Paris Peace Accords 23 Oct. 1991

Friday, January 17, 2014

ប្រវត្តិ​រឿងរ៉ាវ ​របស់ ​កសិករ​ម្នាក់ ​ប្រកប​របរ ​ឡើង​ត្នោត​ នៅ​ខេត្ត ​កំពង់ឆ្នាំង

របរ​ឡើង​ត្នោត​កំពង់ឆ្នាំង ៦១០
សកម្មភាព​ឡើង​ត្នោត​របស់ លោក ហាប អ៊ុន នៅ​ភូមិ​ស្រែព្រីង សង្កាត់​កំពង់ឆ្នាំង ក្រុង​កំពង់ឆ្នាំង ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៤ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៤។
RFA/Chhin Chetha

ប្រវត្តិ​រឿងរ៉ាវ ​របស់ ​កសិករ​ម្នាក់ ​ប្រកប​របរ ​ឡើង​ត្នោត​ នៅ​ខេត្ត ​កំពង់ឆ្នាំង

ដើម​ត្នោត គឺ​ ជា​សម្បត្តិ​ ធម្មជាតិ​ មួយ​ប្រភេទ​ ដែល​មនុស្ស​ អាច​ទាញ​ យក​ផល​ប្រយោជន៍ ​បាន ​ជាច្រើន​មុខ, ដូច​ជា ការ​ផលិត​ស្ករ, ទឹក​ត្នោត​ផ្អែម, ឬ​ជូរ និង​សម្ភារៈ​ ប្រើប្រាស់​ ជាច្រើន​ទៀត។  ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​នៅ​តាម​ទី​ជនបទ បាន​ពឹង​ផ្អែក​ ស្ទើរ​ទាំង​ស្រុង​ ទៅ​លើ​មុខ​ របរ​ឡើង​ត្នោត​ ក្រៅ​ពី​មុខ​របរ​ ធ្វើ​ស្រែ​ចម្ការ។

RFA | 17 Jan. 2014

ចាប់​តាំង​ពី​ព្រលឹម​ ស្រាងៗ, គេ ​ឃើញ​មាន ​ប្រជា​កសិករ​ខ្លះ ​បាន​រៀប​ចំ​បាយ​ទឹក និង​សម្ភារៈ ​មួយ​ចំនួន ដើម្បី​ ចេញ​ទៅ​ធ្វើ​ស្រែ​ចម្ការ និង​ខ្លះ​ទៀត​បាន​រៀប​ចំ​បំពង់ និង​កាំបិត​ដើម្បី​ឡើង​ត្នោត​ទៅ​តាម​ទម្លាប់ និង​ការងារ​រៀងៗ​ខ្លួន។ ដោយ​ឡែក កសិករ​មួយ​ចំនួន ​ដែល​ប្រកប​មុខ​របរ​ឡើង​ត្នោត នៅ​ភូមិ​ស្រែព្រីង សង្កាត់-ក្រុង​កំពង់ឆ្នាំង ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ការងារ​របស់​ខ្លួន ដោយ​ភាព​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ខ្ពស់ ពីព្រោះ​ការងារ​នេះ​ប្រឈម​នឹង​គ្រោះថ្នាក់ ប្រសិន​បើ​គេ​មាន​ការ​ធ្វេស​ប្រហែស។
សម្បុរ​សណ្ដែកបាយ ស្ថិត​ក្នុង​សម្លៀកបំពាក់​អាវ​ដៃ​ខ្លី ខោ​ខ្មៅ​ជើង​ខ្លី លោក ហាប អ៊ុន កំពុង​តែ​ផ្ទេរ​ទឹក​ត្នោត​បំបៅ​មេ​ដែល​ទើប​តែ​ដាក់​ចុះ​ពី​លើ​ដើម​ចូល​ទៅ​ ក្នុង​ធុង និង​កាន សម្រាប់​យក​ទៅ​លក់ បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ថា លោក​បាន​ចាប់​យក​របរ​ឡើង​ត្នោត​នេះ​ជាង ៦​ឆ្នាំ​មក​ហើយ បន្ទាប់​ពី​លោក​បញ្ចប់​អាជីព​ជា​អ្នក​រត់​ម៉ូតូ​ឌុប។ លោក​បន្ត​ថា មុខ​របរ​នេះ​វា​ប្រឈម​ទៅ​នឹង​គ្រោះថ្នាក់ ដូច​ជា​មុខ​របរ​រត់​ម៉ូតូ​ឌុប​ដែរ ក៏ប៉ុន្តែ​គ្រួសារ​លោក​អាច​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ចំណូល​ចាប់​ពី ១​ម៉ឺន ៥​ពាន់​រៀល ទៅ ៥​ម៉ឺន​រៀល​ក្នុង​១​ថ្ងៃ គឺ​គ្រាន់​បើ​ជាង​មុខ​របរ​រត់​ម៉ូតូ​ឌុប៖ «ឡើង​ត្នោត​គ្រាន់​បើ​ជាង។ កាល​ពី​រត់​ម៉ូតូ​ឌុប វា​ដូច​ថា វា ១​ថ្ងៃ​បាន​តែ​១​ថ្ងៃ ជួន​កាល​ទៅ​រត់​ពី​ផ្ទះ​អត់​មាន​អង្ករ​អត់​មាន​អី​ទេ អាង​តែ​នៅ​យើង​រត់​ឌុប​រត់​អ៊ីចឹង អង្ករ​ត្រី​សាច់​អី គឺ​នៅ​ក្នុង​ដែល​យើង​កំពុង​រត់​ហ្នឹង រត់​ទៅ​ជួល​កាល​បាន​តែ​ម្ហូប ហើយ​បាន​តែ​សាំង បាន ៤​ពាន់ ទៅ ៥ពាន់ ជួន​កាល​អត់​រលីង​ក៏​មាន​ដែរ​វា​អត់​ទៀង។»


បច្ចុប្បន្ន ពូ អ៊ុន មាន​វ័យ ៥៨​ឆ្នាំ និង​មាន​ស្រុក​កំណើត​នៅ​ឃុំ​ត្រពាំងគង ស្រុក​សំរោងទង ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ ហើយ​លោក​បាន​ចាប់​ដៃ​ជា​ប្ដី​ប្រពន្ធ​ជា​មួយ​នឹង​នារី​ម្នាក់​នៅ​ខេត្ត​ កំពង់ឆ្នាំង ព្រម​ទាំង​បាន​បង្កើត​កូន​ចំនួន ៦​នាក់ ទុក​ជា​ចំណង​ដៃ​ទៀត​ផង។ សព្វថ្ងៃ​កូន​របស់​លោក​ទាំង ៦​នាក់ បាន​រៀប​ការ និង​បែក​ផ្ទះ​ចំនួន ៣​នាក់ ចំណែក ៣​នាក់​ទៀត​កំពុង​តែ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​បន្ទុក​នៅ​ឡើយ។ អស់​រយៈពេល​ជាង ១៥​ឆ្នាំ ដែល​លោក​ចូល​មក​រស់​នៅ​ក្នុង​ទឹក​ដី​ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង ជាមួយ​ប្រពន្ធ និង​កូន ប៉ុន្តែ​លោក​ពុំ​មាន​ឱកាស​ទាល់​តែ​សោះ​ក្នុង​ការ​ចាប់​យក​ការងារ​គ្រាន់​បើ​ នឹង​គេ ដោយសារ​តែ​ជំនាញ និង​កម្រិត​វប្បធម៌​របស់​លោក​ទាប ពោល គឺ​លោក​បាន​សិក្សា​ត្រឹម​ថ្នាក់​ទី​១០​ចាស់ ស្មើ​នឹង​ថ្នាក់​ទី​២ នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន។

មុន​នឹង​ចាប់​យក​មុខ​របរ​ឡើង​ត្នោត​នេះ ពូ អ៊ុន ធ្លាប់​ឆ្លង​កាត់​ការងារ​លំបាក​ជា​ច្រើន​ដូច​ជា ធ្វើ​ជា​កម្មករ​សំណង់ និង​រត់​ម៉ូតូ​ឌុប​ជា​ដើម ក៏ប៉ុន្តែ លោក​នៅ​តែ​នឹក​ឃើញ​អនុស្សាវរីយ៍​ជូរ​ចត់​នៃ​ការងារ​ទាំង​នោះ ពីព្រោះ​លោក​គិត​ថា ការងារ​ទាំងអស់​សុទ្ធ​តែ​មាន​តម្លៃ ហើយ​ក៏​បាន​ប្រាក់​មួយ​ចំនួន​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​គ្រួសារ​របស់​លោក​មួយ ​ចំណែក​ដែរ។

លោក​ពូ អ៊ុន គឺ​ជា​កសិករ​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជា​កសិករ​នៅ​ភូមិ​ស្រែព្រីង ជា​ច្រើន​នាក់​ផ្សេង​ទៀត ដែល​មាន​ភាព​មមាញឹក​ខ្លាំង​ក្នុង​មុខ​របរ​ធ្វើ​ស្រែ​ចម្ការ​ផង និង​ឡើង​ត្នោត​ផង។ យ៉ាង​ណា បច្ចុប្បន្ន​គេ​សង្កេត​ឃើញ​ចំនួន​នៃ​អ្នក​ប្រកប​មុខ​របរ​ឡើង​ត្នោត​មាន​ការ​ ថយ​ចុះ ហើយ​ដើម​ត្នោត​ក៏​មិន​សូវ​សម្បូរ​ដូច​មុន​ដែរ។ បញ្ហា​ទាំងអស់​នេះ គឺ​អាច​បណ្ដាល​មក​ពី​កត្តា​ខ្សត់​ទៅ​នៃ​សម្ភារៈ​សម្រាប់​ប្រកប​មុខ​របរ​នេះ​ មួយ​ចំនួន​ដូច​ជា បង្អោង ពពេល និង​អុស​ដុត​សម្រាប់​រម្ងាស់​យក​ស្ករ​ជា​ដើម។

បច្ចុប្បន្ន គេ​សង្កេត​ឃើញ​ប្រជា​កសិករ​ដែល​ឡើង​ត្នោត​មិន​លើស​ពី ១៥​ដើម បាន​ងាក​មក​កៀប​ត្នោត​យក​ទឹក​ធ្វើ​ជូរ ឬ​ផ្អែម​សម្រាប់​លក់ ជា​ជាង​ការ​ផលិត​ជា​ស្ករ ដែល​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​វេលា​យូរ និង​ត្រូវ​ការ​អុស ឬ​កម្ទេច​ក្រណាត់​ច្រើន ដើម្បី​ដុត​រម្ងាស់​វា​ឲ្យ​ចេញ​ជា​ស្ករ។ សម្រាប់​ពូ អ៊ុន និង​កសិករ​ឡើង​ត្នោត​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ក្នុង​ភូមិ​ស្រែព្រីង បាន​ជ្រើស​រើស​យក​វិធី​បំបៅ​មេ​ទឹក​ត្នោត​ជូរ​នៅ​លើ​ដើម​តែ​ម្ដង។

ទាក់ទង​នឹង​របៀប​ធ្វើ​ត្នោត​យក​ទឹក​វិញ លោក​ពូ អ៊ុន បាន​រៀប​រាប់​ថា ដំបូង​គេ​ត្រូវ​មើល​សភាព​នៃ​ផ្កា​ត្នោត​ញី ឬ​ឈ្មោល ដែល​ត្រូវ​ជ្រើស​រើស​យក​មក​កៀប​នោះ​ជា​មុន​សិន ដើម្បី​ឲ្យ​ច្បាស់​ថា តើ​ប្រភេទ​ផ្កា​ត្នោត​នោះ​កាច ឬ​ស្លូត? គេ​សម្គាល់​ផ្កា​ត្នោត​កាច គឺ​មាន​ទង និង​ផ្កា​ពណ៌​ខៀវ​ស្រស់ ហើយ​មាន​ទំហំ​ធំ។ ចំណែក​ផ្កា​ត្នោត​ស្លូត​វិញ គឺ​គេ​សម្គាល់​ទៅ​លើ​ទង និង​ផ្កា​មិន​សូវ​ស្រស់ ហើយ​មាន​ទំហំ​តូច និង​មាន​លក្ខណៈ​ស្ពោត។ ផ្កា​ត្នោត​ញី គេ​កៀប​តិច ឬ​ច្រើន​តម្បៀត​ទៅ​តាម​ផ្កា​ស្លូត ឬ​កាច ដោយ​ផ្កា​កាច​គេ​កៀប​ចំនួន ៥​តម្បៀត និង​ផ្កា​ស្លូត​កៀប​ចំនួន ៤​តម្បៀត។ ចំណែក​ផ្កា​ត្នោត​ឈ្មោល ក៏​គេ​កៀប​ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ ដោយ​ផ្កា​ត្នោត​កាច​កៀប​ចំនួន ៤​តម្បៀត និង​ផ្កា​ត្នោត​ស្លូត កៀប​ចំនួន ៣​តម្បៀត។ ក្រោយ​ពី​ការ​កៀប​ផ្កា​ត្នោត​គ្រប់​ចំនួន​ថ្ងៃ​កំណត់​ហើយ គេ​ត្រូវ​ចិត​មុខ​សម្រក់​ចោល​កន្លះ ឬ ១​ថ្ងៃ ដើម្បី​ដឹង​ថា តើ​ត្នោត​នោះ​ចេញ​ចាំ​មុខ​ឬ​អត់៖ «ចង​រួច​អី​រួច​ផ្កា​ហ្នឹង​វា​ដូច​ថា​ ល្មម​កៀប​ហើយ ទៅ​ដុស​វា ៣​ព្រឹក ឲ្យ​វា​គ្រាក់ អា​ហ្នឹង​បន្តិច​ទៅ​ណា៎ យើង​កៀប​អី​ទៅ​វា​មិន​សូវ​ចេះ​ងាប់​ផ្ដេសផ្ដាស។ បន្ទាប់​មក យើង​ចិត​ទៅ​ដូច​ថា​មាន​ទឹក ហើយ​រូប​វា​ផ្អាប់​វា​ចោល ១​ថ្ងៃ​យក​ទឹក​មក​សក​បណ្ដោយ ហើយ​ជួន​កាល​បើ​ថា​វា​ចិត​ទៅ​ចាំ​មុខ​ហើយ ចិត​យក​តែ​ម្ដង​អត់​បាច់​ត្រាំ​ទឹក​ក៏​មាន​ដែរ។»

បច្ចុប្បន្ន គ្រួសារ​របស់​លោក​ពូ អ៊ុន មាន​ជីវភាព​ធូរធារ​គួរ​សម​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជា​កសិករ​ក្នុង​ភូមិ​ស្រែព្រីង សង្កាត់​កំពង់ឆ្នាំង ក្រោយ​ពី​លោក​ប្រកប​មុខ​របរ​ឡើង​ត្នោត និង​បាន​កូន​ជួយ​ធ្វើ​ការងារ​រោងចក្រ និង​ការងារ​សំណង់​រួម​ផ្សំ​ផង។ លោក​បាន​ជួល​ដើម​ត្នោត​គេ​ចំនួន ១០​ដើម នៅ​ចម្ងាយ​ប្រមាណ​ជា ៥០​ម៉ែត្រ​ពី​ផ្ទះ ដោយ​ក្នុង​១​ដើម​តម្លៃ ១​ម៉ឺន ៣​ពាន់​រៀល​ក្នុង​១​ឆ្នាំ ហើយ​ក្នុង​១​ថ្ងៃ​លោក​អាច​ត្រង​យក​ទឹក​ត្នោត​ជូរ​បំបៅ​មេ​ពី​ដើម​ត្នោត​ទាំង ​នោះ​បាន​ចំនួន ៩០​លីត្រ និង​លក់​ចេញ​បាន​តម្លៃ ១​ពាន់​រៀល​ក្នុង​១​លីត្រ៖ «ច្រើន ​តែ​ធ្វើ​ដូច​ខ្ញុំ​ចឹង បំបៅ​ដាក់​លើ​ចុង​មក​លក់​ចឹង​បណ្ដោយ។ ដាក់​តែ​សម្បក​កកោះ​មួយ​មុខ​អត់​មាន​ប៉ះពាល់​ទេ អា​ហ្នឹង​ព្រោះ​វា​សម្បក​ឈើ​ធម្មជាតិ យើង​អត់​មាន​ដាក់​ថ្នាំ​គីមី ដាក់​គ្រឿង​ញៀន​គ្រឿង​អី​ក៏​អត់​ដែរ ខ្ញុំ​ភ្លក់​ដែរ។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​អត់​ហូប បើ​ហូប​ត្នោត​ជូរ​រាង​ទន់​ដៃ​ទន់​ជើង​ធ្វើ​អី​អត់​កើត គ្រាន់​តែ​ចឹប​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ឆ្ងាញ់ ឬ​មិន​ឆ្ងាញ់​អា​ហ្នឹង​ចឹប។»

បើ​ទោះ​បី​ជា​ដើម​ត្នោត​បាន​ផ្ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​ច្រើន​សម្រាប់​ប្រជា​ កសិករ និង​មនុស្ស​ទូទៅ ប៉ុន្តែ​គេ​នៅ​តែ​ឃើញ​មាន​សកម្មភាព​កាប់​បំផ្លាញ ឬ​រំលំ​ច្រៀក​យក​ធ្វើ​ផ្ទះ និង​សម្ភារៈ​ប្រើប្រាស់​ផ្សេងៗ។ ស្រប​ពេល​គ្នា​នេះ លោក​ពូ អ៊ុន ក៏​បាន​សម្ដែង​ក្ដី​បារម្ភ​ចំពោះ​ការ​ថយ​ចុះ ឬ​បាត់​បង់​នូវ​សម្បត្តិ​ធម្មជាតិ​មួយ​នេះ ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រួសារ​របស់​លោក និង​ប្រជា​កសិករ​ដែល​និយម​ប្រកប​មុខ​របរ​ឡើង​ត្នោត​ត្រូវ​ខាត​បង់៕





No comments:

Post a Comment