បាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នាពេលកន្លងមក នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ (រូបថត៖ John Cushion)
វិភាគ៖ តើ លោក ហ៊ុន សែន មានចេតនាអ្វី បានអនុញ្ញាត ឲ្យមានបាតុកម្ម ពីរ ក្នុងពេល តែមួយ?
ដោយ៖ ពៅ មេត្តា / វីអូឌី | ថ្ងៃពុធ ទី26 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ2014
ការប្រមូលផ្តុំតវ៉ា ជាជម្រើសចុងក្រោយដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររួមមាន កម្មករ អ្នកមានជម្លោះដីធ្លី បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុន សកម្មជនគណបក្សនយោបាយ រួមទាំងមន្ត្រីរាជការផង តែងយកមកប្រើដើម្បីសម្តែងពីទុក្ខកង្វល់របស់ខ្លួនឲ្យសាធារណជន ក៏ដូចជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបានដឹង បន្ទាប់ពីពួកគេចរចាជាមួយគូវិវាទមិនបានផល។
បន្ទាប់ពីហាមការប្រមូលផ្តុំតវ៉ាជិតពីរខែ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី០៤ ខែមករាមក នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុនសែនប្រកាសជាថ្មីឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់រាជធានីខេត្ត ក្រុង រៀបចំសម្រួលចំពោះប្រជាពលរដ្ឋបានធ្វើបាតុកម្មដើម្បីសម្តែងឆន្ទៈ។
ការប្រមូលផ្តុំតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការសម្តែងពីទុក្ខលំបាករបស់ខ្លួន ត្រូវបានគាំពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុបដែលមានសមាជិក២៨ប្រទេសជាដើម បានថ្កោលទោសជាបន្តបន្ទាប់ លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំពោះការដាក់បម្រាមនោះថា ជាការរំលោភលើសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានក្នុងសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋធម្មនុញកម្ពុជា។
ការប្រកាសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលបើកឲ្យមានការប្រមូលផ្តុំតវ៉ាជាថ្មីនេះ ទទួលបានការស្វាគមន៍ពីមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលសិទ្ធិមនុស្ស។ តែចំណុចចោទត្រង់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យមានការសម្របសម្រួលឲ្យមានការតវ៉ាពីរក្រុមក្នុងពេលតែមួយ។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ការអនុញ្ញាតនោះដើម្បីជាការផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ក្រុមផ្សេងគ្នាអាចសម្តែងឆន្ទៈបាន «ប្រសិនទាំងសងខាង សុំទីលានប្រជាធិបតេយ្យ សាលាក្រុងភ្នំពេញ ត្រូវត្រៀមចែកជាពីរឲ្យហើយទៅ ម្ខាងអ្នកគាំទ្រ និងម្ខាងអ្នកប្រឆាំង ត្រូវត្រៀមចែកអាហ្នឹងឲ្យហើយទៅ ច្បាស់ណាស់ខាងមុខនេះ បើមានការស្នើសុំធ្វើបាតុកម្ម រឿងនេះ វានឹងកើតហើយ ព្រោះគេមិនអាចបណ្តោយឲ្យអ្នកឯងធ្វើតាមចិត្តម្នាក់ឯងទៀតទេ។ អ៊ីចឹងសាលាក្រុងភ្នំពេញ ឬក្រុងព្រះសីហនុ សាលាខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវត្រៀមទៅ»។
តើការបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនេះ ពិតជាធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងផ្តល់សិទ្ធិឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមែនទេ? ហើយការអនុវត្តរបៀបនោះត្រឹមត្រូវទៅតាមច្បាប់ ឬ អត់?
ប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី ចរិយា យល់ឃើញថា ការអនុញ្ញាតឲ្យមានបាតុកម្មពីរក្រុមក្នុងពេលតែមួយគឺខុសច្បាប់។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើមានបាតុកម្មមួយហើយ អនុញ្ញាតឲ្យមានបាតុកម្មមួយទៀតនោះ ជាចេតនាចង់ឲ្យមានហិង្សាកើតឡើង «ប្រសិនបើធ្វើក្នុងចេតនា បង្កើតមួយហើយ បង្កើតមួយទៀត ដើម្បីឲ្យប៉ះទង្គិចគ្នា នេះជាចេតនាបង្កើតឲ្យមានហិង្សា ហើយដែលអំពើនេះ ជាអំពើដែលច្បាប់បានហាមឃាត់ ទី១។ ទី២ ក៏ជារឿងដែលបង្កឲ្យមានបទល្មើសដែរ»។
ការប្រកាសរបស់លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ប្រហែលជាលោកភ្លេច ឬ លោកមិនបានអានច្បាប់ស្តីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ដែលបានហាមចំពោះបាតុកម្មពីរកើតឡើងក្នុងពេល និងកន្លែងតែមួយ។
មាត្រា១៤ នៃច្បាប់ស្តីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ចែងថា ក្នុងករណីដែលមានចំនួនក្រុមនៃការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ចាប់ពី២ក្រុមផ្សេងគ្នាឡើងទៅ ហើយចង់ធ្វើនៅកន្លែងតែមួយ និងពេលវេលាតែមួយនោះ អាជ្ញាធរដែនដីរាជធានី ឬខេត្តមានសមត្ថកិច្ចត្រូវសម្រេចឲ្យ ក្រុមអ្នកដែលបានដាក់សេចក្តីជូនដំណឹងមុនទទួលបានសិទ្ធិធ្វើមុន ឬអាចអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើនៅកន្លែងមួយផ្សេងទៀត ដែលមានចម្ងាយពីគ្នាយ៉ាងតិច៥០០ម៉ែត្រ។
អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការលីកាដូលោក អំ សំអាត បានស្វាគមន៍ចំពោះការប្រកាសឲ្យមានបាតុកម្មឡើងវិញ តែលោកមិនគាំទ្រចំពោះការអនុញ្ញាតឲ្យមានបាតុកម្មពីរក្រុមកើតឡើងក្នុងពេល និងកន្លែងតែមួយទេ។ លោក អំ សំអាត យល់ថា បើអ្នកតវ៉ាដែលមានបំណងផ្ទុយគ្នា ដូចជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ ហិង្សាប្រាកជាអាចកើតមានឡើងជៀសមិនផុតទេ «យើងបារម្ភប្រសិនជាឆន្ទៈរបស់គាត់ ក្នុងការទាមទារផលប្រយោជន៍តែមួយ វាអត់មានជាបញ្ហាអ្វីកើតឡើងទេ តែការដែលខ្វែងគំនិត និងការទាមទារដែលទស្សនៈផ្សេងគ្នាហ្នឹងហើយ បើនៅជាមួយគ្នា វានឹងអាចមានអំពើហិង្សាដូចយើងមនុស្សនៅជាមួយគ្នាអ៊ីចឹង ក្រុមមួយនិងក្រុមមួយទៀត កាលណានៅជាមួយគ្នា យើងមានទស្សនៈផ្ទុយគ្នា គឺមិនអាច ខ្ញុំគិតថាមិនអាចត្រូវគ្នាបានដែរ»។
ការប្រកាសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសហជីព កម្មករព្រមានធ្វើបាតុកម្មជាថ្មីទៀត ដើម្បីទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែគោលឲ្យបាន១៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែ និងទាមទារឲ្យដោះលែងព្រមទាំង ទម្លាក់ការចោទប្រកាន់លើអ្នកជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង ដែលចាប់ក្នុងហេតុការណ៍បង្ក្រាបកាលពីថ្ងៃទី២ និងទី៣ខែមករា។ ចំណែកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏បានព្រមានធ្វើមហាបាតុកម្មជាថ្មីទៀតដែរប្រសិន ការចរចាមិនបានលទ្ធផល ហើយក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជន នៅតែរំខាន ដល់ការជួបជុំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពេលចុះជួបអ្នកគាំទ្រទៀតនោះ។
លោក អំ សំអាត មានជំនឿថា បាតុកម្មពិតជាអាចទទួលបានផលល្អ នៅពេលដែលបាតុកម្មដំណើរការដោយសន្តិវិធី ដោយអាជ្ញាធរជួយសម្រួលបញ្ចៀសអំពើហិង្សា។
មាត្រា១៧ នៃច្បាប់ស្តីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធីចែងថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ត្រូវចាត់វិធានការការពារដល់ក្បួនបាតុកម្ម ដោយសន្តិវិធី ដើម្បីធានារក្សាសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ឲ្យបានល្អប្រសើរ ហើយមិនត្រូវជ្រៀតជ្រែកដល់ការប្រព្រឹត្តទៅនៃការធ្វើបាតុកម្ម ដោយសន្តិវិធីឡើយ។
ចាប់ពីចុងខែមករាមក គឺមុនពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ប្រកាសឲ្យមានបាតុកម្មពីរស្របគ្នានោះ មានអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចបានប្រមូលផ្តុំនៅកន្លែង និងពេលតែមួយដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជួបជុំអ្នកគាំទ្រ ហើយប៉ះទង្គិចគ្នា ជាបន្តបន្ទាប់ដូចជា នៅខេត្តកណ្តាល ខេត្តកំពង់ចាម និងខេត្តព្រៃវែងជាដើម ដែលធ្វើឲ្យមេបក្សប្រឆាំងប្រកាស ព្រមានដកខ្លួនចេញពីតុចរចាមួយរយៈ បើការរំខាននៅតែបន្ត។ ដោយសារមើលឃើញការប៉ះទង្គិចគ្នាទាំងនេះ ទើបមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអំពាវនាវដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមឲ្យអនុវត្តន៍ច្បាប់ធ្វើបាតុកម្មឲ្យបានត្រឹមត្រូវ បញ្ចៀសការជួបគ្នារវាងបាតុកម្មពីរ ដើម្បីបង្កាកុំឲ្យមានអំពើហិង្សាកើតឡើង៕
ប៉ុល ពត ជាមេដឹកនាំឆ្កួត លីលា វង្វេងខួរ តែម្នាក់គត់ ក្នុងពិភពលោក ដែលជន្លៀស ប្រជាជនខ្លួន ទាំងមូល ចេញពីទីក្រុងទាំងឣស់ ទូទាំងប្រទេស ទៅនៅជនបទ ឣត់ស្បៀងឣាហារ ចោលស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួន។
ReplyDeleteឥឡូវនេះ ហ៊ុន សែន ក៏ជាមេដឹកនាំឆ្កួត លីលា វង្វេងខួរ តែម្នាក់គត់ក្នុងពិភពលោក ដែលចេញច្បាប់ ដោយខ្លួនឯង ឲ្យចែកទីលានតែមួយ ឲ្យឣ្នកគាំទ្របក្ស នយោបាយពីរ ដែលកំពង់ប្រឆាំងគ្នា ធ្វើបាតុកម្មនៅថ្ងៃតែមួយ ដើម្បីឲ្យប្រជារាស្ត្រខ្មែរ ប្រឆាំងតទល់គ្នា ចំទល់មុខគ្នា ឲ្យជាសត្រូវនឹងគ្នា ឲ្យកាប់ចាក់គ្នា ឲ្យស៊ីសាច់គ្នា ឲ្យហុតឈាមគ្នា។
នេះជាគំនិតឆ្កួត លីលា វង្វេងខួរ របស់មេដឹកនាំឣវិជ្ជា និងឣគតិ តែមួយគត់ ក្នុងពិភពលោកនេះ។ ហួសវាចានឹងថ្លែង។
សូម UN, ICC កត់ត្រាផែនការនេះរបស់ ហ៊ុន សែន ចូលក្នុងបញ្ជីខ្មៅ សំរាប់កាត់ទោស ហ៊ុន សែន ពីបទ ឧក្រិដ្ឋកម្ម ប្រឆាំងមនុស្សជាតិ នៅពេលឣនាគតផង។