 |
| ពិធីខួបថ្ងៃ៧ មករា លើកទី៣៧ នៃថ្ងៃជ័យជម្នះរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លើរបបខ្មែរក្រហម ប្រារព្ធនាទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Brach Chev |
ប្រវត្តិសង្ខេប គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា
RFA / វិទ្យុ អាស៊ី សេរី | ២៧ មិថុនា ២០១៧
ពីថ្ងៃ ទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥១ ដល់ថ្ងៃ ទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ គឺ ជាខួប លើកទី ៦៦ឆ្នាំ ថ្ងៃបង្កើត គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា។ តើ គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា ដែលកាន់ អំណាច តាំងពីថ្ងៃ ទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ មកនោះ មានប្រវត្តិ បែបណា?
រៀងរាល់ឆ្នាំ ឲ្យតែ ដល់ថ្ងៃ ទី២៨ មិថុនា, គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា តែងធ្វើ ពិធីមិទ្ទិញ ជួបជុំ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិ កបក្ស របស់ខ្លួន ដើម្បី រម្លឹកខួប អនុស្សាវរីយ៍ នៃការបង្កើត គណបក្ស។
គណបក្ស ប្រជាជន កម្ពុជា ដែលមាន ឈ្មោះដើម ថា បក្សប្រជាជន បដិវត្តន៍ខ្មែរ ត្រូវ បានបង្កើតឡើង ដោយលោក សឺន ង៉ុកមិញ ហៅ អាចារ្យ មៀន នៅឆ្នាំ ១៩៥១។ លោក សឺន ង៉ុកមិញ ដែលមានឈ្មោះ ជាភាសា វៀតណាម ថា ផាម យ៉ាំង ហួ (Phạm Văn Hua) និងដែលមាន ឪពុក ជាខ្មែរក្រោម និងម្តាយ ជាជនជាតិ វៀតណាម នៅខេត្ត ព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម គឺ ជាអតីត សមាជិក បក្សកុម្មុយនីស្ត ឥណ្ឌូចិន ដែលត្រូវ បានបង្កើតឡើង ដោយលោក ហូ ជី មិញ (Ho Chi Minh) តាំងពីឆ្នាំ ១៩៣០។
បក្សប្រជាជន បដិវត្តន៍ខ្មែរ ដែលបង្កើតឡើង ដោយមាន ការជួយ ជ្រោមជ្រែង ពីយួនកុម្មុយនីស្ត វៀតមិញ គឺ មានគោលបំណង បណ្ដេញ អាណានិគមនិយម បារាំង ចេញ ឲ្យអស់ ពីភូមិភាគ ឥណ្ឌូចិន ទាំងមូល។ ចលនានេះ បានធ្វើការ តស៊ូ ជារបៀប ទ័ពព្រៃ ប្រឆាំង បារាំង រហូត ដល់ឆ្នាំ ១៩៥៤។
បន្ទាប់ ពីការ ចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀង ក្រុងហ្សឺណែវ (Geneva) នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៤ ដែលជាសន្ធិសញ្ញា បញ្ចប់ ជាផ្លូវការ នូវអាណានិគម របស់ បារាំង ក្នុងភូមិភាគ ឥណ្ឌូចិន សមាជិក បក្សប្រជាជន បដិវត្តន៍ខ្មែរ ក៏បាន បែកចេញ ជា ៣ក្រុម។
ក្រុមទី១ ដឹកនាំដោយលោក សឺន ង៉ុកមិញ ហើយដែលមានយុទ្ធជនប្រមាណ ២.៥០០នាក់ផ្សេងទៀត ក្នុងនោះក៏មានលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ផងដែរ ត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅកាន់ទីក្រុងហាណូយ (Hanoi) ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកនយោបាយ។ ក្រុមទី២ ដឹកនាំដោយលោក ទូ សាមុត លោក នួន ជា និងលោក សោ ភឹម ជាដើម នៅធ្វើចលនានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បន្តទៀត ដោយដេកក្រោមស្លាកបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ ដដែល។ ចំណែកមួយក្រុមទៀតដែលជាក្រុមទី៣ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាបង្កើតជាគណបក្សនយោបាយស្របច្បាប់មួយឈ្មោះថា គណបក្សប្រជាជន ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ១៩៥៥។
ទោះជាយ៉ាងណា គណបក្សប្រជាជន មិនអាចប្រជែងជាមួយចលនាសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ដែលជាចលនាធំ និងមានការគាំទ្រខ្លាំងពីពលរដ្ឋនោះទេ។ ទោះជាបែបនេះក្តី សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ក៏មិនបានមើលស្រាលចំពោះចលនារបស់ពួកកុម្មុយនីស្តនេះដែរ ហើយព្រះអង្គនៅតែចាត់ទុកក្រុមនេះថាអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អំណាចរបស់ព្រះអង្គដដែល។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ ទើបនៅក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៥៥ កងនគរបាលរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ មិនបានធ្វើឲ្យចលនាខ្មែរកុម្មុយនីស្តនៅកម្ពុជា បាននៅសុខស្រួលនោះទេ។ ទោះជាបែបនេះក្តី ចលនាខ្មែរកុម្មុយនីស្តនៅតែអាចលបលាក់ធ្វើសកម្មភាពបានដដែល។
ជាក់ស្តែងនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ ទូ សាមុត បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើមហាសន្និបាតបក្សលើកទី២ នៅក្នុងទូរទេះភ្លើងមួយនាស្ថានីយរថភ្លើងក្នុងក្រុងភ្នំពេញ គឺនៅពេលនោះហើយដែលបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ បានប្ដូរឈ្មោះទៅជាបក្សពលករកម្ពុជា ដែលមានលោក ទូ សាមុត ជាលេខាបក្ស។
ប៉ុន្តែក្រោយមក លោក ទូ សាមុត ឬអាចារ្យសុខ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅកម្ពុជាក្រោមនោះ ត្រូវបានគេធ្វើឃាតដោយអាថ៌កំបាំងនៅឆ្នាំ១៩៦២ នៅក្នុងវត្តស្ទឹងមានជ័យ នារាជធានីភ្នំពេញ។ មរណភាពរបស់លោក ទូ សាមុត ត្រូវបានគេសង្ស័យថា ប៉ុល ពត ជាអ្នកប្រព្រឹត្តិ ដើម្បីដណ្ដើមតួនាទីជាលេខាបក្សរបស់លោក។ ទោះជាបែបនេះក្តី ប៉ុល ពត បានច្រានចោលចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ ហើយថាលោក ទូ សាមុត ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលរបស់លោក លន់ នល់ ដែលជាកូនចៅរបស់សម្ដេច សីហនុ ចាប់ខ្លួនបាន ហើយសម្លាប់ចោល។
ក្រោយពីលោក ទូ សាមុត ត្រូវបានគេសម្លាប់ បក្សពលករកម្ពុជា បានធ្វើមហាសន្និបាតបក្សនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៦៣ ដែលពេលនោះលោក សាឡុត ស ឬ ប៉ុល ពត ត្រូវបានមហាសន្និបាតតែងតាំងឲ្យធ្វើជាអគ្គលេខាធិការបក្ស។
បក្សពលករកម្ពុជា ដែលពេលខ្លះរត់ទៅពឹងវៀតណាម ពេលខ្លះរត់ទៅពឹងចិន បានបន្តធ្វើការតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ជាហូរហែ ហើយនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៦៦ បន្ទាប់ពីត្រឡប់មកពីទីក្រុងហាណូយ ប៉ុល ពត ក៏បានបើកកិច្ចប្រជុំមួយ គឺនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះហើយដែលមេដឹកនាំខ្មែរកុម្មុយនីស្ត បានប្ដូរឈ្មោះបក្សរបស់ខ្លួនពីបក្សពលករកម្ពុជា ទៅជាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា។ គឺពួកកុម្មុយនីស្តនេះហើយដែលក្រោយមក ត្រូវបានសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ឲ្យឈ្មោះថា ខ្មែរក្រហម។
លុះសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងបក្សពួកធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ពីអំណាចនៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ កម្លាំងរបស់ខ្មែរក្រហម បានកើនឡើងជាលំដាប់បន្ទាប់ពីសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ទ្រង់ប្រកាសបង្កើតរណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា និងបានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរងើបឡើងតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់។
យ៉ាងនេះក្តី ក្រោយពីទទួលបានជ័យជម្នះលើរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែររបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមមិនបានប្រគល់អំណាចថ្វាយសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ នោះទេ ក្រៅតែពីបានតែងតាំងព្រះអង្គឲ្យធ្វើជាព្រះប្រមុខរដ្ឋដែលគ្មានអំណាចអ្វីបន្តិចសោះ។ តួនាទីដែលក្រោយមកក៏ត្រូវបានសម្ដេច សីហនុ បោះបង់ចោល។
(ពីឆ្វេងជួរមុខ)
ប្រធានកិត្តិយសគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង
សំរិន និងប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន
សែន ក្នុងពិធីរំឭកខួបថ្ងៃ៧ មករា លើកទី៣៨ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា
ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Brach Chev
RFA/Brach Chev
បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជារបស់ខ្មែរក្រហម បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីពេលនោះរហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ នៅពេលដែលវៀតណាម លើកទ័ពចូលឈ្លានពានកម្ពុជា រួចលើកបន្តុបរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ សមាសភាពនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលថ្មីនោះរួមមានទាំងក្រុមខ្មែរកុម្មុយនីស្ត ដែលបានទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤ និងអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមរត់ទៅវៀតណាម នៅឆ្នាំ១៩៧៧ និងឆ្នាំ១៩៧៨ ដើម្បីគេចពីការតាមសម្លាប់របស់ខ្មែរក្រហម និងពឹងវៀតណាម ឲ្យមកផ្ដួលរំលំខ្មែរក្រហម ក្នុងនោះមានដូចជា លោក ហ៊ុន សែន លោក ជា ស៊ីម និងលោក ហេង សំរិន ជាដើម។ គឺអ្នកទាំងអស់នេះហើយដែលបានរួមគ្នាបង្កើតចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ក្រោមការគាំទ្ររបស់វៀតណាម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពីរថ្ងៃមុនពេលកងទ័ពវៀតណាម ចូលកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានឆ្លៀតធ្វើមហាសន្និបាតបក្សមួយ ដើម្បីរៀបចំស្ដារ និងកសាងនូវរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ ឡើងវិញ។
មហាសន្និបាតបក្សនេះ ត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលពេលនោះមានលោក ប៉ែន សុវណ្ណ លោក ជា ស៊ីម លោក ហេង សំរិន និងលោក ហ៊ុន សែន ជាដើម ចាត់ទុកថាជាមហាសន្និបាតលើកទី៣ របស់បក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ ដែលនេះបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ពួកគេមិនទទួលស្គាល់មហាសន្និបាតបក្សធ្វើឡើងដោយបក្សពលករកម្ពុជា ឬបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា របស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ១៩៦៣ ឆ្នាំ១៩៦៦ ឬឆ្នាំ១៩៧៥ នោះឡើយ បើទោះជាពួកខ្មែរក្រហមមានប្រភពដើមចេញពីបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ ក៏ដោយ។
ឈ្មោះបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ឡើងវិញតាំងពីខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ នោះមក រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩១ នៅពេលដែលឈ្មោះនេះត្រូវបានគេប្ដូរទៅជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលត្រូវគេស្គាល់រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
បើនិយាយពីការដឹកនាំបក្សចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៩ វិញ លោក ប៉ែន សុវណ្ណ ត្រូវបានគណបក្សជ្រើសតាំងជាអគ្គលេខាធិការបក្សរហូតដល់ពេលលោកត្រូវបានវៀតណាម ចាប់ខ្លួននៅឆ្នាំ១៩៨១។ លោក ហេង សំរិន ដឹកនាំបន្តពីឆ្នាំ១៩៨១ ដល់ឆ្នាំ១៩៩១។ លោក ជា ស៊ីម ពីឆ្នាំ១៩៩១ រហូតទល់ពេលលោកទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ និងលោក ហ៊ុន សែន បានទទួលតំណែងជាប្រធានបក្សនេះនៅថ្ងៃទី២០ មិថុនា រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
បើទោះជាថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ព្យាយាមបង្ហាញថាពួកគេមិនមានជាប់ទាក់ទងជាមួយពួកខ្មែរក្រហមក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកណាក៏ដឹងដែរថា ទាំងលោក ហ៊ុន សែន លោក ហេង សំរិន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនផ្សេងទៀតរបស់គណបក្សនេះ សុទ្ធតែជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ដែលស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា របស់ ប៉ុល ពត។
មួយវិញទៀត បើទោះជាថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន តែងចោទប្រកាន់ពួកខ្មែរក្រហមថាបានប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា ហើយតែងអួតថា គឺមានតែក្រុមខ្លួនដែលជាអ្នករំដោះពលរដ្ឋខ្មែរចេញពីក្រញាំកាប់សម្លាប់របស់ពួកខ្មែរក្រហមក្តី ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេមិនអាចប្រកែកបាននោះ គឺទាំងបក្សពលករកម្ពុជា ទាំងបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជារបស់ខ្មែរក្រហម និងទាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន សុទ្ធតែមានប្រភពដើមមកពីបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ខ្មែរ តែមួយដូចគ្នា៕
No comments:
Post a Comment