ស ពួកខ្ញុំនេះ ច្រើនតែ ផ្តោតលើ អ្នក [ចំណាកស្រុក] មកពីស្រុក ផ្សេងៗ មកកាន់ តៃវ៉ាន់ ដើម្បី ធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យពួកគេ បានរស់នៅ សុខសប្បាយ និងចូល [សមាហរណកម្ម] ក្នុងសង្គម តៃវ៉ាន់ បានលឿន។»
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា អ្នកស្រីនឹងធ្វើការងារដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់ស្គាល់ពី វប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ជនអន្តោប្រវេសន៍ដែលមកពីប្រទេសផ្សេងៗ។
សួរទាក់ទងនឹងគោលជំហររបស់គណបក្ស Kuomingtang របស់អ្នកស្រីមកលើបញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ អ្នកស្រី លីន លីចាន់ បដិសេធមិនបកស្រាយលម្អិត ដោយសារតែនេះគឺជាគោលនយោបាយបក្សទាំងមូល។ អ្នកស្រី លីន លីចាន់ គឺជាជនអន្តោប្រវេសន៍ទីមួយបង្អស់ដែលជាប់ជាតំណាងរាស្ត្ររបស់ ប្រវត្តិសាស្ត្រនយោបាយរបស់កោះតៃវ៉ាន់នេះ។
អ្នកស្រី លីចាន់ បានឲ្យដឹងថា ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍របស់កោះតៃវ៉ាន់ត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្មកាលពី ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅ ដោយមានការបើកចំហរឲ្យជនអន្តោប្រវេសន៍មានសិទ្ធិធ្វើការ និងសម្រួលដល់ដំណើរការឯកសារស្នើសុំសញ្ជាតិតៃវ៉ាន់ជាដើម។
«ប្រហែល ជា១០ឆ្នាំមុន ការចូលមក រស់នៅ តៃវ៉ាន់ បាន លុះត្រាតែ [ជនអន្តោប្រវេសន៍ ]ត្រឡប់ ទៅប្រទេស ខ្លួនឯងវិញ ក្រោយ ពីបាន រស់នៅ តៃវ៉ាន់ បានកន្លះឆ្នាំ ដើម្បី [សុំហត្ថលេខាលើឯកសារ]។ ហើយការមកដល់តៃវ៉ាន់ ទាល់តែអ្នកនោះមានកាត [ប័ណ្ឌការងារ] ទើបអាចធ្វើការបាន។ ក្រោយមក[ច្បាប់នេះ]ត្រូវបានកែឡើងវិញ។ ឲ្យតែមានកាតធ្វើការបានហើយ។ ទី២ពីមុន បើចង់បានសញ្ជាតិតៃវ៉ាន់ លុះត្រាតែយើងមានទ្រព្យសម្បត្តិប៉ុន្មាន ទើបយកសញ្ជាតិតៃវ៉ាន់បាន។ ដល់ឥឡូវ ច្បាប់ហ្នឹងក៏កែដែរ។»
គោលនយោបាយអន្តោប្រវេសន៍ដ៏ទាក់ទាញនេះត្រូវបានតាក់តែងឡើង ដោយសារមួយផ្នែកធំនៃប្រជាជនសរុបរបស់កោះតៃវ៉ាន់មានវ័យចំណាស់ ខ្លាំង។ ការណ៍នេះជំរុញឲ្យតៃវ៉ាន់ទាញយកកម្លាំងពលកម្មពីជនអន្តោប្រវេសន៍ ដើម្បីជួយកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ដែលពឹងផ្អែកសំខាន់លើវិស័យកម្មន្តសាល និងការនាំចេញ។
អ្នកស្រី ថា៖ «ប្រជាជនគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែប្រជាជនតៃវ៉ាន់ កម្លាំងការងារខ្លះប្រជាជនតៃវ៉ាន់ធ្វើមិនបាន។ ឧទាហរណ៍ថាការងាររៀងធ្ងន់ធ្ងរ ដូចថាការងារនៅតាមរោងចក្រធំៗខ្លះ ហើយយើងរកតែកម្មករតៃវ៉ាន់យើងមិនគ្រាន់ទេ។ ម្លោះហើយតៃវ៉ាន់នៅតែត្រូវការកម្មករមកពីស្រុកក្រៅកាន់តែច្រើន។»
អ្នកស្រីក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ក៏បង្កើតគម្រោងគាំទ្រជនអន្តោប្រវេសន៍ ដោយផ្តល់ជាថវិកាឧបត្ថម្ភ ក៏ដូចជាផ្តល់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលខាងភាសា និងជំនាញដោយមិនយកកម្រៃ និងកម្មវិធីអាហារូបករណ៍ដល់ជនអន្តោប្រវេសន៍ជាដើម។
អ្នកស្រី បានបញ្ជាក់ ថា៖ «តាមការពិត រដ្ឋនៅតៃវ៉ាន់ អ្នកដែលមកពីស្រុកក្រៅដោយត្រូវបានគេការមកតៃវ៉ាន់ យើងទៅរៀនមិនបាច់អស់លុយ។ ពេលដែលយើងទៅរៀនខាងបច្ចេកទេស ច្បាប់ខ្លះគេឧបត្ថម្ភឲ្យយើងទៀត ក្នុងមួយខែប្រហែលជាមួយម៉ឺនតៃវ៉ាន់។ ឲ្យយើងទៅរៀន ហើយបានលុយ។ ហើយបើយើងមានកូនតូច ហើយយើងទៅរៀន ហើយអត់មានអ្នកមើលកូនឲ្យ គេមើលកូនឲ្យយើងទៀត ដើម្បីឲ្យយើងបានទៅរៀនសូត្រ។»
កោះតៃវ៉ាន់កំពុងតែមានចំនួនជនអន្តោប្រវេសន៍កាន់តែច្រើនឡើង ហើយគិតមកត្រឹមឆ្នាំ២០១៤ ជនអន្តោប្រវេសន៍ និងមនុស្សជំនាន់ទី២នៃជនអន្តោប្រវេសន៍នេះមានចំនួនច្រើនជាងជនជាតិ ដើមតៃវ៉ាន់ ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុបចំនួនជាង២៣លាននាក់។ អ្នកស្រី លីន លីចាន់ បានឲ្យដឹងថា ទាំងជនអន្តោប្រវេសន៍ និងជនជាតិតៃវ៉ាន់បានគាំទ្រការងាររបស់អ្នកស្រី ដែលជួយឲ្យអ្នកស្រីក្លាយជាតំណាងរាស្ត្រតៃវ៉ាន់ម្នាក់។
«អ្នកអន្តោប្រវេសន៍ភាគច្រើនគាំទ្រយើង។ ហើយអ្នកតៃវ៉ាន់ក៏គាំទ្រយើងដែរ ពីព្រោះថាយើងធ្វើការងារសង្គម ដើម្បីជួយអ្នកអន្តោប្រវេសន៍មកពីប្រទេសផ្សេងៗ ឲ្យគាត់រឹងមាំឡើង ហើយក៏ជួយអ្នកផ្សេងទៀត។ ម្ល៉ោះហើយយើងច្រើនតែទៅជួយដល់អ្នកតៃវ៉ាន់។ ដូច្នេះអ្នកតៃវ៉ាន់គេរាប់អានយើង និងស្វាគមន៍យើង។»
កាលពីឆ្នាំ២០០៨ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្អាកអនុសារណៈយោគយល់រវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលកោះតៃវ៉ាន់ ក្នុងការអនុញ្ញាតឲ្យជនជាតិខ្មែររៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយស្របច្បាប់ ជាមួយនឹងជនជាតិតៃវ៉ាន ដោយសារតែការព្រួយបារម្ភលើបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាលើមកលើស្ត្រីខ្មែរដែលបានរៀបការទៅ រស់នៅកោះតៃវ៉ាន់។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ អ្នកស្រី លីន លីចាន់ បានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា អ្នកស្រីមិនបានស្វែងយល់ច្បាស់ពីបញ្ហាការផ្អាកអនុសារណៈនេះទេ ក៏ប៉ុន្តែថា អ្នកស្រីនឹងផ្តោតលើបញ្ហានេះនាពេលខាងមុខនេះ។
អ្នកស្រី លីន លីចាន់ មានស្រុកកំណើតនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ អ្នកស្រី មានបងប្រុសពីរនាក់ និងប្អូនប្រុសម្នាក់។ ម្តាយរបស់អ្នកស្រីបានបាត់បង់ជីវិតកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅ នេះ។ សព្វថ្ងៃនេះ អ្នកស្រីមានកូនពីរនាក់ កូនស្រីមួយ និងកូនប្រុសមួយ។
អ្នកស្រី លីន លីចាន់ បានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រខាងសម្អាងការ ហើយបានប្រឡូកក្នុងការងារស្ម័គ្រចិត្តក្នុងសង្គមតៃវ៉ាន់ជាច្រើន ដូចជាជួយកាត់សក់ឲ្យកុមារតូចៗ និងមនុស្សចាស់ៗរបស់តៃវ៉ាន់ ដែលរស់នៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាលជាដើម។
បន្ទាប់មកទៀត អ្នកស្រីក៏បានបញ្ចប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិតខាងគោលនយោបាយសាធារណៈ ដោយផ្តោតលើការគ្រប់គ្រងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ហើយបានធ្វើការងារស្ម័គ្រចិត្តលើបញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍នៅតៃវ៉ាន់។
ការប្រឡូកចូលក្នុងវិស័យនយោបាយរបស់អ្នកស្រីបានចាប់ផ្តើមចេញ ជារូបរាងឡើង នៅពេលដែលអ្នកស្រីបានធ្វើការជាអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាដល់ក្រសួង មហាផ្ទៃតៃវ៉ាន់ ទាក់ទងនឹងបញ្ហាសង្គម និងអន្តោប្រវេសន៍។
«ក្រោយពីធ្វើការងារសង្គមមក ខ្ញុំបានទៅធ្វើការឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃជាអ្នកឲ្យយោបល់ដល់ក្រសួងពី បញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ថាតើ អ្នកអន្តោប្រវេសន៍ត្រូវការអ្វីខ្លះ។ ក្រសួងផ្សេងៗមានហៅខ្ញុំទៅធ្វើដែរ ទៅផ្តល់យោបល់អញ្ចឹងទៅ។ ក្រោយមកមេក្រសួងហ្នឹង សួរខ្ញុំថា៖ ជួយសង្គម និងជួយអ្នកអន្តោប្រវេសន៍បានទេ ហើយថានេះគឺជាឱកាសជួយតៃវ៉ាន់ដូចគ្នា ដែលនេះគឺជាឱកាសឲ្យយើងជួយបានកាន់តែច្រើនជាងមុន។»
ការរស់នៅកោះតៃវ៉ាន់ ក៏ដូចគ្នានឹងការរស់នៅក្នុងប្រទេសផ្សេងៗដែរ គឺជួបនឹងកត្តាប្រឈមខាងភាសា វប្បធម៌ និងចំណេះដឹងដើម្បីស្វែងរកការងារល្អនៅតៃវ៉ាន់។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកស្រី លីន លីចាន់ ហើយអ្នកស្រីបានស្នើឲ្យអ្នកដែលធ្វើចំណាកស្រុកមកកោះតៃវ៉ាន់ ស្វែងយល់ដឹងពីភាសា និងវប្បធម៌របស់តៃវ៉ាន់។
«បើ សិនជា គាត់ ចង់មកស្រុក តៃវ៉ាន់, សូម ឲ្យគាត់ ស្រាវជ្រាវ ឲ្យច្បាស់។ ទី២ បើ ចង់ទៅប្រទេសណា យើងគួរតែរៀនភាសាខ្លះៗ ពីទម្លាប់នៅប្រទេសហ្នឹង និងធាតុអាកាសដែរ និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចនៅប្រទេសហ្នឹងយ៉ាងម៉េចដែរ។»
អ្នកស្រី លីន លីចាន់ កំពុងធ្វើការស្រាវជ្រាវលើកិច្ចការរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅ កម្ពុជា ហើយអ្នកស្រីសង្ឃឹមថានឹងជួយពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់ និងពលរដ្ឋខ្មែរ៕
No comments:
Post a Comment