គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ៖ កិច្ចប្រជុំ រដ្ឋសភា រំលោភ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ធ្ងន់ធ្ងរ
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ១៣ មេសា ២០១៦
លោក សុន ឆ័យ (ស្ដាំ) តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថ្លែងនៅក្នុងរដ្ឋសភា នៅថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Brach Chev
គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ប្រកាស ថា, កិច្ចប្រជុំ រដ្ឋសភា កាលពីរសៀល ថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ដែលអនុម័ត ឱ្យក្រសួង មានសមត្ថកិច្ច បន្តនីតិវិធី ចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន, ឃាត់ខ្លួន, និងឃុំខ្លួន លោក អ៊ុំ សំអាន នោះ ជាកិច្ចប្រជុំ ដែលរំលោភ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ធ្ងន់ធ្ងរ មិនអាច ទទួល យកបាន ឡើយ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមេសា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លើកហេតុផលថា មាត្រា ៨៨ ថ្មី កថាខណ្ឌ ២ ចែងថា ការប្រជុំរដ្ឋសភានឹងយកជាការបាន លុះត្រាតែមានកូរ៉ុមលើសពីពីរភាគបី នៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល សម្រាប់ការអនុម័តទាំងឡាយណាដែលតម្រូវឱ្យយកមតិភាគច្រើន ពីរភាគបី នៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។ ដូច្នេះការប្រជុំរដ្ឋសភា កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១២ ខែមេសា នោះ មានសមាជិករដ្ឋសភាត្រឹមតែ ៦៣រូប ឬស្មើនឹងចំនួន ៥០ភាគរយបូកមួយ គឺមិនបានតាមចំនួនតម្រូវតាមក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេ។
រឿងរ៉ាវនៃការចាប់ឃុំខ្លួនតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ភាគីពាក់ព័ន្ធនៅតែទាញយកហេតុផលត្រូវរៀងៗខ្លួន បើទោះជាភាគីពាក់ព័ន្ធផ្អែកលើមាត្រា ៨០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដូចគ្នាក្ដី។
ខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាត់ទុកថា ការចាប់ឃុំខ្លួនតំណាងរាស្ត្រ លោក អ៊ុំ សំអាន ជាការរំលោភអភ័យឯកសិទ្ធិ ការពារដោយមាត្រា ៨០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ ថ្លែងថា ការរំលោភអភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្រដោយមិនសមហេតុផលមានច្រើនករណី កន្លងមក មិនមែនតែក្នុងករណីលោក អ៊ុំ សំអាន ទេ។ លោកថា អភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្រនៅក្នុងមាត្រា ៨០ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ពេលដែលលោកចូលរួមអនុម័តនៅឆ្នាំ១៩៩៣ បានច្បាស់លាស់។
លោក សុន ឆ័យ៖ «ដែលខ្លួនខ្ញុំបានចូលពិភាក្សាមាត្រា ៨០ នេះ យើងបាននិយាយច្បាស់ ហើយសួរច្បាស់ ហើយការពន្យល់គ្នាទៅវិញទៅមក មុនការអនុម័តមាត្រា ៨០ នេះ គឺអ្នកដែលព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ បានពន្យល់ដល់អ្នកតំណាងរាស្ត្រច្បាស់លាស់ណាស់ថា អ្វីដែលហៅថា ជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាក់ស្ដែង គឺក្នុងករណីដែលបុគ្គលគាត់បានប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាដូចជាការកាប់ សម្លាប់គេ គឺត្រូវតែឃាត់ ត្រូវតែចាប់ខ្លួន ដើម្បីបញ្ឈប់ការប្រើអំពើហិង្សា ឬអំពើណាមួយ ដែលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតអ្នកដទៃនោះ។ រួចទៅទើបស្នើមករដ្ឋសភា ដើម្បីសុំការអនុញ្ញាតជាផ្លូវការតាមការសម្រេចរបស់រដ្ឋសភា ដោយសំឡេង ២ ភាគ ៣។ នេះជានីតិវិធី ដែលបានពន្យល់គ្នា»។
លោក អ៊ុំ សំអាន ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួននៅខេត្តសៀមរាប កាលពីយប់ថ្ងៃទី១១ ខែមេសា។ នៅថ្ងៃទី១២ ខែមេសា សមាជិកសភាមកពីគណបក្សកាន់អំណាចប្រជុំ អនុម័តឱ្យក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចបន្តនីតិវិធីចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនលោក អ៊ុំ សំអាន។ សមាជិកសភាពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំនោះទេ ដោយលើកហេតុផលថា មិនចង់ចូលរួមធ្វើខុសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍បន្តថា សកម្មភាពរបស់លោក អ៊ុំ សំអាន គឺជាការបំពេញតួនាទីក្នុងនាមជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដែលមានអភ័យឯកសិទ្ធិ៖ «មាត្រា ៨០ នេះបាននិយាយច្បាស់ណាស់ថា អ្នកតំណាងរាស្ត្ររូបណាក៏ដោយ មិនអាចត្រូវចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួន ដោយហេតុពីបានសម្ដែងយោបល់ ឬបញ្ចេញមតិក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួននោះទេ»។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី១២ ខែមេសា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ការចាប់ឃាត់ខ្លួនលោក អ៊ុំ សំអាន គឺធ្វើឡើងតាមបទល្មើសជាក់ស្ដែងដែលលោក អ៊ុំ សំអាន នៅតែបន្តបង្ហោះហ្វេសប៊ុក អំពីបញ្ហាព្រំដែន និងផែនទីក្លែងក្លាយ៖ «រឿង ចាប់ក្នុងបទល្មើសជាក់ស្ដែង។ អ្នកឯងកំពុងធ្វើបទល្មើសជាក់ស្ដែង។ ពេលដែលគេចាប់ខ្លួន ផេក (page) ហ្វេសប៊ុករបស់អ្នកឯងនៅកំពុងផ្សាយ»។
បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃដដែលអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយជម្រាបសាធារណជនអំពីចំណាត់ការរឿងក្ដី តំណាងរាស្ត្រ អ៊ុំ សំអាន ថា លោក អ៊ុំ សំអាន បានប្រើហ្វេសប៊ុក ចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលប្រើផែនទីក្លែងក្លាយក្នុងការកំណត់ព្រំដែនជា មួយប្រទេសវៀតណាម។ លោកបានបង្ហោះខ្លឹមសារជាអក្សរ និងវីឌីអូ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែន អធិបតេយ្យបូរណភាពដែនដី និងបញ្ហាជនជាតិវៀតណាម ដែលមានចរឹតញុះញង់បង្កឱ្យមានវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម និងការញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើង។
ខ្លឹមសារទាំងនេះ ត្រូវបានបង្ហោះផ្សាយជាសាធារណៈចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ បន្តជាប់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលជាសកម្មភាពកំពុងប្រព្រឹត្តបទល្មើស ស្របតាមខ្លឹមសារនៃមាត្រា ៨៦ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលចែងអំពីនិយមន័យនៃបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិមជាក់ស្ដែង។
ក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅយប់ថ្ងៃទី១១ ខែមេសា ប្រធានការិយាល័យមេធាវី ក្រុមអ្នកច្បាប់អមរិន្ទ្រ លោក សុក សំអឿន បញ្ចេញទស្សនៈថា និយមន័យនៃបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិមជាក់ស្ដែង មានភាពមិនច្បាស់លាស់ ចំពោះបទល្មើសដែលទើបបានប្រព្រឹត្តរួចបន្តិច៖ «មាត្រា ៨៦ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌហ្នឹងចែងថា ត្រូវចាត់ទុកថា ជាបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិមជាក់ស្ដែងដែរ កាលណាក្រោយពេលមានបទល្មើសរួចបន្តិចមក។ ក្នុងភាសាច្បាប់ថា រួចបន្តិចមក។ រួចបន្តិចមកហ្នឹង បើទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ គួរតែមិនឱ្យហួសដល់ម៉ោងទេ គឺភ្លាមហ្នឹងតែម្ដង។ គាត់ធ្វើភ្លាមហើយចាប់ ក៏ប៉ុន្តែ ហួស មានន័យថា អ្នកដែលប្រព្រឹត្តហ្នឹង គាត់ចេញផុតពីកន្លែងដែលគាត់ធ្វើសកម្មភាពហើយ ក៏ប៉ុន្តែនគរបាលយុត្តិធម៌ គេមានភស្តុតាងស៊ីសង្វាក់អាចយល់ថា អ្នកជាអ្នកប្រព្រឹត្ត អាហ្នឹងអាចចាប់បាន»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បញ្ជាក់ថា ការចាប់ និងឃាត់ខ្លួន លោក អ៊ុំ សំអាន ផ្អែកលើមូលដ្ឋានខាងដើមនេះ ដោយអនុវត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវនៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ គឺជាបទមជ្ឈិមជាក់ស្ដែង មានចែង និងផ្ដន្ទាទោសដោយមាត្រា ៤៩៥ ពីបទញុះញង់បង្កឱ្យមានវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម និងមាត្រា ៤៩៦ ពីបទញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើង។
ការសម្រេចចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសទាំងពីរ និងឃុំខ្លួនលោក អ៊ុំ សំអាន ជាបណ្ដោះអាសន្ន អយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏ផ្អែកលើមាត្រា ៨០ កថាខណ្ឌទី៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមាត្រា ១២ នៃច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈតំណាងរាស្ត្រ។
មាត្រា ៨០ កថាខណ្ឌទី ៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា ការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួន ឬការឃុំខ្លួនសមាជិកណាមួយនៃរដ្ឋសភា នឹងអាចធ្វើទៅកើត លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីរដ្ឋសភា ឬពីគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋសភា ក្នុងចន្លោះសម័យប្រជុំនៃរដ្ឋសភា វៀរលែងតែក្នុងករណីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាក់ស្ដែង។ ក្នុងករណីខាងក្រោយនេះ ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ច ត្រូវធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភា ឬជូនគណៈកម្មាធិការរបស់រដ្ឋសភាជាបន្ទាន់ ដើម្បីសម្រេច។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អយ្យការក៏យោងមាត្រា ១២ នៃច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈតំណាងរាស្ត្រដែលចែងខ្លឹមសារដូចគ្នាថា ក្នុងករណីតំណាងរាស្ត្របានប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាក់ស្ដែង ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចអាចចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួនបាន ហើយត្រូវធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភា ឬជូនគណៈកម្មាធិការរបស់រដ្ឋសភាជាបន្ទាន់ដើម្បីសម្រេច៕
No comments:
Post a Comment