...
អ្នកនេសាទខ្មែរ ថា, ទិន្នផលត្រី ធ្លាក់ចុះ ស្របពេល ដែលឡាវ បន្តគម្រោង សាងសង់ ទំនប់វារីអគ្គិសនី មួយទៀត
អ្នកនេសាទ ខ្មែរ ថា, ទិន្នផល ត្រី ធ្លាក់ចុះ ស្របពេល ដែលឡាវ បន្ត គម្រោង សាងសង់ ទំនប់ វារីអគ្គិសនី មួយទៀត
VOA | ១២ ធ្នូ ២០១៦
ក្ដីបារម្ភ កំពុង កើតឡើង នៅទូទាំង តំបន់ ដីសណ្ដ ទន្លេមេគង្គ ជាកន្លែង ដែលមាន ទំនប់ វារីអគ្គិសនី និងការ បំផ្លិចបំផ្លាញ ជម្រក ធម្មជាតិ ដែលបណ្ដាល ឲ្យត្រី មិនអាច ហែលបញ្ច្រាសទឹក ទៅពង និងបង្ក ការលំបាក ដល់ការ រស់នៅ របស់ត្រី ទាំងនោះ។
ច្រាំងចំរេះ —
នៅផ្សារ លក់ត្រី មួយកន្លែង តាមបណ្ដោយ ច្រាំងទន្លេសាប, ការប្រមូល ផល នៅពេលព្រលឹមធ្វើឡើង ក្នុងទ្រង់ទ្រាយ ធំ ។ ត្រី អណ្ដែង ត្រូវ ប៉ាន់ជាងគេ ក្នុងចំណោម ត្រី ផ្សេងៗ ទៀត ពីព្រោះ អ្នកទិញត្រី សម្រាប់ ភោជនីយដ្ឋាន កុម្ម៉ង់ទិញច្រើន។
ការលក់ដូរ នៅពេល ព្រឹកព្រលឹម គឺមានភាព មមាញឹក សម្រាប់ អ្នកចិញ្ចឹមត្រី ដែលបាន បង្កាត់ និងឲ្យ ចំណី ត្រី រួចរាល់ នៅក្នុងស្រះ។ ប៉ុន្តែ នៅពេល រសៀល គឺខុសគ្នា។ នេះ បើ តាមការបញ្ជាក់ របស់លោក ម៉ាន ម៉ាត់ ដែលជាអ្នកលក់ត្រីអាយុ ២៩ ឆ្នាំ។
ទិន្នផល ត្រី របស់ អ្នកនេសាទ តាមទន្លេ សាប និងទន្លេ មេគង្គ សម្រាប់ លក់ មានការ ធ្លាក់ចុះ។ លោក ម៉ាន ម៉ាត់ បានបន្ទោសលើបញ្ហា ជាច្រើន ដែលបណ្ដាល ឲ្យមាន ការធ្លាក់ចុះ នូវទិន្នផល ត្រី ដែលក្នុងនោះ មានដូចជា ការនេសាទ ខុសច្បាប់ ដោយប្រើ សំណាញ់ ឆក់ត្រី, ការនេសាទ ហួសកំណត់, ការប្រែប្រួល អាកាសធាតុ, និងគ្រោះ រាំងស្ងួត ជាដើម។
ទិន្នផល ត្រី របស់ អ្នកនេសាទ តាមទន្លេ សាប និងទន្លេ មេគង្គ សម្រាប់ លក់ មានការ ធ្លាក់ចុះ។ លោក ម៉ាន ម៉ាត់ បានបន្ទោសលើបញ្ហា ជាច្រើន ដែលបណ្ដាល ឲ្យមាន ការធ្លាក់ចុះ នូវទិន្នផល ត្រី ដែលក្នុងនោះ មានដូចជា ការនេសាទ ខុសច្បាប់ ដោយប្រើ សំណាញ់ ឆក់ត្រី, ការនេសាទ ហួសកំណត់, ការប្រែប្រួល អាកាសធាតុ, និងគ្រោះ រាំងស្ងួត ជាដើម។
ប៉ុន្តែ លោក ម៉ាន ម៉ាត់ បានបន្ថែមទៀតថា បញ្ហាធំបំផុតដែលប៉ះពាល់ដល់របរនេសាទត្រីរបស់លោក គឺដោយសារការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដែលមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅក្នុងប្រទេសឡាវ។
លោក ម៉ាន ម៉ាត់ ដែលជា ជនជាតិ ខ្មែរ-ឥស្លាម និងជាកូនប្រុស របស់ អ្នកនេសាទត្រី បាននិយាយ យ៉ាងដូច្នេះ ថា៖ «ទិន្នផល ត្រី មានការ ធ្លាក់ចុះ ជាបន្តបន្ទាប់។ ឪពុក របស់ខ្ញុំ ឥឡូវនេះ ចាប់ត្រី បានតែ ពី ៥ ទៅ ១៥ គីឡូក្រាម តែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយថ្ងៃ។ កាលពីលើកមុន គាត់ ចាប់បាន ពី ១០០ ទៅ ២០០ គីឡូក្រាម ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ ទៅមុខទៀត នឹងគ្មាន ត្រី នៅសេសសល់ ឡើយ។»
ក្ដីបារម្ភកំពុងកើតឡើងនៅទូទាំងតំបន់ដីសណ្ដទន្លេមេគង្គ ជាកន្លែងដែលមានទំនប់វារីអគ្គិសនី និងការបំផ្លិចបំផ្លាញជម្រកធម្មជាតិ ដែលបណ្ដាលឲ្យត្រីមិនអាចហែលបញ្ច្រាសទឹកទៅពង និងបង្កការលំបាកដល់ការរស់នៅរបស់ត្រីទាំងនោះ។
ចំណុច ចាប់ផ្ដើម នៃបញ្ហា
ចំណុច ចាប់ផ្ដើម នៃបញ្ហា
បញ្ហានេះ កើតឡើង នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលឡាវសម្រេចចិត្តសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី សាយ៉ាប៊ូរី (Xayaburi) ដែលមានទឹកប្រាក់ ៣,៨ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ទោះបីជាមានការតវ៉ាខ្លាំងក្លាជាសាធារណៈពីអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកបរិស្ថានក៏ដោយ។ អាជ្ញាធរឡាវក៏បានប្រកាសផងដែរថា ខ្លួននឹងបន្តគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង (Don Sahong) មួយទៀត ក្នុងទឹកប្រាក់ ៣០០ លានដុល្លារអាមេរិក នៅតំបន់ ស៊ីផាន់ដន (Siphandone) ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសឡាវ ដែលនៅទីនោះជាទីជម្រករបស់ផ្សោតទន្លេ Irrawaddy ដែលកំពុងរងការគំរាមកំហែង និងជាប្រជុំកោះទាំង ៤០០០ ដ៏ល្បីឈ្មោះរបស់ឡាវ។
ប៉ុន្តែបញ្ហាចុងក្រោយមួយទៀតគឺ កាលពីខែវិច្ឆិការដ្ឋាភិបាលឡាវដឹកនាំដោយលោក ប្រធានាធិបតី ប៊ុនហាង វូរ៉ាឈិត (Bounnhang Vorachith) បានសម្រេចបន្តគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទី ៣ របស់ខ្លួនទៅលើទន្លេមេគង្គត្រង់ភូមិ ប៉ាក់ បេង (Pak Beng) ស្ថិតនៅភាគខាងជើងប្រទេសឡាវ ក្នុងទឹកប្រាក់ចំនួន ១,៨៨ ពាន់លាន ដុល្លារ អាមេរិក ដែលនេះ ជាផ្នែកមួយ នៃយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បី លក់អគ្គិសនី ទៅឲ្យ ប្រទេសជិតខាងខ្លួន ជាពិសេស ប្រទេសចិន ដែលបាន កសាង ទំនប់ វារីអគ្គិសនី កាត់ទន្លេ មេគង្គ ក្នុងទឹកដី របស់ខ្លួន។
ប៉ុន្តែបញ្ហាចុងក្រោយមួយទៀតគឺ កាលពីខែវិច្ឆិការដ្ឋាភិបាលឡាវដឹកនាំដោយលោក ប្រធានាធិបតី ប៊ុនហាង វូរ៉ាឈិត (Bounnhang Vorachith) បានសម្រេចបន្តគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទី ៣ របស់ខ្លួនទៅលើទន្លេមេគង្គត្រង់ភូមិ ប៉ាក់ បេង (Pak Beng) ស្ថិតនៅភាគខាងជើងប្រទេសឡាវ ក្នុងទឹកប្រាក់ចំនួន ១,៨៨ ពាន់លាន ដុល្លារ អាមេរិក ដែលនេះ ជាផ្នែកមួយ នៃយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បី លក់អគ្គិសនី ទៅឲ្យ ប្រទេសជិតខាងខ្លួន ជាពិសេស ប្រទេសចិន ដែលបាន កសាង ទំនប់ វារីអគ្គិសនី កាត់ទន្លេ មេគង្គ ក្នុងទឹកដី របស់ខ្លួន។
លោក ម៉ាន ម៉ាត់ បាននិយាយ ថា៖ «ពួកគេ ឃាំង ត្រីទុក នៅផ្នែក ខាងលើ នៃទន្លេ, ហើយពួកគេប្រលែងនៅពេលទឹកមានកម្រិតខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះ។ ឥឡូវនេះចំនួនត្រីមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។»
យោងតាមព្រឹត្តិបត្រអភិវឌ្ឍន៍ និងស្រាវជ្រាវជលផលឈ្មោះ Catch and Culture ឬ វប្បធម៌ និងការចាប់ត្រី បានឲ្យដឹងថា ទិន្នផលត្រីសរុបបានពីការនេសាទក្នុងទន្លេមេគង្គ និងតំបន់ដីសណ្ដទន្លេមេគង្គ បានទឹកប្រាក់សរុប ១១ ពាន់លានដុល្លារនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥។
ឧស្សាហកម្ម ធំៗ
ឧស្សាហកម្ម ធំៗ
ប្រជាជន ៧០ លាន នាក់ ពឹងផ្អែក ទៅលើត្រី ទាំងនោះ, ហើយសន្តិសុខ ស្បៀង របស់ ពួកគេ បានក្លាយ ជាបញ្ហា ប្រឈម សម្រាប់ រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាល វៀតណាម។
រយៈពេល ជាងពីរ ទសវត្ស ចុងក្រោយនេះ ចំនួន ប្រជាជន ដែលរស់នៅ តំបន់ ដីសណ្ដ ទន្លេ មេគង្គ ផ្នែកខាងក្រោម បានកើនឡើង យ៉ាងហោចណាស់ ១០លាន នាក់ ធ្វើឲ្យមានការកើនឡើងតម្រូវការត្រី និងបណ្ដាល ឲ្យមាន បាតុភូត មួយ ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ឲ្យឈ្មោះ ថា «ការនេសាទ ត្រី ធ្លាក់ចុះ» ដែលជាលទ្ធផល ចំនួន ត្រីធំ ថយចុះ និងជំនួស មកវិញ ដោយត្រី តូចៗ ដែលមិនអាច យកជាការ បាន។
លោក ធុយ រ៉ា អ្នកនេសាទ អាយុ ៤១ឆ្នាំ ដែលប្រើ ទូកតូច ប្រកបរបរ នេសាទ និងបង់សំណាញ់ បាននិយាយ ថា៖ «ប្រទេស ឡាវ គួរ តែ បញ្ឈប់គម្រោង វារីអគ្គិសនី ពីព្រោះ វា ប៉ះពាល់ ធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ការ នេសាទ។ វារីអគ្គិសនី ទាំងនោះ កំពុង រាំងត្រី មិនឲ្យ ទៅពងកូន នៅខ្សែទឹក ខាងលើទន្លេ បាន។»
រយៈពេល ជាងពីរ ទសវត្ស ចុងក្រោយនេះ ចំនួន ប្រជាជន ដែលរស់នៅ តំបន់ ដីសណ្ដ ទន្លេ មេគង្គ ផ្នែកខាងក្រោម បានកើនឡើង យ៉ាងហោចណាស់ ១០លាន នាក់ ធ្វើឲ្យមានការកើនឡើងតម្រូវការត្រី និងបណ្ដាល ឲ្យមាន បាតុភូត មួយ ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ឲ្យឈ្មោះ ថា «ការនេសាទ ត្រី ធ្លាក់ចុះ» ដែលជាលទ្ធផល ចំនួន ត្រីធំ ថយចុះ និងជំនួស មកវិញ ដោយត្រី តូចៗ ដែលមិនអាច យកជាការ បាន។
លោក ធុយ រ៉ា អ្នកនេសាទ អាយុ ៤១ឆ្នាំ ដែលប្រើ ទូកតូច ប្រកបរបរ នេសាទ និងបង់សំណាញ់ បាននិយាយ ថា៖ «ប្រទេស ឡាវ គួរ តែ បញ្ឈប់គម្រោង វារីអគ្គិសនី ពីព្រោះ វា ប៉ះពាល់ ធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ការ នេសាទ។ វារីអគ្គិសនី ទាំងនោះ កំពុង រាំងត្រី មិនឲ្យ ទៅពងកូន នៅខ្សែទឹក ខាងលើទន្លេ បាន។»
លោកបាននិយាយថាបច្ចុប្បន្ននេះ របរនេសាទមិនកាក់កបឡើយ ដោយសារកម្ពស់ទឹកទាបជាងធម្មតា។ លោក រ៉ា បន្ថែមថា៖ «ឥឡូវនេះខ្ញុំមិននេសាទទេ គ្រាន់តែជួសជុលទូកប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកនេសាទដូចលោក ធុយ រ៉ា និង ហ៊ាន អ៊ូត អាយុ ៦៩ ឆ្នាំ ក៏មានការបារម្ភដូចលោក ម៉ាន ម៉ាត់ ដែរ។ អ្នកទាំងពីរនិយាយថាពួកគេធ្លាប់ចាប់បានត្រី ៣០០ គីឡូក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះបានត្រឹមតែ ២០ គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ថ្ងៃណាហេង។
អ្នកនេសាទដូចលោក ធុយ រ៉ា និង ហ៊ាន អ៊ូត អាយុ ៦៩ ឆ្នាំ ក៏មានការបារម្ភដូចលោក ម៉ាន ម៉ាត់ ដែរ។ អ្នកទាំងពីរនិយាយថាពួកគេធ្លាប់ចាប់បានត្រី ៣០០ គីឡូក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះបានត្រឹមតែ ២០ គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ថ្ងៃណាហេង។
«ប្រាំដងហើយ ដែលខ្ញុំ បង់សំណាញ់ ព្រឹកនេះ, ហើយ បានត្រី តែ ប៉ុណ្ណឹង។» លោក ហ៊ាន អ៊ូត បានរៀបរាប់ ស្របពេល ដែលចង្អុល ទៅកាន់ចៅ របស់គាត់ ដែលកំពុង យួរត្រី បន្តិចបន្តួច ល្មមទុក គ្រាន់ធ្វើនុយ ប៉ុណ្ណោះ។
លោក បន្ថែម ថា៖ «ខ្ញុំ ក៏បានឮ មកថា, ឡាវ កំពុងតែ សាងសង់ ទំនប់ វារីអគ្គិសនី ទី៣ កាត់ទន្លេ មេគង្គ។ តែ ប៉ុណ្ណឹង ចប់ហើយ, គ្មាន ត្រី ទៀតទេ, ហើយ ចៅៗ របស់ខ្ញុំ នឹងទៅធ្វើអ្វី ផ្សេង ស្របពេល ដែលពួកគេ ទៅសាលារៀន។»
យុទ្ធសាស្ត្រ របស់ឡាវ
យ៉ាងណា ក៏ដោយ, រដ្ឋាភិបាល ទីក្រុង វៀងចន្ទន៍ មិនខ្វល់ ឡើយ។ ឡាវ មានគម្រោង លក់ វារីអគ្គិសនី ឲ្យទៅប្រទេស ជិតខាង តាមរយៈ ការសាងសង់ ទំនប់ វារីអគ្គិសនី ជាបន្តបន្ទាប់, សរុប ចំនួន ១១, កាត់ ទន្លេមេគង្គ និង ១២៣ ទៀត ទូទាំងប្រទេស ក្នុងដំណើរ ឆ្ពោះទៅកាន់ ការធ្វើ ឲ្យប្រទេស ក្រីក្រ ដាច់ស្រយាល មួយនេះ ក្លាយជា «អាគុយ ប្រចាំ តំបន់ អាស៊ី។»
ប្រទេសឡាវក៏ព្យាយាមសម្រាលដល់ការបារម្ភពីការញាស់កូនត្រី ដោយកសាងផ្លូវត្រីហែល ដើម្បីឲ្យត្រីអាចហែលទៅពងកូននៅខ្សែទឹកខាងលើបាន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ មិនជឿថាការសាងសង់ផ្លូវត្រីហែលនេះមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ ដោយលើកឡើងថាមិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់។
ការណ៍នេះធ្វើឲ្យមានការពឹងផ្អែកយ៉ាងធំធេងទៅលើការចិញ្ចឹមត្រី។
ប្រទេសឡាវក៏ព្យាយាមសម្រាលដល់ការបារម្ភពីការញាស់កូនត្រី ដោយកសាងផ្លូវត្រីហែល ដើម្បីឲ្យត្រីអាចហែលទៅពងកូននៅខ្សែទឹកខាងលើបាន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ មិនជឿថាការសាងសង់ផ្លូវត្រីហែលនេះមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ ដោយលើកឡើងថាមិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់។
ការណ៍នេះធ្វើឲ្យមានការពឹងផ្អែកយ៉ាងធំធេងទៅលើការចិញ្ចឹមត្រី។
យោងតាមអត្រាកំណើននៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានស្ដីពី វប្បធម៌ និងការចាប់ត្រី បានឲ្យដឹងថា កំណើនវារីវប្បកម្មនៅក្នុងតំបន់អាងទន្លេមេគង្គ មានការកើនឡើងលឿនជាងបីដងនៃល្បឿនមធ្យមជាសកល។ ទិន្នផលនៃកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមត្រី បានផ្ដល់ផលសរុបជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥,៨ ពាន់លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ កើនឡើងពី ៤,៨ ពាន់លានដុល្លារនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១០។ វាមានចំនួនតិចជាង ១ពាន់លានដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៣។
ការណ៍នេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញច្បាស់នៅផ្សារត្រីក្នុងស្រុកមួយកន្លែងនៅច្រាំងចំរេះ កន្លែងដែលវារីវប្បកម្មកំពុងរីកចម្រើនខ្លាំង ខណៈពេលដែលអ្នកនេសាទតាមបែបប្រពៃណីកំពុងជួបការលំបាក៕
No comments:
Post a Comment