Sam Rainsy: សេចក្តី អំពាវនាវ ទៅកាន់ តំណាងរាស្ត្រ ទាំងអស់ ក្នុងពិភពលោក ដើម្បី ជួយការពារ លក្ខណៈ ជាតំណាងរាស្ត្រ ពិតប្រាកដ នៅប្រទេស កម្ពុជា | APPEL A TOUS LES PARLEMENTAIRES DU MONDE ENTIER POUR SAUVER LA REPRÉSENTATION PARLEMENTAIRE AU CAMBODGE | A call to the world’s parliamentarians: Help save Cambodian democracy

 

A call to the world’s parliamentarians: Help save Cambodian democracy

១៦ តុលា ២០១៧ / 16 October 2017 

My today's letter translated in Khmer and in French 

ខាងក្រោមនេះ ជាការ បកប្រែ ជាភាសាខ្មែរ និងភាសា បារាំង នៃលិខិត របស់ ខ្ញុំមួយ ដែលកាសែត ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ (Phnom Penh Post) បានចុះផ្សាយ ថ្ងៃនេះ ជាភាសា អង់គ្លេស។

សេចក្តី អំពាវនាវ ទៅកាន់ តំណាងរាស្ត្រ ទាំងអស់ ក្នុងពិភពលោក ដើម្បី ជួយការពារ លក្ខណៈ ជាតំណាងរាស្ត្រ ពិតប្រាកដ នៅប្រទេស កម្ពុជា

ក្នុងខណៈ ដែលសហភាព អន្តរសភា (Inter-Parliamentary Union ហៅកាត់ IPU) កំពុង តែ ប្រជុំ នៅពេលនេះ ក្នុងទីក្រុង Saint Petersburg ប្រទេស រុស្ស៊ី ក្នុងសន្និបាត ទី១៣៧ របស់ខ្លួន ដែលក្នុងនោះ មានវត្តមាន តំណាងរាស្ត្រ មកពី ១៧៣ រដ្ឋសភា លើទូទាំង ពិភពលោក, ខ្ញុំ សូម ធ្វើសេចក្តី អំពាវនាវនេះ ទៅកាន់ តំណាងរាស្ត្រ ទាំងអស់នោះ ដើម្បី ឲ្យជួយ ការពារ លក្ខណៈ ជាតំណាងរាស្ត្រ ពិតប្រាកដ នៅប្រទេស កម្ពុជា។

ក្នុងរដ្ឋសភា នៃប្រទេស កម្ពុជា សព្វថ្ងៃ មានតំណាងរាស្ត្រ ១២៣ នាក់ មកតែពី ពីរ គណបក្ស ប៉ុណ្ណោះ, គឺ គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា របស់លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលមាន ៦៨ អសនៈ និងគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ តំណាង ឲ្យចលនា ប្រឆាំង ដែលមាន ៥៥ អសនៈ។

គម្រោង រៀបចំ ការបោះឆ្នោត មួយ ដើម្បី ជ្រើសរើស តំណាងរាស្ត្រ ជាថ្មី ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ ត្រូវ បានកំណត់ តាំងពីយូរ មកហើយ។  មាន អ្នក សង្កេតការណ៍ ឯករាជ្យ ជាច្រើន ទស្សន៍ទាយ ថា, ចលនា ប្រឆាំង ដែលបាន កើនកម្លាំង យ៉ាងខ្លាំង ក្នុងរយៈពេល ប៉ុន្មានឆ្នាំ ចុងក្រោយនេះ នឹងបន្តបង្កើន កម្លាំង របស់ខ្លួន ថែមទៀត ដោយសារ តែ ប្រជាពលរដ្ឋ កាន់តែ ច្រើនឡើងៗ មិន សប្បាយចិត្ត ពីរដ្ឋាភិបាល សព្វថ្ងៃ, ហើយ ចង់ ឲ្យមាន ការផ្លាស់ប្តូរ។  យ៉ាងដូច្នេះហើយ បានជា អ្នកសង្កេតការណ៍ ទាំងនោះ បន្តទស្សន៍ទាយ ថា, គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ នឹងអាច ទទួល ជ័យជំនះ ក្នុងការ បោះឆ្នោត ខាងមុខ ដែលជាហេតុ ធ្វើឲ្យ គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា បាត់បង់ អំណាច ដែលខ្លួន បានក្តោបក្តាប់ អស់រយៈពេល ៣៨ ឆ្នាំ មកហើយ។

នៅពេល ដែលការ បោះឆ្នោត កំពុង តែ ឈានចូល ជិត មកដល់ ស្រាប់តែ រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជា កាលពីខែមុន ឲ្យចាប់ខ្លួន ប្រធាន គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ, គឺ លោក កឹម សុខា, យកទៅដាក់ ពន្ធនាគារ ដោយចោទប្រកាន់លោក ថា បានប្រព្រឹត្ត «អំពើ ក្បត់ជាតិ» និងបានរៀបចំ «បដិវត្តន៍ ពណ៌ ដើម្បី ផ្តួលរំលំ រដ្ឋាភិបាល»។  មិនតែ ប៉ុណ្ណោះ ស្រាប់តែ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាស ប៉ុន្មានថ្ងៃ ចុងក្រោយនេះ ថា នឹងរំលាយ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ តែម្តង ក្នុងពេល ឆាប់ៗ ខាងមុខនេះ ដោយចោទប្រកាន់ គណបក្សនេះ ពីបទដូចអ្វី ដែលគេ បានចោទប្រកាន់ លោក កឹម សុខា អញ្ចឹងដែរ។  ក្នុងគម្រោង ចង់រំលាយ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិនេះ, គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាល បានជម្រុញ ថ្មីៗនេះ ឲ្យមាន ការកែច្បាប់ ស្តីពី គណបក្ស នយោបាយ និងការបោះឆ្នោត ដើម្បី បើកផ្លូវ ឲ្យរំលាយ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ «តាមផ្លូវច្បាប់» ដោយយោងច្បាប់ ដែលគេ ទើបតែ កែចុះ កែឡើង យ៉ាងងងើល ក្នុងពេល ថ្មីៗនេះ, ហើយ យោងអំណាច ផ្តាច់ការ របស់គេ លើនគរបាល និងលើតុលាការ។

ការរំលាយ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ នឹងធ្វើឲ្យ តំណាងរាស្ត្រ ជាប់ឆ្នោត ទាំង ៥៥ នាក់ របស់ គណបក្សនេះ បាត់បង់ ជាស្វ័យប្រវត្ត និងជាសមូហភាព នូវអាណត្តិ សភា របស់ខ្លួន ដែលបានមក ពីការបោះឆ្នោត ជាសកល។  ព្រឹត្តិការណ៍ បែបនេះ នឹងនាំមក នូវផលវិបាក យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ សម្រាប់ «ដំណើរការ ប្រជាធិបតេយ្យ» ដែលប្រទេស កម្ពុជា ត្រូវ អនុវត្ត យោងកិច្ចព្រមព្រៀង ទីក្រុងប៉ារីស ដែលជាសន្ធិសញ្ញា អន្តរជាតិ មួយ ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ចុះហត្ថលេខា ដោយ ១៨ ប្រទេស ក្រោមការ មើលខុសត្រូវ ពីអង្គការ សហប្រជាជាតិ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១។  ការ ចោទប្រកាន់ មកលើ គណបក្សប្រឆាំង និងទង្វើ ផ្ទុយ ពីគោលការណ៍ ប្រជាធិបតេយ្យ របស់ អាជ្ញាធរ ប្រទេស កម្ពុជា ក្នុងការធ្វើ ទុក្ខបុកម្នេញ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ត្រូវ បាន ផ្តន្ទាទោស ដោយអង្គការ សហប្រជាជាតិ, សភាអឺរ៉ុប, និងរដ្ឋាភិបាល ច្រើនប្រទេស ក្នុងពិភពលោក ព្រមទាំង អង្គការ សិទ្ធិមនុស្ស ជាទូទៅ។

ក្នុងឋានៈខ្ញុំ ជាតំណាង ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ ដែលបាន បោះឆ្នោត ឲ្យខ្ញុំ យ៉ាងទៀងទាត់ គ្រប់អាណត្តិ តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ មក, ហើយ ក្នុងឋានៈខ្ញុំ ជាអតីត ប្រធាន គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវ បានគេ បង្ខំឲ្យ និរទេសខ្លួន, ខ្ញុំ សូម ស្នើ ដោយក្តីគោរព ឲ្យមាន សាមគ្គីភាព ដ៏សកម្ម ពីសំណាក់ អ្នកតំណាងរាស្ត្រ ទាំងអស់ ក្នុងពិភពលោក ដើម្បី ជួយតំណាងរាស្ត្រ ដូចគ្នា នៅប្រទេស កម្ពុជា ដោយទប់ស្កាត់ កុំឲ្យ គេ រំលាយ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ដែលទង្វើ បែបនេះ ជាការរំលោភ គោលការណ៍ ប្រជាធិបតេយ្យ នៃប្រព័ន្ធ សភា និងរំលោភ លក្ខណៈ ជាតំណាងរាស្ត្រ ពិតប្រាកដ ក្នុងប្រព័ន្ធនេះ។
សម រង្ស៊ី

APPEL A TOUS LES PARLEMENTAIRES DU MONDE ENTIER POUR SAUVER LA REPRÉSENTATION PARLEMENTAIRE AU CAMBODGE

Pendant que l’Union Interparlementaire se réunit en ce moment même à Saint-Pétersbourg pour son 137ème Assemblée où se rencontrent les représentants de 173 parlements du monde entier, je lance un appel à tous ces parlements pour qu’ils aident à sauver la notion même de représentation parlementaire au Cambodge.

A l’Assemblée Nationale du Cambodge, les 123 députés proviennent seulement de deux partis politiques: le Parti du Peuple Cambodgien (PPC) du Premier Ministre Hun Sen qui détient 68 sièges, et le Parti du Salut National du Cambodge (PSNC) qui représente l’opposition démocratique avec 55 sièges.

De nouvelles élections législatives sont prévues pour juillet 2018 et de nombreux observateurs indépendants s’accordent pour prédire que, sur sa lancée des dernières années dans le contexte d’un mécontentement populaire croissant, l’opposition va effectuer une nouvelle percée qui aura toutes les chances de la porter au pouvoir, mettant ainsi fin au règne ininterrompu du PPC depuis 38 ans.

C’est à ce moment crucial des préparatifs électoraux que le gouvernement de Mr. Hun Sen a procédé, le mois dernier, à l’arrestation et l’emprisonnement du président du PSNC et chef de l’opposition, Mr. Kem Sokha, en se basant sur des accusations de "trahison nationale" et de "sédition pour renverser le gouvernement". Dans la foulée, Mr. Hun Sen vient d’annoncer publiquement, il y a quelques jours, la dissolution imminente du PSNC sur la base des mêmes accusations que celles portées à l’encontre de Mr. Kem Sokha. Effectivement, le PPC et le gouvernement ont fait récemment amender les lois sur les partis politiques et les modes d’élection pour se donner les moyens de dissoudre "légalement" à tout moment le CNRP, sachant que les tribunaux et la police sont à leurs ordres.

La dissolution du PSNC provoquera, pour ses 55 députés, la perte automatique et collective de leur mandat parlementaire issu du scrutin universel, avec de graves conséquences pour le "processus de démocratisation" que le Cambodge s’est engagé à respecter en vertu du traité international historique que sont les Accords de Paris signés sous l‘égide des Nations Unies en 1991.

Les accusations et les manœuvres anti-démocratiques des autorités cambodgiennes à l’encontre du PSNC ont été condamnées par les Nations Unies, le Parlement Européen et les gouvernements de nombreux pays du monde ainsi que les organisations de droits de l’homme.

En tant que représentant du peuple cambodgien qui m’a élu et réélu régulièrement depuis 1993, et en tant qu’ancien chef de l’opposition maintenant contraint à l’exil, je sollicite respectueusement la solidarité active de tous les parlementaires du monde pour qu’ils aident leurs collègues cambodgiens à empêcher la dissolution du PSNC et à défendre le principe même de représentation parlementaire.

Sam Rainsy

សម រង្ស៊ី / Sam Rainsy
www.facebook.com/rainsy.sam