សហរដ្ឋ អាមេរិក ប្រឈម បញ្ហា មួយចំនួន ក្នុងដំណើរ ទស្សនកិច្ច នៅប្រទេស ឡាវ និងកម្ពុជា
មុនធ្វើដំណើរ
ទៅកាន់ ប្រទេស ចិន, លោក ឃែរី បានធ្វើ ទស្សនកិច្ច នៅប្រទេស ឡាវ
និងកម្ពុជា។
ប្រទេស ទាំងពីរ នេះ គឺ ជាប្រទេស ដែលរដ្ឋាភិបាល ទីក្រុង ប៉េកាំង មានឥទ្ធិពល កាន់តែ ខ្លាំងឡើង,
ហើយ រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋធានី វ៉ាស៊ីនតោន កំពុង តែ ពង្រីក ទំនាក់ទំនង ជាមួយនឹងប្រទេស ទាំងពីរ នេះដែរ។
VOA / វីអូអេ | ២៧ មករា ២០១៦
ប៉េកាំង—លោក ចន ឃែរី (John Kerry) រដ្ឋមន្ត្រី ការបរទេស សហរដ្ឋ អាមេរិក ទៅដល់ទីក្រុង ប៉េកាំង នៅថ្ងៃអង្គារនេះ ដែលជាប្រទេស ចុងក្រោយ បង្អស់ នៃដំណើរ ទស្សនកិច្ច របស់លោក ទៅកាន់តំបន់ អាស៊ី ដែលប្រឈម នឹងជម្លោះ ដែនទឹក នៅសមុទ្រ ចិន ខាងត្បូង។ ជម្លោះនេះ ទំនង ស្ថិតនៅក្នុង របៀបវារៈ នៃកិច្ចពិភាក្សា របស់លោក នៅទីនោះ។
មុនធ្វើដំណើរ ទៅកាន់ ប្រទេសចិន, លោក ឃែរី បានធ្វើ ទស្សនកិច្ច នៅប្រទេស ឡាវ និងកម្ពុជា។ ប្រទេស ទាំងពីរនេះ គឺ ជាប្រទេស ដែលរដ្ឋាភិបាល ទីក្រុង ប៉េកាំង មានឥទ្ធិពល កាន់តែ ខ្លាំងឡើង, ហើយ រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋធានី វ៉ាស៊ីនតោន កំពុង តែ ពង្រីក ទំនាក់ទំនង ជាមួយ នឹងប្រទេស ទាំងពីរនេះ ដែរ។
អ្នកវិភាគថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសទាំងពីរនេះគឺធ្វើឡើងមួយផ្នែក ដើម្បីពិភាក្សាអំពីកិច្ចប្រជុំកំពូល ដែលរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោននឹងជួបជាមួយនឹងមេដឹកនាំ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅកន្លែងលំហែកាយ Sunnylands នៅរដ្ឋកាលីហ្វរញ៉ា នៅខែក្រោយនេះ។ លោក ឃែរី បានព្យាយាមបង្កើតមតិរួមមួយ ក្នុងការឆ្លើយតបនឹងសកម្មភាពរបស់ចិនក្នុងជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាង ត្បូង។
លោក Nicholas Thomas អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយម្នាក់ នៅសាកលវិទ្យាល័យទីក្រុងហុងកុង បានឲ្យដឹងថា៖ «បញ្ហាមួយដែលខ្ញុំទាញថា លោក ឃែរី សម្រេចបានពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនោះ គឺអំពីជំហរដែលប្រទេសឡាវនឹងប្រឆាំងលើសេចក្តីសម្រេចចិត្តផ្សេងៗ ក្នុងបញ្ហាជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។»
ប្រទេសឡាវនឹងធ្វើជាប្រធានសមាគមអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំង១០ប្រទេស ឬអាស៊ាននៅឆ្នាំនេះ ហើយនឹងរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលមួយ ដែលមេដឹកនាំពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិននឹងចូលរួម។
សិទ្ធិដែនទឹក
ក្រោយពីបានជួបជាមួយនឹងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវមក លោក ឃែរី បានប្រាប់ទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មានថា ប្រទេសឡាវដែលមិនមានដែលដែនទឹកនេះ ចង់ឃើញការគោរពសិទ្ធិដែនទឹក ហើយបញ្ចៀសការប្រឈមមុខគ្នាខាងយោធានៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាង ត្បូង។
ការណ៍ដែលចិនសាងសង់កោះសិប្បនិមិត្តនៅតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលអាចជាមូលដ្ឋានយោធានោះ គឺជាក្តីកង្វល់ដ៏ធំមួយរបស់ប្រទេសជិតខាងចិននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ចិនបដិសេធលើការចោទប្រកាន់ដែលថា ការសាងសង់នេះគឺសម្រាប់គោលដៅយោធានោះ។
អត្ថបទអត្ថាធិប្បាយកាលពីថ្ងៃអង្គារ នៅទីក្រុងប៉េកាំង បង្ហាញមន្ទិលសង្ស័យលើដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ឃែរី និងសមត្ថភាពរបស់អាមេរិកក្នុងការទាក់ទាញ«ប្រទេសទាំងពីរ[ឡាវ និងកម្ពុជា] ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ចិន»។ អត្ថបទនេះបានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងកំពុងតែទទួលបានឥទ្ធិពលជាបន្តបន្ទាប់នៅ ក្នុងតំបន់ ប្រសើរជាងឥទ្ធិពលរបស់រដ្ឋាភិបាលរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។
កាសែត Global Times របស់បក្សកុម្មុយនិស្តចិន បានដកស្រង់សម្តីរបស់ Shen Shishun អ្នកស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានចិនស្តីពីទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ថា វាជាការគិតដ៏ប្រសើរ ដែលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ឃែរី ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវ នឹងផ្តល់ជាអត្ថប្រយោជន៍ដល់ការប្រឆាំងនឹងចិនក្នុងបញ្ហាជម្លោះ សមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កម្ពុជាគាំទ្រចិន
នៅប្រទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអង្គារនេះ ការគាំទ្ររបស់កម្ពុជាដល់ចិនបានកើតមានឡើង។ លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា ហោ ណាំហុង បានបញ្ជាក់ពីគោលជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងលើជម្លោះសមុទ្រ ចិនខាងត្បូងនេះទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន ដោយអះអាងថា សមាគមអាស៊ានមិនមែនជាបក្សនយោបាយដែលដោះស្រាយជម្លោះដែនដីទេ ហើយថាជម្លោះដែនដីត្រូវដោះស្រាយដោយទ្វេភាគី។
នៅប្រទេសឡាវ លោក ឃែរី បានពិភាក្សាអំពីបញ្ហាជាច្រើនដែលប្រទេសទាំងពីរអាចធ្វើការជាមួយ គ្នាបាន។ លោក ឃែរី បាននិយាយទៅកាន់សិស្សមួយក្រុមដែលជាសមាជិកនៃគម្រោងផ្តួចផ្តើម សម្រាប់ភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់យុវជនអាស៊ីអាគ្នេយ៍ថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិក ប្តេជ្ញាចិត្តនឹងធ្វើការឲ្យបានជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងប្រទេសឡាវ និងប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលជាសមាជិករបស់សមាគមអាស៊ាន។ លោកប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា បានអញ្ជើញមេដឹកនាំអាស៊ានទាំងអស់ឲ្យមកជួបជុំគ្នានៅរដ្ឋ កាលីហ្វរញ៉ានៅខែក្រោយនេះ។»
លោកក៏បានបន្ថែមថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ យើង កំពុងធ្វើការ ជាមួយ នឹងប្រទេស ឡាវ ដើម្បី ឆ្លើយតប នឹងការ ស្នើសុំ របស់ ប្រទេសឡាវ ដើម្បី ចូលជាសមាជិក របស់ អង្គការពាណិជ្ជកម្ មពិភពលោក (WTO) ដែលនឹងបើក ឱកាស ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ដល់ប្រទេសនេះ។»
ក៏ប៉ុន្តែ លោក Thomas បានយល់ថា ការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសទាំងពីរនេះមិនមែនងាយស្រួល នោះទេ ដោយសារតែប្រទេសទាំងពីរនេះជាប្រទេសដ៏តូច ហើយជាប្រទេស ដែល«ស្ថិត នៅក្នុង រង្វង់ ឥទ្ធិពល ដ៏ពិតប្រាកដ របស់ ចិន។»
លោក បានបញ្ជាក់ បន្ថែម ថា៖ ជាក់ស្តែង នៅប្រទេស ឡាវ «គេ ឃើញ មានពាណិជ្ជកម្មឆ្លងព្រំដែនដ៏ធំរបស់ចិន និងការបណ្តាក់ទុនរបស់ចិនក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដែលជួយផ្តល់ស្ថិរភាពស្បៀងអាហារដល់ឡាវ។ បើទោះបីជាមានភាពតានតឹងដែលកើតមានឡើង ដោយសារតែការឆ្លងព្រំដែនរបស់ចិនចូលក្នុងប្រទេសក្តី ក៏រដ្ឋាភិបាលឡាវនៅតែគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ចិនយ៉ាងពិត ប្រាកដ៕»
No comments:
Post a Comment